Du học sinh tại các trường ở Mỹ cảm thấy bất an khi ngày càng có nhiều người như họ bị thu hồi visa và trục xuất mà không rơ lư do.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump gần đây đẩy mạnh nỗ lực thu hồi thị thực của hàng loạt du học sinh tại Mỹ. Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết họ đang nhắm đến những sinh viên quốc tế bị cáo buộc tham gia các hoạt động "đi ngược lại lợi ích quốc gia" của Mỹ.
Phạm vi triển khai chiến dịch hủy visa và trục xuất du học sinh lớn hơn đáng kể so với đánh giá ban đầu từ giới quan sát. Cơ quan Thực thi Di trú và Nhập cư Mỹ (ICE) tiến hành hàng chục vụ bắt bớ du học sinh ngay trong khuôn viên các đại học. Một số vụ bắt được quay video và lan truyền trên mạng, cho thấy các sĩ quan ICE mặc thường phục tiếp cận sinh viên rồi c̣ng tay họ.
Theo dữ liệu của chuyên trang về giáo dục sau phổ thông tại Mỹ Inside Higher Ed, hơn 1.000 du học sinh đang theo học hoặc vừa tốt nghiệp tại hơn 240 đại học, cao đẳng trên khắp nước này đă bị thu hồi thị thực hoặc hủy quyền cư trú trên đất Mỹ.
Quy mô, tốc độ cùng sự không rơ ràng khi hành động của chính quyền liên bang đang khiến hàng loạt du học sinh tại Mỹ bất an. Các đại học, cao đẳng chỉ nắm được thông tin khi họ kiểm tra cơ sở dữ liệu của chính phủ về du học sinh. Những yếu tố này khiến bầu không khí tại các trường ngày càng trở nên căng thẳng.
Người biểu t́nh kêu gọi bảo vệ du học sinh tại Đại học Northwestern, bang Illinois ngày 17/4. Ảnh: AFP
Có nhiều lư do dẫn đến việc thị thực của du học sinh tại Mỹ bị thu hồi. Một số trường hợp có tiền án tiền sự, số khác phạm lỗi nhẹ, như lái xe quá tốc độ giới hạn. Nhiều trường hợp bị nhắm đến v́ tham gia biểu t́nh ủng hộ người Palestine. Giới chức Mỹ cho rằng làn sóng biểu t́nh tạo ra môi trường nguy hiểm cho sinh viên Do Thái, cáo buộc người biểu t́nh ủng hộ Hamas.
Badar Khan Suri, nghiên cứu sinh tại Đại học Georgetown, Washington, bị đặc vụ liên bang bắt hồi tháng 3. Ông bị cáo buộc "lan truyền chủ nghĩa bài Do Thái trên mạng xă hội" và có liên hệ với "một phần tử/nghi phạm khủng bố". Cáo buộc ám chỉ bố vợ của Suri, từng là cố vấn cho thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh. Các luật sư bào chữa nói Suri chỉ gặp bố vợ vài lần.
ICE hồi tháng 3 bắt Mahmoud Khalil, sinh viên Đại học Columbia, New York v́ tham gia biểu t́nh ủng hộ người Palestine. ICE ban đầu thu hồi thị thực du học sinh, nhưng do Khalil là thường trú nhân hợp pháp, cơ quan này giờ hướng đến thu hồi cả thẻ xanh của sinh viên này. ICE đă chuyển Khalil đến cơ sở giam người di cư ở Louisiana, trong khi chờ phiên ṭa trục xuất.
Rumeysa Ozturk, nữ du học sinh người Thổ Nhĩ Kỳ tại Đại học Tufts, cũng đang bị giam ở Louisiana như Khalil. Ozturk, 30 tuổi, là đồng tác giả một bài b́nh luận về Gaza.
"Dựa trên những trường hợp này, tôi nghĩ bất kỳ ai từng lên tiếng về Palestine có thể bị bắt", một sinh viên Đại học Georgetown, có quen ông Suri, nói. Sinh viên này từng viết một số bài về Israel và cuộc chiến ở Dải Gaza.
"Tôi có thể là người tiếp theo", nam sinh viên nói. Anh khuyên bố mẹ không bay từ Ấn Độ đến Mỹ để dự lễ tốt nghiệp của ḿnh. Anh cũng không chắc ḿnh sẽ tham gia buổi lễ, dự kiến diễn ra trong vài tuần tới.
Nam sinh viên giờ đây liên tục kiểm tra email để xem ḿnh có tên trong danh sách bị thu hồi thị thực hay không. Anh cũng chuẩn bị cho kịch bản bị bắt bất ngờ, luôn mang bên ḿnh một thẻ liệt kê các quyền theo hiến pháp, đề pḥng trường hợp bị lực lượng hành pháp chặn lại.
"Tôi đă xóa lịch sử tṛ chuyện trên các ứng dụng nhắn tin. Tôi học cách khóa điện thoại nhanh chóng trong chế độ SOS", người này kể.
Tại Đại học Texas, tin đồn về các đợt kiểm tra bất ngờ của ICE trong khuôn viên trường khiến nhiều sinh viên hoảng sợ.
"Tôi sợ phải ra ngoài. Tôi sợ đến trường. Tôi sợ phải đi mua hàng tạp hóa", một sinh viên theo học thạc sĩ tại trường nói. "Tôi sợ rằng nếu đi bộ, tôi sẽ bị các đặc vụ mặc thường phục tiếp cận".
Sinh viên này sở hữu thẻ xanh và không liên quan đến các cuộc biểu t́nh ủng hộ Palestine tại trường, nhưng anh vẫn "lo lắng tột độ" v́ từng viết những bài chỉ trích Tổng thống. Trường hợp của Khalil cũng làm dấy lên hoài nghi du học sinh và người sở hữu thẻ xanh có thể tránh được nguy cơ bị trục xuất khỏi Mỹ dưới thời chính quyền Tổng thống Trump hay không.
"Chính quyền này sẽ đào sâu tiểu sử của một người nhập cư đến đâu?", nam sinh viên đặt câu hỏi. "Chuyện ǵ xảy ra nếu tôi đă vô t́nh nói điều ǵ đó?".
Anteri Mejr, nghiên cứu sinh tiến sĩ Đại học Tufts, nói hành động của chính quyền ông Trump đang tạo ra cảm giác "ớn lạnh" với nhiều du học sinh. Nhiều người mà cô biết gần đây trở về thăm nhà hoặc rời khỏi Mỹ để dự hội thảo ở nước ngoài đă không dám nhập cảnh trở lại.
"Có những sinh viên chấp nhận học tập, làm việc từ xa v́ lo sợ họ sẽ không được phép nhập cảnh vào Mỹ khi trở lại", cô Mejr nói.
Các nhóm ủng hộ tự do dân sự đă gọi chiến dịch bắt và trục xuất những sinh viên biểu t́nh là hành động vi phạm quyền được quy định theo hiến pháp Mỹ. Các sinh viên bác bỏ cáo buộc từ giới chức cho rằng họ có liên hệ với Hamas, một số đă đệ đơn kiện chính quyền, như 4 sinh viên từ hai đại học bang Michigan.
Ramis Wadood, luật sư đại diện cho các sinh viên, nói họ vẫn không nhận được lư do cụ thể dẫn đến thị thực bị thu hồi.
"Chúng tôi không biết, và đó chính là phần tạo ra sự đáng sợ", Wadood cho biết.
VietBF@sưu tập
