Giếng trơ đáy, sông hồ cạn kiệt khiến lúa, hoa màu và cây ăn quả nhiều thôn thuộc xă Thạch Đỉnh (Thạch Hà, Hà Tĩnh) ngắc ngoải, có nơi chết cháy. Hàng ngh́n con người nơi đây cũng đang điêu đứng v́ “khát” nước sinh hoạt…
Cây chết khô, người “chết khát”
Một ngày cuối tháng 4, giữa cái nắng gay gắt đầu mùa, rát đau như cát hắt vào mặt, ông Nguyễn Công Kiêm (thôn 1, xă Thạch Đỉnh) loay hoay vét những giọt nước cuối cùng tưới cho vườn cây ăn quả bạc tỷ đang khô héo của ḿnh. Ông Kiêm chát chua bảo, từ ngày mỏ sắt Thạch Khê đưa vào khai thác đến nay, ao hồ, sông suối cạn kiệt, cả cánh đồng hoa màu trải dài tít tắp đều khô cứng. Hoa màu không sống nổi, một số cây ăn quả vốn chịu nhiệt tốt cũng đang chết dần.
“Xót xa quá, vợ chồng tôi tui bỏ ra hàng triệu đồng thuê người về khoan giếng ngay tại vườn, lắp mô tơ bơm nước với hy vọng cứu lấy những cây c̣n sót lại. Nhưng do máy móc của Công ty khai thác sắt đào xới độ sâu hàng chục mét nên mạch nước ngầm ở đây cũng khô cạn. Mọi nỗ lực cứu văn “miếng cơm manh áo” cho cả gia đ́nh đến chừ đều đă vô nghĩa mất rồi” - ông Kiêm buồn bă nói.
Ông Nguyễn Công Kiêm xót xa than cảnh thiếu nước.
Gia đ́nh ông Kiêm là một trong những hộ điển h́nh về mô h́nh làm ăn kinh tế giỏi trong thôn nhưng nay cũng “lực bất ṭng tâm”. Khi mỏ sắt Thạch Khê chưa đưa vào khai thác, ông Kiêm có vài héc ta rau màu, hơn 150 gốc cam cho quả, hàng trăm cây na, gần 50 gốc vải, hồng… Thu nhập b́nh quân hằng năm cũng xấp xỉ cả trăm triệu đồng. Nhưng hiện tại, vào thăm khu vườn cây ăn quả của ông mà xót xa. Hồng, vải, na, cam… đều chết khô.
Đi một ṿng quanh xóm 1, chúng tôi chứng kiến mấy con suối nhỏ, ao hồ quanh thôn đều trơ đáy, cây cối chết khô. Ông Bùi Quang Chiến - xóm trưởng xóm 1 - cho biết: “Cuộc sống của 64 hộ dân xóm 1 chủ yếu dựa vào khoảng 30 héc ta diện tích đất trồng rau màu và cây ăn quả. Thế nhưng, những năm gần đây, t́nh trạng hàng chục héc ta đất trồng hoa màu bị bỏ hoang, cây ăn quả chết hàng loạt v́ thiếu nguồn nước ngầm đă khiến người dân chúng tôi sống dở chết dở”.
Thiếu nước ngầm nên hàng chục héc ta hoa màu của thôn 1 nay chỉ c̣n lại băi đất hoang trơ trọi
Không chỉ riêng ǵ người dân xóm 1 mà ở xă Thạch Đỉnh hiện có đến hàng trăm hộ dân thuộc các xóm sống gần khu vực mỏ sắt Thạch Khê cũng đang sống chung với nỗi khổ thiếu nước. Trong quá tŕnh thi công, phía Công ty CP Sắt Thạch Khê cam kết sẽ thực hiện đúng các quy định về bảo vệ môi trường sống cũng như đảm bảo nguồn nước sinh hoạt cho những hộ dân sống ở các khu vực bị ảnh hưởng. Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn thi công, người dân và chính quyền xă Thạch Đỉnh đă phải kêu trời v́ những hậu quả nặng nề mà việc khai thác gây ra.
Thiếu nước sinh hoạt trầm trọng
Gặp chúng tôi trên đường đi gánh nước, mồ hôi nhễ nhăi, bà Phan Thị Vịnh bực dọc: “Tui sống ở đây hàng chục năm trời mà có khi nào thiếu nước sinh hoạt như năm ni mô. Mới đầu mùa nắng mà đă như ri không biết đến những tháng nắng nóng cao điểm sắp tới người dân chúng tôi sẽ sống như răng nữa. Nếu t́nh trạng này cứ tiếp tục kéo dài chắc cả xóm cũng chết khát mất thôi”.
