Trung Quốc lại tự dưng nhắc lại vụ TT Obama tới thăm VN vào hồi tháng trước. Đây là sự ghen tị, bực tức từ phía Trung Quốc. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
VietTimes -- Tờ Khoa học xă hội Trung Quốc ngày 16/6 đăng bài viết của tác giả Tất Hải Hà, Viện nghiên cứu Quan hệ quốc tế, Đại học Thanh Hoa, Trung Quốc.
Tổng thống Mỹ Barack Obama thăm Việt Nam cuối tháng 5/2016.
Quay trở lại châu Á-Thái B́nh Dương
Bài viết cho rằng Tổng thống Mỹ Barack Obama sắp hết nhiệm kỳ, nên ông đă lựa chọn thăm Việt Nam và Nhật Bản. Muốn để lại dấu ấn lịch sử, lưu lại thành tích chính trị, chiến lược "tái cân bằng châu Á-Thái B́nh Dương" là lựa chọn tốt nhất.
"Bước vào thế kỷ 21, so với sự phát triển nhanh chóng của kinh tế Trung Quốc, Mỹ rơi vào vũng lầy của cuộc chiến chống khủng bố và khủng hoảng cho vay dưới chuẩn, v́ vậy cách thức ngăn chặn xu thế trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc trở thành vấn đề nan giải của Washington" - báo Khoa học xă hội Trung Quốc viết.
Tháng 7/2009, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tiết lộ tín hiệu "quay trở lại châu Á". Tháng 1/2010, tại thành phố Honolulu, Hawaii, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton chính thức đề cập đến sự chuyển hướng "quay trở lại châu Á-Thái B́nh Dương" của ngoại giao Mỹ. Chiến lược này được các đồng minh châu Á của Mỹ hưởng ứng tích cực.
Lúc ban đầu thực hiện chiến lược này, mục đích của Mỹ là muốn dựa vào sức mạnh của các nước châu Á để kiềm chế Trung Quốc, v́ vậy hành vi của Mỹ chủ yếu giới hạn ở tuyên bố ủng hộ đối với các nước châu Á-Thái B́nh Dương, thiếu các hành động thực chất.
Chẳng hạn, trong sự kiện Scarborough năm 2011-2012, Mỹ hoàn toàn không sẵn sàng can dự. Tháng 4/2012, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Leon Panetta và hai người đồng cấp Philippines đă tổ chức Tham vấn cấp cao "2+2" lần đầu tiên.
Tổng thống Mỹ Barack Obama thăm Việt Nam, hội đàm chung với Chủ tịch nước Trần Đại Quang.
Bà Hillary Clinton cho biết, Mỹ phản đối sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp Biển Đông.
Tháng 6/2012, Tổng thống Philippinese Benigno Aquino đến Mỹ đề nghị Mỹ viện trợ, nhưng bà Hyllary Clinton nhấn mạnh, Mỹ không giữ lập trường đối với tranh chấp lănh thổ ở Biển Đông, khuyến khích giải quyết vấn đề băi cạn Scarborough bằng đối thoại ngoại giao.
Nhưng, trong nội bộ đồng minh tồn tại một khó khăn, các nước đồng minh yếu lo ngại sẽ bị đồng minh mạnh từ bỏ, nước đồng minh mạnh lo ngại bị các nước yếu lôi kéo ḿnh vào các cuộc chiến tranh không mong muốn.
Mỹ một khi quyết định "quay trở lại châu Á-Thái B́nh Dương", các đồng minh châu Á-Thái B́nh Dương của Mỹ không chỉ là đối tác nhỏ dễ dàng nghe theo Mỹ, mà là đối tượng đánh cờ với Mỹ.
Mỹ chắc chắn mong muốn các nước đồng minh phối hợp chiến lược với Mỹ để kiềm chế Trung Quốc. Trong khi đó, các nước châu Á-Thái B́nh Dương như Nhật Bản và Việt Nam hy vọng nhận được sự ủng hộ rơ ràng của Mỹ trong "đánh cờ" với Trung Quốc, từ đó có thể gây sức ép với Trung Quốc trên bàn đàm phán, buộc Trung Quốc phải nhượng bộ, từ đó tối đa hóa lợi ích của ḿnh - Khoa học xă hội Trung Quốc nhận định.
Tổng thống Mỹ Barack Obama thăm thành phố Hiroshima, Nhật Bản cuối tháng 5/2016.
V́ vậy, các đồng minh của Mỹ và một số quốc gia châu Á-Thái B́nh Dương khác có thể xuất phát từ lợi ích tự thân, t́m cách để Mỹ can thiệp ngày càng sâu vào các vấn đề châu Á-Thái B́nh Dương.
Đến nay, các biện pháp của họ đă có một số hiệu quả. Mỹ hiện đă từ hậu trường đi ra sân khấu, đă tiếp tục tăng cường chiến lược tái cân bằng châu Á-Thái Dương.
