VN đang là mảnh đất màu mỡ của nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Nơi có lực lượng lao động nhiều và giá nhân công rẻ. Doanh nghiệp FDI từ Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông... thường ưu tiên chọn những điểm đến có chính sách môi trường kém khắt khe hơn.
Thời báo Kinh tế Sài G̣n ngày 7/8 có đăng tải bài viết về FDI và giả thuyết nơi ẩn giấu ô nhiễm, trong đó có chỉ ra rằng, bên cạnh mục đích khai thác tài nguyên, ḍng vốn FDI c̣n nhằm thay đổi nơi xả thải và nhất là c̣n nhằm t́m nơi để chôn cất chất thải không xử lư được mà ở các quốc gia phát triển, doanh nghiệp không được phép thực hiện hay không thể thực hiện do những quy định rất nghiêm ngặt về môi trường, chi phí xử lư và thuế suất xả thải rất cao.
Phần lớn các nước đang phát triển quy định các tiêu chuẩn về môi trường thấp hơn các nước phát triển. Điều này góp phần tạo nên sự dịch chuyển mạnh mẽ của các doanh nghiệp thuộc các ngành công nghiệp nặng mà phát thải phần lớn có nguy cơ gây ô nhiễm như sản xuất sắt thép, dệt may, da giày, giấy, khai thác khoáng sản... từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển.
Mặt khác, trong việc t́m kiếm và chọn lựa điểm đến cho nhà máy, ngoài mục tiêu mở rộng thị trường, cơ sở sản xuất, nguồn nguyên liệu, nguồn cung lao động giá rẻ, giờ đây các tập đoàn đa quốc gia c̣n t́m và ưu tiên chọn quốc gia nào quản lư môi trường lỏng lẻo và có mức thuế môi trường có thể chấp nhận được.
Bài báo dẫn một số nghiên cứu cho thấy, doanh nghiệp FDI từ các quốc gia và vùng lănh thổ như Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông thường ưu tiên chọn những điểm đến có chính sách môi trường kém khắt khe hơn, xem đó như một lợi thế trong cuộc đua giảm chi phí - tăng lợi nhuận so với các doanh nghiệp FDI từ các quốc gia khác như Mỹ, Anh, Nhật...
Tại Việt Nam, FDI Trung Quốc chỉ đứng thứ 7 trong các nước đầu tư vào nước ta nhưng nghiên cứu được tŕnh bày tại hội thảo “Vietnam Forum 2016: Vietnam Thirty years of Doi Moi and beyond” tổ chức hồi tháng 4/2016 tại Singapore do Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS-Yusof Ishak tổ chức đă chỉ ra rằng:
Phần lớn FDI Trung Quốc đều hướng đến các lĩnh vực khai thác tài nguyên thiên nhiên, những lĩnh vực mà chính phủ Trung Quốc luôn có rất nhiều ưu đăi cho các doanh nghiệp tiến ra toàn cầu. Tỷ lệ các dự án đầu tư vào dầu mỏ và khai khoáng của Trung Quốc vào nước ta chiếm tới 70% tổng số các dự án, trong đó đáng chú ư là các dự án sắt, thép, xi măng, bauxite.
FDI Trung Quốc không quan tâm đến chuyển giao công nghệ và ngày càng có xu hướng gây ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Đặc biệt, việc Trung Quốc đón đầu xu hướng TPP ở nước ta nên thời gian qua đă có một làn sóng đột biến FDI Trung Quốc đầu tư vào các ngành dệt nhuộm. Điều này vừa giết chết ngành sản xuất dệt may trong nước đồng thời cũng biến Việt Nam thành một băi rác ô nhiễm khổng lồ.
FDI Trung Quốc mang theo những thiết bị mà Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng được hoặc có thể có lựa chọn khác từ những nhà đầu tư thân thiện với môi trường hơn. Điều đáng quan ngại là xu hướng này diễn ra đồng thời với việc thời gian qua chính phủ Trung Quốc đă đóng cửa hàng chục ngàn nhà máy do công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Liệu có mối quan hệ nào giữa việc các doanh nghiệp gây ô nhiễm ở Trung Quốc đóng cửa và sau đó chuyển sang Việt Nam?
Tác giả bài viết trên khẳng định, Việt Nam vẫn cần nên khó có thể từ chối FDI, v́ vậy phải tăng cường thêm nguồn lực cho việc giám sát thực thi những quy định, tiêu chuẩn về môi trường để ngăn chặn kịp thời hậu quả xảy ra với môi trường.
Hiện chúng ta vẫn chưa có nhiều báo cáo đánh giá, so sánh giữa kế hoạch và thực hiện tác động môi trường ở rất nhiều doanh nghiệp.
Nếu làm được điều này ít ra cơ quan quản lư nhà nước sẽ có cơ hội nh́n lại những sai lệch, thiếu sót c̣n tồn tại trong công tác quản lư môi trường mà có hướng khắc phục kịp thời và nhất là bổ sung hay điều chỉnh những chính sách liên quan phù hợp thực tế.
vietbf @ sưu tầm
Games
