Sau khi tranh cãi nảy lửa và làm rạn nứt quan hệ với Tổng thống Trump, tỷ phú Musk có nguy cơ hứng chịu tổn thất nặng nề hơn ông tưởng.
Một tuần sau cuộc tranh cãi nảy lửa trên mạng xã hội, tỷ phú Elon Musk thừa nhận ông cảm thấy hối tiếc về một số nội dung đã đăng liên quan tới Tổng thống Mỹ Donald Trump. "Chúng đã đi quá xa", Musk viết trên X ngày 11/6.
Sự thừa nhận này được Musk đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông xóa hai bài đăng gây tranh cãi nhất về Tổng thống Trump. Bài đăng thứ nhất cáo buộc ông Trump "có tên trong hồ sơ Epstein", đề cập tỷ phú Jeffrey Epstein, người tự tử trong tù năm 2019 khi đang chờ xét xử với cáo buộc ấu dâm. Trong một bài đăng còn lại, Musk bày tỏ ủng hộ với thông điệp "ông Trump nên bị luận tội" và "Phó tổng thống JD Vance nên thay thế ông ấy".
Elon Musk từng là nhà tài trợ lớn nhất cho chiến dịch tranh cử của ông Trump và kể từ đó trở thành đồng minh kiêm cố vấn thân cận hàng đầu của Tổng thống Mỹ. Ông Trump thậm chí đã chọn tỷ phú này làm người dẫn dắt Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) với tham vọng tinh giản bộ máy liên bang và cắt giảm ngân sách.
Tuy nhiên, rạn nứt xuất hiện sau khi Elon Musk kết thúc nhiệm kỳ 130 ngày làm nhân viên đặc biệt trong chính phủ, rời khỏi DOGE và bắt đầu công kích siêu dự luật của đảng Cộng hòa với trọng tâm là gói giảm thuế 4.500 tỷ USD. Hai người sau đó đấu khẩu gay gắt trên mạng xã hội, đề cập tới nhiều vấn đề cá nhân của đối phương.
Tổng thống Donald Trump (phải) và tỷ phú Elon Musk đứng bên chiếc xe Tesla Model S tại sự kiện ở Nhà Trắng ngày 11/3. Ảnh: AP
Dan Balz, nhà phân tích của Washington Post, nhận định khi mối quan hệ đồng minh thân thiết giữa ông Trump và Musk sụp đổ, sẽ không có ai là người thực sự chiến thắng. "Nhưng cuối cùng, Musk nên biết ai là người thực sự nắm ưu thế và người đó không phải ông ấy", Balz cho hay.
Sau khi rót gần 300 triệu USD hỗ trợ ông Trump và các thành viên đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử cuối năm 2024, CEO của Tesla và SpaceX đã nhanh chóng nhận được lợi ích từ khoản đầu tư này. Cổ phiếu Tesla tăng vọt, giúp người giàu nhất thế giới càng thêm giàu có. Ảnh hưởng của ông ở Washington ngày một lớn khi trở thành đồng minh kiêm cố vấn hàng đầu của Tổng thống.
Sự hỗ trợ của chính phủ cho những tham vọng của Musk, gồm phóng tàu vũ trụ lên Sao Hỏa hay giúp những chiếc ôtô tự lái của mình xuất hiện trên khắp nước Mỹ, dường như trở nên khả thi hơn bao giờ hết.
Nhưng khi mối quan hệ giữa Musk với Tổng thống tan vỡ, tất cả những điều đó có thể biến mất. Giới quan sát cho rằng dù ông Trump và đảng Cộng hòa sẽ đánh mất những khoản tài trợ lớn của Musk, tỷ phú Mỹ có thể là người hứng tổn thất nặng nề hơn nếu Tổng thống sử dụng đòn bẩy chính trị để đáp trả.
Trong cuộc tranh cãi tuần trước, ông Trump dọa chấm dứt các hợp đồng khổng lồ giữa chính phủ Mỹ với công ty của Musk, như phóng tên lửa và sử dụng dịch vụ Internet vệ tinh Starlink. Truyền thông Mỹ ước tính giá trị các hợp đồng này là 18 tỷ USD.
"Việc đó sẽ tùy thuộc vào ông Trump muốn gây đau đớn ở mức nào cho Musk", Gene Munster, nhà phân tích tại công ty đầu tư Deepwater Asset Management, nói.
Khi phóng viên ngày 7/6 hỏi ông Trump có nghĩ quan hệ giữa bản thân và Elon Musk đã kết thúc hay không, Tổng thống Mỹ nói "đúng thế, tôi cho là như vậy". Ông cũng cảnh báo ông Musk có thể phải hứng chịu "hậu quả nghiêm trọng" nếu quay sang ủng hộ phe Dân chủ.
