VN Carl Thayer: tương lai của Nguyễn Phú Trọng và Phạm Minh Chính

[Gibbs]

Chúng tôi yêu cầu ông đánh giá về chiến dịch chống tham nhũng hiện nay của Việt Nam và mối quan hệ của vụ này với việc cách chức hai phó thủ tướng gần đây, là Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam.
Câu hỏi: Ông có nghĩ rằng chiến dịch chống tham nhũng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dựa trên luật pháp, chính sách, ý thức hệ hay đó chỉ là sự củng cố thêm quyền lực của ông Trọng và những người theo ông ta/ nhóm của ông ta? Tại sao?
Đáp: Chiến dịch chống tham nhũng của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng dựa trên nền tảng tư tưởng và dựa trên các quy tắc của đảng và pháp luật của nhà nước. Toàn bộ sự nghiệp của ông Trọng gói gọn trong công tác xây dựng đảng, bao gồm cả bằng tiến sĩ từ Nga và nhiều năm làm việc cho Tạp chí Cộng sản của Đảng.
Chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng được tiến hành theo hai hướng. Đầu tiên liên quan đến các quy tắc và chuẩn mực của đảng. Ông Trọng đã khá tích cực trong việc sửa đổi các điều lệ đảng hoặc đưa ra các quy tắc mới cho phù hợp với chiến dịch của mình. Bảng chỉ dẫn đây là danh mục những điều đảng viên không được làm. Đảng viên vi phạm bị khai trừ khỏi đảng và mọi chức vụ đảm nhiệm.
Hướng thứ hai trong chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng là hợp pháp. Đảng viên bị kỷ luật đảng còn bị cơ quan công an điều tra xem có vi phạm pháp luật hay không; nếu vi phạm, họ sẽ bị xét xử, bị kết án và bị tống vào tù.
Tổng bí thư Trọng có động lực để giữ quyền lực của các đảng viên có cùng quan điểm với ông về ý thức hệ. Chiến dịch chống tham nhũng của ông có thể được coi là di sản của ông đối với Đảng Cộng sản Việt Nam. Ông Trọng không cố gắng củng cố quyền lực của mình bằng cách tại vị thêm nhiệm kỳ thứ tư. Trước đại hội đảng toàn quốc lần thứ 13, ông Trọng đã chọn người kế vị, Trần Quốc Vượng, và đưa tên ông ta lên trên. Trong một diễn biến bất ngờ, Ủy ban Trung ương đã loại bỏ ông Vương. Trong hoàn cảnh chưa từng có này, ông Trọng đã không nghỉ hưu mà tiếp tục nhiệm kỳ thứ ba.
Một trong những nhiệm vụ của Tổng bí thư đảng là chuẩn bị người kế vị. Hiện vẫn chưa rõ ông Trọng ủng hộ ai ở giai đoạn này. Công tác chuẩn bị cho đại hội đảng lần thứ 14 thường bắt đầu vào khoảng nửa chặng đường, tức là giữa năm 2023.
Câu hỏi: Theo đánh giá của ông, làm cách nào Thủ tướng Phạm Minh Chính có thể trụ được nhiệm kỳ này khi phải cải tổ nội các do chiến dịch chống tham nhũng?
Đáp: Nhiệm kỳ của Thủ tướng Phạm Minh Chính không bị đe dọa bởi hai phó thủ tướng bị cách chức. Ông Chính là người mới nhậm chức và không thể chịu trách nhiệm về những vi phạm được cho là của Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam trước năm 2021.
Ông Chính có kinh nghiệm lựa chọn nhân sự với tư cách cựu Trưởng Ban Tổ chức Trung ương đảng, Ủy viên Bộ Chính trị. Có vẻ như Bộ Chính trị đã quyết định ai sẽ là các phó thủ tướng mới. Quyết định này rõ ràng đã được sự nhất trí của Ban Chấp hành Trung ương. Ông Chính sẽ đưa các đề cử vào Quốc hội cùng với bất kỳ thay đổi nào khác đối với Nội các của ông. Rất có khả năng những người được đề cử này sẽ được thông qua. Kể từ khi đất nước thống nhất năm 1976, Quốc hội chỉ hai lần bác bỏ các đề cử của thủ tướng đối với các ứng cử viên bộ trưởng (Cao Sĩ Kiêm, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước năm 1997 và Lê Minh Hưởng, Bộ trưởng Bộ Công an năm 2002).
