Giữa lúc căng thẳng Pakistan - Ấn Độ, Trung Quốc bất ngờ chuyển giao tên lửa không đối không tầm xa PL-15 cho Pakistan. Động thái này không chỉ củng cố sức mạnh không quân Islamabad mà c̣n ẩn chứa toan tính chiến lược của Bắc Kinh.
Tên lửa PL-15E của Trung Quốc. Ảnh: defencesecurityasia. com
Trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Pakistan và Ấn Độ, một động thái đáng chú ư đă xuất hiện. Trang tin quân sự Bulgarianmilitary.co m (Bulgaria) và trang tin an ninh quốc pḥng châu Á (defencesecurityasia .com) ngày 27/4 cùng đưa tin, Trung Quốc đă thực hiện chuyển giao khẩn cấp tên lửa không đối không tầm xa PL-15 cho Pakistan nhằm trang bị cho máy bay chiến đấu JF-17 của nước này.
PL-15 là vũ khí không chiến hiện đại với khả năng tấn công mục tiêu ở khoảng cách tương đối xa. Được phát triển bởi Học viện tên lửa trên không Trung Quốc tại Lạc Dương, tên lửa này được trang bị radar dẫn đường chủ động với tầm bắn ước tính từ 200 -300 km. Hệ thống radar mảng quét điện tử chủ động kết hợp với đường truyền dữ liệu hai chiều cho phép nhắm mục tiêu chính xác và hiệu chỉnh giữa chặng bay. Điều này biến PL-15 thành vũ khí đa năng có thể tấn công máy bay chiến đấu, máy bay ném bom và các tài sản có giá trị cao như máy bay cảnh báo sớm và kiểm soát trên không.
Đáng chú ư, tầm bắn và khả năng cơ động của PL-15 được đánh giá ngang bằng hoặc vượt trội so với các tên lửa tương đương của phương Tây như AIM-120D AMRAAM của Mỹ (tầm bắn khoảng 160 km) và tương đương với MBDA Meteor của châu Âu.
Đ̣n bẩy chiến lược cho Pakistan
Việc tích hợp PL-15 vào phi đội JF-17 của Pakistan là một bước tiến đáng kể về khả năng không chiến. JF-17 Thunder, máy bay chiến đấu đa năng do Pakistan và Trung Quốc cùng phát triển, hiện là trụ cột của không quân Pakistan với hơn 130 đơn vị đang hoạt động.
Biến thể Block III, được giới thiệu vào năm 2020, có hệ thống điện tử hàng không tiên tiến, hệ thống kiểm soát bay fly-by-wire và radar KLJ-7A có thể theo dơi 15 mục tiêu cùng lúc và tấn công bốn mục tiêu. Khi được trang bị PL-15, JF-17 sẽ có thể thách thức các tài sản có giá trị cao của Ấn Độ, như hệ thống chỉ huy và kiểm soát trên không (AWACS) hoặc tàu chở dầu tiếp nhiên liệu, từ khoảng cách xa.
Theo STRATCOM Bureau, diễn đàn Truyền thông Chiến lược về Chính sách An ninh Quốc gia và Tin tức Quốc pḥng ở Pakistan, các tên lửa được lấy từ kho vũ khí nội bộ của không quân Trung Quốc, chứ không phải là phiên bản xuất khẩu PL-15E, cho thấy một sự chuyển giao vũ khí thường chỉ dành riêng cho lực lượng của Trung Quốc.
So sánh với kho vũ khí của Ấn Độ
Tên lửa không đối không ngoài tầm nh́n chính của Ấn Độ, Astra Mk-1, có tầm bắn khoảng 110 km, ngắn hơn đáng kể so với PL-15. Astra Mk-2 đang được phát triển với mục tiêu mở rộng tầm bắn lên 160 km, nhưng hiện chưa đi vào hoạt động.
Ấn Độ cũng trang bị tên lửa không đối không ngoài tầm nh́n MBDA Meteor trên máy bay phản lực Rafale, một tên lửa có tầm bắn khoảng 200 km. Tuy nhiên, tầm bắn xa hơn của PL-15 mang lại cho Pakistan lợi thế tiềm năng trong việc tấn công mục tiêu trước khi máy bay của Ấn Độ có thể phản ứng.
Nếu tuyên bố về PL-15 không xuất khẩu là chính xác, Pakistan có thể đă nhận được tên lửa có khả năng vượt quá tầm bắn 150 km của phiên bản PL-15E, làm nghiêng cán cân hơn nữa. Điều này có thể buộc Ấn Độ phải đẩy nhanh các chương tŕnh tên lửa hoặc t́m kiếm thêm vũ khí từ nước ngoài, chẳng hạn như tên lửa R-37M của Nga với tầm bắn lên tới 400 km.
