Tàu Khựa đă bắt đầu điều động lực lượng quân sự gồm nhiều tàu chiến và tổ chức đội h́nh quy mô lớn vào vùng biển Hoàng sa chiếm đóng.Tàu khựa đang ra sức tập trận và bắn đạn thật trên biển Đông.
Ngày 5.7, truyền thông Trung Quốc bắt đầu đưa thêm tin tức về đợt tập trận của nước này tại khu vực bao gồm cả vùng biển xung quanh quần đảo Hoàng Sa (của Việt Nam). Dù giới chức Trung Quốc khẳng định đây là “diễn tập b́nh thường” nhưng đợt tập trận phi pháp sắp tới sẽ kết thúc vào ngày 11.7, chỉ một ngày trước phán quyết sắp tới của Ṭa Trọng tài thường trực Liên Hiệp Quốc (PCA) về vụ kiện. Theo dự kiến, vào ngày 12.7, PCA sẽ ra phán quyết cuối cùng cho vụ kiện của Philippines chống lại tuyên bố chủ quyền phi lư của Trung Quốc ở Biển Đông.
Theo giới quan sát, thời gian và địa điểm tập trận rơ ràng là một thông điệp khiêu khích, mang tính “dằn mặt” về những diễn biến tiếp theo sau phán quyết của PCA.
Đáng lo ngại hơn, về lực lượng tham gia diễn tập, tờ Hong Kong Economic Times đưa tin tàu chiến của cả ba hạm đội Trung Quốc đều đă tập trung về quân cảng Tam Á ở đảo Hải Nam. Trong đó có tàu khu trục mang tên lửa Thẩm Dương thuộc Hạm đội Bắc Hải, tàu khu trục mang tên lửa Ninh Ba và tàu hộ vệ Triều Châu thuộc Hạm đội Đông Hải cùng tàu chiến, máy bay thuộc Hạm đội Nam Hải.
Hôm qua 5.7, đến lượt lục quân triển khai phi đội trực thăng đến Biển Đông diễn tập tác chiến bắn đạn thật. Tuy nhiên, địa điểm chính xác không được tiết lộ và chưa rơ hành động này có nằm trong đợt tập trận phi pháp nói trên hay không.
Ngày 4.7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải B́nh nêu rơ cuộc tập trận xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa. Việt Nam phản đối mạnh mẽ và yêu cầu Trung Quốc tôn trọng chủ quyền của Việt Nam, hành xử có trách nhiệm, chấm dứt ngay và không có những hành động đe dọa đến an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông hay làm gia tăng căng thẳng tại khu vực này.
Vũ lực “là lẽ thường”
Trong bài xă luận đăng ngày 5.7, Hoàn Cầu thời báo, ấn phẩm thuộc Nhân Dân nhật báo - cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, kêu gọi chuẩn bị sẵn sàng cho kịch bản xung đột vũ trang ở Biển Đông. Tờ báo khét tiếng diều hâu này c̣n đổ lỗi cho Mỹ can thiệp vào tranh chấp Biển Đông, làm phức tạp t́nh h́nh và c̣n tuyên bố căng thẳng có thể leo thang do phán quyết của PCA.
“Mặc dù Trung Quốc không thể đuổi kịp Mỹ về sức mạnh quân sự trong tương lai ngắn hạn, Trung Quốc cần có khả năng để buộc Mỹ trả một cái giá mà nước này không thể kham nổi”, bài viết trên Hoàn Cầu thời báo tuyên bố. Theo tờ này Trung Quốc “cần chuẩn bị sẵn sàng cho mọi cuộc xung đột, đẩy mạnh phát triển năng lực răn đe quân sự” và đây là “lẽ thường trong quan hệ quốc tế”.
Cũng trong ngày 5.7, một tờ báo Trung Quốc chính thống khác là China Daily cũng lên tiếng “hăm dọa” về phán quyết sắp tới. Dù không trực tiếp nói tới xung đột nhưng tờ này dẫn nguồn tin giấu tên trắng trợn nói thẳng: “Sẽ không có việc ǵ xảy ra nếu các bên liên quan gạt sang một bên phán quyết của ṭa”. Từ đó, China Daily “đánh lận” trách nhiệm khi viết rằng phản ứng của Bắc Kinh sau phán quyết của PCA sẽ “tùy thuộc hoàn toàn vào hành động tiếp theo của Philippines và các nước khác”.
Đến chiều qua 5.7, khi được hỏi về các bài báo nói trên cũng như liệu có xảy ra xung đột ở Biển Đông hay không, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi t́m cách giảm nhẹ lo ngại khi tuyên bố chính phủ nước này “cam kết v́ ḥa b́nh". “Chúng tôi sẽ làm việc với các nước ASEAN để bảo vệ ḥa b́nh và ổn định”, Reuters dẫn lời ông Hồng nói. Tuy nhiên, phát ngôn viên này vẫn tiếp tục lặp lại quan điểm của Bắc Kinh là “không chấp nhận bất cứ quyết định nào do bên thứ ba đưa ra cho cuộc tranh chấp, hay bất kỳ kế hoạch giải pháp nào áp đặt lên Trung Quốc”.
Những kịch bản bất ổn
Trong bài phân tích đăng trên chuyên san The National Interest, chuyên gia Harry J.Kazianis thuộc Tổ chức nghiên cứu Potomac Foundation (Mỹ) cho rằng nếu phải nhận phán quyết bất lợi, Trung Quốc có thể có 3 cách phản ứng.
Thứ nhất là phản đối chiếu lệ, không có hành động đột biến nhưng vẫn âm thầm củng cố đảo nhân tạo phi pháp thành tiền đồn quân sự được trang bị đầy đủ vũ khí hạng nặng.
Thứ hai là tung hết sức mạnh châm ng̣i các điểm nóng khu vực như gia tăng tranh chấp với Nhật Bản ở biển Hoa Đông, gây căng thẳng ở eo biển Đài Loan và bồi đắp băi cạn Scarborough đang tranh chấp với Philippines, vốn đă được đưa vào hiệp ước pḥng thủ chung giữa Philippines và Mỹ.
Tuy nhiên, ông Kazianis cũng nhận định kịch bản thứ ba có nhiều khả năng xảy ra nhất là Trung Quốc chính thức tuyên bố lập Vùng nhận diện pḥng không (ADIZ) trên Biển Đông.
Thời gian qua, Mỹ dường như bắt đầu triển khai hành động pḥng ngừa mọi bất ổn sắp tới. Giới chức nước này liên tục cảnh báo Trung Quốc không có hành động khiêu khích trong khi hải quân triển khai lực lượng từ Hạm đội 7 và Hạm đội 3 hoạt động liên tục trên Biển Đông. Trong khi đó, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ngày 5.7 tuyên bố ông tin nước này sẽ thắng kiện và khi đó có thể đàm phán với Trung Quốc về những diễn biến sau phán quyết, theo AFP.
Games
