USA Xung đột Trump – Musk bùng nổ: 7 lãnh đạo Đảng Cộng hoà bị kẹt giữa hai thế lực

[Gibbs]

Cuộc đối đầu giữa Tổng thống Donald Trump và Elon Musk đã chính thức nổ ra hôm thứ Năm, đánh dấu sự kết thúc của một trong những liên minh chính trị có ảnh hưởng nhất trong thời gian gần đây. Nhiều nghị sĩ Cộng hoà hiện rơi vào thế khó: nên đứng về phía Trump — lãnh đạo tuyệt đối của đảng, hay chọn Musk — người có khối tài sản khổng lồ và khả năng tài trợ cho các chiến dịch tranh cử hiện tại và cả năm 2028?
JD Vance
Là Phó Tổng thống và ứng viên tiềm năng cho cuộc bầu cử năm 2028, JD Vance có thể là người chịu ảnh hưởng lớn nhất từ vụ nổ này. Anh cần giữ sự hậu thuẫn của Trump để kế thừa cơ sở cử tri, nhưng cũng không thể làm mất lòng Musk — một nhà tài trợ quan trọng. Trước đây, Musk từng đăng bài kêu gọi luận tội Trump và ám chỉ nên để Vance lên thay, cho thấy giữa họ vẫn có sự liên kết. Cả hai cũng đồng quan điểm khi ủng hộ đảng cực hữu AfD tại Đức.
Tháng Tư, Vance từng nói ông tin Trump và Musk sẽ vẫn là bạn và cố vấn lẫn nhau — một dự đoán nay trở nên lỗi thời.
Ron DeSantis
Thống đốc Florida từng là đồng minh rồi trở thành đối thủ của Trump trong cuộc tranh cử 2024. Tuy vậy, ông vẫn ủng hộ các chính sách của Trump, đặc biệt là nhập cư. Đồng thời, DeSantis cũng được Musk ủng hộ mạnh mẽ trong giai đoạn đầu tranh cử — từ việc tổ chức buổi ra mắt trên X Spaces, đến khoản đóng góp 10 triệu USD.
Tuần này, nhóm gây quỹ của DeSantis ca ngợi Musk là người “dám đứng mũi chịu sào”, dẫn dắt nỗ lực cắt giảm chi tiêu. Với việc sẽ hết nhiệm kỳ vào năm 2026, DeSantis nhiều khả năng vẫn cần sự hậu thuẫn của Musk cho bước tiếp theo trong sự nghiệp.
Stephen và Katie Miller
Stephen là Phó Chánh văn phòng của Trump, trong khi vợ ông — Katie — từng là trợ lý cho Musk tại DOGE trước khi rời đi tuần trước. Trước đây, báo New York Times đưa tin Stephen từng tư vấn Musk về tài trợ chính trị. Nhưng hiện tại, Musk đã bỏ theo dõi ông trên X, sau khi hai bên mâu thuẫn về dự luật ngân sách. Gia đình Miller có thể là cầu nối hòa giải — hoặc trở thành tâm điểm rạn nứt nghiêm trọng hơn.
Vivek Ramaswamy
Từng được chọn để đồng lãnh đạo DOGE cùng Musk, Vivek rút lui trước lễ nhậm chức và tranh cử Thống đốc Ohio. Ông luôn theo đuổi triết lý bảo thủ tự do về tài khóa — gần với Musk — nhưng lại bị chính Musk cho là “phiền phức”. Nếu muốn nối lại quan hệ, Vivek sẽ phải vượt qua rào cản cá nhân này.
David Sacks
Bạn thân của Musk, hiện đang giữ vai trò “czar” chính sách AI và tiền điện tử tại Nhà Trắng. Tuy nhiên, việc Trump rút đề cử Isaacman khỏi vị trí lãnh đạo NASA có thể là dấu hiệu cho thấy Sacks sẽ không còn được trọng dụng lâu nữa. Dẫu vậy, vai trò then chốt trong ngành tiền điện tử có thể khiến ông chọn đứng về phía Trump thay vì người bạn lâu năm.