Câu hỏi: Theo đánh giá của ông, ông Trọng sẽ ra sao trong tương lai, nhất là khi xung quanh ông có rất nhiều kẻ thù?
Đáp: Tổng Bí thư Trọng đã không thể đưa được người thân cận của mình là Trần Quốc Vượng kế vị làm lãnh đạo đảng vì một liên minh các lãnh đạo tỉnh ủy được cho là đã thấy ông Vương quá thô bạo trong việc thực hiện chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng. Ông Trọng được giữ nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có vì không thể đạt được sự đồng thuận về bất kỳ ứng cử viên nào khác. Ông Trọng sẽ nghỉ hưu tại đại hội đảng toàn quốc tiếp theo vào năm 2026 nếu không nghỉ sớm hơn. Ông Trọng sẽ lặng lẽ vận động các ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các quan chức cấp cao khác của đảng về người kế nhiệm. Trong khi chờ đợi, ông Trọng sẽ tiếp tục chiến dịch “đốt lò” của mình vì ông biết rằng tham nhũng trong đảng là mối đe dọa lớn nhất đối với tính chính danh của nó để cai trị Việt Nam.
_______
Bài này trích từ Thayer Consultancy Background Brief, ngày 5 tháng 1 năm 2023. Thayer Consultancy cung cấp phân tích chính trị về các vấn đề an ninh khu vực hiện tại và hỗ trợ nghiên cứu khác cho các khách hàng được chọn. Thayer Consultancy được đăng ký chính thức là một doanh nghiệp nhỏ ở Úc năm 2002.
Trúc Lam chuyển ngữ



Để một đống tanh bành trong giá rét
Ta dần dần rời bỏ chốn quần gian
Thương lũ người kia từng cũng khôn ngoan
Trăm lá phiếu tiễn oai linh cọp giấy
Lại trăm lá phiếu, đón mèo về ngồi đấy
Giữa Đất Trời con vật vẫn cầm tinh
Trong một chuồng duy một tá súc sinh,
Lần lượt mãi thay nhau ngồi lên ghế
Tiễn ta về làm người tử tế
Để đêm trường còn lại mỗi đàn dơi
Với lũ người chỉ giỏi đánh hơi
Trong dịch giã ngửi thấy mùi kiếm chác
Dù năm mão, ngũ hành tuy chẳng khác
Mà âm dương, cách nửa vầng trăng
Ta đã gặp cơn thổ tả cắn răng
Thì mèo cũng sơn cùng thủy tận
Mèo với cọp cũng vàng thau lẫn lộn
Ta lượn tấm thân như sóng cuộn tồng ngồng
Còn hơn mèo làm bạn với gà đồng
Thà về chốn sơn khê đánh đu cùng khỉ đột
Giờ sắp đến, phút giao thừa đột ngột
Giữa Càn Khôn, không khỏi chút bùi ngùi
Đừng trách ta đánh trống bỏ dùi
Mà nghĩ mình đang điều hành nhân quả…
------------
Phạm Lưu Vũ



Cò Ma Cò Máu Cò Mồi
Một lũ đục khoét phá hôi nước nhà
Dân thấy rõ mặt ranh ma
Một lũ hạ cấp gian tà bẩn dơ
Liềm búa cờ đỏ phỉnh phờ
Vũ khí hiện đại thừa cơ bắt người
Tranh giành bổng lộc thịt xôi
Lòi ra một lũ bần tồi gớm ghê
Lừa người yêu nước thương quê
Giăng bẫy trí thức đam mê nhiệt tình
Gạt người nhẹ dạ cả tin
Vu khống gán ghép tội tình khổ thân
Bản án tù ngục tiểu nhân
Phiên tòa kịch tính chẳng cần xét suy
Chụp mũ hành hạ man di
Chẳng biết trọng dụng phát huy nhân tài
Mưu hèn kế bẩn tưởng hay
Rừng rú ích kỷ đọa đày gian manh
Óc vô đạo thói nọc nanh
Công an nghiệp vụ giỏi ngành hại dân
Rước giặc luồn cúi tham sân
Ra trước thế giới che thân cúi đầu
Phản phúc rút ván qua cầu
Ăn cháo đá bát hận sầu ngút ngun
Giam giữ đe dọa bức cung
Nhằm lung lay chí anh hùng hiên ngang
Không cho ngôn luận mở mang
Cản trở báo chí sẵn sàng dấn thân
Độc tài chuyên chính vô luân
Hại người phản biện vì dân kiên trì
Lãnh đạo thật chẳng ra gì
Ba hoa hứa hẹn khác chi lời đồn
Cứ gian xảo cứ lòe khôn
Giết hết người tốt kinh hồn bất nhân
Lãnh đạo tráo trở ngu đần
Đợ Dân Bán Nước cùng bần điêu linh
....
