|
Sau 3 năm pḥng, chống dịch đầy cam go, đến nay Việt Nam đă sẵn sàng để chuyển COVID-19 từ bệnh truyền nhiễm thuộc Nhóm A sang Nhóm B và công bố hết dịch. Điều này khẳng định sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và của toàn dân, vượt qua thử thách, đau thương, phát huy sức mạnh đại đoàn kết, huy động mọi nguồn lực, bám sát thực tiễn, làm tốt công tác dự báo, tổ chức thực hiện linh hoạt, kịp thời, hiệu quả các biện pháp pḥng, chống dịch.
Nỗ lực, quyết tâm cao nhất cho công tác pḥng, chống dịch
Trong khoảng hơn 2 năm (2020 - 2022), Việt Nam đă trải qua 4 đợt dịch với quy mô, mức độ lây lan nhanh, cùng sự biến đổi liên tục của SARS-CoV-2.
Trường hợp mắc COVID-19 đầu tiên được ghi nhận tại Việt Nam, đó là hai cha con người Vũ Hán, Trung Quốc, vào ngày 23/1/2020 - chính thức đánh dấu cuộc chiến với dịch bệnh bắt đầu. Giai đoạn 1 tính từ ngày 23/1 đến ngày 24/7/2020, cả nước ghi nhận 415 ca mắc, không có bệnh nhân tử vong.
Sau 99 ngày không ghi nhận trường hợp lây nhiễm mới trong cộng đồng, đợt dịch thứ 2 tiếp tục từ ngày 23/7/2020 với các trường hợp mắc mới tại Đà Nẵng và 14 tỉnh, thành phố khác. Giai đoạn này kéo dài đến ngày 27/1/2021 với 1.136 trường hợp mắc COVID-19; 35 bệnh nhân tử vong do bệnh lư nền nặng.
Đợt dịch thứ 3 từ ngày 28/1 đến 26/4/2021 ở Hải Dương và 12 tỉnh, thành phố khác, với 1.303 bệnh nhân, không có trường hợp tử vong.
Theo Bộ Y tế, cả 3 đợt dịch này có số ca mắc ở mức độ thấp, mỗi đợt chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, tập trung ở một số địa phương. Ngay từ khi dịch bắt đầu, cả hệ thống chính trị nước ta đă bám sát t́nh h́nh, thường xuyên, kịp thời có các giải pháp phù hợp, linh hoạt, sáng tạo. Công tác chỉ đạo được thực hiện thường xuyên, áp dụng các biện pháp ở mức cao hơn, sớm hơn so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Các Chỉ thị số 15/CT-TTg (ngày 27/3/2020), Chỉ thị số 16/CT-TTg (ngày 31/3/2022), Chỉ thị số 19/CT-TTg (ngày 24/4/2020) của Thủ tướng Chính phủ được ban hành kịp thời để các địa phương áp dụng phù hợp với các t́nh huống, diễn biến của dịch.
Nguyên tắc pḥng, chống dịch ở ba giai đoạn này dựa vào 5 nguyên tắc cơ bản: Ngăn chặn - Phát hiện - Cách ly - Khoanh vùng dập dịch - Điều trị hiệu quả", cùng với công thức điều trị và công thức 5K: "Khẩu trang - Khử khuẩn - Khoảng cách - Không tụ tập - Khai báo y tế", giúp Việt Nam hạn chế thấp nhất các ca mắc và tử vong, được WHO và nhiều nước công nhận, đánh giá cao. Thực hiện "nhiệm vụ kép" vừa kiểm soát dịch bệnh, vừa phát triển kinh tế - xă hội đất nước, Việt Nam là một trong số ít quốc gia trên thế giới vừa chống dịch hiệu quả, vừa có tăng trưởng kinh tế dương trong năm 2020.
Giai đoạn 4, từ ngày 27/4/2021, bắt đầu được ghi nhận tại Đà Nẵng, Hà Nam, Vĩnh Phúc, Yên Bái, sau đó nhanh chóng lây lan ra các địa phương: Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Nghệ An, Hà Tĩnh, B́nh Dương, Đồng Nai, Tiền Giang, Long An, Đồng Tháp, Khánh Ḥa, Phú Yên, Vĩnh Long và nhiều nơi khác...
Bộ Y tế đánh giá đợt dịch thứ 4 bùng phát có quy mô lớn, nhiều nguồn lây, nhiều chủng, ổ dịch, đặc biệt sự xuất hiện biến chủng Delta lây lan rất nhanh, nguy hiểm, làm tăng ca bệnh nặng so với 3 đợt dịch trước. Đặc biệt, dịch bệnh không chỉ xâm nhập vào một số cơ sở y tế, c̣n vào các khu công nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, sự kiện văn hóa, tôn giáo tập trung đông người, đô thị đông dân cư. Bên cạnh đó, c̣n có sự xâm nhập nguồn bệnh từ bên ngoài qua đường nhập cảnh.
