Thanh Trúc, phóng viên RFA, Bangkok
-
Những người bị kết tội chống đối ở Việt Nam, dù có chạy sang Campuchia hay Thái Lan để tránh bị trừng phạt, dù được Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc tại hai nước này cấp qui chế tị nạn th́ chưa hẳn đă yên thân và luôn phải cảnh giác trước những t́nh huống bất ngờ.
File Photo. Gia đ́nh chị Vương Thị Viếng (thứ 3 từ trái)tại Hội Thánh Tin Lành, Thái Lan.(tháng 4/2012)
Đó cũng là trường hợp của gia đ́nh bà Vương Thị Viếng ở Cao Lănh, Đồng Tháp, mà vợ chồng con cái cùng tham gia đảng Nhân Dân Hành Động, tổ chức chính trị của một nhóm người Mỹ gốc Việt ở Hoa Kỳ, để rồi phải lây lất trốn tránh hai mươi năm trời từ lao tù trong nước sang tới Campuchia rồi qua tận Thái Lan. Trong bài phỏng vấn do Thanh Trúc thực hiện, bà Vương Thị Viếng tŕnh bày:
Mật vụ Việt Nam ở Campuchia?
Năm 1992, tôi cùng gia đ́nh bỏ sang Campuchia tại sau khi miền Nam Việt Nam hoàn toàn vào tay cộng sản th́ gia đ́nh tôi không thể chấp nhận chế độ, bởi thế nên gia đ́nh tôi mới t́m một đảng phái nào để tham gia để đấu tranh t́m tự do. Tôi muốn đấu tranh để đ̣i hỏi đa nguyên đa đảng. Ông chồng tôi sangCampuchia trước, sau mấy mẹ con tôi mới sang năm 1992. Trốn đi chứ không phải là đi hợp pháp.
Thanh Trúc: Quay trở lại thời gian 30 tháng Tư 1975, ông nhà có đi ở tù không?
Bà Vương Thị Viếng: Sau năm 75 th́ ở tù hai năm mấy thôi, sau đó th́ ông ở tù sáu năm về cái tội tư sản mại bản, họ đánh tư sản hồi sau 75 đó.
Thanh Trúc: Sang Campuchia th́ ông bà và các anh chị trong gia đ́nh làm ǵ?
Bà Vương Thị Viếng: Chúng tôi tạm thời làm mướn làm thuê để sinh sống. Sau đó, 1993, gia đ́nh tôi bắt đầu tham gia đảng Nhân Dân Hành Động.
Thanh Trúc: Bằng cách nào bà liên lạc được với người của đảng Nhân Dân Hành Động để tham gia?
Bà Vương Thị Viếng: Lên Campuchia được một năm th́ ông Lê Văn Tính, hiện giờ thụ án 20 năm ở trong Z30A Xuân Lộc, Đồng Nai. Ông là chủ tịch chí nhánh đảng Nhân Dân Hành Động ở Campuchia.
Sau khi tham gia đảng Nhân Dân Hành Động được hai năm th́ năm 1996 hai vợ chồng đi qua Thái Lan để gặp ông Nguyễn Sĩ B́nh là trung ương đảng của Nhân Dân Hành Động, để ông sắp đặt cái vấn đề về Việt Nam đấu tranh. Khi mà sang biên giới Thái Lan rồi, mới sang tới biên giới th́ bị mật vụ Việt Nam, cộng tác với công an Campuchia, bắt giải giao về Việt Nam. Trong lúc bắt th́ 28 người nhưng đưa về Campuchia th́ thả ra hết chín người. Những người đó họ nói là có quốc tịch Campuchia, c̣n 19 người kể cả tôi, chồng và thêm mấy người nữa th́ đưa về Việt Nam.
Ảnh mới nhất của bà Vương Thị Viếng gởi cho RFA (tháng7/2012)
Khi mà sang biên giới Thái Lan rồi, mới sang tới biên giới th́ bị mật vụ Việt Nam, cộng tác với công an Campuchia, bắt giải giao về Việt Nam.
