VBF-Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa là nơi qui tụ hàng ngh́n hàng ngh́n người con đă ngă xuống v́ tổ quốc. Trải qua bao nhiêu năm tháng t́nh h́nh tại đây thế nào?Sáng Hội Việt Mỹ VAF Vietnamese American Foundation là tổ chức ở Hoa Kỳ đă về Việt Nam từ 2007, bốc mộ những quân nhân Việt Nam Cộng Ḥa bỏ ḿnh trong các trại tập trung cộng sản sau 30 tháng Tư 1975.
Sau một thời gian âm thầm vận động thầm quyển các cấp Việt cũng như Mỹ, tháng Mười năm 2012 VAF được phép tôn tạo Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa với 16.000 mộ phần từ sĩ miền Nam, mà sau 30/4 bị đổi tên thành Nghĩa Trang Nhân Dân An B́nh, và trên một ngàn ngôi mộ đă được trùng tu theo một kiểu mẫu đồng nhất.
Năm hết Tết đến, nhắc lại công việc tảo mộ Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa, người khởi xướng và cũng là chủ tịch VAF, ông Nguyễn Đạc Thành, cho Thanh Trúc biết:
Tính đến ngày hôm nay, trước Tết Nguyên Đán, 1.224 ngôi mộ đă được trùng tu. Một mạnh thường quân khác đang trùng tu 200 ngôi mộ nữa mà nếu xong th́ Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa có 1.424 được trùng tu.
Thanh Trúc: Trước giờ cùng với VAF th́ cũng có những tổ chức tư nhân của người Việt ở hải ngoại về hương khói và sửa sang lại những mộ phần trong Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa. Vậy 16.000 mộ phần tử sĩ mà VAF đang cố gắng tôn tạo th́ sẽ được trùng tu trong h́nh thức như thế nào?
Ông Nguyễn Đạc Thành: Việc sửa sang mồ mă trong nghĩa trang là việc làm đúng với truyền thống ông bà để lại, đây là việc làm đáng khuyến khích. Tuy nhiên trùng tu mộ tử sĩ Việt Nam Cộng Ḥa trong Nghĩa Trang Quân Đội là việc làm cần phải cân nhắc v́ nghĩa trang đă mang tên là Nghĩa Trang Nhân Dân B́nh An. Nếu mọi người tự do trùng tu mộ như hồi trước tới nay, mạnh ai nấy trùng tu không có tổ chức, th́ vô t́nh phá hoại cái h́nh ảnh của nghĩa trang Biên Ḥa và biến nó trở thành Nghĩa Trang Nhân Dân B́nh An đúng nghĩa cái tên của nó, như vậy cũng sẽ trở thành nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi hay nghĩa trang Triều Châu. Nếu mọi người tự do trùng tu mộ như hồi trước tới nay, mạnh ai nấy trùng tu không có tổ chức, th́ vô t́nh phá hoại cái h́nh ảnh của nghĩa trang Biên Ḥa và biến nó trở thành Nghĩa Trang Nhân Dân B́nh An đúng nghĩa cái tên của nó
Ông Nguyễn Đạc Thành
V́ vậy, việc trùng tu cần phải có tổ chức, có người trực tiếp điều hành, bởi v́ Ban Quản Trang chỉ là giữ an ninh và không có trách nhiệm trùng tu. Cho nên phải có kế hoạch, có bổn phận t́m nguồn tài chánh và phải có người trách nhiệm để giữ Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa thành một nghĩa trang quân đội rơ ràng. Tôi xin lập lại, bởi v́ việc tự do trùng tu tùy theo ư muốn của người trùng tu th́ sẽ làm cho nghĩa trang không c̣n là Nghĩa Trang Quân Đội nữa. Đó là ư kiến của chúng tôi và chúng tôi đang và sẽ tiếp tục làm sao việc trùng tu phải có tổ chức, phải có chương tŕnh, phải có người trách nhiệm đàng hoàng như trước giờ chúng tôi mong muốn và đề nghị.
Thanh Trúc: Cho tới lúc này trong nước vẫn có tin đồn là Nghĩa Trang Quân Đội ở B́nh Dương sẽ bị giải tỏa, hài cốt tử sĩ miền Nam tỉnh nào được đưa về địa phương đó, trong lúc con đường trùng tu của VAF c̣n quá dài với nhiều vấn đề tế nhị nếu không muốn nói là phức tạp, thưa ông?
Ông Nguyễn Đạc Thành: Thưa lời đồn đăi này tôi cũng đă nghe, bởi v́ có nguồn tin nói rằng nhà nước Việt Nam đang t́m cách giải tán nghĩa trang bằng cách phao tin đồn có một số dân chúng đem một số thùng phuy chứ chất Dioxin vào trong nghĩa trang và làm cho nghĩa trang bị ô nhiễm cho nên phải giải tỏa. Tôi hy vọng đó là chỉ tin đồn mà thôi, Việc xảy ra th́ không lường được, chúng tôi cũng không tính toán được. Tuy nhiên, cái tên Nghĩa Trang Nhân Dân B́nh An đă làm cho có người suy nghĩ không hay đồng thời làm cho bà con hoang mang.