KHIA

Tôi thèm được về Việt Nam
Để xem đất nước hoang tàn tới đâu
Để nhìn tham nhũng làm giầu
Hại dân phá nước đập đầu dân đen
Để coi một lũ trí hèn
Mua quan bán chức bon chen nắm quyền
Một loài chủ nghĩa vàng tiền
Kim cô siết chặt dân hiền lệ mưa
Được đi chợ sớm chợ trưa
Để mua thực phẩm chất thừa ung thư
Nước còn hay đã nát nhừ
Bởi quan quỷ đỏ chẳng trừ gian manh
Cường quyền trấn áp dân lành
Bắt người vì nước để hành án cao
Được buồn xã hội loạn tao
Thầy trò đánh lộn con cào mẹ cha
G.iết người cướp của mọi nhà
Ma cô đĩ điếm giờ là khắp nơi
Tôi về để thấy sự đời
Người dân còn có được thời như xưa
Hay đời sáng nắng chiều mưa
Làm thân trâu ngựa chẳng vừa miếng ăn
Trăng cao còn ánh sáng rằm
Dân tôi sao mãi nhục nhằn đớn đau
Mai này nô lệ g.iặc tàu
Lạc Hồng sẽ mất ngậm sầu ngàn năm
Tôi về chẳng để mà thăm
Tôi về để khóc Việt Nam chết mòn
Tự do dân chủ không còn
Quyền dân đã mất nước non rã rời
Bao lần lệ nhỏ buông rơi
Thương quê đã c.hết từ thời đổi thay
Chao ôi qua bao tháng ngày
Dân lành vẫn kiếp trâu cày đeo gông
Một lần được thấy được trông
Việt Nam tôi đó chất chồng đau thương !
(Xuan Ngoc Nguyen)

Nikkei Asia: Việt Nam: Ông Trọng củng cố quyền lực qua việc miễn nhiệm hai phó thủ tướng
Tác giả: Tomoya Onishi/ Trúc Lam chuyển ngữ
Cuộc gặp Tập Cận Bình có thể giúp đẩy nhanh nỗ lực chống tham nhũng của Tổng Bí thư Trọng.
Hà Nội – Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng dường như củng cố thêm quyền lực của mình sau khi Quốc hội thông qua v miễn nhiệm hai phó thủ tướng trong một phiên họp bất thường hôm thứ Năm.
Quyết định này được đưa ra sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam tước bỏ các chức vụ ở Ủy ban Trung ương của hai nhân vật này hồi tuần trước.
Phạm Bình Minh là phó thủ tướng thường trực, phụ trách ngoại giao, và Vũ Đức Đam là phó thủ tướng phụ trách y tế công cộng. Hai người này đã bị thay thế sau khi bị buộc tội để cho tham nhũng hoành hành dưới sự giám sát của họ.
Hành vi phạm tội của ông Minh được cho là thiếu giám sát khi dịch COVID-19 lúc đầu hoành hành khắp thế giới và các chuyến bay được sắp xếp để đưa các công dân Việt Nam đang sinh sống ở nước ngoài về nước. Khoảng 40 người, gồm một thứ trưởng ngoại giao, cựu đại sứ tại Nhật Bản và giám đốc điều hành công ty du lịch, đã bị bắt vì cáo buộc nhận hối lộ từ những hành khách được ưu tiên lên máy bay.
Ông Đam bị chỉ trích vì giám sát cách chính phủ tiến hành đấu thầu dụng cụ xét nghiệm coronavirus. Tiến trình này đã được tiết lộ là bị phá hỏng do gian lận, nhường chỗ cho một vụ bê bối dẫn đến việc tước quyền và bắt giữ một cựu bộ trưởng y tế và một cựu Chủ tịch Hà Nội.
Cả ông Minh và ông Đam đều chưa bị bắt, và không có lời giải thích chính thức nào được đưa ra cho việc sa thải họ. Một nguồn tin ngoại giao đã tỏ ra ngạc nhiên khi [người này] nói chuyện với Nikkei Asia: “Hình ảnh của họ trong sạch trong đảng”, nguồn tin cho biết, “và họ được lòng dân”.
