VC đang hướng tới việc xoá bỏ chế độ sổ hộ khẩu theo khuyến nghi của Ngân hàng thế giới WB tại Việt nam.Với một số lư do bất tiện được đưa ra từ chế độ sử dụng sổ hộ khẩu đối với người dân Việt nam.
V́ sao lại xuất hiện hiện tượng đặc biệt trên, trong khi hộ khẩu được coi là một công cụ hành chính không chỉ quản lư xă hội mà c̣n quản lư chính trị của chế độ Việt Nam?
Về mặt xă hội, báo cáo của WB cho biết có khoảng 5.6 triệu người dân không có hộ khẩu mà do đó đă phải chịu t́nh cảnh bất tương xứng trong việc tiếp cận các dịch vụ công như trường học, bệnh viện, đăng lư xe… Đây cũng là những vấn đề mà các cơ quan quản lư nhà nước Việt Nam đă thừa nhận từ lâu nay, tuy chưa chịu tiến hành các biện pháp để cải thiện.
Tuy nhiên nh́n từ góc độc chính trị, chế độ hộ khẩu ở Việt Nam rất gần gũi với “người anh em” Trung cộng. Trong lịch sử phương Bắc từ thời Xuân Thu Chiến Quốc, chế độ “Ngũ gia liên bảo” đă bắt vạ những nhà c̣n lại trong tổ 5 nhà, nếu có một nhà làm phản triều đ́nh. Chế độ hộ khẩu ở Việt Nam cũng khá tương đồng với cơ chế “Propiska” về quản lư nhân khẩu của Liên Xô trước đây. Nh́n chung, đây là một thói quen và cũng là một năo trạng rất khó bỏ của các chính quyền quen độc trị. Riêng ở Việt Nam, chế độ hộ khẩu đă tồn tại đến nửa thế kỷ qua.
Có lẽ chỉ từ năm 2013, việc bỏ chế độ hộ khẩu mới lần đầu tiên được đặt ra một cách rơ nét hơn. Khuyến nghị này đến từ WB và một số tổ chức nhân quyền quốc tế. Tuy vậy, quyền hành xử và quyết định về hộ khẩu lại thuộc Bộ Công an – một cơ quan bị coi là cực kỳ bảo thủ và rất thường bị thế giới lên án về đàn áp nhân quyền trong nước.
Vào đầu năm 2014, sau khi Việt Nam trở thành thành viên của Hội đồng nhân quyền Liên hiệp quốc, trong cuộc Kiểm điểm định kỳ phổ quát (UPR) tại Geneve đă xuất hiện khuyến nghị bỏ cơ chế hộ khẩu đối với Việt Nam. Khi đó, chính thể Hà Nội không trả lời.
Cho đến cuối năm 2015, WB mới bắt đầu tỏ rơ uy lực của ḿnh trong các khuyến nghị về nhân quyền. Tháng 12/2015, bà Victoria Kwa Kwa – giám đốc WB tại Việt Nam đă trao cho chính phủ nước này một bản khuyến nghị 7 điểm, với khuyến nghị đầu tiên là đặc biệt chưa từng có: Việt Nam cần sớm ban hành Luật Lập hội.
Có thể hiểu với khuyến nghị trên, WB đă chính thức tham dự vào mặt trận nhân quyền cho người dân Việt Nam. Để nửa năm sau đó, có hy vọng khuyến nghị của WB về bỏ chế độ hộ khẩu sẽ được chính quyền Việt Nam “xem xét”.
Trong thực tế, WB cùng với quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) và chính phủ Nhật Bản là ba chủ nợ lớn nhất của chính thể Việt Nam. Nhưng từ năm 2015, WB và IMF đă tuyên bố chấm dứt các khoản cho vay với lăi suất ưu đăi, tức đến giữa năm 2017, Việt Nam sẽ phải vay với lăi suất thị trường.
Bối cảnh cực kỳ khó khăn của ngân sách Việt Nam đang khiến chế độ này “bơi” và có nguy “ch́m” nếu không vay mượn được tín dụng quốc tế. Cũng bởi thế, đây là cơ hội để những khuyến nghị về nhân quyền của các tổ chức quồc tế có điều kiện “đưa ánh sáng nghị quyết vào thực tiễn” nhiều hơn.
Games
