Hiểu sơ về cỏ mần trầu
Theo Gia đ́nh và Xă hội, cỏ mần trầu có tên gọi khác là ngưu cân thảo, thanh tâm thảo, cỏ vườn trầu, cỏ chỉ tía… Tên khoa học của loài thảo dược này là Eleusine Indica Gaertn. Loại thảo dược này thuộc họ lúa, cao trung b́nh khoảng 20 – 90 cm, rễ của chúng phát triển rất nhanh, phần thân dài, phân nhánh thành bụi, lá so le nhau. Hoa của chúng mọc thành cụm và quả có ba cạnh.
Cây cỏ mần trầu thường mọc vào cuối mùa xuân và bị tàn lụi ngay khi mùa hè đến. Cây con được mọc từ hạt và mọc quanh năm ở những vùng núi cao, có thời tiết mưa ẩm.
Cây cỏ mần trầu thường mọc vào cuối mùa xuân và bị tàn lụi ngay khi mùa hè đến. Cây con được mọc từ hạt và mọc quanh năm ở những vùng núi cao, có thời tiết mưa ẩm. Ảnh minh họa
Cỏ mần trầu chứa nhiều hoạt chất khác nhau như: Coumarin, saponin, alkaloid, tannin, steroid, phenol. Mỗi bộ phận của loài thảo dược này sẽ chứa những thành phần đặc trưng và cụ thể như sau:
Những bộ phận trên mặt đất chứa: Beta sitosterol và beta palmitoyl.
Cành và lá chứa: Flavonoid.
Công dụng của cỏ mần trầu
Tác dụng bảo vệ gan, hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu
Một nghiên cứu thực hiện trên nhóm chuột được gây béo ph́ cho thấy nhóm chuột được điều trị với cao chiết cỏ mần trầu trong dung môi hexan có tác dụng giảm nồng độ cholesterol toàn phần, giảm nồng độ LDL - cholesterol và tăng nồng độ HDL - cholesterol so với nhóm chuột đối chứng. Bên cạnh đó, các chỉ số ALT, AST trên nhóm chuột điều trị cũng được cải thiện. Qua đó cho thấy tác dụng bảo vệ gan và hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu của cỏ mần trầu.
Giúp hạ huyết áp
Chiết xuất etanolic và chloroform từ cỏ mần trầu có đặc tính chống tăng huyết áp đă được chứng minh qua nghiên cứu về hoạt động chống tăng huyết áp của cỏ mần trầu. Các kết quả cho thấy rằng chiết xuất etanolic có tác dụng chống tăng huyết áp đáng kể hơn chiết xuất methanolic
Có tác dụng kháng khuẩn
Cây họ thân thảo này c̣n có khả năng kháng khuẩn từ cấp độ thấp đến cấp độ vừa tương đương với một vài loại vi khuẩn như: Pseudomonas aeruginosa, vi khuẩn Staphylococcus aureus và Salmonella choleraesuis nhờ tác dụng của methanolic và chloroform chiết xuất từ cỏ mần trầu được chứng minh ở nghiên cứu các đặc tính kháng khuẩn, chống oxy hoá, gây độc tế bào của cỏ mần trầu.
Tác dụng chống viêm, hạ sốt
Hoạt chất C-glycosylflavones chiết suất từ mần trầu có tác dụng kháng viêm hiệu quả ở nhóm chuột mắc cúm hoặc viêm phổi.
Trong một nghiên cứu khác về tác dụng kháng viêm, chiết xuất etanolic và etyl axetat của cỏ mần trầu đă được chứng minh là làm giảm phù chân chuột do xylem gây ra theo liều lượng.
Ngừa rụng tóc
Beta-sitosterol có trong cỏ mần trầu có tác dụng làm giảm cholesterol xấu và cholesterol toàn phần trong cơ thể. Ngoài ra, thành phần này c̣n có khả năng ức chế hormone DHT- một loại hormone khiến cho tóc mỏng hơn, dễ găy rụng và tóc chậm mọc. Hormone DHT c̣n ngăn chặn các nang tóc phát triển khiến cho quá tŕnh mọc tóc bị chậm lại.