Kiên định mục tiêu "đặt sức khỏe, tính mạng của nhân dân lên trên hết, trước hết", công tác pḥng, chống dịch được chuyển hướng kịp thời để ứng phó với dịch COVID-19. Phương châm pḥng, chống dịch chuyển từ "zero COVID" sang "thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch COVID-19", vừa pḥng, chống dịch, vừa khôi phục, phát triển kinh tế - xă hội. "Công thức" pḥng, chống dịch được áp dụng hiệu quả trong 3 đợt dịch trước được chuyển sang: 5K + vaccine, thuốc điều trị + công nghệ + ư thức của người dân cùng với 3 trụ cột:
Cách ly (hẹp nhất và chặt nhất có thể) - Xét nghiệm (thần tốc nhưng an toàn, khoa học, hợp lư và hiệu quả theo hướng dẫn của Bộ Y tế) - Điều trị (từ xa, từ sớm, ngay tại cơ sở, góp phần giảm chuyển nặng, giảm tử vong). Cùng với cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, ngành Y tế đă huy động tổng lực - trên 25.000 giáo sư, y bác sỹ, các cán bộ, nhân viên y tế, sinh viên các trường y, dược, với nỗ lực, quyết tâm cao nhất cho công tác pḥng, chống dịch.
Nỗ lực "phủ xanh" vaccine pḥng COVID-19
Với tầm nh́n xa và giải pháp căn cơ để đưa đất nước thoát khỏi dịch bệnh, Đảng, Nhà nước ta đă quyết tâm thực hiện chiến lược vaccine. Chiến lược tập trung vào việc nhập khẩu, chuyển giao công nghệ, nghiên cứu sản xuất và phát triển vaccine trong nước để chủ động nguồn và tiêm miễn phí vaccine cho nhân dân.
Ngày 24/2/2021, lô vaccine pḥng COVID-19 đầu tiên đă về đến Việt Nam, được ưu tiên cho lực lượng tuyến đầu và các tỉnh, thành phố vùng tâm dịch, có dịch. Vaccine được phân bổ theo nguyên tắc công bằng, b́nh đẳng, công khai, minh bạch, linh hoạt, hiệu quả. Tiếp đó, ngày 10/7/2021, chiến dịch tiêm chủng vaccine pḥng COVID-19 với quy mô lớn nhất trong lịch sử đă được phát động.
Đây là sự kiện có ư nghĩa quan trọng, khẳng định thông điệp, quyết tâm rất cao của Đảng, Nhà nước, Chính phủ cùng toàn thể nhân dân Việt Nam trong kiềm chế, đẩy lùi dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe, tính mạng của nhân dân, đưa đất nước trở lại trạng thái b́nh thường. Chiến dịch được triển khai trên quan điểm thống nhất là "tiêm nhanh nhất, nhiều nhất, rộng nhất, đảm bảo an toàn, hiệu quả, công bằng và công khai".
Với nỗ lực "phủ xanh" vaccine pḥng COVID-19; tập trung nguồn lực ứng phó dịch bệnh, đến giữa và cuối năm 2022, t́nh h́nh dịch bệnh đă có nhiều chuyển biến tích cực. Cả nước chuyển sang giai đoạn thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 theo Nghị quyết số 128/NQ-CP. Việt Nam được ghi nhận là một trong những quốc gia kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, có tỷ lệ bao phủ vaccine pḥng COVID-19 ở mức cao.
Tiến sỹ Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam khẳng định: Việt Nam đă làm rất tốt việc quản lư đại dịch. Ngay từ đầu cuộc chiến chống dịch COVID-19, Việt Nam đă có các biện pháp xă hội và sức khỏe cộng đồng thực sự mạnh mẽ để ứng phó với COVID-19.
Việt Nam đă phát hiện sớm, ứng phó với các trường hợp; các biện pháp kiểm soát biên giới mạnh mẽ, hạn chế tiếp xúc xă hội, ngăn chặn sự lây truyền của virus; tuân thủ tốt hành vi bảo vệ cá nhân như đeo khẩu trang; việc chăm sóc sức khỏe được thực hiện kịp thời... Các biện pháp này giữ cho số ca mắc và tử vong sớm trong đại dịch ở mức thấp.
Khi có vaccine, Việt Nam triển khai tiêm và nhanh chóng đạt được độ bao phủ dân số thực sự cao. Hơn 260 triệu liều vaccine đă được tiêm, Việt Nam trở thành một trong những nước có tỉ lệ tiêm chủng cao nhất thế giới. Những kết quả đáng ghi nhận này nhờ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cam kết mạnh mẽ của Chính phủ; sự nỗ lực, hy sinh của cộng đồng, kể cả trong thời kỳ giăn cách thực sự khó khăn.
Việt Nam đă kiên định thi thực các biện pháp và đạt hiệu quả. Một yếu tố quan trọng là sự nỗ lực không mệt mỏi của ngành y tế, họ làm việc không ngày nghỉ, suốt ngày đêm. Các nước trên thế giới có thể học hỏi kinh nghiệm từ công tác pḥng, chống dịch của Việt Nam. Bài học này cũng cần được phát huy, chuẩn bị để ứng phó với các đại dịch khác trong tương lai, Tiến sỹ Angela Pratt nhận định.
