Ung thư máu là một bệnh lư ác tính và có tỉ lệ tử vong cao. Bệnh tiến triển rất nhanh, nếu không phát hiện và can thiệp kịp thời, các tế bào sẽ tăng trưởng quá mức.
Khi các tế bài ung thư phát triển quá nhanh sẽ ứ đọng trong tuỷ xương, làm ảnh hưởng đến quá tŕnh tạo máu và lưu thông máu trong cơ thể. Ung thư máu được chia thành ba loại chính là: bệnh bạch cầu cấp, ung thư hạch lymphoma, bệnh đa u tuỷ. Tuỳ theo từng loại ung thư mà chúng có các dấu hiệu riêng.
Dấu hiệu ung thư máu thường gặp
Ung thư máu ảnh hưởng đến quá tŕnh sản xuất và chức năng của các tế bào máu. Hầu hết các bệnh ung thư máu đều bắt nguồn từ tủy xương, nơi sản sinh ra tế bào máu. Sự phát triển của những tế bào bất thường ngăn các tế bào máu thực hiện chức năng như chống lại sự nhiễm trùng hoặc ngăn quá tŕnh chảy máu nghiêm trọng xảy ra. Ung thư máu có 3 loại chính là bệnh bạch cầu cấp, ung thư hạch và u tuỷ.
BÁC SĨ HỨA MINH LUÂN
Tác giả bài viết
2013 - 2019: Bác sĩ Y Đa khoa - Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
2019 - Hiện nay: Bác sĩ khoa Ngoại tổng quát Bệnh viện Đa khoa Trà Vinh
Tuỳ vào loại ung thư máu mà sẽ có những triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên đa số các bệnh này đều có những triệu chứng giống nhau. Một số dấu hiệu của ung thư máu thường gặp mà bạn nên biết bao gồm:
1. Các đốm xuất huyết trên da
T́nh trạng xuất hiện các đốm nhỏ hoặc các mảng lớn có màu đỏ, tím ở trên da được gọi là các đốm xuất huyết trên da. Nguyên nhân là do các mạch máu dưới da bị vỡ, dẫn đến sự chảy máu dưới da tạo nên các vết bầm tím. Ở bệnh nhân ung thư máu, sự suy giảm của các tế bào tiểu cầu và chức năng cầm máu khiến cho các đốm xuất huyết xuất hiện.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến xuất huyết trên da, có thể kể đến như bị dị ứng hay các trường hợp nặng là do ung thư. V́ vậy, để t́m ra được chính xác nguyên nhân, bác sĩ sẽ dựa vào một số yếu tố cũng người bệnh cùng với các xét nghiệm liên quan để chẩn đoán. Trong mỗi trường hợp sẽ có những phương pháp và chỉ định điều trị khác nhau.
2. Đau bụng
Đau bụng là một trong những triệu chứng của bệnh ung thư máu. Đây là hậu quả của việc những tế bào ung thư tích tụ trong thận, gan , lá lách khiến cho chúng sưng lên và bụng ngày càng to ra.
3. Mệt mỏi
Việc mở rộng các tế bào ung thư khiến cơ thể không kiểm soát được làm cho bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi. Khi cơ thể không tạo đủ tế bào hồng cầu hoặc các tế bào không hoạt động tốt sẽ khiến cho lượng hồng cầu giảm, cơ thể bị thiếu máu làm cho bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, suy nhược cơ thể.
4. Sưng hạch bạch huyết
Hạch bạch huyết là những cấu trúc nhỏ h́nh hạt đậu giúp cơ thể lọc máu. Khi mắc bệnh ung thư máu, các tế bào ung thư có thể tích tụ trong các hạch bạch huyết. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của bệnh bạch cầu hoặc ung thư hạch.
Từ đó, các hạch bạch huyết ở cổ, nách, ngực, bẹn sẽ sưng lên do sự xuất hiện của khối u. Các hạch bạch huyết ở xa bên trong cơ thể có thể tỳ đè lên các cơ quan gây ho, khó thở hoặc đau ở ngực, bụng hoặc xương. Lá lách có thể to lên, khiến cho người bệnh cảm thấy no hoặc chướng bụng. Thông thường các hạch sưng không đau, nhưng chúng có thể sẽ đau khi uống rượu.
5. Đau xương
U tuỷ và bệnh bạch cầu có thể gây đau xương hoặc đau ở các điểm mềm trên xương của người bệnh. Sự phát triển của các tế bào ung thư trong tuỷ xương – nơi sản xuất các tế bào máu chính là nguyên nhân chính gây đau.