Thom Tillis
Thượng nghị sĩ đang tái tranh cử và cần sự hậu thuẫn từ cả Trump lẫn Musk. Khi Musk công khai chỉ trích dự luật ngân sách, Tillis gọi Musk là “người thông minh và có tiềm lực”. Tuy nhiên, ông sắp phải chọn phe — và cách ông xử lý có thể là ví dụ cho các nghị sĩ vùng tranh chấp khác khi bước vào kỳ bầu cử 2026.

Tại sao tôi tin chắc việc ông Trump và Elon Musk mâu thuẫn là sự thật
Hãy tạm gác sang một bên những cáo buộc cực kỳ nghiêm trọng như việc Elon Musk nói ông Trump có tên trong vụ án ấu dâm Epstein, hay việc Musk kêu gọi luận tội ông Trump và muốn đưa JD Vance lên thay. Những chuyện đó quá lớn, dính đến án tù, không thể tùy tiện đem ra suy đoán nếu không có bằng chứng chắc chắn.
Điều tôi cho là đáng tin và quan trọng nhất, chính là vấn đề liên quan đến Đạo luật Ngân sách.
Chúng ta chưa bàn đến chuyện cần 60 nghị sĩ để thông qua thủ tục “chấm dứt tranh luận” (cloture) và đưa dự luật ra bỏ phiếu cuối cùng. Kể cả nếu Đảng Cộng hòa dùng đến cơ chế hòa giải ngân sách (budget reconciliation) — vốn cho phép tránh thủ tục filibuster — thì họ vẫn cần ít nhất 50 nghị sĩ đồng thuận.
Hiện nay, có 5 thượng nghị sĩ Cộng hòa được xem là chống hoặc ngả theo hướng chống:
• Rand Paul
• Susan Collins
• Ron Johnson
• Mike Lee
• Lisa Murkowski
Với cục diện như vậy, chỉ cần 4 trong 5 người bỏ phiếu “không” là dự luật ngân sách thất bại.
Nếu đạo luật ngân sách không được thông qua, ông Trump sẽ không thể thực hiện các cam kết trọng yếu như tái công nghiệp hoá nước Mỹ, tăng chi quốc phòng, cắt giảm thuế, hay kiểm soát nhập cư. Quan trọng hơn, uy tín chính trị của ông sẽ bị tổn hại nghiêm trọng, và chiến lược “Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại” (Make America Great Again) có thể bị phá vỡ ngay từ nền tảng tài chính.
Vì thế, lời kêu gọi – hay đúng hơn là lời đe dọa không thông qua luật ngân sách của Elon Musk – mang tính chất nguy hiểm thực sự. Nó không còn là “diễn biến chính trị có thể kiểm soát” mà là một mối đe dọa trực tiếp đến toàn bộ chương trình nghị sự của Trump.
Nguy hiểm nhất ở chỗ: nguy cơ này là có thật, có thể xảy ra ngay, và đang diễn ra theo chiều hướng bất lợi — không giống như các vụ ấu dâm hay luận tội vẫn còn nằm trong phạm vi nghi vấn hoặc phỏng đoán.
Trong chính trị, người ta có thể thủ đoạn, có thể phản trắc, nhưng không ai dại dột mà đe dọa trực tiếp tới đường sống chính trị của đồng minh — trừ khi mối quan hệ đã thực sự đổ vỡ.
Và đó là lý do tôi tin: xung đột giữa ông Trump và Elon Musk là thật, và đang ở mức độ rất nghiêm trọng.
Henry Quang Vu

Một Thế Giới U Ám Hơn Có Thể Đang Chờ Các Nước Khác
Trung Quốc đang hưởng lợi từ sự hỗn loạn mà chính sách đối ngoại của Trump gây ra. Sự thống trị của Mỹ trong hệ thống thương mại và tài chính toàn cầu – điều mà Bắc Kinh từ lâu đã phản đối – đang bị lung lay, không phải bởi hành động của Trung Quốc, mà bởi chính những quyết định từ Washington. Sau khi Trump tuyên bố áp thuế vào tháng 4, thị trường trái phiếu đã chao đảo, báo hiệu niềm tin vào sự ổn định của Mỹ đang suy giảm.
