Your's Health [Archive] - Page 11

florida80

07-19-2019, 19:46

Uống Thuốc Vừa Đủ - BS Hồ Ngọc Minh

Có những người rất sợ uống thuốc, trong đầu óc của họ, “thuốc men” gần như đồng nghĩa với thuốc độc. Ngược lại, cũng có người dường như phải uống nhều thứ thuốc khác nhau mới gọi là đủ, nhất là vô số thuốc bổ. Và, cũng có không ít người, uống thuốc của bác sĩ kê toa một cách tuỳ hứng, nhớ thì uống, quên thì ngày hôm sau uống bù gấp đôi gấp ba cho đủ dose!

Người ta nói, “đói ăn rau, đau uống thuốc”. Ngày nay ta không phải đợi tới lúc đói mới ăn rau, thế thì uống thuốc khi nào và uống bao nhiêu thì đủ? Bài viết nầy sẽ khai triển thêm về chủ đề “Lạm Dụng Thuốc Men” của một bài viết trước đây.

Kỳ trước, chúng ta đã bàn về ba thứ thuốc bị lạm dụng nhiều nhất gồm có thuốc bổ, thuốc giảm đau và thuốc trụ sinh.

Tóm tắt, hầu hết thuốc bổ thật ra không cần thiết, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt như suy dinh dưỡng hay sản phụ đang mang thai. Uống nhiều thuốc bổ chỉ thêm phản ứng phụ không cần thiết, có khi còn tăng nguy cơ bị ung thư. Còn thuốc giảm đau, uống nhiều có thể bị bệnh tim mạch chưa kể đến phản úng phụ như bị loét bao tử, hoặc bị ghiền, hay ngộ độc nếu là thuốc có chất ma tuý. Riêng thuốc trụ sinh, dùng nhiều có thể bị lờn thuốc vì những con vi trùng càng ngày càng khó trị.

Tình trạng bị lạm dụng thuốc men là do lỗi của cả bệnh nhân lẫn bác sĩ. Ngay chính trong giới bác sĩ, hiện nay cũng được khuyến cáo để góp phần giảm bớt vấn nạn bị lạm dụng thuốc men.

Về thuốc trụ sinh và thuốc giảm đau, nghiên cứu cho biết, hầu hết những toa thuốc trụ sinh và thuốc giảm đau có chất á phiện không bao giờ được uống hết như lời dặn của bác sĩ. Thuốc dư thì bỏ thùng rác, nằm lây lất đâu đó trong tủ thuốc, hoặc cho bạn bè uống ké. Gần đây, trong ngành Sản Phụ Khoa, Hội Đồng Giám Định American Board of OB/GYN đã đề xuất một số định chuẩn mới trong việc kê toa thuốc trụ sinh. Một số ca mổ nhẹ như nội soi, bây giờ không cần cho thuốc trụ sinh trước và sau khi mổ. Nếu có phải cho thuốc trụ sinh, bác sĩ được khuyên nên dùng những loại thuốc trụ sinh vừa phải và cho uống dose ít lại. Ví dụ, chỉ một viên thuốc trụ sinh Doxycyclin 100 mg trước khi mổ đã đủ phòng ngừa trên 99% bệnh nhiễm trùng có thể xảy ra.

Đầu năm nay, Viện Hàn Lâm American College of Physicians đã ra lời khuyên mới về việc chữa trị bệnh cao huyết áp cho người trên 60 tuổi. Bệnh nhân không cần phải uống thuốc trị cao huyết áp trừ khi áp suất máu cao hơn 150 mm thuỷ ngân, tuy rằng Hội Tim Mạch Hoa Kỳ vẫn giữ mức giới hạn là 140. Về bệnh cao cholesterol, cơ quan phòng chống bệnh U.S. Preventive Services Task Force có vẻ như khuyên mọi người, mọi công dân, nên uống thuốc statins!

Uống quá nhiều thuốc khi không cần thiết sẽ gây ra nhiều khó khăn hơn do phản ứng phụ. Ví dụ như phản ứng phụ của các thuốc trị cao huyết áp bao gồm ho khan kinh niên, tiêu chảy, nôn mữa và chóng mặt. Còn thuốc statins trị cao cholesterol có thể làm đau và làm yếu bắp thịt, hư hoại thận, và gây ra bệnh tiểu đường loại 2.

florida80

07-19-2019, 19:46

Mặc dù cao huyết áp và cao cholesterol có hại đến sức khoẻ, nhưng vẫn còn tuỳ vào các yếu tố khác như tuổi tác, giới tính, chủng tộc, và có thêm bệnh tiểu đường hay có hút thuốc lá hay không.

Để biết được có cần phải uống thuốc statins hay không, ta cần biết chỉ số nguy cơ trong 10 năm kế tiếp, bằng cách tham khảo website, http://tools.acc.org/ASCVD-Risk-Estimator/.

Tuy bản tính nầy có khuynh hướng khuyên mọi người nên uống thuốc statins, nhưng theo nhiều bác sĩ chuyên khoa, nếu chỉ số nguy cơ dưới 7.5 thì không cần uống thuốc. Nếu chỉ số từ 7.5 đến 10 thì chỉ cần thay đổi nếp sống như ăn uống điều độ, tăng cường vận động, thể dục thể thao, trước khi phải uống thuốc statins. Nguyên tắc nầy cũng áp dụng cho bệnh cao huyết áp. Chỉ cần thay đổi lề lối sống, có thể giảm nguy cơ tử vong vì bệnh tim mạch mà không cần phải uống thuốc. Cụ thể, nếu huyết áp trên 140-150 thì nên thử điều chỉnh lề lối sống, trước khi uống thuốc.

Cho dù phải dùng thuốc, chỉ khi nào bệnh nhân đã từng bị nhồi máu cơ tim hay tai biến não thì mới uống thuốc statins với liều lượng cao, ngoài ra có thể chỉ bắt đầu bằng liều lượng thấp nhất. Trong trường hợp cao huyết áp, khuynh hướng bây giờ lại trở lại với những loại thuốc xưa nhất như thuốc lợi tiểu, chlorthalidone hay hydrochlorothiazide, trước khi dùng những loại thuốc khác như ACE inhibitor, calcium channel blocker…

Khi một loại loại thuốc được bán ra thị trường, các nhà sản xuất thuốc thường “đề nghị” một dose thuốc, liều lượng và thời lượng hiệu nghiệm cho trên 95% người dùng (dựa trên biểu đồ Bell của thống kê). Tuy nhiên, trên lý thuyết, mỗi bệnh nhân, thực ra có một dose thuốc thích hợp khác nhau tuỳ theo mỗi cơ thể. Các bác sĩ đều biết rõ điều này, nhưng để trừ hao và “cho chắc”, hầu hết các bác sĩ đều cho một toa giống nhau với liều lượng và thời lượng cao nhất.

Ví dụ trong ngành chữa trị hiếm muộn, một số bác sĩ cho thuốc theo một “công thức” cố định cho tiện công việc. Những nghiên cứu mới cho thấy có khi dùng thuốc ít lại hiệu nghiệm hơn. Cá nhân tôi, khi kích thích trứng lớn, sử dụng thuốc tuỳ theo chiều cao, sức nặng , tuổi tác, và số lượng trứng “tồn kho” của mỗi bệnh nhân, và tuỳ theo tốc độ phát triển của trứng mà thay đổi liều lượng.

florida80

07-19-2019, 19:47

Mới đây, các công ty như Apple, Amazon và Google đã tiến vào lãnh vực lưu trữ hồ sơ bệnh lý của bệnh nhân. Bệnh sử của bệnh nhân được tập trung vào một kho chứa dữ kiện, dễ cho bác sĩ tham khảo. Thuốc men được ghi rõ để bác sĩ khỏi kê toa trùng. Trong tương lai gần, theo đà phát triển nghiên cứu về sự chi phối của của các gene ảnh hưởng đến bệnh lý, mỗi bệnh nhân sẽ có một loại thuốc chữa trị thích hợp riêng với liều lượng riêng.

Một ngày không xa, toàn bộ hồ sơ bệnh lý cũng như những dữ kiện cơ bản về áp suất máu, nhịp tim, nồng độ oxygen, biểu đồ tim EKG, lượng đường trong máu sẽ có sẵn trong chiếc đồng hồ đeo tay hay trong điện thoại di động. Trong khi chờ đợi, để sử dụng thuốc cho đúng liều lượng, hữu hiệu và tránh phản ứng phụ, bệnh nhân cần phải tham khảo với bác sĩ về chế độ thuốc men của mình.

BS Hồ Ngọc Minh

florida80

07-19-2019, 19:48

Tìm Hiểu Về Thuốc Giảm Đau - BS Hồ Ngọc Minh

Cho đến nay, người ta cũng không hiểu tại sao não bộ lại biết đau, với nhiều giả thuyết dẫn giải về những “đường lối” (pathways) đưa đến cảm nhận đau. Một thí dụ đơn giản, khi ta bị thương tích chẳng hạn, những dây thần kinh cảm giác bị khuấy động và dẫn về não bộ, qua nhiều “cửa ngõ” (gates) khác nhau. Những tín hiệu đau nầy cũng được khuếch đại bởi các “chất làm cho biết đau” gọi là prostaglandins được tiết ra khi cơ thể bị thương tích, bị viêm sưng (inflamation). Cũng các chất prostaglandins nầy lại dính dáng chuyện cơ thể tăng thân nhiệt làm cho ta bị sốt.

Chất prostaglandins được đặt tên theo tuyến tiền liệt, tức là nhiếp hộ tuyến, prostate gland. Năm 1935, nhà khoa học người Thụy Điển, Ulf von Euler, khám phá ra chất nầy trong tinh dịch của người đàn ông. Sau đó người ta biết thêm, proataglandins gồm có nhiều chủng loại và được sản xuất ra ở nhiều nơi khác nhau trong cơ thể, cũng như có nhiều phận sự hay tác dụng tùy theo trường hợp.

Chất prostagladins được sản xuất ra từ chất béo, mỡ đặt, do chi phối của hai chất xúc tác, enzymes gọi là cyclooxygenases (COX-1 và COX-2). Prostaglandins làm cho mạch máu giản nở hay co thắt, làm cho máu đông đặc hay ngược lại, làm điều hoà mức độ vị viêm sưng khi bị thương tích, làm cho tử cung co thắt khi sanh nở, cũng như ảnh hưởng đến cơ chế điều hoà thân nhiệt, gây sốt, bảo vệ cho bao tử không bị thương tích và nhiều tác dụng khác…

florida80

07-19-2019, 19:51

Năm 1971, người ta khám phá ra rằng aspirin và các loại thuốc tương tự trong nhóm gọi là NSAIDs (Nonsteroidal anti-inflammatory drugs) có tác dụng giảm sự sản xuất ra chất prostagladins bằng cách khống chế các chất xúc tác cyclooxygenases (COX-1 và COX-2). Vì thế các loại thuốc nầy đều có những hiệu ứng giảm đau, chống sốt…

Ngoài aspirin, trong nhóm NSAIDs nầy gồm có các loại thuốc tiêu biểu như ibuprofen (Motrin), naproxen (Aleve), và diclofenac (Voltaren).

Thuốc Tylenol (acetaminophen) tuy có những công hiệu tương tự nhưng lại thuộc vào một diện khác, hoàn toàn độc lập. Cho đến nay người ta cũng không hiểu làm thế nào thuốc Tylenol (acetaminophen) lại giảm đau, chống sốt. Khác với các thuốc trong nhóm NSAIDs kể trên, thuốc Tylenol (acetaminophen) chỉ có tác dụng giảm bớt hiệu năng của chất xúc tác COX ở trong hệ thần kinh trung ương, não bộ mà thôi. Vì thế, khác với ibuprofen (Motrin), naproxen ( Aleve), và diclofenac (Voltaren), Tylenol có tác dụng giảrm sốt và chống nhức đầu nhiều hơn là giảm đau bắp thịt, đau xương, hay chống sưng do thương tích.

Người ta cũng cho rằng thuốc Tylenol có những tác dụng trên hệ thống cảm nhận đau ở não bộ, gọi là endocannabinoid system (ECS). Hệ thống ECS, nầy cũng chịu ảnh hưởng bởi các chất thuốc phiện, cần sa. Cũng vì lý do đó mà Tylenol cũng được dùng chung với các loại thuốc giảm đau có nguồn gốc thuốc phiện như Codeine, tạo thành thuốc Tyenol #3 chẳng hạn.

Trước khi bàn về thuốc giảm đau có nguồn gốc thuốc phiện, opioids, ta hãy phân biệt sự khác biệt về tác dụng của các loại thuốc giảm đau đã nêu trên.

Như đã đề cập, thuốc Tylenol có tác dụng giảm sốt, chống nhức đầu hơn là giảm đau ngoài não bộ nói chung. So với các loại NSAIDs, thuốc có ưu điểm là không gây ra tác dụng phụ như loét bao tử, tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch, hay làm cho máu loãng không đông. Tuy nhiên, ngộ độc thuốc Tylenol có thể làm hư gan cấp tính.

florida80

07-19-2019, 19:52

Thuốc ibuprofen (Motrin) có tác dụng giảm đau bắp thịt nhiều hơn là giảm nhức đầu hay giảm sốt. Thuốc ibuprofen (Motrin) dùng thích hợp cho các trường hợp bị viêm sưng như té ngã, đau khi có kinh nguyệt chảng hạn. Trong khi đó, thuốc naproxen (Aleve), và diclofenac (Voltaren) có lợi thế chống đau nhức khớp xương nhiều hơn là giảm sốt, giảm đau bắp thịt, thí dụ như đau phong thấp, đau lưng, cột sống.Tuy nhiên trong mọi trường hợp đau nhẹ, sốt nhẹ, thời gian ngắn hạn, loại thuốc nào trên đây cũng uống được. Nếu bị đau nhức kinh niên, để giảm tác dụng phụ, phải uống đúng loại thuốc cho đúng loại đau nhức.

Thuốc có nguồn gốc hay hiệu ứng thuốc phiện, opioids, là các chất kích hoạt lên các hệ thống thần kinh trung ương làm giảm cảm nhận đau hay tăng cảm giác biết sung sướng gọi là opioid receptors. Các loại thuốc như thuốc phiện, bạch phiến (heroin), morphine và một số thuốc tổng hợp như hydrocodone, oxycodone (Oxycontin) and fentanyl đều tác dụng trên các opipoids receptors này.

Thuốc opioids trước đây chỉ được dùng cho những trường hợp đau đớn trầm trọng. Hiện nay nguy cơ của nạn ghiền thuốc tăng vọt lên tình trạng báo động khẩn cấp. Một phần do các bác sĩ kê toa thiếu trách nhiệm. Năm 2012, có khoảng 260 triệu toa thuốc opioids được viết ra, đổ đồng một lọ thuốc 30 viên cho mỗi đầu người trên toàn dân số nước Mỹ! Phần khác do người tiêu thụ lạm dụng thuốc

florida80

07-19-2019, 19:53

Trong năm 2013, có khoảng 40 triệu người dùng thuốc opiods một cách bừa bãi, trẻ nhất chỉ 12 tuổi! Trong số những người dùng thuốc, 25% bị nghiện, chưa kể những trường hợp dùng thuốc “không chính thức” như là ma tuý. Cũng trong năm 2015, có khoảng 60,000 người tử vong vì ngộ độc thuốc opioids, nhiều hơn số lính Mỹ chết trận trong toàn bộ chiến tranh Việt Nam!

Không riêng gì thuốc có nguồn gốc hay hiệu ứng thuốc phiện, các loại thuốc như Tylenol, ibuprofen (Motrin), naproxen (Aleve), và diclofenac (Voltaren) cũng gây ra tình trạng nghiện ngập và ngộ độc. Riêng thuốc ibuprofen (Motrin), gần đây được chứng minh có thể làm tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch.

Khả năng chịu đau có thể thay đổi tùy người và tùy theo chủng tộc cũng như tùy theo nền văn hoá. Có lẽ sự khác biệt là do sự truyền dẫn tín hiệu đau đến hệ thần kinh trung ương đi theo nhiều đường (pathways), nhiều cửa (gates) khác nhau tùy theo mỗi cá nhân, mỗi trường hợp.

Tóm lại, không ai muốn đau cả. Tuy nhiên nên kiên nhẫn và tránh lạm dụng thuốc giảm đau nói chung không riêng gì thuốc phiện. Kiên nhẫn ở đây có nghĩa là khi dùng thuốc phải cho thời gian để thuốc có hiệu ứng. Tránh lạm dụng là chỉ nên dùng thuốc khi cần, dùng ít thuốc, và dùng đúng loại thuốc tùy theo loại đau nhức. Cá nhân tôi hiện nay, khi bị đau, lại quay về dùng thuốc aspirin, là loại thuốc xưa nhất, ít nguy hiểm và lại có những tác dụng phụ tốt như giảm nguy cơ bị ung thư, bệnh tim mạch.

Hồ Ngọc Minh

florida80

07-19-2019, 20:56

Sữa Chua Men Sống – Sống Tới Đâu? - Vũ Thế Thành

Yogurt là sữa lên men. Men ở đây được hiểu là mấy con vi khuẩn làm sữa lên men chua, chứ không phải là men rượu hay men bánh mì,…Những con vi khuẩn này có lợi sức khỏe, nên quảng cáo yogurt trở nên tưng bừng, có cả tỉ lợi khuẩn (probiotic), giúp tiêu hóa, ngừa nhiễm trùng, thậm chí còn bốc lên ngừa được cả ung thư…Nhưng hiệu quả có đúng như thế không?

Sữa tươi, sữa bột, cả béo lẫn gầy, hay làng nhàng vừa béo vừa gầy, sữa đặc có đường, hay trộn lộn tùng phèo mấy thứ này lại, đều có thể lên men thành yogurt. Dĩ nhiên phải có “cò mồi”, mà mấy bà gọi là men cái, chứa vi khuẩn gây chua. Chua là do sản phẩm của quá trình lên men tạo ra acid lactic.

Tuy nhiên, có nhiều loại vi khuẩn gây lên men lactic, nên các cơ quan an toàn thực phẩm trên thế giới đều quy định: làm yogurt phải có ít nhất 2 loại vi khuẩn: L. bulgarius và S. thermophilus, y chang như men cái của mấy bà làm yogurt trong bếp.

Quy định này ăn tiền ở chỗ: làm yogurt (chứ không phải sản phẩm yogurt), và có ít nhất 2 loại (thêm vài ba loại vi khuẩn nữa cũng không sao). Từ đây bắt đầu cuộc chơi sữa chua công nghiệp thần thánh.

Lợi khuẩn chết vì nóng

Yogurt nào khi vừa lên men xong cũng có lợi khuẩn, nhưng có loại yogurt sau khi lên men, người đem hấp yogurt. Vì sao phải hấp?

Hấp để làm giảm đi vị chua tự nhiên của yogurt, sau đó mới thêm thắt đủ thứ vào như đường, dâu, trái cây, hương liệu.. thì mới tạo ra yogurt thơm ngon được.

Và quan trọng hơn, hấp để kéo dài tuổi thọ của yogurt, bán buôn phân phối mới thuận lợi. Hấp diệt khuẩn gây hư, nhưng cũng diệt luôn khuẩn có lợi.

