Theo như thời gian gần đây khiến tỷ phú Rupert Murdoch và kênh truyền h́nh Fox News rơi vào thế tiến thoái lưỡng nạn, sau khi có cáo buộc gian lận mà phe ông Trump tung ra sau cuộc bầu cử năm 2020 .
Ngày 5/12/2020, một tháng sau khi thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, ông Trump tham gia cuộc vận động cử tri ở Georgia. Tại đây, ông Trump tiếp tục đưa ra những cáo buộc vô căn cứ rằng đối thủ của ông, Joe Biden, chiến thắng cuộc bầu cử nhờ phiếu bầu gian lận.
Việc ông Trump không thừa nhận thất bại, điều chưa từng có tiền lệ, đặt tỷ phú Rupert Murdoch và kênh truyền h́nh Fox News vào thế tiến thoái lưỡng nan.
Vài ngày sau sự kiện ở Georgia, tỷ phú Murdoch gửi thư cho giám đốc điều hành Fox News là Suzanne Scott, cánh báo thái độ cứng đầu của ông Trump đang "khiến vấn đề kết quả bầu cử trở nên khó giải quyết hơn".
Trao đổi giữa Murdoch và Scott là ví dụ của những bất ổn và xung đột lợi ích xảy ra tại Fox News sau cuộc bầu cử năm 2020. Bất ổn nội bộ cuối cũng đă bị phơi bày trong những ngày gần đây, sau khi nhà sản xuất máy bỏ phiếu Dominion tung ra hàng loạt bằng chứng trong vụ kiện phỉ báng đ̣i Fox News bồi thường 1,6 tỷ USD, theo Financial Times.
Fox News hỗn loạn
Dominion là nhà cung cấp máy bỏ phiếu trong cuộc bầu cử năm 2020. Sau khi kết quả kiểm phiếu được công bố, phe ông Trump tuyên bố thiết bị do Dominion sản xuất có vấn đề, v́ thế đă mang lại chiến thắng cho đối thủ Joe Biden.
Trong đơn khởi kiện tháng 3/2021, Dominion cho biết cáo buộc từ phía ông Trump đă bị khuếch đại thông qua các hăng thông tấn bảo thủ, cụ thể là Fox News. Những cáo buộc nhắm vào máy bỏ phiếu sẽ không được nhiều người biết tới nếu không có các hăng thông tấn bảo thủ, Dominion khẳng định.
Bằng chứng mà Dominion công bố bao gồm lời khai, tin nhắn, thư điện tử nội bộ của tập đoàn Fox, cho thấy trong nhiều tháng, tập đoàn này gặp khó khăn trước thực tế ông Trump phủ nhận kết quả bầu cử.
Email giữa tỷ phú Murdoch và bà Scott tháng 12/2020 được gửi đi sau khi ông và con trai cả Lachlan, Giám đốc điều hành tập đoàn Fox, nhận được tin nhắn từ cựu Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan và nhiều thành viên hội đồng quản trị của Fox.
Tỷ phú Rupert Murdoch và ông Trump. Ảnh: Sky News.
Ông Ryan, người từng có thời gian ngắn lănh đạo đảng Cộng ḥa tại Hạ viện dưới thời Trump, đề nghị nhà Murdoch làm điều đúng đắn và đưa tin phản bác những cáo buộc sai sự thật của ông Trump. Ông Ryan đề nghị tỷ phú Murdoch trực tiếp gọi điện thoại trao đổi với ông Trump.
Suốt khoảng thời gian từ khi ông Trump tung ra cáo buộc sai sự thật về gian lận bầu cử cho tới cuộc bạo loạn ở Điện Capital 6/1/2021, tỷ phú Murdoch và các lănh đạo Fox dường như không biết phải xử lư vấn đề kết quả bầu cử như thế nào.
Các bằng chứng mà Dominion cung cấp cho thấy tỷ phú Murdoch và giới lănh đạo của Fox khiếp sợ trước viễn cảnh khán giả sẽ tẩy chay kênh truyền h́nh Fox News.
Theo Reuters, vào đêm bầu cử 3/11, Fox News là kênh truyền h́nh đầu tiên dự đoán ông Biden chiến thắng ở Arizona. Dự đoán này khiến ông Trump và những người ủng hộ rất giận dữ. Phản ứng từ phe ông Trump buộc các lănh đạo Fox News phải tính toán lại cách đưa tin.
Sau khi Fox News xác nhận ông Biden chiến thắng cuộc bầu cử, ngày 8/1, tỷ phú Murdoch phàn nàn với Giám đốc điều hành Scott rằng đối thủ của Fox là CNN đang vượt lên về tỷ lệ theo dơi.