“Ư đồ chiến lược” trong chuyến thăm Việt Nam, Nhật Bản
Chuyến thăm Việt Nam và Nhật Bản vào tháng 5/2016 của Tổng thống Mỹ Barack Obama đă xác nhận xu thế này. Chuyến thăm này không chỉ đơn thuần là tăng cường quan hệ giữa Mỹ với Việt Nam và Nhật Bản, có thể có ư đồ khác.
Đặc điểm cục diện chiến lược châu Á-Thái B́nh Dương của Mỹ hiện nay chính là áp dụng thế công chiến lược, t́m cách tiếp tục củng cố các thành quả của chiến lược tái cân bằng châu Á-Thái B́nh Dương.
Ông Barack Obama đă trở thành vị Tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm thành phố Hiroshima - nơi Mỹ đă thả bom nguyên tử vào năm 1945. Tổng thống Obama đă tŕnh bày quan điểm về thế giới không có vũ khí hạt nhân, báo hiệu quan hệ đồng minh Mỹ-Nhật sẽ chặt chẽ hơn.
Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Ashton B. Carter thăm Việt Nam cuối tháng 5, đầu tháng 6/2015.
Nếu nói thời kỳ Chiến tranh Lạnh là đối đầu giữa hai mặt trận lớn Mỹ-Xô, th́ Mỹ "quay trở lại châu Á-Thái B́nh Dương" chẳng khác nào hành động trước để chiếm lợi thế, không ngừng thu hẹp không gian ngoại giao và làm suy yếu vai tṛ ảnh hưởng của "đối thủ chiến lược" (Trung Quốc).
Điều này thể hiện ở 3 phương diện: Trước hết, lôi kéo các đồng minh để cùng áp dụng lập trường cứng rắn với Trung Quốc.
Chẳng hạn, Hàn Quốc là đồng minh của Mỹ, trong vấn đề lịch sử, Trung Quốc và Hàn Quốc đều chịu thiệt hại trong Chiến tranh thế giới lần thứ hai, thường có lập trường chung đối với Nhật Bản.
Ngày 14/8/2015, bài phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe kỷ niệm tṛn 70 năm sau Chiến tranh hoàn toàn không trực tiếp đề cập đến hành động xâm lược và thực dân của Nhật Bản.
Sau một ngày - ngày 15/8/2015, Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye cho biết, trong bài phát biểu của ông Shinzo Abe có không ít nội dung gây lo ngại. Nhưng mâu thuẫn Hàn-Nhật không có lợi cho Mỹ ngăn chặn Trung Quốc.
V́ vậy, Mỹ tích cực thúc đẩy Hàn-Nhật ḥa giải. Tháng 11/2015, bà Park Geun-hye và ông Shinzo Abe đă lần đầu tiên chính thức hội đàm kể từ khi hai người này lên nắm quyền. Sau đó, ít nhất ở bề ngoài, mâu thuẫn Hàn-Nhật không c̣n tiếp tục xấu đi.
Tháng 2/2016, hai nước Hàn-Mỹ quyết định chính thức khởi động thảo luận vấn đề Mỹ triển khai hệ thống THAAD ở căn cứ quân Mỹ tại Hàn Quốc, việc này đă bị Trung Quốc phản đối.
Tháng 3/2016, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết, phạm vi bao quát của hệ thống pḥng thủ tên lửa THAAD nhất là phạm vi giám sát của radar X-band đă vượt xa nhu cầu pḥng thủ bán đảo (Triều Tiên), đi sâu vào lục địa châu Á, sẽ trực tiếp gây thiệt hại cho lợi ích an ninh chiến lược của Trung Quốc.
Rơ ràng, vấn đề hệ thống pḥng thủ tên lửa THAAD sẽ phần nào ảnh hưởng đến quan hệ giữa Trung Quốc và Hàn Quốc.
Thứ hai, lôi kéo các nước "láng giềng hữu nghị" của Trung Quốc. Chẳng hạn, từ lâu, Myanmar là quốc gia "hữu nghị" của Trung Quốc, nhưng chiến lược quay trở lại châu Á-Thái B́nh Dương của Mỹ coi Myanmar là một quân cờ quan trọng, muốn làm xa lánh quan hệ giữa Myanmar và Trung Quốc.
Tháng 12/2011, bà Hillary Clinton thăm Myanmar, trở thành Ngoại trưởng Mỹ đầu tiên thăm Myanmar kể từ năm 1962 đến nay. Tháng 11/2012, Tổng thống Mỹ Obama thăm Myanmar và tuyên bố cung cấp viện trợ 170 triệu USD cho Myanmar.
Thứ ba, tranh thủ lực lượng trung gian. Chẳng hạn các nước như Ấn Độ, Việt Nam không lựa chọn đứng về bên nào giữa Trung-Mỹ. Nhưng Mỹ đă tích cực lôi kéo.
