VBF-Chưa khi nào VN lại có 1 thành phố phát triển thuộc tầm cỡ TG như Sài G̣n xưa. Ở đó ai cũng đều hài ḷng với cuộc sống đầy tương lai với những nền tảng vững chắc để vươn ḿnh ra ngoài TG.
- Ấn tượng Sài G̣n đầu tiên với tôi, một thằng nhóc 10 tuổi ở Trà Vinh lên du hí lúc ấy là được ngồi dưới cái cảng xe xích lô máy ngắm ḍng người, phố phường đông đúc trong tiếng máy nổ “pành pành” hùng dũng, oai vệ.
Tôi biết Sài G̣n từ đầu thập niên 1970, trong mắt cậu bé lên 10 dân tỉnh lẻ thời đó Sài G̣n vô cùng ấn tượng và thú vị.
Cứ mỗi hè về, Sài G̣n là phần thưởng cho thành tích học tập cả năm. Năm anh chị em lóc nhóc chúng tôi được mẹ dắt díu đi xe đ̣ từ Trà Vinh lên Sài G̣n. Hai trăm cây số nhưng có khi mất cả ngày v́ kẹt phà Mỹ Thuận, v́ những trở ngại bởi chiến tranh… Chờ đợi, mệt nhọc nhưng khi Xa cảng Miền Tây hiện ra th́ dường như ai cũng hân hoan, háo hức.
Oai vệ ngồi ở cảng xe xích lô máy nổ "pành pành"
Ấn tượng Sài G̣n đầu tiên với tôi chính là được ngồi dưới cái cảng xe xích lô máy ngắm ḍng người, phố phường đông đúc, thích hơn nữa bởi tiếng máy nổ “pành pành” hùng dũng, oai vệ!
Thời đó từ quê tôi lên Sài G̣n c̣n có cả tuyến hàng không chỉ mất nửa giờ bay. Tôi từng có một chuyến bay khứ hồi nhưng xem ra đi xe đ̣ vẫn… thú hơn.
Lên Sài G̣n chúng tôi thường tá túc nhà người cậu ở đường Tháp Mười, đối diện chợ B́nh Tây mà nhiều người vẫn quen gọi là “Chợ Lớn mới”. Ngay sát chợ có ngôi nhà cổ tường vôi, trên chóp cao có gắn cây cột thu lôi.
"Nói về tính hiện đại th́ thời nào cũng vậy, Sài G̣n là nhất. Đi nhà hàng với tôi không v́ món ăn mà là được “đi thang máy”. C̣n thang cuốn ngày nay tràn lan th́ Sài G̣n trước 1975 nếu tôi không lầm chỉ duy nhất có tại thương xá Tam Đa ở quận 1. Nhưng có lẽ cái không thể không nói chính là người Sài G̣n, văn hóa Sài G̣n".
Xe lam khu vực trung tâm Sài G̣n, trước chợ Bến Thành những năm 1970
Ấn tượng Sài G̣n xưa với tôi c̣n là những chiếc taxi màu xanh trắng mà mẹ tôi gọi là “xe con rùa”. Xe khá chật hẹp, không máy lạnh, chỉ có cây quạt máy nhỏ gắn trên trần xe; không đồng hồ tính tiền và cũng ít ai hỏi giá trước, cứ tới nơi là “nói nhiêu trả nhiêu” mà dường như không nghe thấy chuyện “chặt chém”. Nhưng gắn bó nhất với tôi chính là chiếc xe lam.
Xe lam có mặt ở nhiều tuyến đường và có thế mạnh là muốn ghé đâu ghé, không cần trạm dừng như xe buưt. Tài xế xe lam có lẽ là những người “lanh mắt nhất hành tinh” khi giữa ḍng xe cộ đông đúc mà chỉ cần bạn “nhích nhẹ cánh tay” là “tấp vô ngay”. Giá cả th́ hết sức “hữu nghị”, xe không có lơ, khách xuống xe chỉ cần “khều lưng” tài xế đưa tiền là xong, ít khi thấy căi vă, kỳ kèo chuyện tiền bạc.