Hãy xét đến Australia: Mỹ đang có thặng dư thương mại với quốc gia đồng minh thân cận này, nhưng Trump vẫn áp thuế rộng khắp, bao gồm mức 50% với thép – đúng lúc Mỹ đang cần tập hợp đồng minh để đối đầu với Trung Quốc. Một phần ba xuất khẩu của Australia hướng đến Trung Quốc, nên nước này khó có thể đi theo đường lối của Washington nếu điều đó gây hại đến kinh tế.
Trump không nhắm đến một hệ thống thương mại công bằng, mà muốn tái công nghiệp hóa nước Mỹ, đưa nhà máy từ Trung Quốc, châu Âu và Đông Nam Á trở lại quê nhà, đồng thời tái khẳng định quyền lực của Mỹ tại Tây Bán Cầu, dù phải giảm dần cam kết toàn cầu. Cử tri Mỹ sẽ quyết định liệu đó có phải mục tiêu khả thi và đáng giá hay không, nhưng các đồng minh Mỹ thì cần nhìn nhận rõ ràng hơn.
Các đồng minh từng đặt niềm tin – đôi khi chỉ là hy vọng – vào các giá trị của nước Mỹ. Giờ đây, sự tin tưởng đó đang rạn nứt. Trump kêu gọi một dạng niềm tin khác: sự chắc chắn rằng Washington sẽ hành động không khoan nhượng vì lợi ích riêng và dùng sức mạnh để giành phần tốt nhất cho mình. Những lãnh đạo tương lai của Mỹ có thể cố gắng khôi phục vị thế đạo đức, nhưng một khi niềm tin đã mất thì rất khó lấy lại.
Thỏa thuận thương mại có thể thay đổi, nhưng lòng tin thì không dễ phục hồi. Nếu “ánh sáng trên ngọn đồi” chỉ còn soi rọi cho riêng người Mỹ, Trump có thể đã mở ra một thế giới u tối hơn cho tất cả phần còn lại.

Không quá sớm trong việc đặt câu hỏi này: Trong lúc này, giữa JD Vance và Trump Jr. ai có ưu thế hơn trong việc tranh cử TT năm 2028?
A- Ưu thế của J.D. Vance
1. Đã từng đắc cử chức vụ công: Vance hiện là Thượng nghị sĩ bang Ohio – một tiểu bang chiến lược và dao động. Việc ông thắng cử năm 2022 cho thấy ông có khả năng điều hành chiến dịch hiệu quả và thu hút cử tri độc lập.
2. Hình ảnh chính khách chững chạc hơn: Dù là người ủng hộ Trump, Vance có phong cách điềm tĩnh, lý trí, và dễ tiếp cận với tầng lớp trung lưu và cử tri truyền thống hơn so với Trump Jr.
3. Chấp nhận được với phe bảo thủ truyền thống: Vance là người công giáo, cựu binh Thủy quân lục chiến, và có lập trường bảo thủ kinh điển. Những điều này giúp ông thu hút cả các cử tri không ưa phong cách “Trumpism” cực đoan.
4. Có cốt truyện “vượt khó” truyền cảm hứng: Tác giả cuốn “Hillbilly Elegy,” Vance có xuất thân nghèo khó và vươn lên từ tầng lớp lao động – điều này tạo lợi thế về mặt truyền thông và gây đồng cảm với cử tri trung lưu trắng.
B- Điểm mạnh và điểm yếu của Donald Trump Jr.
• Điểm mạnh:
• Có tên Trump, nghĩa là có sẵn sự chú ý và lượng cử tri trung thành lớn.
• Rất giỏi về truyền thông và mạng xã hội.
• Được yêu thích trong giới “MAGA” cốt lõi.
• Điểm yếu:
• Chưa từng giữ chức vụ công – đây là một bất lợi lớn nếu tranh chức tổng thống.