Việc cách chức đánh dấu sự leo thang của chiến dịch chống tham nhũng kéo dài nhiều năm, được thực hiện bởi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, là người đang ở nhiệm kỳ thứ ba với tư cách là lãnh đạo đảng. Đây là lần đầu tiên ông Trọng truy lùng các quan chức chính phủ ở cấp cao nhất.
Các chuyên gia cho rằng, sự leo thang cho thấy ông Trọng đang củng cố thêm quyền lực của mình, mặc dù ông đã "gần như hội tụ quyền lực thật sự của đảng, nhà nước, lực lượng vũ trang, hệ thống tư pháp và giám sát", Đặng Tâm Chánh, một nhà phân tích chính trị ở TP Hồ Chí Minh, cho biết.
Truyền thông nhà nước Việt Nam gọi hành động năng nổ, với cái gọi là Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng của lãnh đạo là “đốt lò”. Ông Chánh gọi đó là “lò ông Trọng”.
Trong khi tiếp tục nỗ lực chống tham nhũng, ông Trọng cũng đang tìm kiếm người kế vị.
Carlyle Thayer, giáo sư danh dự về chính trị tại Đại học New South Wales, Canberra, thuộc Học viện Lực lượng Quốc phòng Úc, nói rằng, ông Trọng "đã không đưa được người thân cận của mình là Trần Quốc Vượng làm lãnh đạo đảng tiếp theo" tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của đảng hồi năm 2021, khi ông tiếp tục nhiệm kỳ thứ ba chưa có tiền lệ.
“Ông Trọng sẽ lặng lẽ vận động các ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các quan chức cấp cao khác của đảng về người kế nhiệm ông”, ông Thayer nói với Nikkei. "Trong khi chờ đợi, Trọng sẽ tiếp tục chiến dịch 'đốt lò' của mình vì ông ta biết rằng tham nhũng trong đảng là mối đe dọa lớn đối với tính chính danh của đảng để cai trị Việt Nam".
Từ lâu, đã có đồn đoán rằng ông Trọng, hiện 78 tuổi, sẽ bị thay thế vào giữa nhiệm kỳ thứ ba, kéo dài đến năm 2026, nếu các đảng viên khác có đủ quyền hành xuất hiện.
Nhưng kể từ đó, các chuyên gia cho rằng, quyền hành của ông Trọng không thể lay chuyển được.
Alex Vuving, giáo sư tại Trung tâm Nghiên cứu An ninh Châu Á-Thái Bình Dương, Daniel K. Inouye ở Honolulu, cho biết: “Khả năng lớn là ông Trọng sẽ tiếp tục nắm quyền cho đến khi tình trạng sức khỏe của ông không cho phép. Mặc dù ông ấy có thể đã tạo ra rất nhiều kẻ thù, nhưng dường như không có nhà lãnh đạo nào khác có thể có được sự ủng hộ của đa số các ủy viên Trung ương. Với tình hình này, ông Trọng vẫn là sự lựa chọn mặc định".
Những người trong nội bộ đảng nói với Nikkei rằng, có thể có những động cơ thầm kín đằng sau nỗ lực chống tham nhũng của ông Trọng.
Ông Minh, một trong hai phó thủ tướng bị miễn nhiệm, được cho là có tham vọng làm thủ tướng hoặc chủ tịch nước, nhưng ông Trọng không thể chấp nhận việc ông Minh "ưu ái kiểu phương Tây và sự ủng hộ của các nhóm kiểu phương Tây", một người trong cuộc nói với Nikkei.
“Ông Trọng cũng bị [nhà lãnh đạo Trung Quốc] Tập Cận Bình gây sức ép, nhằm hạn chế ảnh hưởng của phe ủng hộ phương Tây, và tên của Phạm Bình Minh đã được đề cập trực tiếp”, nguồn tin cho biết thêm. Cụm từ "ưu ái phương Tây" được cho là một phần của các cuộc thảo luận khi ông Trọng đi thăm Bắc Kinh hồi mùa thu năm ngoái và gặp Tập, là người đã sử dụng nỗ lực chống tham nhũng của mình để củng cố quyền lực ở Trung Quốc.
Khi ông Trọng từ Trung Quốc trở về, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ra máy bay đón tổng bí thư, theo ông Chánh, nhà phân tích ở TP Hồ Chí Minh. Đó là “một nghi lễ gần như đã biến mất kể từ khi Việt Nam bước vào thời kỳ đổi mới kinh tế [năm 1986],” nhà phân tích này nói thêm.
