Loài người vẫn đang tiếp tục tiến hóa. Kết quả nghiên cứu mới đây cho thấy loài người chúng ta đă thay đổi trong thế kỷ qua, trong khi đó nam giới và phụ nữ đang tiến hóa với tốc độ khác nhau. Tại sao điều này xảy ra và cơ thể con người đang thay đổi như thế nào?
Mô h́nh giải phẫu của con người với các cơ quan nội tạng được tŕnh bày tại Hội chợ Giáo dục Quốc tế Moskva lần thứ VI. Ảnh: Sputnik
Những nhà khoa học từ Đại học Roehampton (Vương quốc Anh) đã kiểm tra xem chiều cao trung b́nh của người dân ông ở các quốc gia khác nhau thay đổi như thế nào tùy thuộc vào mức sống. Kết quả được nêu ra trong bài báo khoa học có tựa đề “Cơ thể nam giới quyến rũ và ghê tởm” đăng trên tạp chí Biology Letters.
Các tác giả đă so sánh hai bộ dữ liệu: chiều dài cơ thể và cái gọi là Chỉ số phát triển con người (HDI), trong đó tính đến tuổi thọ, tŕnh độ học vấn, thu nhập b́nh quân đầu người và một số yếu tố khác. Công trình nghiên cứu bao gồm giai đoạn từ năm 1900 đến nay.
Chỉ số HDI có phạm vi từ 0 đến 1. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, cứ mỗi 0,2 điểm HDI tăng th́ chiều cao của phụ nữ tăng xấp xỉ 1,68 cm, và nam giới tăng 4,03 cm về chiều cao. Cân nặng trung b́nh từ đó cũng tăng 2,70 kg với nữ, và 6,48 kg với nam. Nghĩa là chiều cao và cân nặng của nam giới tăng nhanh gấp đôi.
Ví dụ, trong nửa đầu thế kỷ ở Vương quốc Anh chiều cao trung b́nh của phụ nữ đã tăng 1,9% (từ 159 cm lên 162 cm), và chiều cao của nam giới tăng 4% (từ 170 cm lên 177 cm).
Giáo sư Lewis Halsey, một trong những tác giả của nghiên cứu, cho biết: "Tức là, trong số những người sinh năm 1905, cứ bốn người phụ nữ th́ có một người cao hơn đàn ông, nhưng đến năm 1958, cứ tám người phụ nữ thì chỉ có một người cao hơn đàn ông".
Kết quả nghiên cứu cung cấp nhiều bằng chứng khoa học hỗ trợ lư thuyết cho rằng, chiều cao trung b́nh là dấu hiệu tốt về sức khỏe tổng thể của một dân số, đặc biệt được xác định bởi mức sống của dân số đó. Một ví dụ khác: trong 60 năm qua, người dân Hàn Quốc - đất nước giàu có thịnh vượng - có chiều cao trung b́nh cao hơn khoảng 7 cm so với những người ở Triều Tiên.
Tuy nhiên, Giáo sư Halsey cho rằng, sự khác biệt về tỷ lệ tăng chiều cao giữa nam và nữ là do sự lựa chọn tính dục. Theo ông, nam giới có biểu hiện cao và nặng trước đây thường có xu hướng khỏe mạnh hơn, giúp họ vượt trội hơn những người đàn ông khác trong việc tiếp cận nhiều phụ nữ hơn, qua đó truyền lại gen có chiều cao trội hơn.
Một nghiên cứu khác cho thấy rằng, đối với phụ nữ, chiều cao của đàn ông là quan trọng hơn khi lựa chọn bạn t́nh. Chênh lệch chiều cao được các cô gái ưa chuộng nhất là 21 cm (có lợi cho bạn đời), trong khi đối với các chàng trai trẻ, con số này chỉ là 8 cm (có lợi cho họ).
Điều thú vị là những người cao thường thành công hơn: họ có xu hướng kiếm được nhiều tiền hơn so với những người thấp. Nhưng cũng có nhược điểm: người cao có nguy cơ mắc ung thư cao hơn người lùn.
Về phần mình, nhà sinh học tiến hóa Michael Wilson từ Đại học Minnesota, người không tham gia vào nghiên cứu này, lưu ư rằng, tốc độ phát triển về chiều cao của nam giới rất có thể là do sự cải thiện đáng kể về dinh dưỡng.
Theo giáo sư Wilson, phụ nữ bị hạn chế trong quá tŕnh tiến hóa “do nhu cầu sinh sản: mang thai và cho con bú tốn nhiều năng lượng”. Điều này làm cho việc chuyển hóa dinh dưỡng được cải thiện thành chiều cao trở nên khó khăn.
Trong khi đó, không chỉ chiều cao cơ thể mà còn bộ năo người ngày càng tăng lên. Ví dụ, các nhà khoa học đã ghi nhận sự gia tăng đầy ấn tượng giữa năo những người sinh vào thập niên 1930 và thập niên 1970. Trong khi khối lượng của năo người tăng trung b́nh 6,6%, phần bề mặt vỏ năo lại tăng tổng cộng đến 15% ở những người sinh vào thập niên 1970 so với những năm 1930. Theo các tác giả của nghiên cứu, không chỉ yếu tố di truyền đóng vai tṛ ở đây mà c̣n có sự tác động đến từ các yếu tố bên ngoài, như về y tế, xă hội, văn hóa và giáo dục.
Những thay đổi khác được phát hiện trong những năm gần đây bao gồm sự xuất hiện của các mạch máu thừa, quá tŕnh mất dần răng khôn ở người châu Âu và thậm chí cả những thay đổi nhỏ trong bộ xương. Điều đáng chú ư là cơ thể con người đang nguội đi - trong 150 năm qua, thân nhiệt trung b́nh đă giảm 0,4 độ. Tất cả các quá tŕnh tiến hóa này đều liên quan đến việc thích nghi với điều kiện sống mới thoải mái hơn: môi trường trở nên thuận lợi hơn, thức ăn dễ kiếm hơn và hiện nay có ít bệnh tật hơn.
Tuy nhiên, các quá tŕnh sinh học không theo kịp sự phát triển của nền văn minh. Các nhà khoa học tương lai sẽ phải t́m hiểu xem Cách mạng kỹ thuật số, đặc biệt là việc sử dụng rộng răi các thiết bị di động, ảnh hưởng đến cơ thể con người như thế nào.
VietBF@sưu tập
Games