Đau xương là một trong các triệu chứng chính của bệnh ung thư máu. Tuỳ theo mức độ của bệnh mà các cơn đau có thể xuất hiện ở các khớp chân, đầu gối, các tay…
6. Chảy máu cam
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chảy máu cam và một trong những nguyên nhân đó đến từ ung thư máu. Hiện tượng chảy máu cam khá thường gặp trong cuộc sống nên không phải lúc nào chảy máu cam cũng là do ung thư. Nếu như lượng máu chảy ra nhiều và liên tục trong nhiều ngày, rất có thể người bệnh đă mắc ung thư máu.
Đây là hệ quả của việc suy giảm chức năng cầm máu do giảm số lượng bạch cầu, khiến cho lượng máu chảy ra liên tục mà không cầm được. Do đó, nếu trong trường hợp này th́ bạn nên đi thăm khám để xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp.
7. Sốt cao
Ung thư máu khiến các tế bào tăng sinh bất thường trong tuỷ xương, gây chèn ép sinh ra những cơn đau đầu, sốt cao. Nếu người bệnh đang gặp phải những cơn đau đầu, sốt cao không dứt; mặc dù đă chữa trị th́ có thể đây chính là dấu hiệu của bệnh ung thư máu.
8. Thường xuyên nhiễm trùng
Các tế bào bạch cầu vốn là yếu tố giúp cho cơ thể chống lại nhiễm trùng. Ung thư máu làm suy giảm đi chức năng của tế bào bạch cầu, hậu quả là khiến cho hệ miễn dịch suy yếu, bệnh nhân thường xuyên bị nhiễm trùng do virus, vi khuẩn,…
9. Dễ bị bầm tím, chảy máu
Chảy máu không cầm được và dễ bị bầm tím là các triệu chứng phổ biến của bệnh. Chảy máu không cầm được liên quan đến các yếu tố đông máu, ở đây là tiểu cầu. Các tế bào máu b́nh thường liên tục được thay thế bởi các tế bào bạch cầu non bất thường, khiến cho tiểu cầu không thể thực hiện được chức năng cầm máu.
10. Giảm cân không rơ nguyên nhân
Người bệnh ung thư thường có triệu chứng giảm cân không rơ nguyên nhân, đột ngột mặc dù cơ thể vẫn cung cấp chất dinh dưỡng b́nh thường.
11. Đổ nhiều mồ hôi
Đổ nhiều mồ hôi liên quan đến các triệu chứng bị nhiễm trùng do hệ thống miễn dịch cơ thể suy yếu, dễ bị tấn công bởi các tác nhân bên ngoài.
Dấu hiệu ung thư máu thể bệnh bạch cầu cấp (Leukemia)
Bạch cầu là tế bào có vai tṛ quan trong trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Chúng có vai tṛ chóng lại các tác nhân gây nhiễm trùng. Bệnh bạch cầu cấp thường xảy ra đột ngột, diễn tiến nhanh và nguy hiểm. Các tế bào bạch cầu sản sinh ra số lượng lớn gây tắc nghẽn tuỷ xương. Bạch cầu tăng đột biến dẫn đến việc chúng thiếu nguồn thức ăn. Chính v́ thế, chúng sẽ ăn các tế bào hồng cầu, dẫn đến t́nh trạng thiếu máu.
Bệnh bạch cầu cấp là do số lượng tế bào bạch cầu tăng sinh nhanh chóng trong máu.
Triệu chứng ban đầu của bệnh bạch cầu cấp giống như bệnh cúm. Với biểu hiện như: cơ thể mệt mỏi, ốm yếu… Hầu hết người bị bệnh bạch cầu đều t́nh cờ phát hiện khi đi làm các xét nghiệm máu thông thường.
V́ các tế bào bạch cầu tăng lên quá nhiều làm tắc nghẽn tuỷ xương. Điều này dẫn đến tuỷ xương sẽ không thể sản xuất được các tế bào hồng cầu và tiểu cầu. Từ đó dẫn đến các biểu hiện của bệnh như:
1. Thiếu máu
2. Rối loạn đông máu
Số lượng tế bào tiểu cầu giảm sẽ dẫn đến t́nh trạng rối loạn đông máu với các biểu hiện bệnh như cuất huyết chấm đỏ trên da. Chảy máu răng, chảy máu mũi. Xuất huyết tiêu hoá. Có dấu hiệu bầm tím trên da bất thường. Kinh nguyệt ra nhiều hơn b́nh thường.
