Ở đường Mạc Đĩnh Chi, P.Quang Trung, TP.Kon Tum, tỉnh Kon Tum bây giờ c̣n một ngôi chùa và ngôi đ́nh có lối kiến trúc cổ xưa.
Dấu chân người khai sơn
Ít ai biết, chùa và đ́nh này được xây từ chính bàn tay của những người miền xuôi lên khai khẩn đất Kon Tum. Đây là chùa tổ đ́nh Bác Ái và đ́nh Vơ Lâm, tuy hai nhưng lại là một.
Từ giữa thế kỷ 19, người dân ở các tỉnh duyên hải miền Trung t́m lên sinh cơ lập nghiệp tại Kon Tum ngày một đông. Tuy nhiên, do chỉ có con đường độc đạo đi từ tỉnh B́nh Định lên Tây nguyên nên thuở ấy, người B́nh Định đặt chân lên Kon Tum sớm nhất.
Theo đó, ḍng di dân đầu tiên chính là những gia đ́nh Thiên Chúa giáo trốn lệnh bắt đạo gay gắt của triều đ́nh nhà Nguyễn, theo chân các cha cố Hội Truyền giáo Kon Tum. Ḍng thứ hai là những gia đ́nh muốn thoát cảnh sưu cao thuế nặng, hoặc trốn tránh những rắc rối về mặt pháp luật đang gặp phải ở quê nhà.
Theo sách Kontum tỉnh chí của Vơ Chuẩn (sinh năm 1896), tại TP.Kon Tum hồi đó, Vơ Lâm là làng thứ ba (sau làng Trung Lương và Lương Khế) ở nội thị Kon Tum gồm những gia đ́nh ngoại đạo. Sách viết: Năm 1933 những người ngoại đạo xin phép lập một cái chùa thờ Phật và quy y các vong linh những người chết mà thân thuộc không thể đem thi hài về xứ được, ban đầu chùa lấy tên là Linh Sơn về sau đổi thành Bác Ái.
Theo trụ tŕ đời thứ 4 chùa Bác Ái là ḥa thượng Thích Chánh Quang, chính quan Quản đạo Kon Tum là Vơ Chuẩn đă cho phép dựng chùa Linh Sơn. Tự ông Vơ Chuẩn vẽ thiết kế và huy động nhân công phát hoang rừng rú, lấy đất xây chùa. Nhờ vậy, khởi công trong 10 tháng đầu của năm 1932, đến đầu năm 1933 th́ chùa hoàn tất, với vách bằng mành tre, lợp ngói âm dương. Lúc xây chùa, xung quanh c̣n nhiều rừng rậm rạp. Phía sau chùa là rừng với nhiều cây đại thụ lớn. C̣n phía trước chùa là con suối Bác Ái, nay đă bị lấp.
Sau khi xây dựng xong chùa Linh Sơn (tức Bác Ái), Vơ Chuẩn đă chiêu mộ dân chúng khai hoang lập khu dân cư quanh khu vực chùa, tức làng Vơ Lâm sau này. Theo sách Kon Tum - Di tích và danh thắng, tên làng Vơ Lâm được giải thích: Vơ là họ của Vơ Chuẩn, người công đầu trong việc lập làng, c̣n Lâm nghĩa là rừng. Công việc khẩn hoang lập làng kéo dài từ năm 1933 đến 1935. Lúc này bà con dân làng bàn chuyện dựng đ́nh Vơ Lâm và chọn gần chùa Linh Sơn.
Chính ông Vơ Chuẩn chỉ định vị trí đất và giao quan Đề lại Hồ Thượng Chất chủ tŕ thi công đ́nh với diện tích ban đầu khoảng 1.000 m2. Trước, đây là nơi sinh hoạt cộng đồng, thờ tự âm linh cô bác, tổ thần thổ địa, về sau làm nơi thờ tự những vị tiền hiền khai canh và nay nó là nơi thờ Thành hoàng làng Vơ Lâm là Quản đạo Vơ Chuẩn.