Một phân tích của Washington Post năm nay cho thấy tỷ phú Musk và các doanh nghiệp của ông đã nhận được ít nhất 38 tỷ USD thông qua các hợp đồng với chính phủ, khoản vay, trợ cấp và tín dụng thuế trong những năm qua. Phân tích cho rằng sự hỗ trợ đó đã góp phần giúp Musk trở thành người giàu nhất thế giới.
Bloomberg cho biết cuộc tranh cãi với Tổng thống Trump đã khiến tài sản ròng của Musk bốc hơi 34 tỷ USD.
Tesla, công ty xe điện đóng góp phần lớn cho tài sản của Musk nhờ giá cổ phiếu tăng vọt, trong những tháng gần đây chịu nhiều áp lực khi tỷ phú này dành phần lớn thời gian để lãnh đạo DOGE. Lợi nhuận của công ty đã giảm 71% trong quý I và doanh số bán hàng cũng giảm.
Các nhà phân tích ước tính công ty sẽ chịu thiệt hại lớn hơn từ siêu dự luật mà ông Trump đang theo đuổi, khi nó được cho sẽ chấm dứt khoản tín dụng thuế liên bang 7.500 USD dành cho người mua xe điện ở Mỹ. Điều đó có thể khiến Tesla lỗ khoảng 1,2 tỷ USD trong năm nay, theo các nhà phân tích tại công ty dịch vụ tài chính JPMorgan.
Công ty này cũng đối mặt một số cuộc điều tra liên bang liên quan tới công nghệ xe tự lái. Cơ quan An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NHTSA) tháng trước gửi Tesla thư yêu cầu giải thích kế hoạch ra mắt robotaxi và các biện pháp an toàn mà hãng đang áp dụng. Điều đó cho thấy công ty của ông Musk có thể đang chịu giám sát rất lớn từ các cơ quan liên bang.
Ông chủ Tesla còn đang đối mặt với áp lực từ các cổ đông. Tuần trước, một nhóm cổ đông đã gửi thư cho chủ tịch hội đồng quản trị Robyn Denholm để yêu cầu Musk đảm bảo dành ít nhất 40 giờ mỗi tuần cho công ty sau khi quá tập trung vào chính trị.
Cuộc tranh cãi với ông Trump cũng diễn ra vào thời điểm nhạy cảm đối với một công ty khác của Musk. Tỷ phú Mỹ đang theo đuổi tham vọng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và robot ngày càng cạnh tranh. Công ty khởi nghiệp xAI về trí tuệ nhân tạo của Musk là đối thủ cạnh tranh với OpenAI, công ty dẫn đầu trong cuộc đua triển khai công cụ AI.
Trong những năm qua, công ty hàng không vũ trụ SpaceX của Musk cũng tận dụng khoản tài trợ liên bang hàng tỷ USD để phát triển. Ross Gerber, nhà đầu tư Tesla từng ủng hộ mạnh mẽ cho Musk, ước tính việc mất nguồn tài trợ chính phủ có thể khiến SpaceX giảm một nửa giá trị, ước tính hiện tại vào khoảng 350 tỷ USD.
Trong nhiều tháng, Musk đã luôn ở bên cạnh ông Trump với vai trò nhân viên chính phủ đặc biệt. Các nhà đầu tư đã hy vọng liên minh của tỷ phú Mỹ với Nhà Trắng sẽ mang lại lợi nhuận lớn cho các công ty của ông. Họ đã nghĩ rằng mối quan hệ bền chặt đó sẽ giúp xoa dịu các cuộc điều tra Tesla bắt đầu dưới thời tổng thống Joe Biden, cũng như nới lỏng quy định để triển khai nhanh xe tự lái, giúp mang về các hợp đồng béo bở cho công ty.
Hiện tại, một số nhà đầu tư nói rằng ông Musk có nguy cơ rời Washington với tình hình tồi tệ hơn khi ông tới.
"Ai đó có thể tước chiếc điện thoại khỏi tay Musk được không? Ông ấy không thể thức dậy và trút giận lên tất cả bạn bè, những người đã thực sự góp phần tạo nên thành công cho ông ấy", Gerber chỉ trích những hành động của Musk tuần trước.
Khi được hỏi liệu có thể tha thứ cho Musk hay không, Tổng thống Trump trong cuộc phỏng vấn được công bố ngày 10/6 khẳng định ông "không có ác cảm" với tỷ phú này, nhưng thừa nhận đã rất ngạc nhiên và thất vọng trước những chỉ trích công khai từ cựu cố vấn cấp cao. Ông tuyên bố có thể hàn gắn mối quan hệ với Musk, nhưng đây không phải là ưu tiên hàng đầu hiện nay.
"Musk có thể đã nghĩ mình là người ngang hàng với Tổng thống, nhưng giờ ông ấy có thể đã học được nhiều điều hơn về vị trí thực sự của mình", nhà phân tích Balz nói.
VietBF@sưu tập