Yogurt hấp (heat-treated yogurt) để tủ lạnh vẫn mát rượi, nhưng lợi khuẩn không còn. Ăn chỉ sướng cái miệng, nhưng không khỏe cái thân.

Lợi khuẩn chết vì lạnh

Lại có yogurt sau khi lên men, đem trộn trái cây, hương liệu,…và phụ gia làm sệt để tạo độ quánh dẻo (còn gọi là chất ổn định),…Sau đó đem đông lạnh yogurt (freezing), cũng gần giống như bỏ yogurt vào ngăn đá tủ lạnh.

Vi khuẩn bị làm đông lạnh không chết, nhưng rơi vào tình trạng ngủ đông (dormant), nghĩa là không cục cựa, nhúc nhích gì được. Khi đưa yogurt ra nhiệt độ thường, hay để trong ngăn mát tủ lạnh, thì vi khuẩn sống lại. Lý thuyết là thế.

Nhưng vi khuẩn ngủ đông có khi ngủ…luôn. Và số “ngủ luôn” này không ít, nếu không muốn nói là rất nhiều. Nên yogurt đông lạnh (frozen yogurt) chỉ còn chứ a một lượng lợi khuẩn khiêm tốn.

florida80

07-19-2019, 20:57

Yogurt bá đạo

Để giảm giá thành, một số nhà sản xuất sử dụng ít “men cái”, hoặc cấy ít vi khuẩn lactic. Lên men sẽ không đầy đủ, dĩ nhiên yogurt sẽ ít chua hơn. Chuyện nhỏ! Thêm chất tạo chua vào (thường là acid hữu cơ), rồi thêm phụ gia hương,vị, sệt,…thành yogurt chính phẩm “thơm ngon bổ dưỡng”, “tốt cho sức khỏe bà mẹ và trẻ em”,….

Yogurt bá đạo này có ít hay nhiều lợi khuẩn tùy theo mức độ bá đạo của nhà sản xuất.

Ba loại yogurt kể trên chỉ ăn cho ngon miệng là chính, chứ lợi do probiotic hay lợi khuẩn gì đó thì không.

Yogurt chỉ có lợi ích khi chứa nhiều lợi khuẩn, và phải rất nhiều là đằng khác, và cũng tùy vào loại vi khuẩn nữa. Lợi ích thực sự của yogurt thế nào sẽ được đề cập trong bài tới, chứ không hẳn đã thần thánh như quảng cáo.

Một cách minh bạch sản phẩm

Vì quy định pháp lý không yêu cầu yogurt thành phẩm phải còn lợi khuẩn hay không, nên yogurt công nghiệp tha hồ múa máy, tung hô lợi khuẩn , ăn theo lợi khuẩn, còn sản phẩm có lợi khuẩn nào, nhiều ít ra sao, bằng chứng phân tích mỗi lô hàng thì lờ tịt

Hiệp hội Yogurt Quốc gia (Mỹ) tự đưa ra tiêu chuẩn cho các thành viên của Hiệp hội, là các nhà sản xuất yogurt rằng, phải có ít nhất 100 triệu vi khuẩn/g yogurt đối với yougrt làm mát (refrigerated), và 10 tr/gr với yogurt đông lạnh (freezing), và phải đưa phiếu kết quả đếm khuẩn cho mỗi lô hàng mới được dán nhãn “live and active cultures” (men sống) của Hiệp hội. Đây là một trong những cách thức mà một nhóm nhà sản xuất yogurt muốn minh bạch sản phẩm của họ.

Quảng cáo probiotic (vi khuẩn có lợi) trong yogurt hiện nay ở Việt Nam lung tung xèng cả lên. Đâu có ai kiểm tra đâu mà sợ, mà thực ra cũng chẳng có quy định để kiểm tra.

Mấy bà, bà nào cũng khoe mình làm yogurt ngon. Vậy thì làm đại yogurt ở nhà luôn cho rồi. Lợi khuẩn không chỉ dồi dào, mà còn lợi khác nữa, chẳng hạn, có người không thích yogurt nhưng cũng phải nhắm mắt nuốt mà còn khen ngon cũng không chừng.

florida80

07-19-2019, 20:59

Những Tác Dụng Mới Của Vitamin D

Những nghiên cứu mới về vitamin D cho thấy nó thúc đẩy mức độ testosterone, cải thiện trí nhớ và chức năng nhận thức, đồng thời giảm nguy cơ bệnh Parkinson.

Vitamin D là tốt cho đời sống tình dục của bạn. Nó đã gây được sự chú ý. Tác động của vitamin D trong hệ miễn dịch và những lợi ích khác nhau mà việc sử dụng loại vitamin này đã được tiết lộ, miễn phí, chỉ cần đơn giản bằng cách tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nghiên cứu mới cho thấy mức độ testosterone, hormone giới tính nam, cao hơn ở những người có mức độ vitamin D cao hơn.

Những nghiên cứu mới về vitamin D cho thấy nó thúc đẩy mức độ testosterone, cải thiện trí nhớ và chức năng nhận thức, đồng thời giảm nguy cơ bệnh Parkinson.

Testosterone và vitamin D

Theo một nghiên cứu được các nhà nghiên cứu tại Đại học Y khoa Graz, Áo thực hiện thì việc tăng mức vitamin D trong cơ thể có thể giúp tăng mức testosterone của đàn ông và ham muốn tình dục của họ.

Những người đàn ông đảm bảo rằng cơ thể của họ được cung cấp đầy đủ vitamin D là những người cũng đang làm cải thiện mức testosterone và ham muốn tình dục của riêng mình bên cạnh những lợi ích khác.

Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra mức độ vitamin D và testosterone trong 2.299 nam giới trong vài tháng. Họ thấy rằng khi mức độ vitamin D tăng, nồng độ testosterone đạt đỉnh điểm vào mùa hè và giảm trong mùa đông. Họ cũng phát hiện thấy những người đàn ông có ít nhất 30 nanogram vitamin D trong mỗi ml máu có mức độ tuần hoàn testosterone cao hơn.

Vitamin D cải thiện trí nhớ và chức năng nhận thức ở người già

Để xác định khả năng suy nghĩ và chức năng nhận thức của một người bao gồm bộ nhớ và khả năng lĩnh hội thông tin mới, cũng như khả năng nói và đọc hiểu. Lão hóa được biết là có ảnh hưởng đến chức năng nhận thức ở nhiều người, dẫn đến mất trí nhớ và khả năng duy lý khó khăn đối với việc chọn lựa từ ngữ chính xác trong khi nói hoặc viết.

Thế nhưng, nếu thiếu vitamin D có thể là thủ phạm gây ra hoặc góp phần vào sự tổn thương của quá trình nhận thức ở người già - và không chỉ đơn giản là sự lão hóa thì sao? Nếu đây là nguyên do, chúng ta có thể hy vọng rằng sự cung cấp đủ vitamin D có thể giữ cho tâm trí nhanh nhẹn và trí nhớ minh mẫn.

Đường trao đổi chất của vitamin D đã được tìm thấy trong vùng hippocampus (sừng thái dương của não thất bên) và tiểu não - vùng não liên quan đến việc xử lý, lập kế hoạch và hình thành ký ức mới. Như vậy, có vẻ như sự thiếu vitamin D có thể làm gián đoạn quá trình nhận thức.

Trong một thông cáo báo chí, các nhà nghiên cứu ghi nhận rằng những người lớn tuổi mà cần phải có sự chăm sóc tại nhà có nguy cơ cao không nhận được đủ vitamin D vì tiếp xúc giới hạn với ánh sáng mặt trời. Và, trên thực tế, chỉ 35% người cao niên là đối tượng của cuộc nghiên cứu có đủ lượng vitamin D trong máu của họ.

Những người lớn tuổi đủ vitamin D có kết quả các bài kiểm tra nhận thức tốt hơn nhiều so với những người kém và thiếu vitamin D, đặc biệt trong các cách xử trí thực hành, trong đó bao gồm nhận thức linh hoạt và phức tạp của nhận thức và lý luận. Các sự liên đới vẫn tiếp tục tồn tại sau khi có tính đến các biến số khác mà cũng có thể đã ảnh hưởng đến hiệu suất của các bài kiểm tra khả năng nhận thức.

Vitamin D có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson
Một nghiên cứu mới phát hiện ra rằng những người có hàm lượng cao vitamin D có thể giảm nguy cơ phát triển bệnh Parkinson.

Vai trò của vitamin D trong sức khỏe của xương vẫn chưa được biết tới, nhưng các nghiên cứu trước cũng chỉ ra mối quan hệ với các vấn đề như bệnh tiểu đường, tim mạch và ung thư.

Paul Knekt - cán bộ Viện Sức khỏe và Phúc lợi quốc gia tại Phần Lan, và các đồng nghiệp đã theo dõi 3.173 nam giới và phụ nữ độ tuổi từ 50 đến 79 - những người được chẩn đoán không bị bệnh Parkinson ở mức cơ bản giữa năm 1978 và 1980

florida80

07-19-2019, 21:00

Những người tham gia đã hoàn thành bảng câu hỏi và trải qua các cuộc phỏng vấn về các yếu tố sức khỏe và kinh tế xã hội. Họ cũng được khám bệnh và lấy các mẫu máu để phân tích.

Trong một khoảng thời gian 29 năm, cho đến năm 2007, các nhà nghiên cứu đã báo cáo rằng 50 người tham gia có phát triển bệnh Parkinson. Sau khi điều chỉnh các yếu tố có khả năng liên quan (như hoạt động thể chất và chỉ số khối cơ thể), những cá nhân trong nhóm với mức độ vitamin D cao hơn có nguy cơ phát triển bệnh ít hơn 67% so với nhóm có mức độ thấp hơn. Những người tham gia được chia thành bốn nhóm tương đương với các cấp độ của loại vitamin này.

Theo Knekt, bất chấp các mức độ thấp của vitamin D trong dân số nói chung, một mối quan hệ liều lượng-phản ứng đã được tìm thấy. Nghiên cứu được tiến hành ở Phần Lan, nơi có hạn chế trong việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và, do đó, người dân ở đây có mức độ vitamin D thấp.

Trong thực tế, mức vitamin D trung bình của người dân Phần Lan chỉ bằng khoảng một nửa mức được coi là lý tưởng, 75-80 nanomoles/lít. Các kết quả phù hợp với giả thuyết rằng sự thiếu hụt vitamin D là một yếu tố nguy cơ của bệnh Parkinson, ông cho biết.

Theo các nhà nghiên cứu, các cơ chế mà theo đó mức độ vitamin có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh chưa được biết, nhưng chất dinh dưỡng có tác dụng bảo vệ trong não bằng các hoạt động chống oxy hóa, sự điều chỉnh của các mức độ canxi, quá trình giải độc, điều chế của hệ thống miễn dịch và sự cải thiện độ dẫn truyền trong các tế bào thần kinh.

Nghiên cứu này tập hợp dữ liệu ban đầu đầy hứa hẹn ở người trong tình trạng không đủ vitamin D có liên quan với nguy cơ phát triển bệnh Parkinson, nhưng cần được khám phá thêm, cả trong khám và điều trị, để làm rõ vai trò, cơ chế, và nồng độ chính xác.

Theo VTV

florida80

07-19-2019, 21:05

Sâm - BS Nguyễn Ý Đức

Nói đến sâm là phải nghĩ ngay tới nước Trung Hoa với vua Thần Nông. Đây là một nhân vật với nhiều huyền thoại, sống cách đây nhiều ngàn năm, vừa là một đấng minh quân vừa là một nhà nông kinh nghiệm, biết thêm về y lý trị bệnh. Nhà vua chỉ dẫn cho dân chúng về cách dùng dược thảo và đã viết một cuốn sách nói về cả trăm thứ cây thuốc mà ông đã khổ công đi đó đây để sưu tầm.

Theo sách, thì vua Thần Nông là người đầu tiên đã nhận ra công dụng chữa bệnh của một loại rễ cây có hình dạng giống con người, mọc hoang trong rừng. Nhà vua đặt tên cho cây đó là Nhân Sâm.

Nhân sâm đã được coi như một dược thảo hàng đầu (Sâm, Nhung, Quế, Phụ) ở nhiều quốc gia Á châu như Trung Hoa, Việt Nam, Đại Hàn, và ở Nga. Trong những thập niên vừa qua, nhân sâm bắt đầu được sử dụng ở các quốc gia Âu Mỹ và cũng được khoa học thực nghiệm nghiên cứu về công hiệu chữa bệnh của một thảo mộc mà nhiều triệu người đã và đang dùng, do kinh nghiệm truyền cho nhau. Nhiều nhà bào chế thuốc đã xếp sâm vào nhóm những chất có tác dụng thích nghi (adaptogen) đối với nhiều chức năng của cơ thể và coi sâm như một chất dùng thêm có khả năng tăng cường sinh lực, giảm căng thẳng, ngăn ngừa một số bệnh tật và làm chậm tiến trình lão suy.

Nguồn gốc
Nguyên thủy thì nhân sâm mọc hoang trên rừng núi, dưới bóng mát ở những nơi có khí hậu lạnh như Trung Hoa, Nhật Bản, Đại Hàn, Việt Nam, miền Đông Liên Bang Sô Viết, Bắc Mỹ châu.

Người Trung Hoa được coi như dân tộc đầu tiên biết sử dụng sâm để trị các bệnh của tuổi già và họ giữ kín cho tới thế kỷ thứ 18 công dụng của sâm mới được các quốc gia Âu Mỹ biết tới. Thoạt đầu, các nhà thảo mộc Tây phương cũng không tin tưởng cho lắm vào công dụng của sâm như người Trung Hoa tả. Nhưng sau khi nhìn thấy tận mắt một số hiệu quả, thì họ tin theo.

Năm 1716, tu sĩ dòng Tên Petrus Jartoux truyền đạo ở miền Bắc Trung Hoa, viết một tài liệu cho hay sâm có thể mọc ở miệt rừng núi Gia Nã Đại vì môi trường giống nhau. Tu sĩ Lafitau ở Gia Nã Đại bèn cho người khai thác sâm hoang ở chung quanh vùng Montreal và xuất cảng sang Tầu để gây quỹ cho dòng tu. Cũng vào thế kỷ 18, một số nhà thám hiểm người Pháp thấy thổ dân Bắc Mỹ dùng một loại cây hoang để trị bệnh tiêu hóa, họ mang một ít về Âu châu để thử nghiệm và thấy công hiệu.

Các loại sâm
Theo American Botanical Council thì có ba loại sâm chính: sâm Á châu, sâm Mỹ châu và sâm Siberian.

florida80

07-19-2019, 21:06

1- Sâm Á châu

Thường được gọi là nhân sâm, tên thực vật học là Panax ginseng C.A. Meyer. C.A. Meyer là tên nhà thảo mộc học đã nghiên cứu sâm đầu tiên vào năm 1842. Đây là loại sâm nổi tiếng của Trung Hoa, đã được coi là đứng đầu các vị thuốc bổ (sâm, nhung, quế, phụ), để tu bổ ngũ tạng, làm dịu cảm xúc, bớt náo động, loại trừ chất độc trong cơ thể, làm thị giác tinh tường, làm tăng trí nhớ và tinh thần minh mẫn và nếu dùng liên tục thì sẽ sống lâu. Panax do gốc Hy Lạp pan có nghĩa là tất cả, và alkos là chữa lành, tức là trị bá bệnh; còn ginseng theo nghĩa tượng hình Trung Hoa là “tinh túy của đất trong hình dạng người”.

Y học Á châu đã dùng nhân sâm từ nhiều ngàn năm. Tây phương biết đến nhân sâm là qua sự nhận xét và giới thiệu của một tu sĩ dòng tên Petre Jartoux vào khoảng năm 1714. Trong khi truyền giáo ở miền Bắc Trung Hoa, vị tu sĩ này thấy dân chúng dùng một loại rễ cây hoang để trị nhiều bệnh rất công hiệu, ông ta bèn viết một bài để giới thiệu với các thầy thuốc ở Âu châu. Từ đó, các nhà nghiên cứu ở Âu châu, Nhật Bản, Liên Xô, Hoa Kỳ đã để tâm nghiên cứu về loại dược thảo có hình người này.

Nhân sâm có thành phần hóa học như sau: hỗn hợp saponins, tinh dầu panaxen, phytosterol, tinh bột, đường, amino acid, acid phosphoric, vài sinh tố B1, B2 và vài khoáng chất. Hiện nay có khoảng 22 chất saponin được phân loại, gọi là ginsenosides hay panaxosides, là những dược liệu chính của sâm. Hóa chất này có công thức hóa học tương tự như loại kích thích tố mà cơ thể con người dùng để đối phó với căng thẳng của đời sống.

W.H Lewis cho hay chất triết của nhân sâm có tác dụng làm chậm sự phát triển của một vài tế bào u bướu, có vài tác dụng làm giảm đường trong máu. Nghiên cứu của V.W. Petkov và D. Staneva- Stoicheva ở Bulgarie cho hay nhân sâm có tác dụng kích thích thần kinh trung ương, giảm huyết áp, giảm đường trong máu, kích thích hô hấp, hỗ trợ tế bào thần kinh đáp ứng với stress, tăng hồng huyết cầu và huyết tố, giảm cholesterol. Ng và H.W. Yeung cho hay nhân sâm có công dụng làm giảm thời gian phản ứng với các kích thích thính, thị giác; tăng sự lanh lợi, tập trung trí thuệ; tăng phối hợp giữa thị giác và cử động. Họ cũng cho hay nhân sâm có công dụng như chất antioxidant chống lại một vài bệnh về gan, mắt, vữa xơ động mạch. S. Shibata, O. Tanaka và H. Saito cũng cho rằng sâm làm tăng sự bền bỉ, chịu dựng của cơ thể với căng thẳng các loại, có tác dụng chống kinh phong hạ nhiệt, tăng chức năng bao tử, chống viêm tế bào.

Bên Đức, chính quyền cho phép nhân sâm được mang nhãn hiệu bán như một thuốc bổ, tăng cường sinh lực khi bị suy nhược, mệt mỏi, khi kém tập trung, và trong thời kỳ phục sức sau bệnh hoạn. Dược thư Liên Xô xuất bản năm 1961 công nhận nhân sâm là vị thuốc chính thức trong y học của Liên bang này.

Cho tới nay, đã có cả trăm nghiên cứu khoa học về công dụng của nhân sâm. Sự nghiên cứu này cần được tiến hành lâu dài và có hệ thống hơn nữa để có thể xác định giá trị chữa bệnh của loại dược thảo này.

florida80

07-19-2019, 21:07

2- Sâm Mỹ châu:

Sâm Mỹ châu được tu sĩ Joseph Francois Lafitau khám phá ra cách dây gần ba trăm năm, ở vùng Montreal, Gia Nã Đại, có tên khoa học là Panax quinquefolius. Vị tu sĩ này đã khai thác, xuất cảng rất nhiều sang Trung Hoa từ thế kỷ thứ 18.