“Trong quá tŕnh triển khai Dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê, 73 hộ dân xóm 1, xă Thạch Đỉnh nằm trong diện giải tỏa và di dời nhưng đến nay cả thôn mới có 9 hộ dân được giải tỏa. 64 hộ c̣n lại đang sống trong t́nh trạng “dài cổ” chờ ngày được chuyển đến nơi ở mới”.
Chỉ tay vào bể nước khô rang sau nhà, bà Vịnh cho biết: “Từ khi công ty khai thác mỏ sắt Thạch Khê cho máy đến đào đất, hút nước nên nguồn nước ngầm bị hút cạn kiệt khiến hầu hết các giếng nước trong thôn đều trơ đáy. Những hộ giếng c̣n nước th́ cũng bị nhiễm phèn…”.
Trao đổi với Dân trí, ông Nguyễn Đ́nh Chuyên - Chủ tịch UBND xă Thạch Đỉnh - cho biết: “Trước t́nh trạng đất hoa màu bỏ hoang, cây ăn quả chết khô, dân thiếu nước sạch sinh hoạt trầm trọng, chính quyền xă cũng đă nhiều lần đề xuất kiến nghị với Công ty CP Sắt Thạch Khê cũng như các cấp ban ngành t́m cách giải quyết nhưng đến nay họ vẫn chưa có biện pháp ǵ để khắc phục”.
Thầy, tṛ kêu trời v́ băo bụi
Không chỉ người dân ở khu vực sống gần mỏ sắt Thạch Khê kêu trời v́ những tác động xấu từ mỏ sắt này gây nên mà thời gian qua các trường học các xă nằm lân cận mỏ sắt này cũng đang hết khổ v́ vấn nạn bụi bặm bủa vây trường học, gây nên những khó khăn nhất định cho thầy và tṛ các ngôi trường này.
Chúng tôi có mặt ở trường Tiểu học Thạch Hải, rùng ḿnh khiếp sợ khi chứng kiến cảnh từng ḍng xe tải trọng chạy phăng phăng, tung bụi mù trời, đúng lúc hàng trăm học sinh nhỏ túa ra khỏi cổng trường.
Bụi bặm, hiểm nguy luôn ŕnh rập hàng trăm học sinh và giáo viên trường Tiểu học Thạch Hải, xă Thạch Hải
Thầy Nguyễn Bá Đống bức xúc: “Dù trường và địa phương đă nhiều lần đề nghị với cấp nên sớm có biện pháp ngăn chặn số lượng xe trọng tải lớn chạy trước cổng trường và địa phương cũng đă lập rào chắn nhưng họ vẫn luồn lách đi qua. Việc xe tải chạy qua tấp nập không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà con đe doạ đến tính mạng hàng trăm học sinh và giáo viên trường Tiểu học Thạch Hải. Chúng tôi đề nghị các cơ quan chức năng sớm t́m ra giải pháp thích đáng để mang lại sự b́nh yên cho thầy và tṛ ngôi trường này”.
Cùng chung với nỗi khổ của trường Tiểu học Thạch Hải là trường THCS Lê Hồng Phong, xă Thạch Khê. Ngôi trường này nằm bên trục đường chính nối liền từ Thành phố Hà Tĩnh chạy về mỏ sắt Thạch Khê nên lưu lượng xe tải chạy qua đường này rất lớn. Chính v́ thế giáo viên và học sinh trường THCS Lê Hồng Phong luôn dạy và học trong sự tra tấn của tiếng ồn và bụi bặm.
Thầy và tṛ trường THCS Lê Hồng Phong cũng đang hết khổ v́ nạn bụi bặm bay vù trường “Kinh khủng. Không thể tưởng tượng nỗi. Chú coi xe mới chạy qua cái là bụi bay vù trời có thấy trường lớp nằm ở đâu nữa mô. Mỗi lúc trời nắng, nh́n cảnh thầy cô và học sinh đến lớp áo quần đỏ au bụi đất, mưa xuống th́ bùn đất bám nhoe nhoét...” - Bác Thành, bảo vệ trường THCS Lê Hông Phong ngao ngán.
Văn Dũng - Đặng Tài
Theo DânTrí
Cận cảnh nỗi khổ của người dân vùng dự án mỏ sắt Thạch Khê
Games
