Khi làm cua đồng nấu canh, các bà nội trợ thường thấy một loại kư sinh trùng nh́n như đỉa con, màu đỏ nhạt hoặc đen nhạt ḅ trong mai cua...
Nói đến canh cua, riêu cua, chị Hà Thị Hằng (ngụ tại phường 6, quận G̣ Vấp, TPHCM) cho biết: "Trước đây, khi ăn canh cua tôi đều ra chợ mua và yêu cầu người bán làm cua tại chỗ, mang về chỉ việc lọc là nấu. Một lần mới đây khi mua cua về tự làm th́ tôi thấy con ǵ đó ngoe nguẩy như đỉa con, ḿnh mỏng như con vắt, bám ở thành nồi và bám ngay trong rổ rửa cua, sợ quá tôi đổ luôn cả rổ cua, không dám ăn nữa. Đến bây giờ tôi vẫn bị ám ảnh bởi con vật đó và gần như tẩy chay canh cua".
Tương tự như trường hợp chị Hằng, chị Minh Hương, ngụ tại quận 1 cũng sợ hăi khi phát hiện con vật mềm nhũn như đỉa con, ḅ ở rổ rửa cua. Bà Trần Thị T́nh (quê Thái B́nh) lại cho rằng, đó là con bọ cua, v́ cua ở vùng đồng ruộng các tỉnh phía Bắc đều có con bọ này. Từ lâu nó đă xuất hiện trong mai cua, bà con cho đó là con bọ cua, nó không hút máu, không gây độc nên không ai để ư.
Tại nhiều chợ trong thành phố, cua vẫn luôn đắt hàng, giá trung b́nh 70.000 - 80.000đ/kg, nhất là món canh cua vẫn hấp dẫn thực khách và được nhiều gia đ́nh chọn bởi theo họ ăn canh cua mát. Chị Nguyễn Thị Tôn, chủ hàng cua tại chợ căn cứ 26, quận G̣ Vấp cho biết: "Có ngày tôi bán hàng chục cân cua, khi làm cua thường thấy con bọ cua. Người dân mỗi miền có cách gọi con vật này bằng một tên khác nhau như con vắt, con sán cua... Khi vừa tách mai cua, nếu có bọ là ḅ ra liền, nó không bám vào tay, xả nước vào mai cua là bong ra". Đa số chủ hàng buôn bán cua đều cho rằng, bọ cua thường xuất hiện nhiều trong mai cua vào mùa khô, nước ao, hồ, ruộng bị cạn, mùa mưa họ không thấy con vật này xuất hiện trong mai cua.
Ông Lê Hồng Phước, Giám đốc Trung tâm Quan trắc, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 2, TPHCM cho rằng, loại kư sinh trùng trong cua đồng không phải là đỉa con hay vắt hút máu người, cũng không phải là sán cua. Đây chỉ là một dạng kư sinh trùng trong nước có ṿng đời ngắn, nó sống kư sinh trong mai cua. Trên nhiều loại thủy hải sản cũng có những dạng kư sinh lây sang người như sán lá gan thường có trên cá, nhưng đa số khi nấu chín kỹ th́ không có nguy cơ lây sang người. Chính v́ vậy, những tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, trên tôm, cua, cá, nghêu, ṣ khi nấu chín th́ không đáng sợ. Cá biệt có một số vi khuẩn gây tiêu chảy trên thủy hải sản là do người dùng ăn gỏi hoặc tái.
Về nguyên tắc, thường th́ t́nh trạng nảy nở các loại kư sinh trùng cũng liên quan đến nguồn nước, nếu nguồn nước ô nhiễm, bẩn, th́ kư sinh sinh sôi nảy nở nhiều hơn. Ngoài ra, mùa vụ cũng liên quan đến chất lượng nguồn nước. Ví dụ, mùa nắng khô hạn nước thải sinh hoạt ra sông ng̣i, nước ao hồ không được pha loăng, khiến nguồn nước bẩn. Mùa mưa khả năng ḥa tan chất bẩn trong nước nhiều hơn nên kư sinh trùng sẽ ít hơn.
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, trong môi trường nước có hàng trăm loài kư sinh trùng khác nhau. Nhiều kư sinh sống trong cua, tôm, tép, cá... sinh sôi nảy nở ở môi trường nước, ṿng đời ngắn không gây hại, loài sống trong mai cua là một dạng kư sinh trùng. Cua có nhiều kư sinh trùng này khu trú là cua sống trong vùng nước bẩn, c̣n cua được nuôi trong ao hồ nguồn nước được vệ sinh sạch bằng các chế phẩm vi sinh nên hiếm có kư sinh này xuất hiện trong mai.
Dù những kư sinh trùng trong nước này có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ cao khi đun sôi nấu chín, song người tiêu dùng vẫn nên rửa thật kỹ cua bằng nước muối trước khi chế biến. Hiện nay, ở các chợ đa số làm cua xay sẵn cho khách, người mua phải chú ư nguồn nước và cách rửa cua sao cho sạch.
Loài kư sinh trùng này sinh sôi nảy nở theo mùa. Cua đồng đóng vai tṛ là kư chủ trong ṿng đời của con kư sinh trùng này. Việc người ăn cua có phải là kư chủ chuyển tiếp của loài kư sinh này hay không th́ chưa có nghiên cứu nói về vấn đề này.
Báo Sức khỏe
Games
