Những năm gần đây, tỷ lệ người dân mắc bệnh lư suy thận có xu hướng gia tăng ở tất cả các lứa tuổi. Nếu không được kiểm soát, can thiệp điều trị kịp thời người bệnh có thể tử vong.
Theo thống kê, tỷ lệ mắc bệnh suy thận (thận mạn) ở Việt Nam chiếm khoảng 10,1% dân số (hơn 10 triệu người mắc), với khoảng 8.000 ca mắc mới mỗi năm. Tỷ lệ tử vong do bệnh thận mạn đứng thứ 8 trong các nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Việt Nam.
Suy thận là t́nh trạng suy giảm chức năng của thận. Suy thận gồm có suy thận cấp và suy thận mạn. Suy thận cấp tiến triển cấp tính, diễn biến đột ngột, nếu được điều trị đúng phương pháp sẽ khỏi hoàn toàn. Nếu không được điều trị kịp thời, suy thận cấp có nguy cơ nặng lên, tiến triển thành suy thận mạn hoặc tử vong.
Suy thận mạn thường diễn biến âm thầm, nặng dần theo thời gian và không thể hồi phục.
Bệnh nhân suy thận mạn được điều trị lọc máu chu kỳ (Ảnh minh họa: N.P).
Để chủ động pḥng, chống bệnh suy thận, bác sĩ Bệnh viện Băi Cháy (Quảng Ninh) khuyến cáo người dân cần:
Uống đủ nước
Nước có vai tṛ quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt với những người bị thận yếu th́ cần đặc biệt lưu ư. Các bác sĩ khuyến cáo, người bị bệnh thận không nên uống quá nhiều hay quá ít nước. V́ uống nhiều nước sẽ tạo áp lực lên cho thận, uống ít nước sẽ làm tăng nguy cơ thận bị nhiễm độc do thận sẽ không đủ nước để co bóp đẩy cặn bă và độc tố ra ngoài.
V́ vậy, chỉ cần uống một lượng nước vừa đủ mỗi ngày. Mỗi ngày cơ thể cần 2-2,5 lít nước, tùy theo sức khỏe tổng thể, giới tính, trọng lượng cơ thể và hoạt động của người đó. Với những người chơi thể thao, mồ hôi tiết ra nhiều th́ cần bổ sung nước nhiều hơn.
Để nạp đủ nước cho cơ thể, cần lưu ư không nên uống một lượng nước lớn một lúc mà nên uống từng ngụm nhỏ để giúp các tế bào thẩm thấu lượng nước đưa vào. Bạn nên uống nước ấm giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp và tăng nhu động ruột, hỗ trợ hệ tiêu hóa, hỗ trợ tuần hoàn máu trong cơ thể trở nên dễ dàng, trơn tru hơn.
Đồng thời, không đợi đến khi khát mới uống, bởi v́ ngay cả khi không khát cơ thể vẫn có khả năng mất đi một lượng nước cần thiết cần phải bổ sung ngay.
Ngoài uống nước lọc, chúng ta có thể tăng cường thêm một số loại nước trái cây tươi như nước dưa hấu, táo, dâu tây… rất giàu vitamin và khoáng chất rất tốt cho thận. Đặc biệt, tránh xa các loại nước ngọt có ga, v́ lượng đường và phốt pho ở trong các loại nước này sẽ thúc đẩy bài tiết canxi ra ngoài, gia tăng áp lực cho thận, dễ sinh sỏi thận.
Những người từng bị sỏi thận nên uống nhiều nước hơn một chút để giúp ngăn ngừa h́nh thành sỏi trong tương lai.
Thường xuyên vận động vừa sức
Tập thể dục không chỉ cần thiết với những người b́nh thường, mà đối với những người bị bệnh thận cũng cần duy tŕ vận động.
Việc luyện tập thể thao điều độ giúp tăng cường sự dẻo dai cho các cơ bắp, tăng cường hệ miễn dịch, giúp khí huyết được lưu thông tốt hơn. Đồng thời, nó c̣n giúp ổn định huyết áp, làm giảm mỡ máu (cholesterol và triglycerides), tăng cường sức khỏe tim mạch.
Đây là những yếu tố quan trọng giúp pḥng ngừa sự tổn thương của thận. V́ vậy, thói quen tốt cho thận này cần được duy tŕ thường xuyên.
Tuy nhiên, đối với những người thận yếu cần chú ư về loại bài tập, thời gian tập luyện, cường độ và thời gian tập luyện. Với đối tượng này nên chọn các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, đạp xe, tập yoga, aerobic… Người mới nên tập từ từ, rồi tăng dần thời gian lên, nên duy tŕ 30-45 phút/ngày, tập ít nhất 3 ngày/tuần.