Sâm Mỹ châu mọc hoang ở miền Đông Bắc Mỹ châu, từ Quebec, Ontario xuống Wisconsin, Minnesota, Florida, Alabama, Oklahoma. Không như sâm Á châu bị khai thác triệt để nên còn rất ít, sâm Mỹ châu hiện vẫn còn nhiều và được các quốc gia Hoa Kỳ, Gia Nã Đại coi là cây hiếm quý cần được bảo vệ.

Sâm Mỹ châu đã được Abraham Whisman ở Virginia bắt đầu trồng từ năm 1870. Hiện nay Gia Nã Đại đứng hàng đầu trong việc trồng và xuất cảng sâm này. Nước Mỹ cũng xuất cảng tới 30% tổng số sâm Mỹ châu trên thế giới. Năm 1995, có tới hơn 700,000 kí sâm trồng và 150,000 kí sâm mọc hoang được xuất cảng từ Hoa Kỳ. Trung Hoa và Đại Hàn dẫn đầu trong việc xuất cảng sâm các loại trên thế giới.

Sâm Mỹ châu rất được dân chúng Trung Hoa ưa thích vì tính chất bổ âm (âm/dương) của nó, và ngọt dịu hơn sâm Á châu. Theo quan niệm Á châu, sự hài hòa giữa âm và dương trong vũ trụ và trong con người đưa tới sự ổn định môi trường và sự khỏe mạnh của con người. Sâm Á châu có nhiều dương tính, nóng, làm hưng phấn cơ thể, làm tăng cường sức lực. Ngược lại, sâm Mỹ châu có nhiều âm tính, lạnh, làm giảm căng thẳng, làm mạnh nội tạng.

Sâm Mỹ được thổ dân ở đây dùng để chữa chẩy máu cam, khó thở, tăng cường sự mầu mỡ sinh sản nữ giới, làm tăng trí tuệ, sức khỏe thể xác, chống mỏi mệt. Vợ một tù trưởng có thai kể cho chồng hay là trong giấc mơ ban đêm, thần nhân nói nếu muốn sanh không đau thì cứ ngậm một miếng củ sâm hoặc uống một chút nước lá sâm.

Sâm Mỹ châu đã được ghi vào sách the United States Pharmacopeia từ năm 1842 tới 1882. Sâm này cũng có hóa chất như nhân sâm đặc biệt là hỗn hợp gisenosides. Sâm, nói chung, vẫn chưa được hội nhập vào kỹ thuật trị liệu ở Hoa Kỳ, mặc dù rất nhiều người đang dùng dược thảo này. Lý do là chưa có nhiều nghiên cứu khoa học về sâm Mỹ như nhân sâm, và có nhiều ý kiến khác nhau về sâm. Thực ra, công dụng của sâm thay đổi đôi chút với loại sâm, thời gian hái sâm, bộ phận cây sâm, cách pha chế, cách dùng và phân lượng dùng.

E.J Staba và S.E. Chen, trong “An Overview of Ginseng Chemistry, Pharmacology and Anti-tumor Effects” đã ghi nhận là với phân lượng nhỏ, sâm làm kích thích hệ thần kinh, nhưng phân lượng cao lại làm dịu; chống mệt mỏi, thích nghi được với các căng thẳng, chống nhăn da và làm tế bào da mau sinh sản; chống lại độc tính của chloroform, amphetamines; làm tăng trọng lượng của túi tinh dịch và nhiếp hộ tuyến, tăng tinh trùng; làm tăng kí với lượng nhỏ nhưng giảm kí với lượng lớn. Việc nghiên cứu công dụng của sâm ở Hoa kỳ còn mới mẻ và chưa hội nhập vào với phương pháp trị bệnh thực nghiệm. Theo một vài tác giả, cần có những quan tâm mạnh hơn nữa nhất là kết quả việc dùng sâm ở con người với lợi điểm cũng như tác dụng không tốt của sâm.

florida80

07-19-2019, 21:08

3- Sâm Siberian:

Tên thực vật học là Eletherococcus senticosus, sâm này có nhiều ở Đông Bắc Trung Hoa, kế cận với Nhật và Đại Hàn và miền Đông Nam nước Nga.

Tiến sĩ Stephen Fulder cho rằng đây không phải thuộc họ sâm nhưng được gọi như sâm vì nó tác dụng tương tự, đã được người Nga dùng thay thế cho nhân sâm quá đắt và khó kiếm. Hoạt chất của sâm là chất eleutherosides, có công dụng giống như ginsenosides của sâm Á châu hoặc sâm Mỹ châu.

I.Brekham, một chuyên gia người Nga về sâm, cho binh sĩ uống sâm chạy thi với nhóm khác uống thuốc lừa (placebo), thì nhóm dùng sâm chạy mau hơn và lâu hơn. Các nhà khoa học Nga xếp sâm vào nhóm thực vật làm tăng sức đề kháng không đặc biệt, giúp cơ thể có thể chịu đựng mệt mỏi, bệnh tật, tuổi già, làm việc cực nhọc, vượt qua được các bệnh thông thường như cảm lạnh.

Năm 1961, một hội nghị về sâm đã diễn ra ở Lenigrad, Liên Sô. Năm sau, sâm Siberian được chính quyền Sô Viết chấp thuận cho dân chúng dùng như loại thuốc bồi bổ sức khỏe, thích nghi với căng thẳng của đời sống và chữa các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, viêm phế quản kinh niên, bệnh thần kinh tâm lý, vữa xơ động mạch máu.

Theo J. A. Duke và E.S. Ayensu trong Medicinal Plant of China, thì loại sâm này được dân chúng ở vùng Đông Bắc Hoa Lục dùng để chữa các bệnh phong khớp xương, viêm cuống phổi, bệnh tim, đồng thời nếu dùng liên tục, để tăng cường sức khỏe, làm ăn ngon miệng, giúp trí nhớ tốt, kéo dài tuổi thọ.

Chính quyền y tế Đức quốc cũng coi sâm Siberian có công dụng như nhân sâm để giúp cơ thể khỏe mạnh, giúp mau hồi phục sau bệnh hoạn cũng như gia tăng sự bền bỉ trong lao động trí óc, chân tay.

Theo nhiều nhà chuyên môn, sự khác biệt của ba loại sâm chính này như sau:

- Sâm Á châu có tính cách kích thích, làm nóng cơ thể, tăng cường sức khỏe, được dùng ở người lớn tuổi, người suy yếu tổng quát, người cần dùng sức lao động và sự bền bỉ .

- Sâm Mỹ có hàn tính, thoa dịu, thích hợp cho người hay năng động, nhưng cũng giúp cơ thể tăng cường dẻo dai, sức chịu đựng.

- Còn sâm Siberian thì dung hòa giữa hai loại trên, không ôn quá mà cũng không hàn quá, và có cùng đặc tính.

Ngoài ra còn các loại sâm khác như sâm Brazilian, sâm Angelica sinensis, sâm Acanthopanax sessiliflorus. Giáo sư Đỗ Tất Lợi, trong tác phẩm Những Cây Thuốc và Vị Thuốc Việt Nam còn kể thêm nhân sâm Việt Nam, Đảng sâm có ở quận Thượng Đảng, Trung Quốc, ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Việt Nam; sâm Bố Chính ở Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình Việt Nam; Thổ Cao Ly sâm, Sa sâm.

florida80

07-19-2019, 21:08

Trồng sâm
Sâm được trồng từ hạt giống của cây sâm khỏe, tốt đã mọc từ 6, 7 năm trở lên. Sâm không thể trồng như trồng lúa. Trồng sâm cần thời gian lâu để sâm mọc. Hạt giống sâm được chôn sâu dưới đất mầu mỡ, không có nước ứ đọng, dưới bóng mát. Bên Trung Hoa người ta dùng phân xanh và khô dầu để bón, tránh dùng phân bắc và nước tiểu. Âu Mỹ dùng phân hóa học và thuốc sát trùng để diệt nấm độc ăn hại sâm.

Cứ đến mùa Đông thân lá sâm héo tàn, nhưng khi Xuân đến, cây nẩy chồi từ củ sâm nằm sâu dưới đất. Khoảng 6, 7 năm sau đào sâm lấy củ. Củ sâm được chế biến, sấy khô rồi đóng hộp. Riêng những củ to thường được hấp trước khi sấy khô để giữ tinh túy của sâm. Sâm mọc hoang có khi lâu đời cả mấy chục năm trong rừng gỗ lớn nên rất đắt và quý. Nhưng số sâm mọc hoang mỗi ngày một khan hiếm vì nhiều người đi tìm lấy. Đa số sâm bán trên thị trường bây giờ là sâm trồng. Việc trồng sâm đã được nhiều quốc gia thực hiện, nên hiện nay trên thị trường có đủ loại sâm.

Phần chính làm thuốc của cây sâm là khúc củ sâm, mầu vàng sậm, có nhiều rễ nhánh nhỏ, nằm sâu dưới đất. Lá sâm có năm cánh, với một bông hoa nhỏ mầu xám lạt nằm ở cuống lá; thân cây gắn trên củ sâm nằm sâu dưới đất. Thân cây sâm thường héo chết vào mùa Đông, để rồi mọc trở lại từ củ sâm vào đầu mùa Xuân. Toàn cây cao độ 60 phân.

Lựa sâm
Trên thị trường có rất nhiều loại sâm, nhưng thường thấy nhất và nhiều người mua là hồng sâm và bạch sâm. Hồng sâm là những củ to, mập, dáng đẹp, giống hình người còn bạch sâm nhỏ hơn, trắng và khô. Sau khi đào, sâm được rửa sạch, phơi sấy, và đóng hộp: hồng sâm trong hộp gỗ, bạch sâm trong hộp giấy. Ngoài ra còn sâm bách chi (rễ phụ), nhân sâm tu với rễ nhỏ như râu tóc, sâm nhị hồng với rễ nhỏ hơn nữa mọc ngang từ rễ chính ra.

Sâm Mỹ thường được xuất cảng qua Á châu và rất được ưa chuộng. Còn ở Mỹ thì lại có nhiều sâm nhập cảng từ Trung Hoa, Đại Hàn, Nhật Bản. Nổi tiếng trên thế giới vẫn là sâm Đại Hàn và sâm Trung Hoa.

Sâm càng to càng tốt vì sống lâu năm dưới đất, hút nhiều chất dinh dưỡng nên khỏe hơn.

Hồng sâm tốt hơn bạch sâm.

Sâm từ Đại Hàn là tốt nhất rồi dến sâm từ Trung Hoa rồi Nhật Bản.

Khi nếm, sâm tốt có vị hơi đắng nhưng ngọt dịu. Sâm mà không có vị gì là sâm không tốt.

Củ sâm tốt hơn râu và lá sâm.

Cách thức dùng sâm
Có nhiều cách dùng sâm:

1. Thái mỏng rồi ngậm sâm trong miệng cho tới khi mềm tan..

2. Nấu sâm trong ấm sành, ấm thủy tinh độ một giờ rồi uống nước sâm. Sâm nấu như vậy có thể giữ trong tủ lạnh rồi uống dần mỗi ngày. Vì sâm khá đắt, nên có thể nấu nước thứ hai mà sâm vẫn còn hương vị. Tránh dùng ấm kim loại sợ kim khí vô hiệu hóa hoạt chất của sâm.

3. Ngâm sâm trong rượu, nhấm nháp dần dần. Ngâm càng lâu, rượu càng ngon.

4. Sâm chế biến thành bột hòa tan trong nước sôi, uống như cà phê hay trà.

5. Sâm viên uống như các thuốc viên khác. Kỹ nghệ chế sâm viên hiện nay khá phổ biến và chính xác, vì phân lượng hoạt chất chính trong mỗi viên thuốc sâm đều như nhau.

6. Sâm bốc chung với các vị thuốc, sắc lên rồi uống nước thuốc.

7. Sâm miếng thái mỏng nấu thành súp với thịt hoặc gạo.

florida80

07-19-2019, 21:09

An toàn của sâm
Một câu hỏi thường được nhiều người nêu ra là sâm có an toàn không?

Giáo sư Brekhman thuộc Institute of Biologically Active Sciences bên Nga cho hay, để có ảnh hưởng không tốt, con người phải dùng cả mấy kí lô sâm một lúc.

Tính cách an toàn của sâm chưa bao giờ bị cơ quan Quản trị Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) nghi ngờ và cơ quan này đã cho sâm được bán tự do vì các nghiên cứu cho hay sâm không có tác dụng nguy hại cho người dùng.

Sâm đã được ghi vào danh bạ y dược tại các nước ở Âu châu và được công nhận như một thực phẩm dùng thêm rất an toàn.

Tuy nhiên, cũng như dược phẩm khác, khi dùng sâm nên theo chỉ dẫn của lương y hay nhà bào chế.

Áp dụng thực tế
Sâm đã được dùng ở các nước Á châu từ nhiều ngàn năm và đang được y học hiện đại nghiên cứu, sử dụng. Cũng như các dược thảo khác, tác dụng của sâm nhẹ nhàng, thấm từ từ nhưng kéo dài chứ không mau, mạnh như Âu dược.

Theo Đông y, sâm không phải là thứ để chữa lành một bệnh riêng biệt nào mà được coi như chất bồi bổ sức khỏe, duy trì sinh lực và kéo dài tuổi thọ. Sâm rất công hiệu khi cơ thể suy nhược, dưới nhiều căng thẳng thể xác và tâm thần, phục hồi sinh lực sau khi bị trọng bệnh...

Sự dùng sâm thay đổi tùy theo điều kiện cấu tạo cơ thể và sức khỏe của mỗi cá nhân. Theo kinh nghiệm, nếu muốn tăng cường sinh lực chung thì loại sâm nào cũng như nhau. Người trên 45 tuổi nên dùng sâm Á châu vì sâm này kích thích mạnh; dưới tuổi 45 còn trai tráng có thể dùng hai loại sâm ôn hòa kia. Người cần sức lao động cao thì sâm Á châu giúp bền bỉ, sung sức hơn; nữ giới thích hợp với sâm Mỹ châu còn nam giới thì sâm Á châu lại tốt.

Đấy chỉ là gợi ý. Trước khi dùng, nên tham khảo ý kiến người có hiểu biết về món dược thảo này. Cũng như với các dược thảo khác, ta nên bắt đầu dùng với phân lượng nhỏ rồi tăng dần để dò sức chịu đựng của mình đồng thời lượng định công hiệu và tác dụng không muốn của thuốc.

florida80

07-19-2019, 21:11

Không Ăn Sáng Hậu Quả Không Lường

Bữa ăn sáng thực sự quan trọng trong cuộc sống của chúng ta, để đảm bảo sức khỏe và tăng tuổi thọ, bạn hãy chú ý đến bữa ăn sáng.

Bệnh tim mạch: Một nghiên cứu của Mỹ vừa công bố cho rằng, nam giới bỏ bữa ăn sáng có nguy cơ lên cơn đau tim hoặc mắc bệnh tim mạch cao hơn tới 27% so với những người ăn sáng đầy đủ.

Ung thư túi mật: Sau giấc ngủ dài, thức ăn của bữa tối đã được tiêu hoá hết và dạ dày vẫn tiếp tục tiết ra dịch vị. Nếu bạn không 'nạp năng lượng' vào bữa sáng, các chất cặn bã tích tụ trong dạ dày không có cơhội đào thải ra ngoài, lâu ngày sẽ kết lại thành sỏi, gây bệnh sỏi thận và túi mật.

Già nhanh: Tình trạng bỏ bữa sáng kéo dài có thể khiến bạn nhanh già. Khi không ăn sáng, cơ thể con người tiêu thụ glycogen và protein được lưu trữ trong cơ thể. Dần dần nó sẽ gây khô da, hình thành nếp nhăn và thiếu máu, đẩy nhanh quá trình lão hóa của con người.

Tăng cân: Nếu bạn không ăn sáng, bạn sẽ ăn nhiều thức ăn hơn vào bữa trưa, do vậy nó sẽ gây ra khó khăn trong việc tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Trong trường hợp này, quá nhiều chất béo sẽ được tích lũy trong cơ thể và dần dần làm cho bạn béo.

Táo bón: Nếu bạn không ăn sáng sẽ dẫn đến táo bón. Nếu bạn luôn luôn không có bữa ăn sáng, nó có thể gây ra rối loạn phản xạ và sau đó dẫn đến táo bón. Nếu cơ thể không thể đẩy các độc tố, chất độc quá nhiều sẽ tích lũy trong cơ thể, và sau đó dẫn đến nhiều triệu chứng như nổi mụn.

Bệnh tiều đường tuýp 2: Bỏ qua bữa sáng sẽ khiến nâng lên và giảm xuống mức insulin, gây không cân đối thường xuyên làm cho cơ thể bạn tự nhiên tạo ra sự đề kháng với insulin gây nên bệnh tiểu đường tuýp 2.

Bệnh huyết áp thấp: Nếu bạn là người có sức khỏe yếu thì việc không ăn sáng thực sự là vô cùng tai hại và nguy hiểm. Nó sẽ làm bạn tụt đường huyết, hạ huyết áp. Bạn sẽ bị thường xuyên bị chóng mặt, nhức đầu, ngất xỉu, tay chân rã rời và đó là những dấu hiệu biểu hiện bạn bịbệnh huyết áp thấp rồi đấy

Đau dạ dày: Ngay sau khi bạn thức dậy, các cơ quan trong cơ thể bắt đầu hoạt động mạnh mẽ, nhưng khi bạn không ăn sáng, dạ dày luôn co bóp không, dịch vị tiết ra nhưng không có gì để tiêu hóa, dần dần sẽ dẫn đến viêm loét dạ dày.

Xơ vữa động mạch: Nhiều người có suy nghĩ ăn bù dự trữ từ đêm hôm trước đề bỏ bữa sáng ngày hôm sau. Tuy nhiên, ăn nhiều vào bữa tối, đặc biệt là sau 19 giờ tối sẽ tích lũy thành mỡ đấy. Mỡ này sẽ bám vào thành mạch, thành tim, trong gan, trong thận và xơ vữa động mạch.

Một số bệnh mãn tính khác: Bạn bắt đầu ngày làm việc mới trong tình trạng đói mềm, để có sức lực, cơ thể phải huy động các tuyến nhưtuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến yên… hoạt động để tạo ra năng lượng. Khi các tuyến này hoạt động thái quá nó có thể tạo ra nhiều axit, dẫn tới các bệnh mãn tính.

Phản ứng chậm chạp: Bữa sáng là nguồn năng lượng cho hoạt động não bộ, nếu không ăn sáng, cơ thể không nạp đủ nhiên liệu và năng lượng để thực hiện những hoạt động trong ngày. Khi đó, cơ thể bạn mệt mỏi, não không thể tập trung, tinh thần không hưng phấn, phản ứng trì trệ.

florida80

07-19-2019, 21:12

5 Tác Dụng Bất Ngờ Của Việc Uống Cà Phê Buổi Sáng

Nhiều người quan niệm, cà phê không tốt cho sức khỏe . Tuy nhiên, nếu bạn uống một lượng vừa phải vào buổi sáng trước các bài luyện tập thân thể, chắc hẳn bạn sẽ bất ngờ với nhiều tác dụng mà cà phê mang lại.