• Hình ảnh gắn liền quá chặt với cha mình, thiếu bản sắc riêng.
• Bị coi là gây chia rẽ nhiều hơn xây dựng.
Đánh giá tổng thể:
• Nếu ông Trump rút lui trong tương lai và cần một “người kế vị,” J.D. Vance là ứng viên tiềm năng để thu hút cả cử tri MAGA lẫn cử tri truyền thống.
• Trump Jr. có thể đóng vai trò chiến dịch, vận động, hoặc làm phó tổng thống cho ai đó, nhưng chưa cho thấy đủ tầm để tự mình dẫn đầu một liên danh tranh cử tổng thống thành công.
J.D. Vance hiện có ưu thế hơn Donald Trump Jr. trong cuộc đua tiềm năng tranh cử tổng thống, đặc biệt nếu đảng Cộng hòa tìm kiếm một nhân vật dung hòa giữa di sản Trump và khả năng thắng cử trên toàn quốc.
Cuộc xung đột Trump–Musk mở ra cơ hội cho JD Vance khẳng định vai trò lãnh đạo độc lập và trung gian, đặc biệt nếu ông biết cách định vị mình là “cầu nối giữa MAGA và Thung lũng Silicon”. Trong khi đó, Trump Jr. sẽ tiếp tục củng cố vị trí trong phe trung thành, nhưng khó mở rộng ảnh hưởng nếu cứ duy trì chiến lược đối đầu gay gắt.

Trung Quốc không vận chuyển đất hiếm đến châu Âu, mở rộng lệnh cấm từng chỉ bao gồm Hoa Kỳ.
• Ủy viên châu Âu cảnh báo Liên minh châu Âu (EU) phải cắt giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc đối với các khoáng sản quan trọng, đặc biệt là đất hiếm, do rủi ro chuỗi cung ứng ngày càng tăng.
• BMW cho biết mạng lưới nhà cung cấp bị ảnh hưởng, nhưng các nhà máy vẫn hoạt động bình thường.
• Hiệp hội các nhà cung cấp ô tô châu Âu (CLEPA) cảnh báo nguy cơ gián đoạn sản xuất nghiêm trọng hơn nếu tình trạng thiếu hụt tiếp tục.
• Trung Quốc hiện sản xuất khoảng 90% lượng đất hiếm thành phẩm trên toàn cầu – các nguyên liệu thiết yếu trong ngành sản xuất xe điện, quốc phòng, điện tử và năng lượng tái tạo.
• Giám đốc tài chính Ford cho biết các vấn đề liên quan đến đất hiếm sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới, tạo áp lực lớn cho ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.
Bây giờ, Bắc Kinh nghĩ rằng họ đủ mạnh để chiếm lấy thế giới. Do đó, đã đến lúc tập hợp tất cả các nước và đưa Trung Quốc xuống.
Thực ra trữ lượng đất hiếm của Tàu không nhiều, nhưng các nước sợ ô nhiễm nên gởi quặng họ có cho Tàu tinh luyện, làm cho Tàu nắm gần hết thành phẩm, và bây giờ bóp nghẹt thế giới.
Sự ích kỷ có cái giá phải trả.

Hôm qua ông Trump đe dọa cấm vận cả Nga và Ukraine nếu họ không chịu đàm phán thật tình để có hòa bình. Có vẻ Ukraine không nao núng.
Sáng nay Ukraine phát động một cuộc tấn công lớn bằng máy bay không người lái nhằm vào các mục tiêu quân sự trên khắp nước Nga:
• Kho nhiên liệu của Căn cứ Không quân Engels bị đánh trúng (video)
• Căn cứ Không quân Dyagilevo bị đánh trúng
• Nhà máy điện tử quân sự ở Tambov bị đánh trúng
• Sân bay Bryansk bị đánh trúng
• Podolsk gần Moscow và Crimea cũng bị tấn công.

Tổng thống Donald Trump “không hứng thú” với việc thực hiện một cuộc gọi với CEO Tesla Elon Musk để giải quyết mâu thuẫn giữa hai người, một quan chức cấp cao Nhà Trắng nói với NBC News vào sáng thứ Sáu.