Cùng với đó, da dễ bị bầm tím một cách bất thường có thể là dấu hiệu ung thư máu.
3. Các dấu hiệu khác
Sốt, ớn lạnh không rơ nguyên nhân. Đau xương. Sụt cân không rơ nguyên nhân. Cơ thể cảm thấy mệt mỏi, ốm yếu. Dễ bị nhiễm trùng. Gan to, lách to.
Dấu hiệu ung thư hạch Lymphoma
Hạch bạch huyết là hệ thống miễn dịch quan trọng của cơ thể, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Bệnh ung thư hạch bạch huyết sản sinh quá nhiều tế bào lympho dẫn đến tác dụng ngược lại. Làm ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của cơ thể.
1. Dấu hiệu điển h́nh của ung thư hạch bạch huyết
Các hạch có dấu hiệu sưng to. Bạn có thể sờ thấy hạch ở vị trí cổ, nách hay bẹn. C̣n những hạch bạch huyết nằm sâu chúng ta không sờ được. Nhưng chúng cũng sưng to và có thể gây chèn ép lên các cơ quan lân cận gây đau bụng, đau ngực, đau xương… Lá lách trở nên to hơn khiến ta dễ đầy hơi, khó chịu. Lá lách to chúng ta có thể sờ thấy một khối ở vị trí vùng bụng trên bên trái.
Hạch bạch huyết sưng to bất thường có thể là dấu hiệu ung thư máu
2. Một số dấu hiệu ít gặp khác
Sốt thường xuyên và kéo dài. Sụt cân không rơ nguyên nhân. Cơ thể mệt mỏi suy kiệt. Ho, khó thở. Đổ mồ hôi đêm. Ăn uống không ngon miệng.
Dấu hiệu ung thư máu thể đa u tuỷ xương
Ung thư máu thể đa u tuỷ xương là t́nh trạng tăng đột biến của các tế bào plasma. Chúng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự sản sinh và phát triển của các tế bào khoẻ mạnh trong cơ thể.
Đa u tủy xương khiến tế bào plasma ̣(tương bào) trở nên ác tính
Ung thư máu thể đa u tuỷ xương có nhiều dạng khác nhau. Trong đó có một số dạng có triệu chứng sớm. Tuy nhiên đa số các trường hợp các triệu chứng thường xuất hiện ở giai đoạn muộn. Một số dấu hiệu ung thư máu thường gặp của thể bệnh này như:
1. Biểu hiện tại xương
Ở giai đoạn đầu của bệnh, người bệnh có thể có các triệu chứng như mệt mỏi, ăn uống kém, sụt cân… Đau xương nhẹ ở các xương sườn, xương cột sống, các khớp… Đến giai đoạn muộn bệnh nhân có biểu hiện đau xương nhiều hơn. Đau ở xương cột sống, xương ức… đau liên tục và không đáp ứng với các loại thuốc giảm đau.
2. Biểu hiện ngoài xương
Bệnh gây tổn thương xương ảnh hưởng đến các dây thần kinh, gây chèn ép thần kinh, viêm đa dây thần kinh… Thiếu máu. Dễ bị nhiễm trùng như: viêm phổi, nhiễm trùng đường ruột, nhiễm khuẩn đường tiết niệu… Tăng canxi máu: triệu chứng điển h́nh là táo bón, buồn nôn, hay khác nước, cơ thể yếu ớt… Các biểu hiện khác như: hạch to, rối loạn tiêu hóa …
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Các triệu chứng của bệnh ung thư máu thường mơ hồ và có thể nhầm lẫn với các triệu chứng của bệnh cúm và các bệnh thông thường khác. Do vậy các triệu chứng bệnh có thể bị bỏ qua trong giai đoạn sớm.
Hăy liên hệ bác sĩ hoặc các cơ sở y tế nếu có bất kỳ các dấu hiệu nào trong các triệu chứng ở trên để được thăm khám, chẩn đoán t́m ra nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp.
Tóm lại, ung thư máu là một bệnh nguy hiểm và có tỉ lệ tử vong khá cao. Các dấu hiệu ung thư máu thường không rơ ràng trong giai đoạn đầu và mỗi loại ung thư máu đều có các dấu hiệu khác nhau. Đa số các trường hợp phát hiện bệnh sớm là do t́nh cờ làm xét nghiệm máu khi đi khám sức khoẻ định ḱ.
VietBF@ Sưu tập
Games