1. Giảm đau

Một nghiên cứu gần đây được thực hiện tại trường Đại học Illinois chỉ ra rằng, uống hai đến ba tách cà phê vào khoảng một tiếng trước khi tiến hành các bài tập vận động sẽ giúp giảm các cơn đau cơ. Các nhà khoa học tin rằng, lượng caffeine trong cà phê góp phần tăng cường sức mạnh cũng như sự dẻo dai cho cơ.

2. Tăng cường quá trình tuần hoàn máu

Một nghiên cứu được thực hiện tại Nhật Bản về tác dụng của cà phê đối với quá trình tuần hoàn máu của những người không thường xuyên uống cà phê. Theo đó, mỗi người uống khoảng gần 30 ml cà phê. Sau đó, các nhà nghiên cứu xác định quá trình lưu thông của máu tới các ngón tay.

Kết quả cho thấy, những người uống cà phê thường xuyên tăng khoảng 30% lượng máu lưu thông trong khoảng thời gian hơn 75 phút so với nhóm người không uống cà phê. Sự lưu thông máu tốt hơn đồng nghĩa với việc lượng oxy vận chuyển tới các cơ nhiều hơn

florida80

07-19-2019, 21:13

. Tăng cường trí nhớ

Đại học John Hopkins đã tiến hành một cuộc nghiên cứu và phát hiện chất caffeine trong cà phê có thể tăng cường trí nhớ tỏng ít nhất 24 giờ sau khi con người uống cà phê.

4. Nạp nhiều nhiên liệu hơn cho cơ

Một nghiên cứu khác được công bố trên Tạp chí Sinh lý Ứng dụng chỉ ra rằng, một lượng nhỏ caffeine rất hữu ích cho những người phải luyện tập thân thể với cường độ cao, đặc biệt là các vận động viên. Những người bổ sung caffeine tăng 66% hàm lượng glycogen trong cơ. Glycogen đóng vai trò là nguồn năng lượng thiết yếu đối với các buổi tập thể thao tốn sức, giúp bạn tập luyện trong thời gian dài hơn.

5. Bảo vệ cơ

Nghiên cứu trên động vật được các nhà khoa học tại trường Đại học Conventry thực hiện cho thấy, caffeine trong cà phê có tác dụng hỗ trợ bù đắp sự suy giảm sức mạnh của cơ theo tuổi tác. Với một hàm lượng vừa phải, cà phê cũng có thể bảo vệ sức khỏe chúng ta, giảm nguy cơ các tổn thương liên quan đến tuổi tác.

Song Tú (Đời Sống & Pháp Luật)

florida80

07-19-2019, 21:20

Ăn Cơm Mới, Nói Chuyện Cũ & Mới - BS Vũ Quí Đài

Có gì mới trong vấn đề ăn uống sao cho lành mạnh? Trong vòng một vài chục năm trở lại đây, có nhiều điều mới không giống những kiến thức ta có từ trước.

Sau đây là những tóm lược của khoa dinh dưỡng thuộc Viện Đại Học Berkeley.

Bơ và margarine

Chuyện cũ: Có một thời người ta ca tụng margarine, vì margarine có nguồn gốc thực vật nên không có cholesterol và ít chất béo bão hòa hơn là bơ. Sau đó lại thấy là cũng phải coi chừng margarine vì chất dầu trong margarine có nhiều thứ chất béo gọi là “trans” (transfat), cũng có hại cho tim mạch như chất béo bão hòa.

Chuyện mới: Có một số margarine mới được tung ra thị trường gần đây, không có chất béo trans. Thí dụ như margarine làm bằng dầu canola. Hoặc là những thứ margarine lỏng, margarine “diet” trong đó chất béo trans được giảm đi nhiều. Ngoài ra cũng có những margarine mới, như Benecol, Take Control ăn vào có thể giảm cholesterol phần nào. Nếu chỉ lâu lâu dùng chút đỉnh, thì thật ra cũng không cần chọn lựa gì nhiều, bơ hay margarine đều được cả.

Vấn đề muối

Chuyện cũ: Ăn mặn thì sẽ bị cao huyết áp.

Chuyện mới: Không phải cứ ăn mặn thì huyết áp bị cao. Chỉ có những người do yếu tố di truyền hay nguyên do nào khác mà nhạy cảm với muối, thì mới cần kiêng mặn.

Tuy nhiên, về thực tế, không biết được ai là người nhạy cảm, ai không, và huyết áp có cao lên thì cũng bị từ từ không thấy được ngay, cho nên tốt hơn hết là đừng nên ăn mặn quá. Ngoài những món mặn, như đồ ăn kho, những thực phẩm bán sẵn như đồ hộp, xúc xích, chips... thường có rất nhiều muối. Ngoài ra, ăn nhiều muối cũng có thể làm cho xương bị xốp.

Đậu nành

Chuyện cũ: Đậu nành là một thứ ngũ cốc không có gì đặc sắc.

Chuyện mới: Đậu nành và những chế phẩm làm từ đậu nành như tàu hũ, sữa đậu nành không những làm cho cholesterol giảm bớt, mà còn có thể làm đỡ bị ung thư. Nếu bạn ăn uống theo chế độ, ít cholesterol, ít chất béọ lại thêm chừng 25 grams chất đạm từ đậu nành thì sẽ giảm thiểu được rủi ro bị bệnh nghẹt động mạch vành sinh, đứng tim.

Tuy nhiên, đậu nành, cũng như những rau cỏ khác (và tất cả thực phẩm khác), là một hợp thể phức tạp của nhiều chất. Cho nên ăn có chừng mực vẫn là điều quan trọng.

florida80

07-19-2019, 21:20

Ăn bắp

Chuyện cũ: Ăn bắp không tốt bằng ăn cơm hay bánh mì.

Chuyện mới: Bắp là một thứ ngũ cốc cũng tốt không kém gì các loại gọi là “whole grain” khác. Bắp vàng có chứa nhiều chất tiền phẩm của sinh tố A, nhóm carotenoid, làm cho “sáng mắt.” Tuy nhiên cũng nên nhớ là sinh tố A nhiều quá mức lại có hại. Bắp màu trắng thì không được tốt như bắp vàng.

Cà chua

Chuyện cũ: Cà chua có nhiều sinh tố C, nhưng phải là cà chua tươi mới được.

Chuyện mới: Đúng là cà chua có nhiều sinh tố C, và càng tươi thì sinh tố càng nhiều. Nhưng ngoài sinh tố C, cà chua còn có một chất gọi là lycopene. Chất này có thể phòng ngừa bệnh ung thư tiền liệt tuyến. Có điều đặc biệt là cà chua đã chế biến (như xốt cà) thì chất lycopene lại dễ hấp thụ vào cơ thể hơn.

florida80

07-19-2019, 21:21

Tôm, cua, mực...

Chuyện cũ: Tôm có nhiều cholesterol, không nên ăn.

Chuyện mới: Đúng là tôm và mực có nhiều cholesterol nhất so với nghêu, sò, hến. Một nửa pound tôm có khoảng 300 mg cholesterol, là mức tối đa cho một ngày. Nhưng tôm lại rất ít chất béo bão hòa, là thứ làm hại tim nhiều hơn là cholesterol. Ngoài ra, tôm cũng có chất béo omega-3 là thứ chất béo giúp cho đỡ bị nghẹt tim. Như vậy thì ăn vừa phải là tốt hơn cả.

Cũng nên ghi thêm là tôm, cua (kể cả tôm hùm), scallop, nghêu, sò, chem chép... có ít cholesterol hơn là thịt bò.

Cà phê và trà

Chuyện cũ: Uống cà phê có hại. Có người nói uống trà bị xốp xương.
Chuyện mới: Cà phê là thứ đồ uống được nghiên cứu kỹ càng nhất trên thế giới. Các kết quả cho thấy là cà phê, cũng như chất caffeine trong các thực phẩm khác, không làm hại tim, không sinh ung thư, không làm loét bao tử.

Có một số người uống nhiều quá thì cảm thấy bứt rứt, nhưng nói chung thì uống vừa phải không có hại gì nếu không sẵn có bệnh như bệnh loạn nhịp tim. Nếu đang uống cà phê nhiều đều đều mà muốn thôi, thì đừng ngưng ngang, mà phải bớt từ từ trong nhiều ngày để tránh khỏi bị nhức đầu.

Trà có chất “kháng oxyt hóa” (antioxidant), nên có thể giảm thiểu rủi ro bị ung thư. Ngoài ra, trà cũng làm cho đỡ nghẹt mạch máu vì cholesterol. Trà không làm xốp xương. Dĩ nhiên là những thứ lá lẻo linh tinh gọi là “herb tea” vì không phải là trà, nên không kể .

Tin vui cho người mê sô cô la

Chuyện cũ: Sô cô la có hại, nhiều ca lo ri lắm, đừng ăn.

Chuyện mới: Đúng là sô cô la có nhiều ca lo ri. Nhưng sô cô la cũng như trà, có nhiều chất kháng oxyt hóa.

Ngoài ra có một cuộc khảo sát đại quy mô, cho thấy là trong số những người bình thường có hoạt động thể dục thể thao, thì nhóm người có ăn mỗi tháng vài phong sô cô la sống lâu hơn nhóm người không ăn sô cô la. Lý do thì không hiểu tại sao. Cuộc khảo sát chưa kết thúc.

Cam, chanh, bưởi

Chuyện cũ: Các trái cây này có nhiều sinh tố C.

Chuyện mới: Vẫn đúng vậy. Nhưng ngoài ra, cam, chanh, bưởi còn có nhiều chất giúp cho đỡ bị ung thư và trúng gió.

florida80

07-19-2019, 21:22

Màu sắc của rau quả

Chuyện cũ: Không để ý đến màu sắc.

Chuyện mới: Những loại rau và trái cây đậm màu, thường có nhiều sinh tố và chất khoáng hơn. Thí dụ như nho đỏ, dâu, mận “Đà Lạt,” cam, cà rốt, rau dền, rau cải xanh, củ cải đỏ, v.v. Ngoài ra, chất màu của thực vật còn có thể phòng ngừa nhiều bệnh kinh niên, kể cả ung thư, vì có nhiều chất kháng oxyt hóa.

Trái Bơ

Chuyện cũ: Ngày xưa người ta, cả giới y khoa, cũng cho là trái bơ nó nhiều chất béo lắm, nên nó còn có nickname là "butter pear" nữa. Một trái trung bình có 30 grs chất béo, tương đương với một cái hambuger to), và vì thế các vị "chuyên môn" thường khuyên mình nên hạn chế ăn uống thứ trái cây này.

Chuyện mới: Nhưng gần đây, các nhà nghiên cứu khám phá ra rằng, hầu hết chất béo từ trái bơ thuộc loại "monounsaturated", lại là tốt cho mình. Tốt vì nó có thể làm giảm mức độ cholesterol. Vì thế chính phủ Mỹ khuyên nên ăn trái này ( bơ ) . Em mừng hết lớn.

Cụ thể hơn, trong một cuộc thử nghiệm năm 1996, 45 người đã ăn trái bơ mỗi ngày trong một tuần. Kết quả là họ đã thấy cholesterol ở những người này giảm trung bình khoảng 17%. Tưởng cũng nên nói thêm một tí rằng cholesterol của mình nó gồm

- LDL (low density lipoprotein, hoặc "bad fat") và triglycerides, có thể gây hoặc làm trầm trọng hơn những chứng bịnh tim

- HDL (high density lipoprotein, hay "good fat" levels), có thể làm giảm bớt nguy cơ bệnh tim

Số 45 người kia thì sau một tuần "thí nghiệm", số LDL của họ xuống và HDL lên.

Họ tìm thấy trái bơ có nhiều beta-sitosterol, một chất natural có thể làm giảm nhiều số lượng cholesterol trong máu.

Nói vậy, nhưng người ta cũng khuyên mình nên ăn có chừng mực, vì nó nhiều calories hơn nhiều trái cây khác.

Tóm lại:

Về vấn đề dinh dưỡng, nếu đọc càng nhiều càng thấy mù mờ hơn, hoặc là không thể nào nhớ nổi các chi tiết lẻ tẻ, thì có lẽ nên theo nguyên tắc là ăn uống gì cũng chừng mực, trừ phi là mình có bệnh thì phải theo chế độ của bác sĩ chỉ dẫn.

Vũ Quí Đài

florida80

07-19-2019, 21:24

florida80

07-19-2019, 21:25

Lời Khuyên Người Ốm Đau - ĐỨC ĐẠT-LAI LẠT-MA

Ngày nay y khoa đạt được những tiến bộ lớn lao. Tuy nhiên sức mạnh tinh thần vẫn giữ một vai trò then chốt trong việc phòng ngừa hay trong lúc điều trị. Ảnh hưởng của sức mạnh tinh thần đã được chứng minh rõ rệt.

Thân xác và tâm thức liên hệ chặt chẽ với nhau. Vì thế dù cho bịnh tình nguy kịch đến mấy đi nữa cũng không bao giờ nên thất vọng. Phải tự nhủ là luôn luôn sẽ có một phương thuốc để chữa chạy thì ta sẽ có cơ may được lành bịnh. Dù sao đi nữa, phải hiểu rằng sự lo buồn cũng chẳng ích lợi gì cả vì đấy chỉ là một cách rước thêm khổ đau vào đau khổ mà thôi. Tôi xin lập lại một lời khuyên hết sức thiết thực của một nhà hiền triết Ấn độ là ngài Tịch Thiên (1) như sau : Nếu đã có một phương thuốc thì lo âu để làm gì, cứ an tâm mà dùng phương thuốc ấy. Nếu không có thuốc chữa thì lo âu lại càng vô ích. Nó chỉ làm cho đớn đau trở nên nặng nề thêm mà thôi !

Phương thuốc tốt nhất là phòng ngừa. Phương thuốc ấy liên quan mật thiết với việc ăn uống và cách sống thường ngày của ta. Nhiều người lạm dụng rượu chè và thuốc lá. Chỉ vì một chút lạc thú nhỏ nhoi và phù du phát sinh từ mùi vị và sự chi phối của những thứ ấy mà họ hủy hoại cả sức khoẻ của mình. Một số người khác chỉ vì ăn quá nhiều mà phải mang lấy đủ thứ bệnh tật. Tôi từng biết có nhiều nhà tu Phật giáo khi còn ẩn cư trong hang động hẻo lánh trên núi thì hết sức khoẻ mạnh. Thế nhưng mỗi lần xuống núi để thăm gia đình hay bạn hữu vào dịp lễ đầu năm hay là các lễ lạc khác, họ không còn kiểm soát được sự tham ăn nữa và đã ngã bịnh. (Ngài cười to).

Đức Phật đã từng nói với các đồ đệ của Ngài rằng nếu ăn không đủ thì họ sẽ bạc nhược, nhưng Ngài cũng bảo rằng nếu sống một cuộc sống quá dư thừa thì ta sẽ phung phí hết những gì xứng đáng (2) của mình. Những lời trên đây nhắc nhở ta hãy giảm bớt những thèm khát, vui lòng với những gì đang có, cố gắng thăng tiến trên mặt tinh thần, và như thế sẽ giữ được sức khoẻ tốt. Ăn quá nhiều hay ăn không đủ đều đưa đến bệnh tật. Trong cuộc sống thường nhật hãy cố tránh đừng bị rơi vào một thái cực nào cả.

florida80

07-19-2019, 21:26

Ghi chú :

1- Tịch Thiên (Shantideva) là một đại sư Ấn độ thuộc Trung quán tông, sinh vào khoảng cuối thế kỷ thứ VII, từng tu học ở Đại học Na-lan-đà, tác giả của một tập luận bằng thi phú có thể xem như là một kiệt tác, đó là tập Nhập Bồ đề hành luận (Bodhicaryavatara).

2- Chữ « xứng đáng » trong Phật giáo có nghĩa là những hành vi tốt lành. Năng lực tích cực phát sinh từ những hành vi ấy in sâu vào « dòng tiếp nối liên tục » của tri thức, và sau đó trong một thời gian lâu hay mau, tùy thuộc chúng có bị ảnh hưởng của năng lực tiêu cực từ những vết hằn của những hành vi thiếu đạo hạnh ngăn chận và hoá giải hay không, sẽ làm phát sinh những xu hướng tinh thần mang đến hạnh phúc cho ta. Đồng thời qua quy luật tương liên (lý duyên khởi), những xu hướng tích cực ấy cũng sẽ đem đến cho ta sức khoẻ, sự giàu sang,...chẳng hạn.

Sưu tầm

florida80

07-20-2019, 20:30

Những điều bạn nên biết khi bị ợ chua

Ợ chua là gì?

Ợ chua là một phản ứng sinh lý của cơ thể khi bạn thực hiện một chế độ ăn uống thiếu khoa học chứ không hẳn là một tình trạng bệnh lý. Trong nhiều trường hợp, ợ chua chính là dấu hiệu của các bệnh lý về dạ dày mà phần lớn là bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Các triệu chứng ở người bị ợ chua thường khá rõ ràng, trong đó phổ biến nhất là cảm giác nóng ở cổ họng, đôi khi đau rát ở vùng ngực và cổ họng do đặc tính của axit dạ dày. Vì trong chất dịch được đẩy lên có chứa thức ăn cũ đã bị lên men nên người bệnh sẽ thấy vị chua sau khi ợ lên.

Người bị ợ chua cũng dễ gặp phải một số dấu hiệu khác như:
•Cảm giác nóng rát ở giữa ngực
•Cơn đau lan sang hàm
•Đau rát và cảm giác khó tiêu
•Có vị chát trong miệng

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Ợ chua là bệnh gì mà khiến bạn khó tiêu?

Nguyên nhân ợ chua
Dấu hiệu ợ chua phổ biến có thể do nhiều nguyên nhân xuất phát từ lối sống, chế độ ăn uống hay bệnh lý gây ra. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp gây ợ chua mà bạn nên biết.

1. Hiện tượng loạn khuẩn

Hệ vi khuẩn đường ruột nếu được cân bằng sẽ giữ vai trò quan trọng giúp duy trì và bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, nếu vi khuẩn có lợi suy yếu, vi khuẩn có hại mạnh lên hay các yếu tố độc hại kích thích vi khuẩn cơ hội phát triển thì bạn sẽ dễ mắc các rối loạn tiêu hóa.

Chứng rối loạn tiêu hóa gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiêu hóa của đường ruột. Khi ấy, nếu các chất dinh dưỡng đưa vào không được tiêu hóa hết mà bị lên men, sinh khí, sẽ gây ra hiện tượng chướng hơi, đầy bụng. Cùng lúc đó, cơ thể sẽ đẩy lượng khí này ra bên ngoài, làm xuất hiện hiện tượng ợ chua.

2. Tình trạng rối loạn nhu động ruột

Nhu động ruột là một loạt các cử động co giãn, lan truyền một cách nhịp nhàng và liên tục của cơ trơn trong ống tiêu hóa. Nhu động ruột bình thường là nhu động kiểu cuộn sóng hoặc co bóp đẩy thức ăn từ trên xuống, làm cho quá trình hấp thu và tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn.