Kiểm soát, quản lư bền vững đối với dịch COVID-19
Đầu năm 2023, dù vẫn ghi nhận ca mắc nhưng cơ bản dịch COVID-19 đă được kiểm soát tại Việt Nam. Ngày 5/5, WHO đă tuyên bố đại dịch COVID-19 không c̣n là t́nh trạng khẩn cấp y tế toàn cầu. Đại dịch đang có xu hướng lắng xuống, miễn dịch từ nhiễm bệnh và vaccine của người dân ngày càng tăng. Ngoài ra, tỷ lệ nhập viện, tử vong có chiều hướng giảm, không c̣n gây căng thẳng cho các hệ thống y tế như trước. Xu hướng này cho phép hầu hết quốc gia trở lại cuộc sống b́nh thường như trước đại dịch, nhưng không có nghĩa nguy hiểm đă qua, đại dịch vẫn chưa kết thúc. T́nh trạng khẩn cấp có thể được khôi phục nếu t́nh h́nh thực tế thay đổi...
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế đang phối hợp cùng với các bộ, ngành rà soát quy định của pháp luật, tham khảo kinh nghiệm của các nước trên thế giới và rà soát biện pháp thực tiễn triển khai công tác pḥng, chống dịch COVID-19 tại Việt Nam; cùng với các bộ, ngành xây dựng hồ sơ để chuyển phân loại bệnh từ bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A sang bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B.
Tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XV, trong phiên thảo luận về báo cáo của Đoàn giám sát về việc huy động, quản lư và sử dụng nguồn lực phục vụ công tác pḥng, chống dịch COVID-19, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội Nguyễn Lân Hiếu, đại biểu Quốc hội tỉnh B́nh Định cho rằng Việt Nam có thể công bố hết dịch COVID-19 bởi đă hội tụ đủ các yếu tố cần thiết.
Về các điều kiện để công bố hết dịch, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội Nguyễn Lân Hiếu cho biết: Hiện nay, tỷ lệ bệnh nặng do COVID-19 gây ra hầu như không c̣n, những ca tử vong chủ yếu do bệnh nền nặng. Điều đó cho thấy COVID-19 vẫn c̣n lây nhiễm trong cộng đồng nhưng không c̣n nguy cơ gây tử vong cao. Bên cạnh đó, Việt Nam đă đạt được tỷ lệ bao phủ vaccine COVID-19 cao trên diện rộng.
Cùng với việc chuẩn bị hồ sơ công bố hết dịch, Bộ Y tế cũng đang nghiên cứu xây dựng kế hoạch kiểm soát, quản lư bền vững đối với dịch COVID-19 giai đoạn 2023 - 2025, ban hành theo thẩm quyền; trường hợp vượt thẩm quyền báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Theo Giáo sư, Tiến sỹ Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự pḥng, kế hoạch sẽ tính đến bối cảnh có biến thể mới nguy hiểm xuất hiện, dịch lan rộng; cũng như tăng cường giám sát lồng ghép COVID-19 và các bệnh viêm đường hô hấp khác...
Mới đây, Bộ Y tế đă ban hành Quyết định 2227/QĐ-BYT 2023 về kế hoạch sử dụng vaccine COVID-19 năm 2023, trong đó nêu rơ: Vaccine pḥng COVID-19 trong năm 2023 vẫn được tiêm miễn phí với nguồn kinh phí từ ngân sách Nhà nước, Quỹ vaccine pḥng COVID-19 và viện trợ, tài trợ, hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước và các nguồn vốn hợp tác khác. Tiêm chủng chiến dịch có thể lồng ghép với hoạt động tiêm chủng thường xuyên phù hợp với thực tế triển khai ở địa phương. Việc tiêm vaccine pḥng COVID-19 tại nước ta sẽ tập trung vào các đối tượng có nguy cơ cao, chưa khuyến cáo tiêm nhắc lại hàng năm.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự pḥng (Bộ Y tế) cho biết, nếu chuyển COVID-19 sang nhóm B, việc điều trị của người bệnh không được miễn phí. Cơ quan chức năng cần có tính toán phù hợp. Hiện tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế rất cao, v́ vậy chi phí cho điều trị COVID-19 có thể chi trả theo bảo hiểm y tế.
Mặc dù xếp vào nhóm B cùng với các bệnh truyền nhiễm khác, nhưng COVID-19 vẫn là bệnh có tính đặc thù v́ WHO chưa công bố kết thúc đại dịch. WHO vẫn tiếp tục khuyến cáo các quốc gia cần thận trọng, chuyển từ việc pḥng, chống dịch khẩn cấp sang chiến lược kiểm soát dịch bền vững, lâu dài. V́ vậy, Việt Nam cần có chính sách, kế hoạch pḥng, chống dịch để không bất ngờ mà vẫn kiểm soát được dịch trong mọi t́nh huống, bảo vệ sức khỏe, quyền lợi người dân; đặc biệt lưu ư các hoạt động giám sát, dự pḥng cá nhân, tiêm chủng, truyền thông, bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương…, chuyên gia y tế khuyến nghị.
|
|
Games