Bà Vương Thị Viếng
Thanh Trúc: Khi bắt đưa về Việt Nam th́ họ nói ông bà phạm tội ǵ?
Bà Vương Thị Viếng: Họ nói là chống chính quyền nhân dân, cho vào P34 biệt giam một năm, sau đó đưa qua Chí Ḥa nói để ra ṭa xử. Qua chí ḥa th́ họ không xử họ đ́nh lại. Ở trại tạm giam Chí Ḥa một năm mà cũng không xử, sau đưa về tỉnh An Giang, ở đó một năm sau mới xử.
Trong lúc xử họ hỏi những ngày ở trong bốn bức tường có thấy hối hận không, có thấy việc làm sai trái của ḿnh không. Tất cả đều nói là không. Họ xử kín chứ không công khai, không có phóng viên nào không có một người dân nào coi hết.
Họ xử người th́ hai mươi năm, người mười chín năm, Nguyễn Tuấn Nam chồng tôi 19 năm, Lê Văn Tính 20 năm, rồi tất cả 16 năm, 14 năm, tôi là 10 năm. Hiện giờ chồng tôi chưa ra mà bị tai biến lần thứ hai rồi.
Không tin tưởng vào Cao Ủy Tị Nạn LHQ ở Campuchia?
Thanh Trúc: Rồi sau đó tiếp tục như thế nào mà bà lại bỏ đi nữa?
Bà Vương Thị Viếng: Khi tôi măn án tù về họ cứ phân biệt đối xử, họ làm khó dể đủ điều. V́ chỗ đó mà tôi sống không được tôi mới trốn sang Campuchia để xin tị nạn ở UN Liên Hiệp Quốc (UNHCR) .
Khi tôi đi tù th́ con tôi (ở Campuchia), chiến tranh hai đảng đánh nhau, th́ nó chạy về Việt Nam, sống lưu vong làm mướn làm thuê ở Sài G̣n chứ không dám sống ở địa phương.
Thanh Trúc: Năm nào th́ bà t́m cách trốn qua Campuchia lại?
Bà Vương Thị Viếng: Năm 2006 tôi trốn qua Campuchia lại. Đến ngày 2 tháng Tám 2006 th́ được UN Liên Hiệp Quốc cấp qui chế cho tôi là người tị nạn.
Thanh Trúc: Rồi sau đó v́ sao bà lại qua Thái Lan?
Bà Vương Thị Viếng: Khi được UN Campuchia (UNHCR) cấp quí chế th́ tôi cũng tính ở đó sống ở đó dưới sự bảo vệ của UN Liên Hiệp Quốc. Một tháng sau khi được qui chế rồi th́ tôi bị đụng xe. Cái đó th́ UN cũng biết. Tôi bị bất tỉnh tôi không biết ǵ hết, tỉnh dậy th́ xe họ chạy đâu hết rồi c̣n ḿnh tôi nằm trên bờ lề đó th́ họ đưa tôi vô bệnh viện mới biết ra là găy một chân. Đó là tôi nghĩ do sự tổ chức của mật vụ Việt Nam, tại v́ khi tôi đi xong rồi th́ con tôi ở dưới Việt Nam tiếp tục bị đàn áp, hỏi là mẹ đi tù về rồi đi đâu, tụi nó nói không biết rồi họ tiếp tục đàn áp th́ con tôi mới chạy lên (Campuchia) được đâu có mười ngày th́ tôi bị đụng xe.
Thanh Trúc: Rồi sau đó những người con của bà có được cấp giấy tị nạn hay không?
Bà Vương Thị Viếng: Sau bảy tháng th́ con tôi được cấp giấy tị nạn.
Thanh Trúc: Xin tiếp tục, sau đó v́ sao bà qua Thái Lan?