Khi chức năng đường ruột bị rối loạn, nhu động sẽ vận động theo chiều ngược lại, đẩy ngược thức ăn trở lại vào thực quản và miệng, gây ra tình trạng ợ chua. Nguyên nhân gây rối loạn nhu động ruột thường là do khi bạn ăn phải thực phẩm gây kích ứng đường ruột hoặc do hội chứng ruột kích thích hay bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

3. Chế độ ăn nhiều chất béo và tinh bột khó tiêu

Nhóm chất béo không lành mạnh như chất béo từ các thực phẩm đóng gói và tinh bột khó tiêu như gạo nếp sẽ tạo sức ép cho bộ máy tiêu hóa, đặc biệt là khi bạn tiêu thụ với số lượng lớn. Hai nhóm chất này đòi hỏi phải có một lượng lớn enzyme tiêu hóa để thực hiện hoạt động cắt nhỏ, sau đó mới được hấp thu vào máu.

Khi cơ thể tiết ra không đủ enzyme tiêu hóa, các loại thức ăn chứa nhiều chất béo và tinh bột khó tiêu sẽ bị tồn đọng gây ra cảm giác chướng bụng khó chịu. Trường hợp chất béo và tinh bột khó tiêu bị lên men hoặc kích ứng đường ruột sẽ gây rối loạn nhu động ruột.

Để cân bằng áp suất trong đường tiêu hóa lúc này, cơ thể sẽ làm xuất hiện tình trạng ợ. Hiện tượng ợ khi kéo theo dịch trong dạ dày hoặc dịch trong đường ruột trào ngược lên miệng sẽ gây ra cảm giác chua ở miệng.

4. Tình trạng căng thẳng

Tâm lý căng thẳng, bất ổn là nguyên nhân gây ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ thống thần kinh thực vật chi phối hoạt động của dạ dày. Khi hệ thần kinh này bị kích thích, dạ dày sẽ tăng tiết axit và làm rối loạn nhu động co bóp tiêu hóa thức ăn.

Hai yếu tố này kết hợp sẽ làm tăng áp lực trong dạ dày, kích thích mở các van tâm vị và cơ vòng thực quản dưới. Hậu quả là dịch chứa trong dạ dày, trong đó có cả thức đã lên men trào ngược lên thực quản và miệng, gây ra hiện tượng ợ chua.

5. Cách ăn uống thiếu khoa học

Lối sống và cách ăn uống thiếu khoa học trong thời gian đầu chỉ gây ra hiện tượng ợ chua sinh lý và không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu tình trạng này lặp đi lặp lại trong thời gian dài và liên tục thì sẽ gây ra các bệnh lý đường ruột như trào ngược dạ dày hay tăng tiết axit dạ dày.

Ngoài ợ chua, thì khi mắc các bệnh lý này, người bệnh còn có thể gặp phải nhiều triệu chứng khó chịu khác như đau tức dạ dày thượng vị, buồn nôn, nóng rát dạ dày…

6. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Trong nhiều nguyên nhân thì bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản chính là yếu tố hàng đầu gây ra hiện tượng ợ hơi, ợ chua. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản (ống tiêu hóa nối giữa miệng với dạ dày).

Cơ chế gây bệnh trào ngược dạ dày thực quản dựa trên 3 yếu tố chính bao gồm: tăng tiết axit dạ dày, rối loạn nhu động ruột dạ dày và suy giảm chức năng cơ thắt thực quản dưới. Axit dịch vị dư thừa sẽ gây ức chế quá trình tiêu hóa thức ăn trong dạ dày, cùng lúc đó làm lên men thức ăn. Điều này gây ra rối loạn nhu động co bóp dạ dày, thay vì đưa thức ăn xuống đường ruột ở dưới thì lại đẩy ngược lên phía thực quản.

Ngoài ra, nếu kết hợp thêm yếu tố suy giảm chức năng cơ thắt thực quản dưới sẽ khiến dịch chứa trong dạ dày bao gồm axit, enzyme và thức ăn dễ bị trào ngược. Khi dịch axit bị đẩy lên thực quản sẽ gây ra các tình trạng ợ hơi, ợ chua hay ợ nóng.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: 10 triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản bạn không nên chủ quan

Chế độ ăn khi bị ợ chua

Để giúp giảm cảm giác khó chịu do chứng ợ chua gây ra, người bệnh cần lên kế hoạch cho những thực phẩm nên ăn và không nên ăn.

florida80

07-20-2019, 20:31

Bị ợ chua nên ăn gì?

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tình trạng ợ chua trong bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản. Người bệnh nên lựa chọn các loại thực phẩm tốt cho dạ dày và dễ tiêu hóa.

• Bánh mì: Bánh mì có khả năng thấm hút, hỗ trợ kiểm soát tốt lượng axit dư thừa trong dạ dày. Tuy nhiên, bạn chỉ nên ăn loại bánh mì được chế biến từ ngũ cốc nguyên cám vì loại bánh mì này sẽ giúp trung hòa dịch vị hiệu quả. Ngoài ra, bạn nên tránh ăn bánh mì ngọt, bánh mì phô mai hay bánh mì quá khô vì sẽ khiến cho dạ dày tiết axit nhiều hơn.

• Bột yến mạch: Ưu điểm của yến mạch là chứa hàm lượng lớn chất xơ và carbohydrate, giúp loại bỏ bớt lượng axit dịch vị dư thừa, hạn chế gánh nặng tiêu hóa cho dạ dày và làm giảm tình trạng ợ chua. Theo các chuyên gia dinh dưỡng thì yến mạch thích hợp ăn nhất là vào buổi sáng.

• Trà gừng: Gừng có vị cay và tính ấm, nên uống một tách trà gừng nhỏ khoảng 30 phút sau bữa ăn sẽ thúc đẩy tuần hoàn máu đến dạ dày tốt hơn. Nước gừng ấm còn điều hòa lưu thông khí trong dạ dày, tránh hiện tượng khí và thức ăn bị đẩy ngược lên, ngăn những cơn ợ hơi xuất hiện.

• Dưa hấu: Quả dưa hấu được xếp vào nhóm thực phẩm có tính kiềm với hoạt chất lycopene. Lycopene giúp trung hòa lượng axit dịch vị dư thừa trong dạ dày, từ đó ngăn chặn tình trạng ợ chua hiệu quả.

• Đu đủ: Trong đu đủ chín chứa lượng lớn enzyme tiêu hóa papain hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa của dạ dày. Khi hoạt động tiêu hóa diễn ra thuận lợi thì sẽ không còn tình trạng ứ đọng sinh hơi tạo áp lực cho dạ dày.

Bị ợ chua nên kiêng gì?

Người bị ợ chua cần lưu ý đến một số loại thực phẩm cần tránh trong chế độ ăn hàng ngày để tình trạng ợ chua trở nên trầm trọng hơn.

• Thực phẩm quá chua: Các món ăn có vị chua nhiều thường cũng có nhiều axit. Trong khi đó, lượng axit dịch vị ở người bị ợ chua đã là dư thừa. Thế nên, nếu tiếp tục cung cấp thêm axit, tình trạng ợ chua sẽ ngày càng tệ hơn. Bạn nên tránh các loại trái cây chua (cóc, xoài, cam, chanh…) hay đồ muối chua (dưa muối, cà muối, hành muối…)

• Đồ uống kích thích dạ dày: Các loại nước ngọt có gas hay các thức uống có cồn như rượu, bia sẽ gây kích ứng dạ dày, khiến dạ dày tăng tiết axit. Những loại đồ uống có chứa caffeine như cà phê hay các nước uống tăng lực cũng sẽ làm tần suất và mức độ ợ chua trở nên nặng hơn.

• Các gia vị gây kích ứng: Một số loại gia vị giúp tạo độ cay nóng được cho là không tốt cho sức khỏe dạ dày, đặc biệt là những người bị ợ chua do trào ngược dạ dày. Dạ dày sẽ tăng tiết axit, làm rối loạn nhu động ruột, cản trở quá trình tiêu hóa kèm theo ợ chua nếu ăn các loại gia vị như tiêu, ớt, mù tạt…

• Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Các loại thức ăn nhanh, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ sẽ khiến bạn luôn trong trạng thái đầy hơi do trương lực cơ và áp suất trong dạ dày tăng cao. Tình trạng này kéo dài sẽ làm tăng cường tần suất xuất hiện triệu chứng ợ chua.

florida80

07-20-2019, 20:31

Cách chữa ợ chua tự nhiên hiệu quả

Một số cách trị ợ chua với thành phần tự nhiên sẽ giúp bạn giảm bớt cảm giác khó chịu do bị chứng ợ chua.

• Lô hội: Lô hội có vị đắng, tính mát làm giảm sự nóng rát do dư thừa axit dạ dày. Thảo dược này cũng làm dịu niêm mạc dạ dày, từ đó hạn chế được sự tăng tiết axit dạ dày và điều hòa nhu động ruột tốt hơn. Bạn có thể lọc lấy ruột lô hội rồi đem xay nhuyễn chung với một ít nước rồi uống sau bữa ăn khoảng 30 phút.

• Nước ấm mật ong: Trong mật ong chứa rất nhiều enzyme và vitamin tốt cho quá trình tiêu hóa tại dạ dày. Một cốc nước ấm pha với mật ong trước khi ăn 20 phút mỗi sáng sẽ giúp khắc phục tình trạng lên men thức ăn bị ứ đọng trong dạ dày.

• Trà hoa cúc: Trà hoa cúc là liệu pháp tác động đến hệ thần kinh thực vật. Khi hệ thần kinh thư giãn, quá trình tiết dịch vị sẽ được điều hòa, làm giảm áp lực lên dạ dày, từ đó hạn chế tình trạng trào ngược và ngăn chặn tình trạng ợ chua. Bạn hãy uống một ly trà hoa cúc khoảng 30 phút trước khi ngủ để an thần và giảm ợ chua.

• Hạnh nhân ngâm: Chất alkaline và canxi trong hạnh nhân khi ngâm trong nước sẽ tạo thành dung dịch kiềm giúp trung hòa axit dịch vị tự nhiên. Phản ứng này ngăn chặn tình trạng trào ngược, từ đó khắc phục chứng ợ chua. Bạn hãy cho hạnh nhân vào nước, ngâm qua đêm và ăn vào hôm sau.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Nguyên nhân, chế độ ăn và cách chữa trị ợ chua

Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu một số loại thảo dược hỗ trợ tiêu hóa và giúp bạn bớt ợ chua như Gừng, Cam thảo, Bán hạ bắc, Thương truật, Hoàng liên… Hiện nay, những loại thảo dược này đã được kết hợp vào loại viên uống thảo dược như Gastosic.

Gastosic là sản phẩm chứa 8 loại thảo dược chuyên biệt cho trào ngược dạ dày thực quản, kết hợp với tinh chất nghệ Nano Curcumin được nghiên cứu bài bản, đánh giá hiệu quả và chặt chẽ tại Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Sản phẩm giúp giảm nhanh các triệu chứng trào ngược dạ dày như ợ hơi, ợ chua, nóng rát, tức ngực, buồn nôn… Đồng thời, đây cũng là giải pháp hiệu quả giúp ngừa tái phát và ngăn biến chứng nguy hiểm của bệnh trào ngược dạ dày.

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Gastosic được bào chế dựa trên nguyên tắc đa tác động cùng với 3 nhóm thảo dược chuyên biệt:

• Nhóm thảo dược làm dịu thần kinh, giảm stress, ngừa tái phát: Cúc La Mã, Cam thảo, Thương truật. Căng thẳng là nguyên nhân chính gây trào ngược dạ dày nên bạn có thể dùng những thảo dược này để làm dịu thần kinh, từ đó giảm buồn nôn và trào ngược.

• Nhóm thảo dược chống viêm, làm lành vết loét, ngăn biến chứng: Nano Curcumin, Hoàng liên, Cam thảo, Hậu phác. Nhóm này giúp tăng tác dụng chống viêm, ức chế vi khuẩn HP, ổn định tiêu hóa, thúc đẩy niêm mạc mau lành, giảm tình trạng khó nuốt, nuốt đau. Từ đó, bạn sẽ ngăn ngừa được những biến chứng nguy hiểm như loét thực quản hay ung thư thực quản.

• Nhóm thảo dược giúp ổn định tiêu hóa: Bán hạ bắc, Ngô thù du, Hậu phác, Gừng… Nhóm này giúp giảm axit dịch vị, bảo vệ màng nhầy ở dạ dày và ruột và kích thích tiêu hóa.

ợ chua

Gastosic (*) có dạng viên nang tiện dụng giúp hỗ trợ điều trị các nguyên nhân gây ợ chua, ợ hơi chứng trào ngược dạ dày thực quản, tiêu hóa kém, viêm loét dạ dày… Đây là sản phẩm đã được nhiều chuyên gia y tế khuyên dùng để hỗ trợ các cách trị liệu khác như dùng thuốc Tây hay phẫu thuật. Sản phẩm này được sản xuất bằng dây chuyền công nghệ hiện đại đạt tiêu chuẩn GMP-WHO.

Trên thực tế người bệnh bị trào ngược dạ dày thực quản thường không tồn tại căn nguyên gây bệnh riêng lẻ, mà kết hợp nhiều nguyên nhân trên cùng một người bệnh nên việc điều trị muốn thành công cũng cần phối hợp nhiều cơ chế. Chính vì thế, Gastosic đã được nghiên cứu và phát triển dựa trên nguyên tắc giải quyết vấn đề trào ngược dạ dày thực quản theo đa cơ chế tác động nhằm hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày thực quản tái phát trở lại.

Bạn có thể tìm hiểu chi tiết về sản phẩm Gastosic TẠI ĐÂY.

Bạn không phải quá lo lắng khi bị ợ chua nhưng vẫn cần tìm hiểu đầy đủ những thông tin cần thiết để tránh tình trạng diễn biến theo chiều hướng xấu đi. Hãy lên kế hoạch cho một chế độ ăn uống hợp lý kết hợp với lối sống lành mạnh để bảo vệ sức khỏe của mình một cách tốt nhất bạn nhé.

ợ chua

florida80

07-20-2019, 20:32

Cách viết nhật ký giúp bạn xua tan stress

Tác giả: Thảo Viên

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Cách viết nhật ký giúp bạn xua tan stress

Đừng vội nghĩ rằng chỉ có những cô nàng lãng mạn mới học cách viết nhật ký với những quyển sổ nhỏ xinh xinh… Bạn vẫn đang viết nhật ký hàng ngày để giải tỏa stress với những post chia sẻ trên Facebook đấy!

Stress ngày càng tấn công chúng ta dữ dội hơn trong thời đại có quá nhiều cạnh tranh khốc liệt. Người phương Tây thường tìm đến bác sĩ tâm lý mỗi khi gặp các vấn đề gây stress phổ biến như ly hôn, mất người thân, bế tắc trong công việc… Tuy nhiên, người Việt Nam chúng ta lại không có thói quen chăm sóc sức khỏe tâm lý như vậy.

Nếu bạn không có một bác sĩ tâm lý để tìm đến mỗi khi bị stress, hãy trò chuyện với bạn bè và người thân. Nếu tình trạng tệ đến mức bạn chẳng muốn chia sẻ với ai, đã đến lúc bạn cần học cách viết nhật ký để chữa bệnh stress!

Tại sao bạn nên viết nhật ký?

cách viết nhật ký

Bạn có thể viết nhật ký để ghi chép thông tin, rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ và trị liệu tâm lý.

1. Viết nhật ký để ghi chép thông tin

Từ khi còn là học sinh, bạn đã phải ghi chép bài vở để ghi nhớ kiến thức. Đây là bài tập cơ bản nhất giúp bạn thực hành kỹ năng viết nhật ký sau này. Khi đã trưởng thành hơn, bạn có thể viết nhật ký công việc hay nhật ký du lịch để lưu trữ thông tin quan trọng.

2. Viết nhật ký giúp rèn luyện ngôn ngữ

Nếu bạn yêu thích nghề viết lách, hãy viết nhật ký thường xuyên hơn để rèn luyện ngôn ngữ. Kết hợp với thói quen đọc sách, bạn sẽ tích lũy thêm nhiều cách dùng từ mới mẻ để học cách viết nhật ký hay. Từ đó, bạn sẽ có nhiều cơ hội thành công hơn khi theo nghề ngôn ngữ.

3. Viết nhật ký nhằm trị liệu tâm lý

Nhiều chuyên gia tâm lý khuyên bệnh nhân nên viết nhật ký vì đây là cách giúp cải thiện tâm trạng và các triệu chứng trầm cảm. Các nghiên cứu cũng chứng minh thói quen viết nhật ký tốt cho sức khỏe tinh thần, đồng thời giúp điều trị bệnh hiệu quả hơn.

Bác sĩ Jill Howell (Mỹ) chia sẻ với WebMD rằng: “Viết nhật ký không phải là liệu pháp điều trị tất cả các bệnh, song thói quen này mang đến rất nhiều lợi ích”.

Nếu bạn thường xuyên bị stress, nhật ký có thể được xem là một liệu pháp tâm lý giúp bạn ngăn ngừa nguy cơ bị trầm cảm hoặc tự kỷ.

Hướng dẫn cách viết nhật ký hàng ngày

Nhật ký là một trong những cách chữa bệnh stress mà bất cứ ai cũng có thể áp dụng mỗi khi gặp các vấn đề khó khăn về tâm lý. Bạn có thể mua một quyển sổ viết nhật ký theo phong cách cổ điển hoặc viết nhật ký online trên các blog hay trang mạng xã hội. Tùy theo nhu cầu cá nhân, bạn có thể viết nhật ký học tập, nhật ký hành trình hay nhật ký tình yêu.

florida80

07-20-2019, 20:33

Cách viết nhật ký cổ điển

Đây là lựa chọn rất phù hợp cho những người hướng nội có phong cách sống khép kín nên chỉ muốn giữ một quyển sổ nhật ký cho riêng mình. Sức mạnh của người hướng nội có thể đến từ những câu chuyện ghi chép hàng ngày hay chỉ đơn giản là một câu nói truyền cảm hứng.

Để viết nhật ký theo phong cách cổ điển, bạn chỉ cần chuẩn bị một quyển sổ nhỏ và cây bút. Bạn có thể trang trí sổ viết nhật ký bằng hình vẽ hoặc những tấm ảnh kỷ niệm.

Cách viết nhật ký online

cách viết nhật ký online

Nếu bạn thuộc mẫu người có thói quen online trên mạng xã hội, đây là một gợi ý giúp giải tỏa stress và tăng cường sự kết nối với bạn bè. Cách viết nhật ký online rất đơn giản, thậm chí là hoàn miễn phí vì bạn chẳng hề tốn tiền mua sổ hay bút!

Sau đây là một số cách viết nhật ký online mà bạn có thể lựa chọn:

• Ứng dụng viết nhật ký: Với sự bùng nổ của công nghệ, bạn có thể tải app viết nhật ký về điện thoại để ghi chú bất cứ lúc nào. Nếu dùng Android, bạn có thể tải ứng dụng viết nhật ký như Journey, Day Journal, Daylio, DayGram, Dream Journal Ultimate, Penzu, Universal Diary, Moment Diary, Memoires…

viết nhật ký online
Ứng dụng viết nhật ký Journey

• Viết nhật ký trên Facebook: Mỗi khi bạn viết một status hay post một bức ảnh cá nhân cũng chính là một cách viết nhật ký trên Facebook đấy. Khi viết nhật ký chia sẻ trên mạng xã hội, bạn sẽ cảm thấy giảm bớt stress hơn nhờ nhận được sự tương tác của bạn bè.

cách viết nhật ký trên facebook
Viết nhật ký trên Facebook giúp bạn chia sẻ cảm xúc.