Chánh văn phòng của Trump, bà Susie Wiles, cũng nói riêng với NBC rằng “hôm nay không có kế hoạch nào như vậy,” khi được hỏi về thông tin từ Politico rằng các phụ tá Nhà Trắng “đã lên lịch một cuộc gọi vào thứ Sáu với tỷ phú CEO của Tesla để làm trung gian hòa giải.”
Tuy nhiên, một quan chức trong chính quyền nói với NBC: “Chuyện gì cũng có thể xảy ra – tôi muốn làm dịu tình huống rất đáng tiếc này.”
“Hiện tại chưa có cuộc gọi nào được lên lịch cả,” quan chức này cho biết thêm.

Từ một liên minh quyền lực giữa chính trị và công nghệ, Donald Trump và Elon Musk đã trở thành hai kẻ đối đầu nặng ký trên chính trường và không gian công luận nước Mỹ. Những mâu thuẫn tưởng chừng cá nhân – lời chỉ trích, dòng tweet châm biếm – thực chất là biểu hiện của một cuộc chiến lớn hơn: cuộc đấu tranh giành quyền định hình lại trật tự quyền lực tại Hoa Kỳ trong kỷ nguyên hậu-sự thật, nơi sự ảnh hưởng không chỉ đến từ quyền lực chính thức, mà còn từ khả năng kiểm soát câu chuyện.
Trump – Người Kiến Tạo Phong Trào Dân Túy
Donald Trump đã và đang là hiện thân của một dạng quyền lực chính trị được dựng xây trên cảm xúc, bản sắc dân tộc, và lòng trung thành tuyệt đối. Khi Elon Musk – người từng ủng hộ chính sách cắt giảm thuế và các chương trình công nghiệp của ông – lên tiếng chỉ trích kế hoạch nâng trần nợ công thêm 5.000 tỷ USD, Trump phản ứng như với một kẻ phản bội.
Ông gọi Musk là “tên vô ơn,” là kẻ chỉ biết nhận chứ không biết ủng hộ. Nhưng ẩn sau đó là một chiến thuật rõ ràng: Trump không cho phép bất kỳ ai, dù từng là đồng minh, đặt nghi vấn vào chính danh của phong trào MAGA. Đối với ông, đây là lúc siết chặt hàng ngũ, củng cố hình ảnh “người duy nhất đại diện cho nhân dân” giữa bối cảnh nền kinh tế đối mặt với áp lực nợ công và bất ổn tài khóa.
Musk – Kỹ Trị Gia Trong Vai Nhà Cách Mạng
Elon Musk không phải là chính trị gia, nhưng ông không cần trở thành một người như thế để gây ảnh hưởng. Với việc kiểm soát nền tảng mạng xã hội X (trước đây là Twitter), Musk sở hữu một công cụ có thể cạnh tranh trực tiếp với cả báo chí truyền thống lẫn chiến dịch vận động tranh cử kiểu cũ. Khi Musk công khai phản đối kế hoạch tài khóa của Trump, ông không chỉ đưa ra một ý kiến – ông tái định nghĩa khái niệm “lãnh đạo” trong thời đại kỹ thuật số.
Musk trình bày quan điểm dưới vỏ bọc của lý trí, dữ liệu và hiệu quả – nhưng không thiếu sắc thái châm biếm và công kích cá nhân. Ông định vị mình như một tiếng nói độc lập, phản biện cả hai đảng, từ chối bị đóng khung trong các hệ hình tư tưởng cổ điển. Đối với nhiều người, ông là biểu tượng của “tự do ngôn luận” thời hậu kiểm duyệt. Với những người khác, ông là một nhà tài phiệt nguy hiểm đang thao túng diễn ngôn công cộng.
