Theo thống kê, Việt Nam là quốc gia có khả năng gây ra nhiều đại dịch cho thế giới nhất. V́ người dân chưa được dạy về cách chăm sóc động vật một cách an toàn. Hay chế biến ra sao cho an toàn thực phẩm…
Bệnh mới nổi là mới xuất hiện lần đầu hoặc có thể đă tồn tại trước đó nhưng tăng nhanh về số mắc hoặc khu vực địa lư. Trong 3 thập kỷ qua, thế giới chứng kiến sự xuất hiện liên tục của nhiều bệnh mới nổi nguy hiểm, lây lan nhanh, tỷ lệ tử vong cao có nguồn gốc từ động vật sang người như SARS, cúm A/H5N1, cúm A/H7N9, MERS-CoV, Ebola... Ước tính 60% các bệnh của con người, 75% các bệnh truyền nhiễm mới nổi có nguồn gốc từ động vật.
Phát biểu tại hội nghị quốc tế pḥng chống bệnh lây truyền từ động vật sang người diễn ra tại Hà Nội trong 2 ngày 25-26/8, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định: "Với độc tính cao và sự lây truyền nhanh, các dịch bệnh này không chỉ ảnh hưởng lớn tới sức khỏe người dân mà c̣n tác động lớn tới sự phát triển kinh tế - xă hội, an ninh, chính trị của các quốc gia trên toàn cầu". Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng điều này đ̣i hỏi các nước và mỗi người dân phải nỗ lực hơn nữa nhằm thúc đẩy sự hợp tác trong việc triển khai các hoạt động pḥng chống dịch bệnh, đặc biệt là dịch bệnh mới nổi, nguy hiểm, có nguồn gốc từ động vật sang người.
Liên cầu khuẩn, dại, cúm A/H5N1, cúm A/H1N1, than... đều là những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm lây từ động vật sang người. Ảnh: Hà An.
Tiến sĩ Trần Đắc Phu, Cục trưởng Y tế Dự pḥng, Bộ Y tế cũng cho biết, có hàng trăm bệnh lây truyền từ động vật sang người như bệnh hạch từ chuột, MERS-CoV từ lạc đà, Ebola được cho là từ loài khỉ, cúm gia cầm... Trước đó, thế giới đă ghi nhận nhiều bệnh lan truyền từ động vật sang người nhưng hiện nay mức độ lây lan tăng lên, con người vào tận sâu trong rừng, tiếp xúc nhiều với động vật đặc biệt là động vật hoang dă.
"Bệnh lây truyền từ động vật sang người, sau đó lại biến đổi lây truyền từ người sang người, lây từ người sang người nhanh hơn, làm tăng nguy cơ lây lan giữa các quốc gia. Cũng v́ sự nguy hiểm này mà giờ đây thế giới có khái niệm một sức khỏe, thể hiện sự cam kết của tất cả các ngành, các chính phủ", tiến sĩ Phu nói.
Bên cạnh đó, việc chẩn đoán bệnh mới nổi rất khó, v́ thế giới không biết bệnh ǵ, từ đâu, điều trị như thế nào... như virus cúm gia cầm A/H5N1 hay SARS. Một số lại biến chủng, biến đổi; trước chỉ lưu hành bệnh trên động vật sau đó lây sang người, từ độc lực thấp sang độc lực cao.
Việt Nam nằm trong khu vực được coi là "điểm nóng" của các bệnh truyền nhiễm mới nổi. Người dân có tập quán chăn nuôi thủ công, nhỏ lẻ, nhà nào cũng nuôi gà, thậm chí ḅ trâu ngay dưới nhà...; điều kiện vệ sinh rất kém, tập quán người dân ăn gỏi cá, ăn tiết canh, ăn gà chết, gà rù... V́ thế, nguy cơ xuất hiện các bệnh mới nổi rất nhiều. Có nhiều bệnh từ lâu không xuất hiện, nhưng đến một lúc nào đó có thể bùng phát trở lại.
Thế giới ghi nhận hơn 200 bệnh lây truyền từ động vật sang người. Các dịch bệnh này là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng. Sự xuất hiện của các bệnh lây truyền từ động vật sang người rất phức tạp và do nhiều yếu tố, như sự tiến hóa của hệ sinh thái, sự thích nghi của vi khuẩn, du lịch và thương mại quốc tế, thực hành nông nghiệp, công nghệ và công nghiệp...
Cả vật nuôi và động vật hoang dă đều có thể là ổ chứa tác nhân gây bệnh của những bệnh này. Những bệnh chúng gây ra ở người bao gồm từ bệnh ở thể nhẹ và tự giới hạn đến gây tử vong (như Ebola và bệnh dại)
Theo các chuyên gia, để pḥng chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người, điều quan trọng nhất là phải kiểm soát được các bệnh dịch trên động vật, chăn nuôi đúng khoa học, vệ sinh môi trường, chuồng trại, nếu phát hiện có trường hợp mắc bệnh phải thực hiện các biện pháp tiêu hủy theo quy định. Không được giết mổ bừa băi, thực phẩm phải đảm bảo vệ sinh, không ăn thức ăn sống hoặc chưa được chế biến kỹ. Người dân sử dụng các phương tiện pḥng hộ khi lao động, tiếp xúc với các động vật trong các trang trại hoặc trong thiên nhiên.
VietBF©Sưu Tầm