Bất chấp việc hai phó thủ tướng bị cách chức, nhiều người tin rằng ông Chính có thể tồn tại vượt qua nỗ lực chống tham nhũng của ông Trọng. “Việc cách chức hai phó thủ tướng sẽ tạm thời gây khó khăn cho Thủ tướng Phạm Minh Chính”, Hà Hoàng Hợp, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện ISEAS-Yusof Ishak của Singapore, nói với Nikkei, "nhưng ông ấy sống sót và tiếp tục các nhiệm vụ của mình thời hậu COVID".
Cũng có khả năng ông Chính sẽ chịu thêm áp lực. Ông Chánh tin rằng, thủ tướng "không thể chậm trễ trong việc cải cách" hệ thống hành chính và chế độ công vụ của Việt Nam đồng thời cải thiện tiền lương của người dân - tất cả đều là nhiệm vụ mà ông Minh chịu trách nhiệm, nhưng ông ấy đã bị cách chức.
Bài có sự đóng góp của Tống Kim Dung tại Thành phố Hồ Chí Minh và Yuji Kuronuma tại Tokyo.

Jackhammer Nguyễn: Việt Nam, chính trị của lãnh chúa, văn hóa của Típ Phờ Nờ
Các lãnh chúa
Việc hai ông Vũ Đức Đam và Phạm Bình Minh bị bay chức, về hưu non (may mắn không bị đi tù), khẳng định hai điều về chính trị Việt Nam đương đại.
Thứ nhất là hệ thống lãnh chúa vững như bàn thạch. Đại đa số các ủy viên trung ương đảng Cộng sản Việt Nam là các lãnh chúa nhiều quyền lực, trong đó bao gồm tất cả các quan đầu tỉnh. Họ được đi lên từ các địa phương với hệ thống đàn em (lãnh chúa con) chằng chịt và rất hùng mạnh. Các ủy viên trung ương nắm các bộ cũng cần có một hệ thống lãnh chúa con như thế để duy trì quyền lực. Dĩ nhiên các lãnh chúa to đầu nhất là các ủy viên bộ chính trị.
Hai ông Minh và Đam đều không có các lãnh chúa con như thế hậu thuẫn. Ông Đam đi lên từ tầng lớp “không ưu tú” của hệ thống giai cấp mới (New Class, từ của Milovan Djilas, người từng là nhân vật số hai của đảng Cộng sản Nam Tư). Ông Minh, mặc dù là thái tử đỏ (con trai ông Nguyễn Cơ Thạch), nhưng ông có một mạng lưới quan hệ quốc tế (theo GS Carl Thayer) rất hữu ích cho ngoại giao Việt Nam, chứ không có các lãnh chúa khác giúp đỡ.
Điều thứ hai là, các nhân vật “Tây học” nghiêm chỉnh (tôi viết “nghiêm chỉnh”) vẫn chưa thể có thế đứng ở xã hội lãnh chúa Khổng giáo – Cộng sản như Việt Nam. Họ làm việc rất khó khăn trong hệ thống này, vừa không có quyền lực thật sự, vừa dễ bị thanh trừng vì trách nhiệm quá lớn.
Trong trường hợp ông Minh bị thanh trừng, đồng ý là các nhân vật phạm tội trong vụ án “chuyến bay giải cứu” được ông nâng đỡ trước kia, nhưng âm mưu phạm tội xảy ra khi ông không còn nắm bộ ngoại giao một cách trực tiếp nữa.
Vụ ông Đam thì càng rõ hơn. Ông phụ trách “chiến dịch” chống Covid của quốc gia, nhưng ông làm gì có quyền với các quan đầu tỉnh? Ông lại càng không có quyền với các lãnh chúa quân đội trong vụ Việt Á.
Theo các nguồn tin đáng tin cậy thì ông Lê Hoài Trung, hiện là viên chức đảng phụ trách đối ngoại, sẽ lên làm bộ trưởng ngoại giao. Việc này, nếu đúng, sẽ duy trì được sự tiếp xúc với phương Tây. Ông Trung cũng nằm trong cái gọi là băng Fletcher như ông Minh. Băng Fletcher chỉ các nhân vật Việt Nam tốt nghiệp trường Fletcher lừng danh của đại học Tufts, Hoa Kỳ. Nhưng có vẻ như ông Trung cũng không phải là người thuộc hệ thống lãnh chúa, vì thế khuynh hướng lép vế của cơ quan ngoại giao Việt Nam vẫn tiếp tục.