Tucker Carlson, một trong những người dẫn chương tŕnh nổi tiếng nhất của Fox News, nói với nhân viên rằng "Trump có thể dễ dàng phá hủy chúng ta nếu chúng ta làm điều sai lầm".
Con trai của tỷ phú Murdoch là Lachlan nhắn tin cho bà Scott vào ngày 9/11, cho rằng Fox News cần "từ từ xây dựng lại h́nh ảnh và không mắc thêm bất cứ sai lầm nào". Trong lời khai sau này, Lachlan cho biết tỷ lệ theo dơi sụt giảm của Fox khiến ông lo lắng đến "mất ngủ".
"Fox News thời điểm đó thực sự hoảng loạn", Paddy Manning, người viết tiểu sử cho Lachlan, nói.
Tiến thoái lưỡng nan
Gia đ́nh Murdoch có lư do để lo ngại viễn cảnh khán giả bỏ rơi Fox News. Kênh truyền h́nh này là một trong những bộ phận ăn nên làm ra nhất của gia tộc Murdoch, mang lại doanh thu 1,8 tỷ USD năm 2020, theo New York Times.
Tỷ phú Murdoch thừa nhận dù không tin vào cáo buộc gian lận bầu cử, ông không muốn gây thù chuốc oán với ông Trump bởi cựu tổng thống "có lượng người ủng hộ rất lớn, đó là khán giả của Fox".
"(Đối đầu với ông Trump) là điều ngu ngốc", tỷ phú Murdoch thừa nhận.
Vài ngày sau cuộc bầu cử, các dữ liệu giúp giới lănh đạo của Fox News hiểu ra rằng khán giả của họ muốn nghe những câu chuyện về gian lận bầu cử.
Ngày 10/11, một nhà sản xuất chương tŕnh nhắn tin cho ông Carlson, người dẫn chương tŕnh của Fox News, rằng "đó là tất cả những ǵ khán giả quan tâm". Carlson sau đó trả lời rằng "tôi ghét điều điên rồ này".
Bà Sidney Powell từng là khách mời thường xuyên của Fox News. Ảnh: Reuters.
Một số người dẫn chương tŕnh của Fox như Lou Dobbs nhân cơ hội này thường xuyên mời tới những đồng minh của ông Trump, trong đó có Sidney Powell, luật sư của cựu tổng thống, một trong những người nói nhiều nhất về máy bỏ phiếu của Dominion.
Dobbs sau này khai rằng những buổi phát sóng với Sidney Powell có tỷ lệ theo dơi cao gấp đôi trung b́nh.
Ngày 13/11/2020, Fox News hoàn tất quy tŕnh xác minh tính xác thực của thông tin liên quan cuộc bầu cử với kết luận rằng cáo buộc từ phe ông Trump là không chính xác. Nhưng khi tin này bị một phóng viên của Fox News đăng lên Twitter, ông Carlson yêu cầu sa thải người này.
Hỗn loạn tại Fox News tiếp tục kéo dài tới 6/1/2021. Một ngày trước cuộc bạo loạn tại Điện Capital, tỷ phú Murdoch hỏi bà Scott về khả năng ba người dẫn chương tŕnh giờ vàng của đài là Carlson, Sean Hannity và Laura Ingraham cùng đưa ra tuyên bố ông Biden đă chiến thắng, nhằm dập tắt thuyết âm mưu về gian lận.
Nhưng Fox sau đó đă không làm vậy. Trong email trả lời Murdoch, bà Scott cảnh báo công khai thừa nhận ông Biden chiến thắng sẽ "chọc giận khán giả".
Sau cuộc bạo loạn, một số đồng minh của tỷ phú Murdoch tiếp tục yêu cầu ông phải có hành động. Cựu trợ lư Preston Padden gửi email thuyết phục vị tỷ phú chấn chỉnh cách đưa tin của Fox News.
Vị tỷ phú thừa nhận trao đổi mỗi ngày với lănh đạo Fox News và trực tiếp tham gia xây dựng chiến lược hoạt động của kênh truyền h́nh này. Tuy vậy, Murdoch lại đổ lỗi cho các biên tập viên của Fox về những thông tin sai lệch mà kênh này phát sóng.
Một tuần sau vụ bạo loạn, khi cựu Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan chất vấn "rất nhiều người Mỹ tin cuộc bầu cử bị đánh cắp", Murdoch đáp lại rằng đó là "hồi chuông cảnh tỉnh cho Sean Hannity, người sợ mất đi khán giả".
Hôm 27/2, phản hồi trước các cáo buộc của Dominion, Fox cho biết "tỷ phú Rupert, ông Lachlan, cũng như các nhân sự tại tập đoàn Fox không đóng bất cứ vai tṛ nào trong sản xuất và đăng tải các thông tin mà Dominion khởi kiện".