• Viết nhật ký trên mạng với blog cá nhân: Nếu bạn là người thích viết lách, hãy thử cách viết nhật ký trên mạng với blog cá nhân. Đây có thể xem như là một “mảnh đất màu mỡ” để bạn phát triển kỹ năng ngôn ngữ cho nghề viết lách đấy!

viết nhật ký trên mạng
Blog Nhật ký của nàng | Thảo Viên

Cách viết nhật ký học tập

Để hệ thống kiến thức một cách khoa học và dễ nhớ, bạn cần học cách viết nhật ký học tập. Thay vì chép theo lời giảng của giáo viên, bạn nên học cách ghi chép hiệu quả theo các lời khuyên sau đây nhé:

• Viết dàn ý chung của bài với các gạch đầu dòng trước khi ghi chép thông tin chi tiết

• Tập trung lắng nghe để lọc những từ khóa quan trọng chứ không viết nguyên cả câu

• Sử dụng thêm màu sắc, ký hiệu và hình ảnh để nội dung trở nên dễ ghi nhớ hơn

Cách ghi chép hiệu quả không chỉ giúp bạn nắm bắt kiến thức khi đi học mà còn rất hữu ích khi bạn đi làm nhờ khả năng chọn lọc thông tin quan trọng.

Cách viết nhật ký hành trình

Bạn có thể từng nghe nói đến “Nhật ký Đặng Thùy Trâm” thấm đẫm nước mắt đã làm mưa làm gió trên các diễn đàn về một cuộc hành trình khốc liệt trong chiến tranh. Tại sao bạn lại không thử viết nhật ký du lịch để lưu lại những trải nghiệm mới mẻ trong cuộc hành trình khám phá bản thân nhỉ?

Đau khổ vì chia tay người yêu, bạn đi du lịch. Mệt mỏi vì cảm giác trống rỗng, bạn đi du lịch. Stress vì công việc ngập đầu, bạn cũng… đi du lịch. Hãy viết ra tất cả những suy nghĩ và cảm xúc vào nhật ký du lịch, bạn sẽ có thể đi du lịch một mình mà không sợ cô đơn!

Cách viết nhật ký tình yêu

cách viết nhật ký tình yêu
Nhân vật Allie trong phim The Notebook (Nhật ký)

Nếu đã từng xem bộ phim The Notebook (Nhật ký) chuyển thể từ tác phẩm của nhà văn Nicholas Sparks, bạn sẽ học được cách viết nhật ký tình yêu của chàng trai si tình tên Noah. Đừng mỉm cười bỏ qua vì bạn không tin vào những câu chuyện tình lãng mạn, câu chuyện thật sự đã mở ra một cơ hội cho những người bị mắc chứng bệnh Alzheimer nghiệt ngã.

Nhờ có những trang nhật ký của Noah mà bà cụ Allie mới có thể đi qua những năm tháng cuối đời nhẹ nhàng hơn cùng sự nhẫn nại của người chồng ở viện dưỡng lão. Bạn cũng có thể học cách viết nhật ký cho người yêu như một “tuyệt chiêu tán tỉnh” những người có tâm hồn lãng mạn.

Đối với nhật ký tình yêu, bạn chỉ cần thổ lộ một cách chân thành tình cảm của mình là đủ. Trái tim người ấy sẽ tan chảy vì những ngôn từ mộc mạc của bạn đấy!

florida80

07-20-2019, 20:34

Cách viết nhật ký hay giúp bạn tự tin hơn

cách viết nhật ký hay
Học cách viết nhật ký hay khi bình luận về người nổi tiếng | Nhật ký của nàng

Nhật ký vốn dĩ là một cách ghi chép cá nhân, song đôi lúc bạn cũng muốn mình viết hay hơn một chút để tăng hiệu quả truyền tải cảm xúc. Khi bạn tập trung tìm cách lựa chọn ngôn từ, bạn dường như quên hết mọi vấn đề stress mình đang gặp phải.

Liệu bạn có thể học cách viết nhật ký hay để cảm thấy tự tin hơn khi gửi tặng người yêu hoặc chia sẻ trên mạng xã hội?

Cách viết mở đầu nhật ký

Câu mở đầu luôn là một thử thách khó khăn với những người hiếm khi viết lách. Bạn có thể học cách viết mở đầu nhật ký bằng những mẫu câu đơn giản sau đây nhé:

– Anh à, …

– Nhật ký thương yêu, …

– Sài Gòn ngày … tháng … năm …

– Mình cảm thấy ngày hôm nay thật là ….

– Nếu có một cỗ máy thời gian, mình sẽ làm mọi thứ khác đi …

…

Khi học cách viết nhật ký hay, bạn chỉ cần sống thật với những suy nghĩ và cảm xúc của mình. Đừng quá lo lắng khi đặt bút xuống viết những dòng đầu tiên, cách viết mở đầu nhật ký chỉ là một “lời chào” với chính bạn thôi mà!

Cách viết nhật ký như thế nào?

Nếu xem nhật ký là một nơi để rèn luyện kỹ năng viết lách, bạn hãy viết thật đa dạng chủ đề: học hành, công việc, tình bạn, tình yêu, hôn nhân, gia đình… Để học cách viết nhật ký hay, bạn nên đọc nhiều sách hơn để bổ sung vốn từ và rèn luyện cách diễn đạt.

Nếu nhật ký là liệu pháp tâm lý giúp bạn đẩy lùi stress, kiểm soát chứng trầm cảm và ngăn ngừa bệnh tự kỷ thì bạn cần viết rõ ra cảm xúc của mình. Chỉ khi nào nhìn nhận rõ nguyên nhân, bạn mới có thể giải quyết vấn đề một cách triệt để.

Bạn không cần phải viết nhật ký “hay” khi tìm cách chữa bệnh stress, nhưng nhất định phải “thật” khi đối diện với cái tôi trong cuộc chiến nội tâm của chính mình.

Chúng ta có rất nhiều cách để viết nhật ký từ quyển sổ nhỏ, nội dung status trên Facebook cho đến một bài hát dạt dào cảm xúc… Hãy xem nhật ký như một thế giới riêng mà bạn có thể thỏa sức sáng tạo và sống thật với cái tôi cá nhân của mình. Thay vì tìm kiếm cách viết nhật ký hay, bạn nên khám phá sức mạnh nội tâm giúp bạn vượt qua mọi trở ngại để cảm thấy hạnh phúc và gặt hái nhiều thành công!

florida80

07-20-2019, 20:35

Trào ngược dạ dày gây đau lưng, làm sao để giảm?

Tình trạng trào ngược dạ dày gây đau lưng có thể khiến bạn khó chịu mà không biết nên giải quyết ra sao mới đỡ. Nếu kiểm soát được bệnh trào ngược dạ dày, cơn đau lưng cũng sẽ dần giảm bớt.

Trào ngược dạ dày thực quản hay còn gọi là viêm thực quản trào ngược (GERD) là tình trạng xảy ra khi axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Axit dạ dày trào ngược lên thực quản khi có sự rối loạn chức năng cơ thắt thực quản dưới (LES) là một van nằm ở đáy thực quản, phía trên dạ dày có nhiệm vụ đóng mở khi bạn nuốt thức ăn. Bệnh trào ngược dạ dày gây ra nhiều triệu chứng như khó nuốt, ợ chua, buồn nôn và cả đau lưng.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: 10 triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản

Vì sao trào ngược dạ dày gây đau lưng?

Bệnh trào ngược dạ dày không chỉ ảnh hưởng đến thực quản và phần ngực mà còn có thể gây đau lưng do các lý do sau:

• Axit clohydric kích ứng và phá hủy sợi thần kinh: Axit clohydric trong dạ dày khi bị trào ngược có thể gây đau ở phần trên cơ thể từ ngực, vai đến cả lưng trên. Những cơn đau này có thể kéo dài nhiều tiếng với các mức độ nghiêm trọng khác nhau. Tình trạng này nếu không được chữa trị có thể dẫn đến các tổn thương vĩnh viễn như tổn thương mô mềm.

• Tư thế ngủ khi bị trào ngược axit: Bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thường sẽ ngủ với tư thế đầu cao hơn cơ thể để tránh axit chảy ngược lên thực quản. Mặc dù tư thế này có thể làm giảm triệu chứng ợ nóng nhưng lại gia tăng nguy cơ đau lưng. Khi bạn ngủ trong tư thế kê cao đầu, vai và lưng sẽ dễ bị căng và đau.

Cách giảm đau lưng do trào ngược dạ dày

Bên cạnh cách điều trị theo chỉ định của bác sĩ, bạn nên kết hợp với chế độ ăn uống, tập luyện và các loại thảo dược tự nhiên để có thể giảm đau lưng do trào ngược dạ dày hiệu quả.

florida80

07-20-2019, 20:36

1. Ăn uống hợp lý

trào ngược dạ dày gây đau lưng

Có một số thực phẩm có thể giảm nhẹ các triệu chứng trào ngược dạ dày nhưng cũng có thực phẩm làm chứng này nặng hơn. Vậy nên, bạn hãy tìm hiểu xem mình nên ăn gì và kiêng gì.

Những thực phẩm bạn nên ăn là:

• Trái cây: Bạn có thể bổ sung các loại trái cây không chứa axit để có thêm các khoáng chất tốt cho hệ tiêu hóa như chất xơ và kali. Một số loại trái cây bạn có thể chọn là táo, chuối, dưa hấu…

• Rau củ quả: Các loại rau củ quả khá ít chất béo và đường mà lại rất tốt cho hệ tiêu hóa. Bạn có thể bổ sung các loại rau củ quả như đậu cô ve, súp lơ xanh, súp lơ trắng, măng tây, khoai tây và dưa chuột.

• Thịt nạc: Thịt gà, gà tây hay thịt bò khi đã lọc da và mỡ thường có ít chất béo nên sẽ là nguồn dinh dưỡng thích hợp cho những ai bị trào ngược dạ dày. Những loại protein ít béo này thường dễ tiêu hóa nên sẽ không gây khó tiêu và ợ nóng mà còn có thể giúp bạn tăng cơ.

• Các loại cá: Cá có nhiều dinh dưỡng tốt cho cơ thể mà lại không có nhiều chất béo xấu gây hại cho hệ tiêu hóa. Bạn có thể hấp hay nướng loại cá mình thích như cá hồi, cá chép, cá ngừ…

• Sữa chua: Sữa chua chứa nhiều protein có lợi cho hệ tiêu hóa và probiotic, một lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa và cải thiện sức đề kháng. Vậy nên bạn hãy ăn sữa chua mỗi ngày để giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn nhé.

Nếu muốn giảm đau lưng do trào ngược dạ dày, bạn cần tránh các thực phẩm có hại cho hệ tiêu hóa như:

• Thức ăn cay nóng: Các thực phẩm cay nóng hoặc có nhiều tỏi có thể kích ứng dạ dày và gây ra triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày như ợ chua, ợ nóng và cả đau lưng.

• Nước có ga: Ga từ các loại đồ uống như soda hay bia sẽ tích tụ trong dạ dày và dẫn đến tình trạng trào ngược dạ dày. Bên cạnh đó, đồ uống có caffeine hay cồn cũng có thể kích ứng dạ dày nên bạn cần cân nhắc tránh dùng.

• Thức ăn có tính axit: Các thực phẩm có chứa nhiều axit sẽ khiến bệnh trào ngược dạ dày ngày càng nặng thêm. Vậy nên bạn hãy tránh các món có nhiều axit như cam hay chanh trong thực đơn hàng ngày của mình.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Trào ngược dạ dày nên ăn gì?

2. Tập luyện để giảm đau lưng

Hoạt động thể chất nhẹ nhàng sẽ giúp bạn tiêu hóa thức ăn tốt hơn và từ đó giảm bớt tình trạng trào ngược dạ dày và ngừa được triệu chứng đau lưng của bệnh. Ngoài ra, vận động cũng có thể giúp bạn duy trì cân nặng hợp lý và giảm bớt áp lực lên lưng. Bạn có thể đi bộ nhẹ nhàng hay tập yoga theo sở thích của mình.

3. Dùng một số thảo dược

trào ngược dạ dày gây đau lưng

Một số loại thảo dược có thể giúp bạn giảm nhẹ trào ngược dạ dày và các triệu chứng khó chịu đi kèm. Bạn có thể tham khảo các thảo dược có ích cho trường hợp trào ngược dạ dày gây đau lưng như:

• Nghệ và mật ong: Nghệ và mật ong được sử dụng như một gia vị phổ biến trong các bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, bạn có thể sử dụng những gia vị này để hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày thực quản rất hiệu quả. Hai thành phần này có thể bảo vệ niêm mạc dạ dày, tiêu diệt các vi khuẩn có hại trong dạ dày và giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn tốt hơn.

• Gừng: Gừng là một chất chống viêm tự nhiên thường dùng để giảm nhẹ các bệnh đường tiêu hóa, bớt các triệu chứng, chống viêm thực quản và hạn chế viêm loét dạ dày. Vậy nên bạn có thể cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày gây đau lưng bằng cách dùng gừng.

• Cây thì là: Cây thì là được cho là có thể hỗ trợ tiêu hóa khá tốt. Bạn có thể bổ sung loại thảo dược này để giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu của bệnh trào ngược dạ dày như ợ hơi, ợ chua, đau lưng…

• Trà hoa cúc: Loại trà thảo mộc này có thể giúp bạn ngăn trào ngược axit dạ dày và một số vấn đề về tiêu hóa khác. Bạn chỉ cầm ngâm hoa cúc vào ly nước nóng là đã có món trà thanh mát tốt cho dạ dày rồi.

HIện nay, một số loại thảo dược chữa trào ngược dạ dày đã được kết hợp vào các thực phẩm chức năng tiện lợi. Ví dụ như sản phẩm Gastosic có 8 loại thảo dược chuyên biệt chữa trào ngược dạ dày thực quản kết hợp với tinh chất nghệ Nano Curcumin chuyển giao từ Viện Hàn Lâm & KHCN Việt Nam.

Sản phẩm giúp giảm nhanh các triệu chứng trào ngược dạ dày như ợ hơi, ợ chua, nóng rát, tức ngực, buồn nôn, đau lưng… Hơn nữa, Gastosic cũng đồng thời ngừa trào ngược dạ dày tái phát và ngăn các biến chứng nguy hiểm.

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Gastosic được bào chế dựa trên nguyên tắc đa tác động cùng với 3 nhóm thảo dược chuyên biệt:

florida80

07-20-2019, 20:37

• Nhóm thảo dược làm dịu thần kinh, giảm stress, ngừa tái phát: Nhóm này gồm các thảo dược Cúc La Mã, Cam thảo, Thương truật. Căng thẳng là nguyên nhân chính gây trào ngược dạ dày nên bạn có thể dùng những thảo dược này để làm dịu thần kinh, từ đó giảm buồn nôn và trào ngược.

• Nhóm thảo dược chống viêm, làm lành vết loét, ngăn biến chứng: Nhóm thảo dược này gồm Nano Curcumin, Hoàng Liên, Cam Thảo, Hậu Phác. Nhóm này giúp tăng tác dụng chống viêm, ức chế vi khuẩn HP, ổn định tiêu hóa, thúc đẩy niêm mạc mau lành, giảm tình trạng khó nuốt, nuốt đau. Từ đó, bạn sẽ ngăn ngừa được những biến chứng nguy hiểm như loét thực quản hay ung thư thực quản.

• Nhóm thảo dược giúp ổn định tiêu hóa: Gồm các thảo dược Bán Hạ Bắc, Ngô Thù Du, Hậu Phác, Gừng… Nhóm này giúp giảm axit dịch vị, bảo vệ màng nhầy ở dạ dày và ruột và kích thích tiêu hóa.

Gastosic (*) có dạng viên nang tiện dụng giúp hỗ trợ điều trị các nguyên nhân gây trào ngược dạ dày thực quản, tiêu hóa kém, viêm loét dạ dày… Đây là sản phẩm đã được nhiều chuyên gia y tế chuyên dùng để hỗ trợ các cách trị liệu khác như dùng thuốc Tây hay phẫu thuật.

Hàng trăm nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế đã chứng minh hiệu quả trên bệnh trào ngược dạ dày của các thành phần trong Gastosic. Sản phẩm này được sản xuất bằng dây chuyền công nghệ hiện đại đạt tiêu chuẩn GMP-WHO.

Bạn có thể tìm hiểu chi tiết về sản phẩm Gastosic TẠI ĐÂY.

Bệnh trào ngược dạ dày gây đau lưng và ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng cuộc sống mỗi ngày. Tuy nhiên, bạn có thể giảm nhẹ cơn đau lưng bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, vận động nhẹ nhàng kết hợp với việc dùng thảo dược hỗ trợ chữa trào ngược dạ dày.

———————————————————— ——————————————

trào ngược dạ dày gây đau lưng

trào ngược dạ dày dây đau lưng

Trên thực tế người bệnh bị trào ngược dạ dày thực quản thường không tồn tại căn nguyên gây bệnh riêng lẻ, mà kết hợp nhiều nguyên nhân trên cùng một người bệnh nên việc điều trị muốn thành công cũng cần phối hợp nhiều cơ chế. Chính vì thế, Gastosic đã được nghiên cứu và phát triển dựa trên nguyên tắc giải quyết vấn đề trào ngược dạ dày thực quản theo đa cơ chế tác động nhằm hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày thực quản tái phát trở lại.

(*) Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Không nên dùng cho phụ nữ có thai.

florida80

07-20-2019, 20:37

8 bài thuốc chữa trào ngược dạ dày bằng Đông y

Đây là một bài viết được tài trợ. Để biết thêm thông tin về chính sách Quảng cáo và Tài trợ của chúng tôi, vui lòng đọc thêm tại đây.

Tác giả: An Yên

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

8 bài thuốc chữa trào ngược dạ dày bằng Đông y

Bài thuốc chữa trào ngược dạ dày bằng Đông y được biết với tác dụng điều trị hiệu quả và có thể sử dụng lâu dài mà không gây ra tác dụng phụ.

Hầu hết người bệnh trào ngược dạ dày đều sử dụng phương pháp Tây y để điều trị căn bệnh trào ngược. Tuy nhiên, việc điều trị chỉ nhằm vào triệu chứng và vẫn tiềm ẩn nguy cơ tái phát thường xuyên. Nhiều người đã bắt đầu tìm cách chữa trào ngược dạ dày bằng Đông y như một giải pháp mang đến tia sáng hy vọng trong cuộc chiến đẩy lùi chứng bệnh.