Hai nhân vật vừa lên thay hai ông Minh và Đam, ngồi vào ghế phó thủ tướng, là ông Trần Lưu Quang và Trần Hồng Hà, là ví dụ rõ ràng nhất của các lãnh chúa Khổng giáo – Cộng sản. Ông Hà xuất thân từ “vương quốc Hà Tĩnh”, còn ông Quang đến từ “vương quốc Tây Ninh”.
Ông Típ Phờ Nờ (Typn)
Đây là một nhân vật trong tiểu thuyết Số Đỏ của nhà văn Vũ Trọng Phụng viết năm 1936. Típ Phờ Nờ là chữ viết tắt Typn, có nghĩa là Tôi Yêu Phụ Nữ. Nhân vật này được nhà văn đưa ra để đại diện cho lối rởm đời, học đòi, tha hóa… của xã hội Việt Nam thời thuộc địa, khi mà ảnh hưởng mạnh mẽ của phương Tây xung đột với xã hội Khổng Mạnh đang suy tàn. Nhân vật này tự xưng mình là người “cách tân”, “Âu hóa”, và “nữ quyền” (Tôi Yêu Phụ Nữ)...
Tôi nghĩ tới ông Typn, khi thấy hình ảnh buổi “đăng quang nhà thơ thế giới” của bà Tống Thu Ngân, một người nghe đâu có đến cả ngàn bài thơ và chưa ai biết đến trước khi sự kiện “nhà thơ thế giới” nổ ra.
Bà Tống Thu Ngân được một người đàn ông lịch lãm dẫn ra sân khấu. Ông mặc một bộ côm lê trắng muốt, để ria mép cắt tỉa gọn gàng, giày đen mõm nhọn, vai đeo tua vàng lộng lẫy.
Khi chợt thấy hình ảnh ấy tôi nghĩ đến các anh dạy nhảy đầm dạo ở công viên Tao Đàn ngày trước, giờ không biết có còn không. Nhưng sau đó tôi thấy ông giống với nhân vật Typn của Vũ Trọng Phụng hơn. Tôi còn nghĩ tới hình ảnh nhân vật Bà Phó Đoan (người tình của Xuân Tóc Đỏ trong Số Đỏ), nhưng nghĩ thế thì ác quá nên thôi.
Sau khi dư luận bắt đầu ầm ỹ, tôi lại thấy xuất hiện tên của công ty bảo trợ cho buổi “đăng quang”, là Hằng Holy. Thấy tên này làm tôi sực nhớ mấy câu nói tục vui vẻ của bọn trẻ con ở Mỹ, nào là Holy C., rồi Holy Sh., cả Holy … Cow. Nó thể hiện một phong trào “Âu hóa” mới, gần một thế kỷ sau khi Số Đỏ ra đời.
Hình ảnh người đàn ông ria mép côm lê trắng, cái tên … thần thánh (holy), cái vương miện nhà thơ Thu Ngân… không hề xa lạ trong các buổi tiệc tại Việt Nam hiện nay, nơi mà các em xi (MC – người điều khiển chương trình) rất chải chuốt và đỏm dáng, và lịch lãm trong lời ăn tiếng nói nửa Anh, nửa Việt.
Mà nói cho công bằng, trong cộng đồng người Việt ở Mỹ cũng có những… sự kiện giống như thế. Ai muốn biết thì đến tham dự các buổi ra mắt sách của các bậc trưởng thượng hải ngoại thì sẽ rõ, nơi đó người ta thường áo thụng vái nhau, và em xi nửa Mỹ nửa Việt. Dĩ nhiên là có những ngoại lệ, những buổi ra mắt sách đàng hoàng, những quyển sách đàng hoàng.
Như vậy, nếu ta đặt các lãnh chúa bên cạnh ông Typn, ta sẽ thấy hình ảnh xã hội Việt Nam đương đại (phần nào cả ở hải ngoại) rất thú vị. Hệ thống lãnh chúa từng giúp cho đảng Cộng sản Việt Nam thắng các cuộc chiến tranh, nay tiếp tục chuyển biến thành hệ thống Khổng giáo - (hậu) Cộng sản để nắm quyền trong hoàn cảnh mới. Hệ thống này tiếp tục cưỡng lại ảnh hưởng của phương Tây. Nhưng mặt khác nó cũng thèm khát phương Tây ở những nơi như công ty Hằng Holy, các kỳ thi hoa hậu, các gala dạ vũ, và dĩ nhiên… ông Typn. Các lãnh chúa và các ông Typn, về bản chất, là một.