Campuchia đă kư cái hiệp ước 1951 là bảo vệ người tị nạn, lo cho người tị nạn, thành ra v́ chỗ đó mà để Campuchia quản lư gia đ́nh. Th́ tôi thấy cái sự đó tôi rất là sợ, chẳng khác nào đưa tôi qua Việt Nam, tại tôi đă bị Campuchia phối hợp với Việt Nam bắt tôi đưa về Việt Nam rồi…
Bà Vương Thị Viếng
Bà Vương Thị Viếng: Tại v́ một tuần trước khi tôi đi th́ ở UN Campuchia có mời tôi vô, nói là bây giờ chính phủ Campuchia đă kư cái hiệp ước 1951 là bảo vệ người tị nạn, lo cho người tị nạn, thành ra v́ chỗ đó mà để Campuchia quản lư gia đ́nh. Th́ tôi thấy cái sự đó tôi rất là sợ, chẳng khác nào đưa tôi qua Việt Nam, tại tôi đă bị Campuchia phối hợp với Việt Nam bắt tôi đưa về Việt Nam rồi là tôi đi tù 10 năm, chồng tôi 19 năm. V́ chỗ đó tôi sợ, cái mức nguy hiểm với tôi rất cao, thành ra tôi sợ tôi phải chạy và tôi qua Thái Lan ngày 28 tháng Ba năm 2012.
Thanh Trúc: H́nh như bà cũng đă được Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc ở Thái Lan cấp qui chế?
Bà Vương Thị Viếng: Tôi qua đây được một tháng hai mươi ngày th́ UN Thái Lan cấp giấy cho tôi được qui chế.
Thanh Trúc: Những người ở trong đảng Nhân Dân Hành Động ở bên Hoa Kỳ có giúp đỡ ǵ cho gia đ́nh bà không?
Bà Vương Thị Viếng: Dạ không.Từ lúc bị bắt cho tới khi tôi về tôi qua xin tị nạn ở Campuchia th́ tôi có gặp Nguyễn Sĩ B́nh một lần, gặp qua điện thoại. Nói chuyện qua điện thoại một lần th́ sau đó là không có quan hệ được nữa.
Thanh Trúc: Từ 1992 cho đến bây giờ cả gia đ́nh người th́ tù tội, người phải trốn đi, rồi con cái phân tán. Cái hậu quả của sự phân tán đó đối với con cái bà như thế nào?
Bà Vương Thị Viếng: Cái hậu quả là gia đ́nh tôi rất là mất mát, mất mát rất nhiều. V́ con tôi cũng tham gia tổ chức Nhân Dân Hành Động nhưng nó không đi họp nên không bị bắt. Hiện tại tất cả mấy đứa con không đứa nào có vợ có chồng. Đứa sanh năm 1971 cho tới đứa nhỏ nhất, bây giờ lớn hết rồi như cô đă thấy.
Thanh Trúc: Như vậy bây giờ bà với ba người con, hai trai một gái là ở Thái Lan, hăy c̣n một người con trai ở Campuchia?
Bà Vương Thị Viếng: Khi mà được cái lịnh bàn giao qua cho xuất nhập cảnh Campuchia th́ lúc đó con tôi đi làm ở xa tôi không liên lạc được. Quá đột ngột, báo tin ngày 28 tháng Ba 2012 là họ bàn giao th́ tối 27 gia đ́nh đă trốn đi rồi. Không liên lạc được thành ra đứa con không về kịp.
Thanh Trúc: Nguyện vọng của bà và gia đ́nh bây giờ?
Bà Vương Thị Viếng: Nguyện vọng của tôi là muốn đi t́m một nước tự do tại v́ cái chủ trương cái nguyện vọng của ḿnh là muốn tự do, cũng như làm lại từ đầu cho con cái nó có vợ có chồng nó làm ăn tự do thôi.
Mà nếu thí dụ như Việt Nam ḿnh được tự do dân chủ th́ tôi cũng không có muốn đi nước nào để làm ǵ. Nguyện vọng của tôi là đ̣i hỏi tự do dân chủ, th́ khi Việt Nam được tự do dân chủ th́ tôi sẽ về.
Thanh Trúc: Xin cảm ơn thời giờ của bà.
Tự do của người Việt Nam có cái giá quá đắt
Games