Theo tôi việc ǵ cũng phải có bằng chúng rơ ràng mới nói chuyện được,tôi hy vọng sẽ không có như vậy bởi v́ Nghĩa Trang Biên Ḥa đă trở thành công khai rồi, đă đi ra ngoài và mọi người trên thế giới đều biết được. Xin nói rơ tôi không nghĩ rằng nhà nước Việt Nam sẽ làm cái công việc mà tôi cho rằng không có thuận ḷng người như vậy, đó là ư kiến của tôi.
Thanh Trúc: Cũng có tin nói rằng chính quyền B́nh Dương, nơi có Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa, có loan báo sẽ cho mọi người tự do trùng tu mộ phần trong đó. Thưa ông nghĩa sao về tin này?
Ông Nguyễn Đạc Thành: Đấy là phát biểu của một số người trông coi Nghĩa Trang Quân Đội Biến Ḥa ở trong Ban Quản Trang. Việc này có hại chứ không có lợi. Thứ nhất nhà nước Việt Nam sẽ mang tiếng là có toan tính giải tỏa nghĩa trang, làm cho người ta không c̣n tin tưởng nữa.
Cái thứ hai, việc đặt tên nghĩa trang nhân dân là đă làm cho người ta hoang mang rồi, và cái thứ ba là việc tự do trùng tu như tôi đă tŕnh bày, muốn trùng tu lớn nhỏ tùy theo ư tùy theo túi tiền và muốn sơn ǵ đó th́ sơn… Chúng tôi cũng đă lên tiếng về việc này th́ vừa rồi bên Ban Quảng Trang cho biết rằng người nào muốn trùng tu th́ trùng tu đúng theo khuôn khổ như hổm nay đă trùng tu và sơn một màu trắng. Đó là cái tiến bộ rất đáng kể.
Trùng tu không có tổ chức, mạnh ai nấy làm th́ sẽ làm cho nghĩa trang nó lởm chởm, không có tổ chức và không đẹp cho lắm mà thôi. Anh em cựu quân nhân Việt Nam Cộng Ḥa nên suy nghĩa lại, làm sao có sự đoàn kết, đứng ra thành lập với nhau một nhóm để mà cùng trùng tu
Ông Nguyễn Đạc Thành
Trùng tu không có tổ chức, mạnh ai nấy làm th́ sẽ làm cho nghĩa trang nó lởm chởm, không có tổ chức và không đẹp cho lắm mà thôi. Anh em cựu quân nhân Việt Nam Cộng Ḥa nên suy nghĩa lại, làm sao có sự đoàn kết, đứng ra thành lập với nhau một nhóm để mà cùng trùng tu. C̣n ai muốn trùng tu thế nào theo ư người đó th́ làm cho nghĩa trang thành nghĩa trang dân sự, Nghĩa Trang B́nh An đúng Nghĩa của nó mà c̣n làm cho tinh thần bà con xao động . Đó là lời đồn đăi mà tôi hy vọng sẽ không có. Tôi cũng tin rằng việc giải tỏa nghĩa trang không được ḷng người th́ có lẽ chính phủ Việt Nam sẽ không làm cái điều như vậy.
Thanh Trúc: Thưa ông Nguyễn Đạc Thành, sau 40 năm, phải chăng mục đích tối thượng của VAF nói riêng và người Việt xa xứ nói chung vẫn là là duy tŕ Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa như một chứng tích của cuộc chiến Việt Nam ngay trên miền Nam?
Ông Nguyễn Đạc Thành: Nghĩa trang của quân đội miền Nam Việt Nam, quân dội Việt Nam Cộng Ḥa, là một nơi trang nghiêm, một di tích lịch sử cuối cùng, một di tích lịch sử duy nhất c̣n lại của chính quyền Nam Việt Nam. Chúng tôi mong muốn anh em cựu quân nhân nên nghĩ rằng làm sao để cho nghĩa trang trở thành một di tích lịch sử trang trọng.
Người nằm trong nghĩa trang là quân nhân quân lực Việt Nam Cộng Ḥa. Họ hănh diện làm một quân nhân và khi họ nằm xuống cũng trong tư thế của một quân nhân Việt Nam Cộng Ḥa. Đó là ư muốn tối thượng và cái việc làm có ư ngĩa của chúng tôi. Chúng tôi mong muốn như vậy.
Xin cảm ôn ông Nguyễn Đạc Thành
tm
Games