Các bài thuốc Đông y tập trung điều trị nguyên nhân trào ngược dạ dày, đồng thời hỗ trợ tăng cường sức khỏe người bệnh. Bên cạnh đó, việc điều trị trào ngược dạ dày không thể chỉ “một sớm một chiều” mà Đông y lại là một giải pháp lâu dài hiệu quả và ít gây tác dụng phụ. Hãy cùng tìm hiểu 8 bài thuốc chữa trào ngược dạ dày bằng Đông y dưới đây nhé!

1. Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày do căng thẳng thần kinh

Sự căng thẳng thần kinh làm tăng trương lực co bóp, đẩy dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Từ đó khiến cơ thắt thực quản dưới trở nên nhạy cảm, đóng mở thường xuyên làm dịch vị trào ngược lên thực quản gây ra triệu chứng đau rát, ợ hơi, ợ nóng, buồn nôn khó chịu. Căng thẳng thần kinh vừa là nguyên nhân gây ra bệnh, vừa là yếu tố làm bệnh trào ngược dạ dày thêm trầm trọng hơn.

Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày do căng thẳng thần kinh bao gồm:
•Bán hạ chế, Chỉ xác: Mỗi loại 10g.
•Hắc táo nhân, Phòng sâm: Mỗi loại 20g.
•Viễn chi, Trần bì, Cam thảo: Mỗi loại 12g.
•Hoài sơn, Sát căn, Liên nhục, Ngưu tất, Bạch truật: Mỗi loại 16g.

Bạn sử dụng ấm sắc thuốc để sắc 1 thang thuốc dùng trong 2 ngày. Mỗi ngày dùng 2 lần và dùng sau khi ăn.

Để chữa trào ngược dạ dày do căng thẳng thần kinh, bạn cần phối hợp giữa bài thuốc Đông y và thay đổi lối sống tinh thần. Bạn nên tránh ôm công việc quá nhiều, làm quá sức, hãy nghỉ ngơi và suy nghĩ tích cực hơn để phòng ngừa bệnh.

2. Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày do thức ăn gây kích ứng

Đối với bệnh trào ngược dạ dày, người bệnh cần có chế độ ăn uống hợp lý. Khi bạn vô tình ăn phải những thức ăn lạ, cay, nóng dầu mỡ thì đó có thể là nguyên nhân gây ra rối loạn chức năng sinh lý dạ dày – thực quản. Một số triệu chứng trào ngược do thực phẩm thường là đau bụng, đầy bụng, đau tức thượng vị, ợ hơi, buồn nôn…

Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày do thực phẩm gây ra bao gồm:
•Sinh khung: 4g.
•Hoàng kỳ: 15g.
•Trần bì, Chỉ xác: Mỗi loại 10g.
•Xương bồ, Đương quy, Lá lốt: Mỗi loại 12g.
•Tía tô, Ngũ sắc, Hoài sơn, Biển đậu, Bạch truật, Sâm đại hành, Lá đắng: Mỗi loại 16g.

Bạn sắc 1 thang thuốc dùng trong 2 ngày. Mỗi ngày dùng 2 lần và dùng sau khi ăn. Bên cạnh đó, bạn nên hạn chế ăn các thực phẩm làm trầm trọng hơn chứng trào ngược dạ dày như thực phẩm có tính axit, thức ăn cay nóng, rượu bia, thức uống có ga…

florida80

07-20-2019, 20:38

3. Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày do suy giảm sức khỏe

chữa trào ngược dạ dày bằng đông y

Triệu chứng trào ngược dạ dày khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, chán ăn, mất ngủ, suy giảm sức khỏe tinh thần và thể chất. Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày giúp hồi phục sức khỏe bao gồm:
•Rau má: 20g.
•Chi tử, Bán hạ, Trần bì: Mỗi loại 10g.
•Bạch thược, Đan bì, Râu bắp: Mỗi loại 12g.
•Mã đề, Bạch truật, Đương quy, Cam thảo, Hoài sơn, Liên nhục: Mỗi loại 16g.

Bạn sắc 1 thang thuốc dùng trong 2 ngày. Mỗi ngày dùng 2 lần và dùng sau khi ăn. Bên cạnh đó, bạn nên kết hợp nghỉ ngơi phù hợp, thư giãn cơ thể bằng cách đi bộ nhẹ nhàng, nghe nhạc…

4. Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày do đau thượng vị

Người bệnh trào ngược dạ dày bị đau vùng thượng vị lan tới hai mạng sườn, đắng miệng, cảm giác khó chịu, hay cáu gắt, ợ hơi, nôn chua. Trong trường hợp nặng, người bệnh có thể đau dữ dội từng cơn, nôn mửa hay nhạt miệng.

Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày trong trường hợp này bao gồm:
•Sa nhân: 8g.
•Hương phụ, Ô dược: Mỗi loại 20g.
•Diên hồ sách, Cam thảo, Trần bì, Cam thảo: Mỗi loại 12g.

Bạn hãy sắc lấy 1 thang thuốc với 1,5l nước, sắc lọc bỏ bã lấy 150ml, uống chia đều 4 phần và uống trong ngày.

5. Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày giúp cải thiện triệu chứng

Bài thuốc Đông y dưới đây giúp cải thiện các triệu chứng trào ngược dạ dày như vùng thượng vị đau nhiều, nóng rát, miệng khô, đắng miệng, ợ chua… Các vị thuốc bao gồm:
•Trần bì: 10g
•Thanh bì: 8g
•Trạch tả: 16g
•Bối mẫu: 12g
•Thược dược, Chi tử, Đan bì: Mỗi loại 20g.

Bạn sắc 1 thang thuốc với 1,7 lít nước, lọc bỏ bã lấy 250ml, uống nguội và chia đều 5 phần uống trong ngày.

6. Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày bị nôn mửa

Người bệnh trào ngược dạ dày có thể gặp phải triệu chứng bị đau vùng thượng vị liên miên, mệt mỏi, đầy bụng, nôn mửa… Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày cho tình trạng này bao gồm Nhân sâm (15g), Can khương (30g), Thục tiêu (10g), Di đường (100g).
•Can khương: Vị cay, tính ấm, thông mạch.
•Nhân sâm: Tăng cường hệ miễn dịch, sức khỏe, thanh lọc cơ thể, ngăn ngừa đau dạ dày, nôn mửa.

Bạn sắc 1 thang thuốc với 1,2l nước, lọc bỏ bã lấy 150ml đun sôi hòa với Di đường, quấy tan đều, chia 4 phần và uống trong ngày.

7. Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày với triệu chứng suy nhược

Người bệnh trào ngược dạ dày với triệu chứng bị đau vùng thượng vị sau ăn uống, đau dữ dội âm ỉ, triệu chứng tăng dần theo thời gian. Bên cạnh đó, người bệnh còn cảm thấy mệt mỏi và có thể kèm theo triệu chứng tiêu chảy.

Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày cho tình trạng này bao gồm

florida80

07-20-2019, 20:39

7. Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày với triệu chứng suy nhược

Người bệnh trào ngược dạ dày với triệu chứng bị đau vùng thượng vị sau ăn uống, đau dữ dội âm ỉ, triệu chứng tăng dần theo thời gian. Bên cạnh đó, người bệnh còn cảm thấy mệt mỏi và có thể kèm theo triệu chứng tiêu chảy.

Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày cho tình trạng này bao gồm:
•La bạc tử: 10g.
•Phục linh: 18g.
•Sơn tra, Bán hạ: Mỗi loại 16g.
•Trần bì, Liên kiều: Mỗi loại 8g.
•Mạch nha, Thần khúc: Mỗi loại 20g.

Bạn lấy các loại thuốc trên giã giập, sắc với 1,5l nước, lọc bỏ bã lấy 250ml, chia đều 4 phần. Bạn canh sao cho ngày uống 3 lần và tối uống 1 lần.

8. Bài thuốc Đông y chữa trào ngược dạ dày với sản phẩm Gastosic

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Gastosic (*) có xuất xứ từ các bài thuốc An vị khang, Hoàng liên bình vị tán, Kiện tì… với tác dụng ức chế tiết axit dịch vị, tái tạo và bảo vệ lớp màng nhầy dạ dày. Gastosic có tác dụng chữa trào ngược dạ dày từ nguyên nhân gây bệnh, nhờ đó hạn chế được tình trạng trào ngược tái phát và biến chứng, đây là điểm khác với thuốc Tây y.

Các nhà khoa học của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã Nano hóa thành công Curcumin trong nghệ thành hoạt chất Nanocurcumin cải thiện tính tan và tăng khả năng hấp thu Curcumin vào cơ thể gấp 40 lần. Điều này mang lại tác dụng chống viêm hiệu quả, giảm tiết axit dịch vị và ngăn ngừa các nguyên nhân gây trào ngược dạ dày.

Tuy nhiên, nếu chỉ sử dụng Nanocurcumin thôi thì không đảm bảo tác dụng, bạn cần bổ sung thêm 8 thảo dược chuyên biệt khác như:
•Ngô thù du: Chống viêm, tốt cho tiêu hóa
•Cúc La Mã: Chống viêm, giảm đau và an thần
•Bán hạ bắc, gừng: Chống nôn, tốt cho tiêu hóa
•Cam thảo: Tác dụng chống viêm loét và điều hòa các vị thuốc khác
•Hậu phác: Làm giảm chứng đầy hơi, ăn không tiêu, giảm tiết dịch vị
•Hoàng liên, Cam thảo: Ức chế tiết dịch vị, bảo vệ lớp màng nhầy của dạ dày, ruột

chữa trào ngược dạ dày bằng đông y

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Gastosic ra đời giúp giải quyết chứng trào ngược dạ dày thực quản dựa trên 3 cơ chế tác dụng giảm nhanh các triệu chứng như ợ hơi, ợ nóng, đau rát, buồn nôn… Gastosic còn làm dịu thần kinh, ức chế tiết dịch vị axit và làm lành các tổn thương thực quản, ngăn ngừa biến chứng.

Trên thực tế người bệnh bị trào ngược dạ dày thực quản thường không tồn tại căn nguyên gây bệnh riêng lẻ, mà kết hợp nhiều nguyên nhân nên việc điều trị muốn thành công cũng cần kết hợp nhiều cơ chế. Chính vì thế, Gastosic đã được nghiên cứu và phát triển dựa trên nguyên tắc giải quyết vấn đề trào ngược dạ dày thực quản theo đa cơ chế tác động nhằm hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày thực quản tái phát trở lại.

Hy vọng với 8 bài thuốc chữa trào ngược dạ dày bằng Đông y này, bạn có thể nhanh chóng đẩy lùi triệu chứng khó chịu và sớm trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường. Hãy kiên trì sử dụng thuốc để có thể điều trị trào ngược dạ dày hiệu quả, bạn nhé!

florida80

07-20-2019, 20:41

Cách trị ho giúp bạn ngủ ngon giấc

Tác giả: Phan Vân Anh

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

florida80

07-20-2019, 20:42

Mỗi khi chuẩn bị chìm vào giấc ngủ bạn lại bị cơn ho dai dẳng đánh thức? Có nhiều cách trị ho đơn giản đến từ việc điều chỉnh lối sống hàng ngày của bạn như thay đổi tư thế ngủ, giữ phòng ngủ sạch sẽ, uống mật ong…

Để hạn chế bị ho vào ban đêm và giúp bạn có một giấc ngủ ngon lành cho đến sáng thì bạn cần có các biện pháp nhằm hạn chế những nguyên nhân gây ra tình trạng ho.

Ngoài ra, bạn có thể thay đổi lối sống của mình theo những cách tích cực nhằm duy trì sức khỏe thật tốt. Hello Bacsi mách bạn những cách trị ho hiệu quả, giúp bạn ngăn ngừa ho vào ban đêm cho cả người lớn lẫn trẻ em nhé.

1. Gối đầu cao hơn khi ngủ

cách trị ho

Tư thế ngủ có thể là nguyên nhân gây ra các cơn ho vào ban đêm, đặc biệt là khi bạn đang có đờm. Nếu bạn ngủ ở tư thế nằm ngửa, đầu thấp thì dịch mũi sau và chất nhầy khi nuốt trong ngày sẽ dồn về phía cổ họng gây kích thích khiến bạn bị ho.

Không chỉ vậy, khi nằm xuống với tư thế gối thấp thì axit trong dạ dày cũng có thể bị trào ngược lên vùng phổi, họng gây ho. Ngoài ra, bạn cũng nên nằm nghiêng một bên thay vì nằm ngửa khi ngủ. Nguyên nhân là vì tư thế nằm ngửa dễ gây khó khăn cho quá trình thở ban đêm và gây ho.

Mỗi đêm khi ngủ, bạn nên gối cao đầu khoảng từ 15 – 20 cm. Điều này sẽ giúp cho đường hô hấp mở, thông thoáng và ngăn ngừa các chất kích thích làm kích ứng cổ họng.

2. Sử dụng máy tạo ẩm trong phòng ngủ

Nhiệt độ lạnh hay nóng từ điều hòa, từ quạt điện, máy sưởi… đều dễ khiến cho cơn ho trở nên trầm trọng hơn bởi chúng làm cho đường thở của bạn bị khô. Đặc biệt khi nhà có trẻ em, bạn cần phải thực hiện một số giải pháp phòng ngừa sự ảnh hưởng của không khí khô trong quá trình sử dụng hệ thống sưởi ấm hay máy điều hòa.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các loại cây trồng như hương thảo, oải hương, húng quế, bạc hà, bạc hà cay, hòa bình… nếu được trồng trong nhà cũng sẽ giúp lọc không khí, cân bằng độ ẩm, nâng cao khả năng chống lại các dấu hiệu nấm mốc.

Bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm không khí hoặc đặt một chậu nước nhỏ cũng như trồng cây xanh thích hợp trong phòng để tránh không khí bị khô và ẩm.

3. Uống nước mật ong ấm trước khi ngủ

Cách chữa ho bằng mật ong là một cách trị ho dân gian mà rất nhiều người đã áp dụng và đạt được hiệu quả rõ rệt. Đây là một liệu pháp thiên nhiên giúp giảm bớt tình trạng ho, vì mật ong giúp làm dịu màng nhầy trong cổ họng.

Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng không bao giờ cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi uống mật ong. Trẻ còn quá nhỏ nên hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn chỉnh, rủi ro ngộ độc botulism vì sử dụng mật ong có thể dẫn đến tử vong.

Bạn có thể pha 2 muỗng cà phê mật ong cùng một tách nước ấm kèm nước cốt chanh. Hãy uống khoảng 30 phút trước khi đi ngủ để giúp bạn giảm bớt cơn ho.

4. Ngăn ngừa trào ngược dạ dày thực quản

Khi nằm xuống, axit trong dạ dày dễ bị trào ngược lên vùng phổi, họng gây kích thích biểu hiện là những cơn ho. Đặc biệt khi bạn ăn quá nhiều vào buổi tối cũng như ăn quá sát giờ đi ngủ.

Cách khắc phục đơn giản và hiệu quả là:

– Bạn nên ăn ít hơn vào bữa tối đồng thời bạn nên ăn tối sớm và cố gắng duy trì khoảng thời gian từ bữa tối đến giờ đi ngủ tối thiểu là 2 tiếng.

– Hãy hạn chế ăn đồ cay nóng, quá lạnh hay nhiều dầu mỡ.

– Kê gối cao hơn khi nằm và ngủ nghiêng một bên cũng giúp bạn tránh bị ho và ngủ ngon giấc hơn.

Bạn nên tập thói quen ăn tối sớm với khẩu phần nhỏ đồng thời tránh các loại đồ ăn dễ gây trào ngược dạ dày. Đây là một cách trị ho về đêm mà bạn có thể áp dụng mỗi ngày.

5. Giữ gìn phòng ngủ luôn sạch sẽ

florida80

07-20-2019, 20:43

Nếu bạn bị ho dai dẳng vào ban đêm và dễ bị dị ứng, hãy giữ cho giường ngủ sạch sẽ. Mạt bụi là những sinh vật nhỏ li li ăn các vảy da chết, thường sống ở trên giường và là tác nhân dị ứng phổ biến. Đặc biệt là khi bạn bị dị ứng hoặc hen suyễn thì tình trạng dị ứng càng nặng.

Bạn cần thường xuyên vệ sinh phòng ngủ của mình sạch sẽ, hạn chế nuôi thú cưng trong phòng ngủ cũng như chú ý giặt ga trải giường đều đặn ít nhất mỗi tuần một lần với nước nóng.

6. Diệt trừ gián trong nhà

Nước bọt, phân và các bộ phận cơ thể của gián có thể gây ho và các triệu chứng dị ứng khác. Theo Tổ chức Hen suyễn và Dị ứng Hoa Kỳ, gián là nguyên nhân phổ biến gây dị ứng và khiến người bệnh lên cơn hen.

Bạn có thể giúp ngăn ngừa hoặc giảm gián trong nhà bằng cách:

– Giữ hộp đựng thức ăn kín để chúng không hấp dẫn lũ gián.

– Loại bỏ những tờ báo và tạp chí cũ nhiều bụi bẩn để không tạo điều kiện cho gián ẩn nấp.

– Thu dọn thùng rác thường xuyên, nên dùng thùng rác có nắp đậy kín.

Bạn có thể sử dụng các loại thuốc xịt côn trùng để xua đuổi gián. Hãy lưu ý làm theo hướng dẫn sử dụng vì rất nhiều loại thuốc độc hại với cả gián và người.

7. Điều trị bệnh viêm xoang

florida80

07-20-2019, 20:44

Người bị viêm xoang khi nằm xuống thì chất nhầy trong xoang bị tắc hay viêm sẽ chảy xuống mặt sau cổ họng gây kích ứng và ngứa cổ họng. Lúc này, bạn cần phải tìm ra biện pháp điều trị viêm xoang để hạn chế ho về đêm. Bạn có thể áp dụng một số cách giảm thiểu bệnh như:

– Vệ sinh tai – mũi – họng thường xuyên bằng nước muối sinh lý, như vậy sẽ giúp loại bỏ một phần đờm dãi, dịch nhầy ra ngoài.

– Uống nhiều nước ấm sẽ giúp làm loãng đờm, tống đờm ra ngoài dễ hơn.

– Uống thuốc điều trị bệnh theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Nếu ho vào ban đêm là do một tình trạng y tế như viêm xoang, thì bạn cần phải điều trị. Bạn có thể cần một đơn thuốc từ bác sĩ để thoát khỏi tình trạng ho dai dẳng.

8. Điều trị triệu chứng cảm lạnh

Tình trạng ho của bạn có thể bị gây ra bởi bệnh cảm lạnh thông thường. Điều này có thể trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm hoặc khi bạn nằm xuống. Khi ấy bạn cần dành nghỉ ngơi, ăn những món tốt cho bệnh cảm như súp gà, uống nhiều nước ấm.

Đối với người lớn, khi bị cảm lạnh với những triệu chứng đầu tiên xuất hiện gây khó chịu trên đường hô hấp. Một trong những lựa chọn tối ưu nhất là sử dụng thuốc nhỏ mũi và thuốc kháng histamine với thời gian sử dụng tối đa không quá 7 ngày. Trong phần lớn trường hợp đau họng, ho và đờm có thể tự thuyên giảm mà không cần sử dụng loại thuốc nào.