Hai Tầm Nhìn – Một Cuộc Phân Hóa Sâu Sắc
Cuộc xung đột giữa Trump và Musk không đơn thuần là xích mích giữa hai cái tôi lớn. Đó là biểu hiện của một sự chia rẽ về tầm nhìn:
Trump đại diện cho một nước Mỹ hoài niệm, nơi quyền lực chính trị truyền thống vẫn đóng vai trò trung tâm, và bản sắc dân tộc là nền tảng của hành động chính trị.
Musk lại biểu trưng cho một nước Mỹ tương lai – phi trung tâm, phi truyền thống, nơi công nghệ, dữ liệu và ảnh hưởng phi chính thống trở thành công cụ điều phối xã hội.
Trump dựa vào niềm tin và nỗi sợ; Musk dựa vào logic và sự bất mãn với hệ thống hiện tại. Trump xây dựng quyền lực từ đám đông yêu nước; Musk từ một cộng đồng trí thức, doanh nhân và kỹ sư mất niềm tin vào bộ máy nhà nước.
Truyền Thông Được, Mất Thế Nào?
Trong khi Trump vẫn chiếm lĩnh truyền thông truyền thống – đặc biệt là các kênh bảo thủ như Fox News – thì Musk đang kiểm soát hạ tầng truyền thông thế hệ mới. Cuộc chiến ngôn luận này không xảy ra trong Quốc hội hay các buổi tranh luận trực tiếp, mà trên nền tảng mạng xã hội, nơi mỗi dòng tweet có thể tạo nên một làn sóng dư luận.
Đáng chú ý là chính những nền tảng truyền thông, từng là công cụ đưa Trump đến gần cử tri, giờ đây lại là nơi Musk chiếm ưu thế. Điều này khiến cuộc đọ sức giữa hai người trở thành biểu tượng cho sự chuyển dịch sâu sắc: từ “chính trị qua truyền hình” sang “chính trị qua thuật toán”.
Ai Thắng? Hay Tất Cả Đều Đang Thua?
Trong ngắn hạn, Trump có lợi thế chính trị – ông kiểm soát cơ sở cử tri Cộng hòa, và vẫn là nhân vật chủ chốt trong mùa bầu cử. Nhưng về dài hạn, Musk có khả năng gây ảnh hưởng đến định hướng xã hội sâu rộng hơn – thông qua nền tảng truyền thông, công nghệ AI, và tầm nhìn hậu-quốc gia.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là: trong cuộc chiến giữa chính trị và công nghệ này, người dân có thể là bên thua thiệt nhất. Khi cả hai phe đều dùng ảnh hưởng để thao túng cảm xúc và tri thức đại chúng, những vấn đề cốt lõi như nợ công, niềm tin dân chủ, và đạo đức chính sách có nguy cơ bị đánh đổi để đổi lấy sự trung thành và quyền lực.
Đảng Dân chủ chắc chắn lợi dụng việc này để dành thắng lợi trong kỳ bầu cử năm 2026. Nếu họ thắng hạ viện thì ông Trump và Đảng Cộng hòa sẽ thành người thua cuộc.
Một Nước Mỹ Trên Ngã Rẽ Quyền Lực
Cuộc đối đầu giữa Trump và Musk là một bản mô phỏng sống động cho kỷ nguyên chính trị mới: nơi những người kiểm soát diễn ngôn cũng có thể kiểm soát lịch sử. Trong thời đại mà một tweet có thể gây ảnh hưởng ngang với một đạo luật, và một tỷ phú công nghệ có thể thách thức cả một đảng phái truyền thống, nước Mỹ đang đứng trước một câu hỏi lớn:
Ai là người thực sự lãnh đạo: người được bầu, hay người kiểm soát nền tảng?
Chúng ta vẫn chưa có câu trả lời. Nhưng chắc chắn rằng, câu hỏi này – và cuộc đấu Trump–Musk – sẽ định hình chính trị Mỹ trong nhiều thập niên tới.