Việc chuyển giao diễn ra trong bối cảnh căng thẳng mới giữa Ấn Độ và Pakistan, tập trung vào khu vực tranh chấp Kashmir. Một cuộc tấn công gần đây vào khách du lịch ở Kashmir, cướp đi sinh mạng của hàng chục người, đă làm bùng phát lại các hành động thù địch.
Ấn Độ đă phản ứng bằng cách hủy thị thực cho công dân Pakistan và trục xuất các nhà ngoại giao, trong khi Pakistan trả đũa bằng cách đóng cửa không phận đối với các hăng hàng không Ấn Độ và dừng thương mại song phương.
T́nh h́nh này gợi nhớ đến cuộc khủng hoảng Balakot năm 2019, khi các cuộc không kích của Ấn Độ vào các trại khủng bố bị cáo buộc ở Pakistan đă dẫn đến một cuộc giao tranh trên không. Trong sự cố đó, một chiếc JF-17 của Pakistan được cho là đă sử dụng tên lửa PL-12 cũ hơn để bắn hạ một chiếc MiG-21 của Ấn Độ.
Tác động từ việc chuyển giao tên lửa PL-15
Bulgarianmilitary.co m cho rằng, động cơ của Trung Quốc cho việc chuyển giao này vượt ra ngoài mối quan hệ đồng minh với Pakistan. Bắc Kinh có những căng thẳng riêng với Ấn Độ, đặc biệt là dọc theo Đường kiểm soát thực tế ở dăy Himalaya, nơi các cuộc đụng độ biên giới vào năm 2020 và 2022 đă làm nổi bật các tranh chấp đang diễn ra.
Bằng cách trang bị cho Pakistan vũ khí tiên tiến, Trung Quốc gián tiếp gây sức ép lên Ấn Độ, chuyển hướng nguồn lực và sự chú ư của New Delhi. Điều này phù hợp với chiến lược rộng hơn của Trung Quốc nhằm kiềm chế ảnh hưởng ngày càng tăng của Ấn Độ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương, nơi New Delhi đă tăng cường quan hệ với Mỹ, Nhật Bản và Australia thông qua các khuôn khổ như "Bộ tứ" (Quad).
Về mặt hoạt động, PL-15 tăng cường khả năng thực hiện các nhiệm vụ phủ nhận trên không của Pakistan, có khả năng làm gián đoạn các hoạt động trên không của Ấn Độ trong một cuộc xung đột. Bằng cách nhắm mục tiêu vào các tài sản có giá trị cao từ tầm xa, Pakistan có thể buộc Ấn Độ phải vận hành AWACS và máy bay tiếp dầu xa hơn khỏi tiền tuyến, làm giảm hiệu quả của chúng.
Trong khi đó Defencesecurityasia. com dẫn các nhà phân tích quân sự nhấn mạnh rằng việc tích hợp PL-15 vào kho vũ khí JF-17 của Pakistan về cơ bản sẽ thay đổi tính toán chiến thuật của các cuộc không chiến, cho phép các phi công của không quân Pakistan nhắm mục tiêu và vô hiệu hóa máy bay đối phương từ khoảng cách chưa từng có, do đó tăng khả năng sống sót và hiệu quả hoạt động.
Một nâng cấp tinh vi như vậy đặt ra những thách thức đáng kể cho không quân Ấn Độ (IAF), buộc phải điều chỉnh quan trọng các chiến thuật chiến đấu và kế hoạch chiến lược liên quan đến các máy bay tiền tuyến như Su-30MKI, Rafale và Mirage 2000, có khả năng định h́nh lại động lực của ưu thế trên không trong khu vực.
Công nghệ radar AESA tiên tiến trong tên lửa PL-15, kết hợp với liên kết dữ liệu hai chiều mạnh mẽ, cung cấp khả năng điều chỉnh quỹ đạo giữa chặng bay theo thời gian thực, mang lại cho JF-17 khả năng tấn công chính xác vượt trội và khả năng phối hợp liền mạch trong các trận không chiến phức tạp.
Ở cấp độ địa chính trị, việc Pakistan tiếp nhận tên lửa PL-15 củng cố quan hệ đối tác quân sự chiến lược giữa Islamabad và Bắc Kinh, nâng cao đáng kể vị thế của Pakistan trong các động lực quyền lực khu vực và làm gia tăng sự cạnh tranh địa chính trị với New Delhi.
Các chuyên gia cảnh báo rằng việc tích hợp JF-17 và PL-15 có thể gây ra một cuộc chạy đua vũ trang mới về vũ khí trên không giữa Ấn Độ và Pakistan, thúc đẩy cả hai quốc gia tăng đầu tư vào các hệ thống pḥng không và chống tên lửa tiên tiến để duy tŕ sự cân bằng chiến lược.
VietBF@ sưu tập
