Vụ hồ nước Hố Dư tại xă Ḥa Nhơn, huyện Ḥa Vang (Đà Nẵng) bị vỡ vào lúc nửa đêm với hàng triệu m3 nước tràn xuống vùi lấp khu dân cư gần đó xảy ra vào gần cuối tháng 10/2022 vẫn là câu chuyện khiến nhiều người dân ám ảnh. Những ngày sau Tết Nguyên đán 2023, có mặt tại hiện trường nhiều mỏ khai thác đá, chúng tôi cảm thấy thật sự lo ngại khi nơi đây đang tồn tại nhiều quả 'bom nước' khổng lồ tương tự Hố Dư…
Tại khu vực dưới chân núi Phước Tường, thuộc phường Ḥa Minh, quận Liên Chiểu cách đây gần 10 năm có những doanh nghiệp khai thác đá. Sau khi cơ quan thẩm quyền thành phố ngừng cấp phép, mỏ đă đóng cửa khai thác, nhưng hiện trường để lại ṿng quanh chân núi khu vực này là sự nham nhở do bị đào bới, nổ ḿn phá đá trước đây. Đáng sợ nhất là một hồ nước rộng đến hàng ngh́n mét vuông, sâu thẳm ngay dưới chân núi, nằm trên độ cao so với khu đô thị Phước Lư cả chục mét.
Hồ nước hàng chục ngh́n mét dưới chân núi Phước Tường, phường Ḥa Minh, quận Liên Chiểu.
Người dân địa phương cho biết, hồ nước này là do quá tŕnh khai thác đá tạo nên. “Hồi trước, hồ rộng, nhưng các doanh nghiệp đă cho san ủi, trồng cây, nhưng đến nay, hồ cũng c̣n rộng đến cả chục ngh́n mét vuông. Mùa mưa, nước dâng lên thành, mặt hồ nước rộng ra mênh mông nh́n rất đáng sợ”, một người dân cho biết.
Tại nhiều địa điểm có các mỏ đá đă ngừng khai thác, bỗng dưng bị biến thành nơi đổ rác, phế liệu, xà bần…Vào những ngày nắng, bụi bay mù mịt cuốn theo mùi hôi thối của rác rưởi xuống các khu dân cư, mùa mưa nước bẩn từ các đống rác bẩn cũng cuốn theo chảy tứ tung, gây ô nhiễm môi trường khu vực.
Tại xă Ḥa Nhơn, huyện Ḥa Vang, ông Lê Văn Tuân, Trưởng thôn Phước Hậu-Phước Thuận cho biết, hơn 10 năm qua, bao quanh thôn này có tới 8 mỏ khai thác đá. Cách đây 2 năm, các mỏ của Doanh nghiệp Thương mại Đỗ Hữu Minh, Công ty CP Vật liệu xây dựng 323, Xí nghiệp khai thác đá Hố Bàn, Công ty CP Chu Lai, Công ty Huỳnh Đức May,… đă hết hạn khai thác, nhưng các đơn vị khai thác mỏ trên vẫn chưa phục hồi hoàn thổ theo quy định pháp luật, khiến hơn 130ha đất sản xuất nông nghiệp của 350 hộ dân trong thôn không thể canh tác v́ mất nguồn nước, đất ruộng bị bồi lấp lổn nhổn toàn sỏi đá khô cạn. Nhiều doanh nghiệp lấy lư do đang chờ thành phố cấp phép để tiếp tục khai thác đá, nên họ không hoàn thổ tại các mỏ khai thác. Từ kiến nghị của người dân, các đơn vị khai thác đá đă hỗ trợ người dân mỗi vụ mùa 1,5 triệu đồng trên 500m2 đất nông nghiệp, ngoài ra không có biện pháp ǵ khác, và người dân đă phải nhận hỗ trợ hơn 10 năm nay, trong khi đồng đất bỏ hoang, lăng phí…
Tại khu vực Phước Tường, phường Ḥa Minh, quận Liên Chiểu, hiện trường các mỏ khai thác đá đă ngừng cấp phép cũng thật đáng sợ. Tại thôn Phước Thuận (cũ), việc khai thác đá đă đào bới, nổ ḿn tan hoang, lấp hoàn toàn nguồn nước tự nhiên, trước đây đă cung cấp nước cho hơn 50ha ruộng của người dân. Tại thôn Phước Hậu (cũ), sát chân núi tại hiện trường các mỏ khai thác đá là những hồ nước sâu, có hồ nước mà người dân gọi tên là “hồ không đáy” rộng hàng ngh́n mét, nằm trên khu dân cư cả chục mét, vào mùa mưa nước ngập tràn luôn đe dọa các khu dân cư bên dưới.
Dẫn chúng tôi đi thực tế từng mỏ đá đă ngừng khai thác, anh Trần Phước Sơn-một người dân thôn Phước Thuận, bức xúc nói: “Riêng gia đ́nh tôi trước đây có 20ha đất đồi trồng keo và ruộng trồng lúa, nhưng nay các mỏ khai thác đă để đất đá bồi lấp không thể canh tác được thứ ǵ nữa. Đất đai toàn sỏi đá, đến nuôi ḅ, nuôi dê cũng không phát triển được, v́ đến ngay cỏ cũng không mọc nổi để cho ḅ, dê ăn!”.
Có thể nói việc phục hồi, hoàn thổ các mỏ khai thác đất, đá luôn là câu chuyện chưa thể chấm dứt. Đến giờ, người dân ở xă Ḥa Nhơn, huyện Ḥa Vang vẫn chưa quên vụ hồ nước Hố Dư vào lúc nửa đêm một ngày gần cuối tháng 10/2022 bị vỡ, khiến hàng triệu m3 nước tràn xuống vùi lấp khu dân cư thôn Thạch Nham Đông. Hồ nước Hố Dư cũng chính là hiện trường khai thác của các mỏ khai thác đất cách đây 10 năm về trước.
Người dân sống cạnh các quả “bom nước” khổng lồ trên địa bàn TP Đà Nẵng mong muốn chính quyền, ngành chức năng thành phố khẩn trương kiểm tra, có giải pháp pḥng ngừa phù hợp, trước mắt có thể cho khai thông các hồ nước tại các mỏ khai thác đất đá để lại như ở chân núi Phước Tường, khu vực thôn Phước Thuận-Phước Hậu như đă nêu trên. Về lâu dài, có kế hoạch chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chuyển đổi ngành nghề cho người dân tại các khu vực khai thác mỏ đă bồi lấp, đảm bảo ổn định cuộc sống cho người dân.
Games