TT Trump ngưỡng mộ cuộc tấn công táo bạo của Ukraine vào các căn cứ không quân chiến lược của Nga — nhưng lo ngại điều này có thể làm phức tạp sứ mệnh ngừng bắn của ông
Theo Axios, dù Trump không lên tiếng công khai về vụ tấn công, các nguồn tin cho biết ông đã âm thầm khen ngợi chiến dịch này. “Khá mạnh mẽ,” một người thân cận với ông nói. “Ông ấy cho rằng đó là hành động rất gan dạ,” một người khác bổ sung.
“Giống như một con chó chihuahua thực sự làm tổn thương một con chó to,” một cố vấn của Trump nhận xét.
Tuy nhiên, TT Trump hiện đang lo ngại rằng Putin có thể tung ra một đòn trả đũa “rất nghiêm trọng”, điều có thể phá vỡ nỗ lực ngoại giao của ông.
“Chúng ta muốn chiến tranh kết thúc. Chúng ta muốn giảm leo thang. Và nếu Putin phản ứng một cách điên cuồng, thì đúng, tổng thống có lo ngại,” một nguồn tin khác cho biết.
Dù vậy, bất chấp những lo ngại đó, Trump vẫn rất ấn tượng với những gì người Ukraine đã làm được.

Ở mỗi thời đại, luôn xuất hiện một cỗ máy làm thay đổi thế giới. Không chỉ bằng sự mới lạ hay cải tiến nhỏ lẻ, mà bằng cách đảo ngược logic của không gian và thời gian. Con đường La Mã. Tàu hơi nước. Đường sắt. Động cơ phản lực. Internet. Tất cả đã tái định hình nền văn minh, viết lại kỳ vọng và vẽ lại bản đồ thế giới.
Giờ đây, hơn cả trí tuệ nhân tạo, Starship của Elon Musk chính là cỗ máy kế tiếp.
Được thiết kế để định cư trên sao Hỏa, nhưng trước khi rời quỹ đạo Trái Đất, Starship sẽ khiến đại dương trở nên vô nghĩa. Trước khi trở thành xương sống cho nền văn minh liên hành tinh, nó sẽ trở thành cách nhanh nhất để di chuyển từ New York đến Thượng Hải, từ Dubai đến Los Angeles — dưới một giờ.
Không phải máy bay nhanh hơn. Không phải sân bay tốt hơn. Mà là chuyến bay đạn đạo xuyên điểm, bay ra khỏi bầu khí quyển rồi tái nhập. Không phải mơ mộng. Đây là thực tế sắp đến.
Starship không chỉ là tên lửa. Nó là hệ thống vận tải siêu tải trọng, có thể tái sử dụng với tần suất cao — kế nhiệm và thay thế ngành hàng không đường dài, thay đổi ngành hậu cần toàn cầu và hiện thực hóa giấc mơ vận chuyển bất kỳ thứ gì, đến bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào, với tốc độ quỹ đạo.
Tầm nhìn: Các thành phố toàn cầu chỉ cách nhau vài phút
Hãy tưởng tượng bạn thức dậy ở Tokyo, ăn trưa ở Paris. Gửi 100 tấn hàng từ Florida đến Afghanistan trong vòng chưa đầy một giờ — không cần căn cứ trung chuyển, không cần xin phép bay qua không phận nước khác.
Chỉ cần cất cánh từ một giàn nổi ngoài khơi New York. Rời khí quyển trong 3 phút. Bay vòng quanh Trái Đất trong 25 phút. Tái nhập và hạ cánh nhẹ nhàng ngoài khơi Thượng Hải. Tổng thời gian: 39 phút.
So với chuyến bay 15 giờ hiện nay, đây là cuộc cách mạng thời gian.
Ví dụ:
• New York – London: 29–30 phút (so với 7 giờ 55 phút hiện tại)
• New York – Los Angeles: 25 phút (so với 5 giờ 25 phút)
• London – Dubai: 30 phút (so với 7 giờ)
• Tokyo – Singapore: 28 phút (so với 7 giờ 10 phút)
• Atlanta – Nairobi: 38 phút (so với 16–18 giờ)
Bất kỳ nơi nào đến nơi nào khác? Dưới 1 giờ.
Nếu giá hợp lý, sự “thu nhỏ thế giới” này sẽ nhanh chóng trở thành hiện thực.