Palmitoyl trong cỏ mần trầu có tác dụng khử các gốc tự do từ đó giúp hạn chế t́nh trạng bị găy rụng tóc. Ngoài ra, hoạt chất này c̣n có tác dụng bảo vệ và ngăn chặn những tác nhân xấu từ bên trong và bên ngoài cơ thể gây ảnh hưởng tới tóc.
Hỗ trợ bảo vệ chức năng thận
Thông qua các nghiên cứu chứng minh các chiết xuất trong loại cỏ này có thể kiểm soát được các chỉ số urea, creatinine, ion Na+ và ion K+. Đồng thời, từ trước đến nay dân gian ta đă sử dụng cỏ mần trầu để hỗ trợ lợi tiểu, bảo vệ tốt các chức năng của thận.
Cỏ mần trầu giúp trị bệnh trĩ
Trong cỏ mần trầu có chứa beta palmitoyl, sitosterol, muối nitrat, flavonoid,... Các thành phần chống viêm, kháng khuẩn này giúp pḥng ngừa sưng viêm, bội nhiễm và hoại tử ở búi trĩ.
Trong cây cỏ mần trầu có thành phần có tác dụng cầm máu, giúp tan huyết ứ. Việc này giúp tan máu tụ, ngăn ngừa xuất huyết hay chảy máu thành tia ở búi trĩ. Nhờ đó mà các tổn thương ở búi trĩ sớm phục hồi.
Cỏ mần trầu với tác dụng thanh nhiệt, giải độc, chữa nóng trong, làm mát cơ thể có tác dụng ngăn ngừa táo bón. Nhờ đó có thể giảm áp lực lên búi trĩ, pḥng ngừa táo bón và chảy máu hậu môn khi đại tiện.
Một số bài thuốc quư từ cỏ mần trầu
Cỏ mần trầu không chỉ có tác dụng thanh nhiệt giải độc, dùng làm mát cơ thể, mát gan, ổn định huyết áp mà c̣n nhiều công dụng khác như:
- Trị cảm sốt cao: Dùng cỏ mần trầu tươi hoặc khô (toàn thân, bỏ hoa), có thể kết hợp với rau má, diếp cá, cây mă đề, rễ cỏ tranh (càng hiệu quả). Đun uống thay nước sẽ giúp hạ sốt, giảm đau đầu và ngủ ngon…
- Trị nhiệt miệng, mụn trong miệng, tưa lưỡi: Bệnh này hay gặp ở trẻ em và cả người lớn. Nguyên nhân do nóng quá mà thành. Dùng độc vị cỏ mần trầu hoặc kết hợp với rau sam, cây mă đề, cỏ nhọ nồi, diếp cá (càng hiệu quả). Mỗi thứ 1 nắm tươi, đun đặc lấy nước uống trong ngày, uống liền vài ngày tới khi khỏi. Khi bắt đầu dùng bệnh sẽ nhẹ dần và khỏi.
- Trị tóc bạc, tóc khô xơ găy rụng: Tác dụng này ít người biết.
Cách làm như sau: Cỏ mần trầu (toàn thân, bỏ hoa), rửa sạch thái nhỏ, phơi khô sao vàng hạ thổ. Mỗi ngày dùng tầm 30-40g, kết hợp với 20g đỗ trọng, 20g thục địa. Ba thứ đun kỹ lấy nước uống hết trong ngày. Uống liên tục một thời gian. Nếu là nữ giới có thể thêm quả dâu tằm chín đă phơi khô vào đun cùng càng hiệu quả v́ nó bổ máu.
Ngoài ra có thể kết hợp dùng cỏ mần trầu và vỏ bưởi đun nước gội đầu, càng tăng thêm hiệu quả.
- Mát gan, tả hỏa, thanh nhiệt, trị mụn: Có nhiều người hay nóng gan, nổi mụn, cơ thể lại ít ra mồ hôi, dùng cỏ mần trầu đun lấy nước uống (như uống trà). Nếu chức năng gan kém có thể kết hợp với bồ công anh và bông attiso để tăng hiệu quả.
Tác dụng: Làm cơ thể toát mồ hôi, độc tố được giải phóng qua lỗ chân lông, cơ thể sẽ khỏe mạnh hơn, mụn sẽ hết.
VietBF@ Sưu tập
Games