Tháng 6/2015, Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Ashton B. Carter thăm Việt Nam và Ấn Độ, giữa Mỹ-Việt kư kết "Tuyên bố tầm nh́n chung về quan hệ quốc pḥng Việt-Mỹ", giữa Mỹ-Ấn đă kư kết "Thỏa thuận khung quốc pḥng 2015 Mỹ-Ấn". Như vậy, Mỹ đă tăng cường hợp tác quân sự với hai nước này.
Tháng 3/2016, Đô đốc Harry Harris, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thái B́nh Dương Mỹ đề nghị hải quân 4 nước Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia tiến hành tuần tra chung ở khu vực châu Á-Thái B́nh Dương.
Đối với vấn đề này, Bộ trưởng Quốc pḥng Ấn Độ cho biết, trong giai đoạn hiện nay, Ấn Độ chưa xem xét vấn đề tuần tra chung, nhưng sẽ tham gia tập trận chung. Như vậy, Ấn Độ hoàn toàn chưa lựa chọn đứng về phía Mỹ, nhưng những nỗ lực lôi kéo Ấn Độ của Mỹ rất rơ ràng.
Ngoài ra, tháng 5/2016, Tổng thống Mỹ Barack Obama thăm Việt Nam cũng cho thấy Mỹ đang từ bỏ ân oán lịch sử của Chiến tranh Việt Nam và bất đồng ư thức hệ với Việt Nam, đoàn kết mọi lực lượng có thể để củng cố vị thế chiến lược của Mỹ Đông Á.
Khoa học xă hội Trung Quốc dẫn nhận định của một học giả (không chỉ đích danh) cho rằng khi nhiệm kỳ sắp kết thúc, ông Barack Obama bất ngờ đến thăm Việt Nam, thời gian thăm cũng rất dài, mục đích là để kết thúc quan hệ có một số màu sắc "đối lập" với Việt Nam trước đây, tăng cường hợp tác chiến lược hai nước, cuối cùng tăng cường quan hệ với ASEAN, thúc đẩy chiến lược tái cân bằng châu Á-Thái B́nh Dương.
Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Ashton B. Carter và Bộ trưởng Quốc pḥng Philippines lên tàu sân bay USS John C. Stennis khi đang tuần tra ở Biển Đông.
Đáng lưu ư, trong chuyến thăm Việt Nam, ông Barack Obama tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn cấm vận vũ khí đối với Việt Nam. Đây vốn là di sản của Chiến tranh Việt Nam. Việc dỡ bỏ này báo hiệu quan hệ hợp tác quân sự Việt-Mỹ sẽ ngày càng chặt chẽ.
Hiệu quả chuyến thăm Việt Nam và Nhật Bản
Bài viết cho rằng chuyến thăm Nhật Bản và Việt Nam lần này của ông Barack Obama không chỉ có hoa tươi và vỗ tay, mà c̣n có nhiều "tranh căi" và "phản đối".
Đầu tháng 5/2016, một nguồn tin từ Chính phủ Hàn Quốc tiết lộ, Chính phủ Hàn Quốc thường xuyên tiến hành bàn bạc về vấn đề Tổng thống Mỹ thăm Hiroshima Nhật Bản. Trước đây, đây là điều rất hiếm gặp.
Điều này cho thấy giữa Mỹ và hai đồng minh Đông Á (Nhật Bản, Hàn Quốc) không phải mọi việc đều thuận lợi, mà c̣n tồn tại một số khó xử.
Ngoài ra, nội bộ Nhật Bản cũng có những bộ phận phản đối lực lượng Mỹ đồn trú tại nước này. Do đó, chỉ dựa vào chuyến thăm Hiroshima th́ Mỹ không thể tranh thủ được ḷng người ở Nhật Bản.
Mặt khác, xuất phát từ mục đích củng cố chiến lược tái cân bằng châu Á-Thái B́nh Dương, Mỹ muốn Việt Nam học theo Nhật Bản (cũng là một cựu thù của Mỹ) khôi phục quan hệ.
Nhưng, học giả Trung Quốc tuyên truyền cho rằng giữa Mỹ-Việt c̣n có không ít "bất đồng" về các lĩnh vực thực chất như vấn đề lịch sử, Hiệp định quan hệ đối tác xuyên Thái B́nh Dương (TPP), hơn nữa, hai nước c̣n tồn tại "bất đồng to lớn" về chế độ chính trị, quan điểm về dân tộc, nhân quyền, tự do tôn giáo...
Do đó, việc khôi phục và củng cố quan hệ đặc biệt Mỹ-Việt hoàn toàn không phải là việc dễ đàng có thể thành công một sớm một chiều - Tờ Khoa học xă hội Trung Quốc kết luận.
Viettimes.vn
Games
