Cuộc khủng hoảng bất động sản nhà ở của Hàn Quốc đă đưa ra lời cảnh báo cho các quốc gia khác, với một h́nh thức cho thuê kỳ lạ chỉ có ở nước này.Kim Myung-soo, 33 tuổi, có nhà ở Jamsil, phía Đông Seoul cho biết: “Mua nhà vào năm 2021 có thể là một trong những điều hối tiếc lớn nhất trong cuộc đời tôi”. Vợ anh đang mang thai 33 tuần và anh Kim không biết làm thế nào để thanh toán khoản vay thế chấp. Anh đă lên kế hoạch đợi giá tăng để bán nhà trả khoản vay.
Ông Kim không đơn độc trong mối lo ngại này. Trên khắp các nền kinh tế giàu có, thị trường bất động sản có vẻ bấp bênh, nhưng chỉ một số ít đang ở trong t́nh trạng tồi tệ như Hàn Quốc. Giá nhà đă giảm 2% chỉ trong tháng 12, mức giảm hàng tháng lớn nhất kể từ khi số liệu chính thức bắt đầu vào năm 2003. Sự sụt giảm đặc biệt nghiêm trọng đối với các căn hộ ở Seoul khi giá đă giảm 24% kể từ mức cao nhất vào tháng 10/2021.
Thị trường Hàn Quốc đă đưa ra một cái nh́n thoáng qua về những ǵ có thể xảy ra trong tương lai ở những nơi khác. Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BOK) bắt đầu tăng lăi suất vào tháng 8/2021, trước Cục Dự trữ Liên bang (Fed) bảy tháng và trước Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) gần một năm. Lăi suất cơ bản của Hàn Quốc đang ở mức 3,5%, mức cao nhất trong 14 năm.
Nền kinh tế rộng lớn hơn cũng đang cảm thấy khó khăn. Chi tiêu tiêu dùng cá nhân đă giảm 0,4% trong quư IV/2022, xuất khẩu vào tháng 1 đă giảm 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Hàn Quốc đă bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm trong các đơn đặt hàng bán dẫn khi đợt bùng nổ doanh số bán hàng điện tử trong thời kỳ đại dịch đă kết thúc. T́nh trạng chậm chạp này sẽ chỉ làm tăng thêm lực cản đối với giá nhà.
Ngoài ra c̣n có những thách thức khác. Nợ hộ gia đ́nh đạt 206% thu nhập khả dụng vào năm 2021, cao hơn nhiều so với mức 148% ở quốc gia ưa chuộng vay thế chấp là Anh. Khoảng 60% các khoản vay mua nhà ở của Hàn Quốc có lăi suất thả nổi, trái ngược với Mỹ v́ hầu hết các khoản cho vay đều có lăi suất cố định. Kết quả là, tài chính hộ gia đ́nh bị siết chặt nhanh hơn khi lăi suất tăng. Điều nguy hiểm là những người mua như anh Kim biến thành những người có nguy cơ bị ép bán - điều mà anh nói rằng sẽ cố gắng tránh bằng mọi giá - nghĩa là giá nhà trượt dốc trở thành sự sụp đổ.Nguy cơ này được tăng cường bởi h́nh thức cho thuê được gọi là "jeonse" của Hàn Quốc. Theo h́nh thức này, người thuê nhà sẽ trả một khoản tiền lớn cho chủ nhà, thường là 60-80% giá trị của một bất động sản và sẽ không phải trả tiền thuê hàng tháng khi vào ở, số tiền cọc này sẽ được hoàn trả lại sau hai năm hoặc khi kết thúc hợp đồng. Trong thời gian đó, chủ nhà có thể đầu tư khoản tiền đó như họ muốn. H́nh thức này là di tích của quá tŕnh công nghiệp hóa nhanh chóng ở Hàn Quốc, được xem là cách thức cho thuê hợp lư mang lại lợi ích cho cả người cho thuê lẫn người đi thuê.
Trong thời kỳ suy thoái, một số chủ nhà buộc phải bán gấp để hoàn trả cho những người thuê nhà đă rời đi, nhưng trước đó họ đă đầu tư số tiền vào các tài sản rủi ro và bị mất tiền. Những câu chuyện về những vụ vỡ nợ đột ngột và những “vua biệt thự” biến mất, chủ sở hữu của hàng chục bất động sản cho thuê ngày càng nhiều.
Hàn Quốc cũng chứng minh nợ hộ gia đ́nh cao và giá tài sản có thể hạn chế chính sách tiền tệ như thế nào. Có nhiều ư kiến khác nhau về việc liệu sự yếu kém của thị trường nhà ở và tác động đến thu nhập hộ gia đ́nh có khiến BOK tăng lăi suất hơn nữa hay không. Oxford Economics cho rằng, BOK sẽ tiếp tục duy tŕ chính sách tiền tệ thắt chặt. Trong khi đó, Nomura dự báo BOK sẽ đảo ngược lộ tŕnh vào tháng 5 và cắt giảm lăi suất cơ bản xuống 2% vào cuối năm nay.
Hầu hết các quốc gia không bị tác động như Hàn Quốc. Nhưng một số nước, bao gồm Úc, Canada, Hà Lan, Na Uy và Thụy Điển có chung đặc điểm là nợ hộ gia đ́nh cao và giá bất động sản cao ngất ngưởng. Tất cả đều bắt đầu tăng lăi suất sau Hàn Quốc, và c̣n phải tiến xa hơn nữa trước khi áp lực giảm dần. Họ đang ở trong một con đường khó khăn sắp tới.
|