Hồi đó có khi cả ngày mấy anh em tụi tui tới lui trên những chuyến xe lam. Số là mỗi khi lên Sài G̣n là phải đi coi phim kiếm hiệp, vơ thuật Hồng Kông cho đă, thời đó chúng tôi mê như điếu đổ mấy cái tên Lư Tiểu Long, Khương Đại Vệ, Định Long, Trần Quang Thái, Sương Điền Bảo Chiêu…
Đầu tiên là hai rạp Lê Ngọc và Đại Quang thường chiếu phim mới trên đường Châu Văn Liêm ngày nay. Do muốn xem lại một vài phim cũ nên phải “nhờ xe lam” đưa ra các rạp vùng ven ngoại thành. Mấy anh chị lớn thích xem phim Pháp, Mỹ… th́ tới rạp Rex, Mini Rex ở trung tâm Sài G̣n. C̣n “hộ tống” mẹ xem cải lương, hồ quảng có rạp Thủ Đô, Hào Huê…, đại nhạc hội th́ thường ở rạp Quốc Thanh, Lệ Thanh…
Với tôi th́ thích nhất vẫn là xem phim v́ được… ngồi máy lạnh xem đi xem lại cả ngày (chiếu thường trực mà)! Có một kỷ niệm với xe lam là lần đó khi chiếc xe vừa ṿng ra cổng xa cảng Miền Tây th́ lật nhào do tránh chiếc xe đạp.
10 người trong xe đổ chồng lên nhau la chí chóe, nhiều người xúm lại cứu giúp, giở xe lên, tội nghiệp bác tài tuổi ngoài 50 luống cuống thăm hỏi, xin lỗi mọi người; đồ đạc của ai c̣n đó, không có cảnh mất mát, căi vă mỗi khi va quẹt như hiện nay. Tôi nhận thấy chiếc xe này thật lạ, ḷn lách hay mà cũng dễ nhào đầu!
Sài G̣n có thang máy, Chợ Lớn có “ziển phảnh”
Nói về tính hiện đại th́ thời nào cũng vậy, Sài G̣n là nhất. Đi nhà hàng với tôi không v́ món ăn mà là được “đi thang máy”. C̣n thang cuốn ngày nay tràn lan th́ Sài G̣n trước năm 1975 nếu tôi không lầm th́ chỉ có duy nhất tại thương xá Tam Đa ở quận nhứt. Nhưng có lẽ cái không thể không nói chính là người Sài G̣n, văn hóa Sài G̣n.
Sài G̣n có cái đặc biệt là h́nh thành hai khu vực có nét văn hóa, sinh hoạt khá khác biệt là khu Sài G̣n và khu Chợ Lớn. Khu Chợ Lớn với nhiều người Hoa sinh sống, từ đó h́nh thành một không gian “tiểu Hồng Kông” với ngôn ngữ phổ biến là tiếng Quảng Đông (người Hoa ở khu Chợ Lớn dù là người Tiều, Hẹ, Phước Kiến, Hải Nam… đều có thể nói thông thạo tiếng Quảng Đông; ở Bệnh viện Triều Châu (nay là BV An B́nh) nơi chị tôi làm y tá vẫn sử dụng tiếng Quảng Đông là chính).
Chợ Lớn mạnh về ăn uống và mua bán các mặt hàng tiêu dùng như khu La Cai, các chợ B́nh Tây, An Đông, Kim Biên…
“Món ăn Chợ Lớn” mà tôi thích tới ngày nay chính là món bột chiên từ các chiếc xe đẩy trên đường phố; là các xe ḿ gơ, “ziển phảnh” (hủ tíu ḅ viên)…, cũng như thích lạc vào “thế giới người Hoa” với xây chừng (cà phê đen), xây nại (cà phê sữa), tài có (đại ca - anh trai), ngọ - nị (mày - tao)… Nơi mà tiếng Việt khá lạc lơng, tiếc rằng cái không gian lạ lẫm đó ngày nay gần như không c̣n nữa.
Khác với sự sầm uất của Chợ Lớn, khu Sài G̣n thông thoáng, hiện đại hơn, mang dáng dấp Tây hơn với nhiều khu ăn chơi dành cho giới thượng lưu, sĩ quan, quan chức chính quyền Sài G̣n và quân đội đồng minh. Là nơi mà người dân tỉnh lẻ chúng tôi ít có điểm “ghé vào”, có chăng là… dạo vài ṿng ngắm cảnh.
Games