Tùy vào sức khỏe mỗi người mà có cường độ tập khác nhau, chúng ta tập vừa với sức của ḿnh. Khi thấy mệt, khó thở, tim đập nhanh, đau bụng… th́ cần dừng lại ngay.
Duy tŕ cân nặng phù hợp
Những người thừa cân hoặc béo ph́ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, có nguy cơ mắc một số t́nh trạng sức khỏe tiểu đường, tim mạch, huyết áp cao có thể làm hỏng thận. V́ vậy, cần theo dơi và duy tŕ chỉ số khối cơ thể (BMI) ở mức phù hợp.
BMI là chỉ số cơ thể dùng để đo lượng mỡ trong cơ thể. Chỉ số BMI được tính cho người trưởng thành bằng cân nặng chia cho b́nh phương chiều cao. Một người có chỉ số khối cơ thể b́nh thường dao động trong khoảng 18,6-24,9. Nếu vượt qua chỉ số này vượt quá 25, cơ thể đang bị thừa cân béo ph́. V́ vậy, cần duy tŕ chế độ dinh dưỡng, tập luyện khoa học để có cân nặng phù hợp.
Kiểm soát đường huyết
Những người bị bệnh tiểu đường hoặc có nguy cơ có lượng đường huyết cao là những đối tượng dễ bị tổn thương thận. Một khi các tế bào của cơ thể không thể sử dụng hết đường trong máu, thận buộc phải làm việc nhiều hơn để lọc máu. Điều này xảy ra trong thời gian dài có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Tuy nhiên, nếu kiểm soát đường trong máu, bạn có thể giảm được nguy cơ gây hại cho thận. Bên cạnh chế độ tập luyện và dinh dưỡng hợp lư, chúng ta cũng cần thăm khám định kỳ. Khi phát hiện sớm, bác sĩ có cách để giảm hoặc ngăn ngừa tổn thương ở thận.
Theo dơi huyết áp
Huyết áp cao là yếu tố ảnh hưởng sẽ kéo theo các hệ lụy về sức khỏe như tiểu đường, tim mạch hoặc cholesterol tăng cao, gây tổn thương đến thận. Khi huyết áp tăng cao sẽ làm dày các thành mạch và gây hẹp ḷng mạch máu.
Quá tŕnh lọc máu trở nên khó khăn hơn, các chất thải của cơ thể sẽ bị ứ đọng lại trong máu và theo thời gian sẽ gây hại cho thận. Chỉ số huyết áp b́nh thường là 120/80 mmHg.
Nếu chỉ số huyết áp trên 140/90 là t́nh trạng huyết áp tăng. Nếu gặp t́nh trạng này, người bệnh cần tham vấn ư kiến bác sĩ và cần theo dơi huyết áp thường xuyên, thay đổi lối sống và có thể dùng thuốc. Khi huyết áp cao kéo dài sẽ làm tăng áp lực lên cầu thận khiến thận làm việc vất vả hơn, có nguy cơ dẫn đến suy thận.
Hạn chế sử dụng rượu bia và ngưng hút thuốc lá
Đây là hai yếu tố có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tổng thể, trong đó có thận. Nếu thường xuyên uống quá nhiều bia rượu, nồng độ cồn trong máu tăng cao, thận làm việc hết công suất mà khó có thể đào thải hết độc tố ra ngoài. Điều này có thể dẫn đến viêm thận cấp tính hoặc mạn tính. Đồng thời, uống nhiều rượu làm tăng huyết áp, một nguyên nhân phổ biến của bệnh thận.
Chú ư trong việc sử dụng thuốc không kê đơn
Việc thường xuyên dùng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC), thuốc chống viêm không steroid bao gồm ibuprofen và naproxen, có thể gây hại cho thận nếu dùng chúng thường xuyên.
V́ vậy, chúng ta cần chú ư và thận trọng khi sử dụng các loại thuốc này. Tốt nhất, khi sử dụng những loại thuốc này hàng ngày, bạn cần tham vấn ư kiến của bác sĩ.
Ngoài thuốc giảm đau, các loại thuốc khác cũng cần theo đúng chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
Kiểm tra chức năng thận
Nếu bạn ở đối tượng có nguy cơ cao bị tổn thương thận hoặc đang bị bệnh thận th́ cần kiểm tra chức năng của thận thường xuyên.
Những đối tượng sau cần lưu ư kiểm tra thường xuyên:
- Người trên 60 tuổi.
- Người sinh ra nhẹ cân.
- Người bị bệnh tim mạch, tăng huyết áp hoặc đái tháo đường.
- Người có tiền sử gia đ́nh bị tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc mắc bệnh thận mạn phải lọc máu hay ghép thận.
- Người béo ph́.
- Người có dấu hiệu bất thường ở thận.
VietBF@sưu tập
Games