Hổ dữ hóa hiền
Đưa chúng tôi đi thăm cảnh chùa, trụ tŕ Thích Chánh Quang cho biết khi chùa Bác Ái khánh thành, chính vua Bảo Đại đến dự và sắc phong biển Sắc tứ Bác Ái tự. Biển này giờ vẫn c̣n son đỏ và chữ vàng, không phai mờ. Từ đó, chùa chuyển sang tên Bác Ái. Sở dĩ có tên Bác Ái là do vua Bảo Đại biết chùa có gần 40 mẫu ruộng tốt, nhưng khi thu hoạch đều phân phát cho người nghèo, bất kể tín đồ hay tôn giáo khác hay cô khổ ở mọi nơi bước chân vào chùa xin cơm gạo.
Trụ tŕ Thích Chánh Quang c̣n cho hay khi chùa xây lên, khói hương không ngớt hưng thịnh. Thế nhưng, xung quanh vẫn là rừng hoang, đêm đêm tiếng thú dữ đi ăn đêm vẫn gầm rú, nhà chùa nghe có cảm giác bất an. Có điều chưa có thú dữ nào xông vào chùa phá phách hay bắt chó, gia súc nuôi.
Vậy mà vào một buổi chiều khoảng cuối năm 1932, cả chùa giật thót khi thấy một con bạch hổ ba chân lừ lừ từ rừng đi vào chùa. Con bạch hổ này vốn nổi tiếng hung bạo ở rừng này. Nó tấn công và ăn thịt tất cả các loài thú. Khi thiếu mồi, nó c̣n tấn công cả người. Một khi bạch hổ đă ăn thịt người th́ nó càng hung tợn, càng dữ hơn bất cứ loài thú ác nào.
Lạ thay, khi bước vào chùa, con bạch hổ ba chân này không gầm gừ mà cong đuôi hiền lành về nằm tại khu bếp của chùa. Đầu bạch hổ gác lên hai chân trước, tai dỏng lên, mũi hít hít, c̣n mắt th́ lim dim như tận hưởng cái ǵ đấy rất yên lành.
Đến khoảng 20 - 21 giờ, các sư trong chùa vào chính điện để tụng kinh Phật, con bạch hổ cũng tiến về chính điện, nằm phủ phục ngoài cửa điện thờ, quỳ hai chân trước, đầu gác lên, c̣n một chân sau th́ săi ra. Khi hết giờ tụng kinh, các sư về nghỉ, bạch hổ lại chui vào gian bếp. Đến 4 giờ sáng hôm sau, nó lại dậy nghe kinh Phật lần nữa, rồi khi trời c̣n tờ mờ sáng th́ vào rừng.
Cứ thế suốt 10 năm, con bạch hổ ngày nào cũng về chùa nghe kinh Phật như vậy. Các sư trong chùa quen dần, lấy tay vuốt lông, có người c̣n cưỡi lên, nhưng con bạch hổ vẫn hiền lành, đưa lưỡi liếm tay các nhà sư. Trụ tŕ Thích Chánh Quang đưa chúng tôi đi tham quan, chỉ gian bếp nơi bạch hổ về nằm, phía ngoài gian chính điện bạch hổ nằm nghe tụng kinh Phật.
Đáng nói nữa là, từ khi về chùa Bác Ái nghe kinh Phật, xung quanh chùa thú dữ tránh đi hết, trong vùng không c̣n xảy ra các chuyện đau thương như người bị hổ vồ, hay thú dữ tấn công vật nuôi của làng Vơ Lâm nữa. Đến khoảng năm 1943 th́ bạch hổ bỏ đi đâu không ai biết.
Ngày nay, tại đ́nh Vơ Lâm hằng năm vào các ngày 12.2 và 12.8 âm lịch, dân sinh sống trong làng tề tựu đông đủ, cùng nhau đóng góp tiền của tổ chức ngày tế để tưởng nhớ tiền nhân. Trước 1975, mỗi dịp tế đ́nh, bà con c̣n rước gánh hát bội B́nh Định lên diễn mấy ngày liền.
Bây giờ ở đ́nh Vơ Lâm, h́nh con bạch hổ được chạm khắc ở ngay b́nh phong vào chính điện thờ. Theo giải thích của sư Thích Chánh Quang, bạch hổ ở đây không chỉ trừ tà mà c̣n ngăn ngừa được "ma rừng" theo quan niệm của người bản địa.
Theo danviet.vn
Games