Không phải lý thuyết — Starship đang bay
Starship không còn nằm trên giấy. Chuyến bay thử thứ 9 vừa diễn ra — sử dụng booster tái sử dụng lần đầu tiên. Dù kết thúc bằng sự “tháo rời không theo kế hoạch”, nhưng đã đạt phần lớn mục tiêu thử nghiệm.
Starship cao 120m, nặng hơn 5.500 tấn khi nạp đầy nhiên liệu, có thể mang từ 100–200 tấn hàng hóa lên quỹ đạo — nhiều nhất trong lịch sử.
Nhưng điều làm nên cách mạng không phải là tải trọng, mà là khả năng tái sử dụng hoàn toàn — cất cánh, hạ cánh, tái sử dụng nhanh như máy bay thương mại. Không cần thu hồi bằng trực thăng. Không cần vớt lại phần rơi xuống biển.
Starship hoạt động như một chiếc Boeing 737, không phải tàu con thoi.
Nó sử dụng methane và oxy lỏng — rẻ, dễ lưu trữ, và có thể sản xuất đại trà, kể cả trên sao Hỏa.
So sánh chi phí đưa 1 pound hàng lên quỹ đạo:
• Space Shuttle: $30.000
• Falcon 9: $1.850
• Starship v1: $9
• Starship v3: $4.54
Tức là giá vé tên lửa bằng với vé máy bay, và còn đang tiếp tục giảm.
Hành khách bay ở rìa không gian
Bạn thức dậy ở Miami, lên tàu ra giàn phóng. Cất cánh. 33 động cơ Raptor đốt cháy. Bạn rời khí quyển trong 2 phút, trôi tự do 12 phút ở tầng vi trọng lực, rồi tái nhập và hạ cánh nhẹ nhàng ở Tokyo — tất cả trong 48 phút.
Không nhiễu loạn. Không nối chuyến. Không jet lag. Không đợi 16 tiếng để bay qua Thái Bình Dương. Không đủ thời gian để phục vụ nước uống.
Ban đầu, người dùng sẽ là quan chức, lãnh đạo, quân đội. Nhưng như mọi công nghệ trước đây — jet, điện thoại, Internet — giá sẽ giảm khi an toàn và khối lượng tăng.
Đây không phải Concorde 2.0. Đây là Concorde như lẽ ra nó nên có: nhanh, êm, tái sử dụng, mở rộng đại trà.
Starship quân sự: Vận tải tốc độ chiến tranh
Đây không chỉ là vận tải hành khách. Là hậu cần. Là tốc độ.
Tưởng tượng Lầu Năm Góc có thể điều động một sư đoàn bọc thép đến Đông Âu trong 1 giờ. Cứu trợ thiên tai trước cả khi trực thăng cất cánh. Tiếp tế đạn cho đồng minh mà không cần căn cứ hay cảng.
Không cần đường băng. Không cần thương lượng với nước trung gian. Chỉ cần một bãi đáp.
Và khi cơ sở hạ tầng này được xây dựng, các ứng dụng dân sự sẽ theo sau: Amazon có thể giao hàng toàn cầu trong vòng 1 giờ. Bệnh viện nhận thuốc từ phía bên kia thế giới. Nhà máy chip ở Đài Loan có thể hợp tác tức thời với nhà sản xuất ở Đức.
Đây không chỉ là tiến bộ. Đây là giải phóng. Và là công thức cho ưu thế toàn cầu của Mỹ.
Đổi thay cấp nền văn minh
Công nghệ làm “co ngắn không gian” luôn làm thay đổi lịch sử.
Đường sắt tạo ra đế chế. Tàu hơi nước mở rộng thương mại. Máy bay phản lực giúp du lịch, ngoại giao, thương mại phát triển vượt bậc.
Starship sẽ làm điều tương tự — biến các quốc gia cách nhau nửa vòng Trái Đất thành “láng giềng”.
Một thế giới kết nối bằng Starship là nơi New York và Nairobi gần hơn New York và Newark.