Nếu bạn bị ho nặng vì cảm lạnh thì bạn có thể sử dụng thuốc ho cũng như thuốc xịt thông mũi đối với người lớn và trẻ em trên 6 tuổi.

9. Không hút thuốc lá

Ho mạn tính gặp vào ban đêm, nhất là lúc chợp mắt là một tác dụng phụ thường gặp của việc hút thuốc lá lâu dài. Đây không phải là cách trị ho nhanh chóng, nhưng nếu bạn là người hút thuốc lá, thì bạn cần áp dụng cách bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt. Điều này sẽ khiến không chỉ tình trạng ho được cải thiện mà sức khỏe tổng thể của bạn cũng tốt hẳn lên.

Tình trạng ngửi khói thuốc, tức hút thuốc lá thụ động cũng nguy hiểm tương tự. Do đó, bạn cần chủ động tránh xa những nơi có khói thuốc để trị ho hiệu quả hơn.

Bạn hãy chủ động điều chỉnh thói quen khi ngủ, không hút thuốc lá cũng như tập trung điều trị những chứng bệnh có thể gây ho dai dẳng về đêm như trào ngược dạ dày thực quản, viêm xoang, hen suyễn… Để luôn ngủ ngon giấc và tràn đầy năng lượng làm việc vào sáng hôm sau, thói quen sống lành mạnh chính là một cách trị ho tự nhiên mà bạn có thể áp dụng ngay đấy

florida80

07-20-2019, 20:45

Nhìn mặt đoán bệnh để kiểm tra sức khỏe

Tác giả: Tuyết Trinh

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Bạn có thể nhìn mặt đoán bệnh mỗi khi soi gương để kịp thời phát hiện các vấn đề sức khỏe như viêm gan, herpes, lupus…

Bạn đừng nghĩ soi gương chỉ là để kiểm tra xem diện mạo của mình trông như thế nào. Hãy nhìn kỹ xem có dấu hiệu nào bất thường xuất hiện trên gương mặt bạn không vì đó có thể là lời cảnh báo cho nhiều vấn đề sức khỏe. Dưới đây là 8 cách nhìn mặt đoán bệnh đơn giản cảnh báo bạn nên sớm điều trị nhé.

1. Nhìn mặt đoán bệnh qua da và mắt

Da và mắt bị vàng có thể là triệu chứng của bệnh vàng da. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể tạo ra quá nhiều chất thải trong quá trình phá vỡ các tế bào hồng cầu. Điều này là bình thường và không gây hại ở những trẻ được sinh ra trước 38 tuần do gan vẫn chưa phát triển hoàn thiện.

Ở người lớn, bệnh vàng da có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề nghiêm trọng hơn như nhiễm virus viêm gan, bệnh bạch cầu đơn nhân, các bệnh về gan, mật, tụy…

2. Nhìn mặt đoán bệnh qua nốt ruồi

nhìn mặt đoán bệnh

Nốt ruồi thường là những chấm màu đen hay nâu xuất hiện trên da. Đây là tế bào biểu bì được tạo thành bởi hắc tố, những tế bào góp phần tạo nên màu sắc da. Đa số nốt ruồi là lành tính nhưng bạn cần đến khám bác sĩ sớm nếu nhận thấy sự xuất hiện của những bất thường như:
•Nốt ruồi bất đối xứng
•Màu sắc nốt ruồi không đều
•Đường viền ngoài nốt ruồi bị mờ
•Đường kính nốt ruồi to hơn hạt đậu
•Nốt ruồi có sự biến đổi trong vòng vài tuần trở lại đây

Sự biến đổi bất thường ở nốt ruồi là dấu hiệu nguy hiểm cảnh báo ung thư da, trong đó ung thư tế bào hắc tố là ác tính nhất và có tỷ lệ tử vong rất cao.

3. Nhìn mặt đoán bệnh qua vết loét

Những vết loét quanh môi, miệng thường là những vết loét lạnh gây ra bởi virus gây mụn rộp sinh dục (Herpes) loại 1. Đa số trường hợp bị mụn rộp sinh dục ở miệng thường là do bị lây nhiễm qua nước bọt. Khi bạn đã bị nhiễm virus, virus sẽ ở lại trong cơ thể. Các vết loét do virus gây ra sẽ bắt đầu bùng phát trở lại khi bạn bị bệnh, lo lắng, mệt mỏi hay tiếp xúc với ánh mặt trời quá lâu.

Hầu hết các trường hợp bị mụn rộp sinh dục sẽ tự biến mất. Bạn cũng có thể dùng thuốc mỡ bôi ngoài kết hợp với thuốc uống điều trị có thể cải thiện bệnh.

4. Nhìn mặt đoán bệnh qua đôi môi

nhìn mặt đoán bệnh

Ai cũng có khả năng bị khô môi vào một thời điểm nào đó, đặc biệt là khi thời tiết trở nên lạnh và khô. Son dưỡng môi sẽ giúp bạn dưỡng ẩm môi và hạn chế môi bị bong tróc, nứt nẻ. Tuy nhiên, khô môi cũng có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe như tình trạng thiếu nước khi cơ thể không được cung cấp lượng nước thiết yếu để duy trì các hoạt động chuyển hóa.

Tình trạng khô môi cũng có thể là do dị ứng hay phản ứng của cơ thể đối với một số loại thuốc như steroid.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: 6 dấu hiệu bạn bị mất nước: Hãy bổ sung nước ngay!

5. Nhìn mặt đoán bệnh qua nốt ban

florida80

07-20-2019, 20:46

Đa phần các nốt ban đều không quá nghiêm trọng và sẽ dần tự hết, nhưng ban hình cánh bướm lại là điều đáng lưu ý. Các nốt ban này sẽ xuất hiện ở vùng má với hình dạng như cánh bướm và thường là dấu hiệu của bệnh lupus. Đây là một căn bệnh hình thành khi hệ thống miễn dịch tấn công các mô và cơ quan trong chính cơ thể bạn.

Khi bị các nốt ban, bạn cũng có thể thấy mình bị sốt, các khớp đau nhức và co cứng lại, ngón tay chuyển sang màu xanh khi gặp lạnh.

Khi xuất hiện nốt ban, bạn nên sớm đến gặp bác sĩ nếu xuất hiện những nốt ban không rõ nguyên nhân đi kèm với những triệu chứng khác.

6. Nhìn mặt đoán bệnh qua bọng mắt

florida80

07-20-2019, 20:48

6. Nhìn mặt đoán bệnh qua bọng mắt

nhìn mặt đoán bệnh

Khi khu vực bọng mắt chứa quá nhiều chất lỏng sẽ làm xuất hiện tình trạng sưng. Thời tiết nóng ẩm nhiều khả năng chính là nguyên nhân khiến cơ thể bạn giữ nhiều nước hơn. Thói quen thích ăn nhiều món mặn hay tình trạng thay đổi hormone cũng khiến bọng mắt bị sưng húp.

Tình trạng sưng bọng mắt cũng thường xuất hiện nhiều hơn khi bạn lớn tuổi do quá trình lão hóa khiến các cơ nâng đỡ mí mắt dần yếu đi.

Nếu bạn còn bị đỏ mắt và ngứa thì đó có thể là phản ứng dị ứng với thức ăn, phấn hoa, mỹ phẩm trang điểm, nước hoa, sữa rửa mặt…

7. Nhìn mặt đoán bệnh qua số lượng lông

Lông mọc nhiều không chỉ gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu cảnh báo bạn đang gặp phải vấn đề về sức khỏe. Nguyên nhân có thể là do sự tăng tiết androgen tuyến sinh dục trong hội chứng buồng trứng đa nang, chẹn steroid buồng trứng, kháng insulin trong bệnh đái tháo đường…

Phương pháp đơn giản nhất để điều trị tình trạng lông mọc bất thường chính là nhổ lông hay cạo lông. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ có tác dụng tức thời vì lông sau đó sẽ mọc trở lại và thậm chí sẽ mọc nhiều hơn.

Bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định dùng thuốc điều trị hay sử dụng laser để làm chậm lại quá trình tăng trưởng của lông.

8. Nhìn mặt đoán bệnh qua vết nám

nhìn mặt đoán bệnh

Nám là tình trạng da mặt xuất hiện những đốm tròn nhỏ màu nâu hay nâu đen. Bản chất của nám da là do sự phát triển quá mức của sắc tố melanin có trong lớp đáy bì và trung bì. Hiện tượng melanin gia tăng thường gặp ở phụ nữ sau sinh và phụ nữ ở tuổi trung niên.

Trong nhiều trường hợp, nám thường sẽ tự biến mất sau khi sinh em bé hay ngừng sử dụng thuốc tránh thai. Ở một số trường hợp thì nám có thể kéo dài trong nhiều năm. Một số tác nhân khác cũng khiến bạn gặp phải tình trạng nám dai dẳng như khói, bụi, nắng nóng, tia UV, tình trạng căng thẳng kéo dài hay sử dụng mỹ phẩm không đúng cách, kém chất lượng…

Nám có thể được xem là biểu hiện của chứng rối loạn nội tiết hay tình trạng căng thẳng kéo dài.

Hãy luôn để ý đến từng dấu hiệu dù là nhỏ nhất xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể bạn, đặc biệt là ở những nơi dễ quan sát như trên mặt. Mặc dù cách nhìn mặt đoán bệnh có thể phần nào giúp bạn nhận biết nhiều nguy cơ sức khỏe nhưng cũng đừng quên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nhất nhé.

florida80

07-20-2019, 20:51

Khi nào bạn cần đến cách giải độc gan tại nhà?

Tác giả: Tuyết Trinh

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Khi nào bạn cần đến cách giải độc gan tại nhà?

Gan vừa là kho dự trữ nhiều chất vừa là trung tâm chuyển hóa quan trọng của cơ thể. Nếu bạn thấy gần đây cơ thể thường xuyên bị mệt mỏi, hay nổi nhiều mụn thì có lẽ đã đến lúc cần tìm đến cách giải độc gan tại nhà rồi đấy.

Thức ăn khi đi vào cơ thể sẽ đi qua gan để được xử lý và thanh lọc thành những vật liệu khác nhau để đi nuôi cơ thể. Gan vừa có chức năng ngoại tiết, vừa có chức năng nội tiết, là kho dự trữ của rất nhiều chất cũng là trung tâm chuyển hóa chất quan trọng. Thế nên, gan chính là bộ phận có chức năng rất quan trọng đối với cơ thể.

Vì thực hiện rất nhiều chức năng khác nhau nên gan cũng dễ bị ảnh hưởng và tổn thương nhất. Khi gan bắt đầu suy giảm chức năng, bạn sẽ nhận thấy một số dấu hiệu xuất hiện trên cơ thể. Đây chính là lúc cơ thể cảnh báo gan của bạn đang gặp vấn đề.

Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu tại sao bạn cần phải giải độc gan, dấu hiệu đến lúc cần giải độc gan và cách giải độc gan tại nhà hiệu quả nhé!

Tại sao phải tìm cách giải độc gan tại nhà?

cách giải độc gan tại nhà

Sức khỏe của bạn thường phụ thuộc rất nhiều vào việc cơ thể loại bỏ và thanh lọc độc tố như thế nào. Sau khi tiếp xúc với những độc tố từ môi trường hay các thực phẩm chứa nhiều thành phần độc hại, bạn sẽ cần đến sự thanh lọc để giữ cho gan hoạt động bình thường.

Cách giải độc gan tại nhà có thể là giải pháp bạn cần đến lúc này. Thực tế, gan là một trong những cơ quan phải hoạt động nhiều nhất trong cơ thể. Gan phải làm việc không ngừng để lọc máu, sản xuất mật cần thiết để tiêu hóa chất béo, phá vỡ các hormone, dự trữ vitamin, khoáng chất, ion… Khi chức năng gan bị suy giảm, bạn sẽ không thể hấp thụ thức ăn, đặc biệt là chất béo một cách hiệu quả.

Gan đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện nhiều chức năng khác nhau:
•Loại bỏ độc tố ra khỏi máu
•Phá hủy các tế bào hồng cầu cũ
•Dự trữ các khoáng chất, sắt và vitamin A
•Phân giải rượu và một số loại thuốc điều trị
•Sản xuất các protein và cholesterol thiết yếu
•Sản xuất hóa chất cần thiết để giúp đông máu đúng cách
•Xử lý chất dinh dưỡng do ruột hấp thụ để chúng được hấp thu hiệu quả hơn
•Điều hòa các thành phần trong máu để cân bằng protein, chất béo và đường

Sau đây là một số yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến tình trạng gan không thể thực hiện tốt chức năng do tổn thương gan hay xơ gan:
•Hút thuốc lá
•Nồng độ kali thấp
•Uống nhiều rượu bia
•Viêm gan B mãn tính
•Mắc các bệnh tự miễn
•Sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch
•Tác dụng của một số thuốc điều trị
•Tình trạng suy dinh dưỡng mãn tính
•Quan hệ tình dục không được bảo vệ
•Xăm hình hoặc xỏ khuyên trên cơ thể
•Nồng độ chất béo trung tính trong máu cao
•Tiếp xúc với một số hóa chất công nghiệp và độc tố môi trường
•Béo phì và chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn

Gan đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng đối với toàn bộ cơ thể, nhưng một số yếu tố nguy cơ có thể khiến gan hoạt động kém hiệu quả, gây ra nhiều nguy cơ sức khỏe.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Hội chứng gan thận: Khi cơ thể “báo động đỏ”

Dấu hiệu cần tìm cách giải độc gan tại nhà

cách giải độc gan tại nhà

Chính cơ thể bạn sẽ đưa ra dấu hiệu cảnh báo gan bị quá tải, cần tìm cách giải độc gan nhanh nhất để phục hồi chức năng gan.

1. Da bị ngứa

Viêm đường mật tiên phát, một căn bệnh mãn tính phá hủy các ống dẫn mật trong gan không thường có các triệu chứng đáng chú ý. Tuy nhiên, dấu hiệu ban đầu có thể là cảm giác ngứa ở da. Da đôi lúc sẽ bị khô và ngứa nhưng đây cũng có thể là một dấu hiệu cho thấy nhiều vấn đề liên quan đến gan và chức năng gan.

2. Tĩnh mạch mạng nhện dưới da

cách giải độc gan tại nhà

Tĩnh mạch mạng nhện là những mao mạch nhỏ hình thành như mạng nhện có thể nhìn thấy dưới da. Hiện tượng này có thể là do nồng độ oestrogen vượt quá cao, dấu hiệu cho thấy gan không hoạt động hiệu quả và không chuyển hóa được hormone. Các tĩnh mạch dạng này thường xuất hiện ở trên mặt và chân do sự mở rộng của các tiểu động mạch, các nhánh từ động mạch đến mao mạch.

3. Bị vàng da và mắt

Khi nhìn thấy lòng trắng mắt bắt đầu chuyển sang màu vàng hoặc da bị vàng thì đó có thể là dấu hiệu cho thấy gan bạn đã bị nhiễm độc. Đây là do nồng độ cao của chất bilirubin trong cơ thể có màu vàng do gan tiết ra. Nếu bạn nhận thấy sự biến đổi màu sắc trên da và mắt thì nên sớm đến gặp bác sĩ.

4. Hơi thở có mùi

cách giải độc gan tại nhà

Đặc điểm hơi thở thường chỉ ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, thường là các bệnh như viêm xoang hay các bệnh răng miệng. Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu nhận biết của tổn thương gan. Khi ấy, một mùi khó chịu trong hơi thở do nồng độ dimethyl sulphide cao trong máu sẽ xuất hiện nếu bạn bị xơ gan.

5. Tăng sắc tố trên mặt

Không chỉ là do lão hóa, sắc tố nâu trên mặt sẽ xuất hiện nếu gan không hoạt động như bình thường. Khi gan không hoạt động đúng chức năng, lượng oestrogen trong cơ thể sẽ tăng lên. Điều này làm cho một chất có tên tyrosinase, một loại enzyme có chứa đồng tạo ra nhiều sắc tố melanin và gây ra các nhược điểm trên mặt hoặc toàn bộ cơ thể.

6. Tăng cân mất kiểm soát

Tăng cân chính là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, trong đó nhiều khả năng cho thấy sức khỏe của gan cũng đang đáng báo động. Đây có thể là dấu hiệu bạn bị xơ gan, căn bệnh diễn tiến chậm và thay thế mô gan khỏe mạnh bằng mô sẹo, ngăn chặn dòng máu chảy qua gan và ức chế cơ quan này hoạt động bình thường.

7. Dễ mệt mỏi và mất tập trung

florida80

07-20-2019, 20:52

Gan giúp thực hiện chức năng giải độc và cung cấp năng lượng cho cơ thể. Thế nên, khi máu bị quá tải với độc tố, bạn sẽ dễ bị mệt mỏi và giảm khả năng tập trung. Kết hợp với quá trình chuyển hóa năng lượng diễn ra chậm chạp, điều này sẽ dẫn đến tình trạng mệt mỏi. Gan bị nhiễm độc sẽ khiến bạn suy giảm trí nhớ đáng kể nhưng không phải do dấu hiệu của lão hóa.

8. Xuất hiện mẩn đỏ

Khi trên da xuất hiện những mảng mẩn đỏ hoặc hồng lan rộng, gây ngứa ngáy râm ran thì đây nhiều khả năng cho thấy gan bạn đang gặp phải vấn đề. Triệu chứng liên quan đến gan này thường xuất hiện ngắn chỉ trong khoảng vài tiếng và giảm dần khi nhiệt độ cơ thể ổn định trở lại.

9. Nổi nhiều mụn

Gan thực hiện chức năng sản xuất mật để bài trừ độc tố ra khỏi cơ thể và hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa. Khi gan không thể hoàn thành chức năng giải độc hiệu quả, bạn sẽ thấy mụn trứng cá xuất hiện nhiều hơn. Lúc ấy, mụn sẽ bắt đầu xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể, đặc biệt là ở khu vực mặt và lưng.

Hãy lưu ý đến những dấu hiệu của cơ thể để sớm tìm cách giải độc gan tại nhà và bảo vệ sức khỏe toàn diện.

Cách giải độc gan tại nhà

Bạn hãy giải độc gan sớm bằng một số cách giải độc gan từ thiên nhiên dễ thực hiện như dưới đây.

1. Cách giải độc gan tại nhà bằng nước

Nước là thành phần quan trọng không thể thiếu và luôn giữ vai trò quan trọng trong mọi quá trình trao đổi chất của cơ thể. Nếu không cung cấp đủ nước, gan sẽ không thể thực hiện chức năng giải độc hiệu quả. Các chuyên gia khuyến cáo bạn nên uống khoảng 1,5 – 2l nước mỗi ngày là tốt nhất.

Ngoài uống nước thì bạn cũng nên tìm cách cung cấp thêm nước cho cơ thể thông qua một số loại thực phẩm giàu nước như dưa leo, cần tây, cà chua, dưa hấu, dâu tây…

2. Cách giải độc gan tại nhà bằng tỏi

cách giải độc gan tại nhà

Tỏi sẽ làm kích hoạt các enzyme giúp thanh lọc độc tố ở gan. Các enzyme này hỗ trợ phá vỡ các độc tố và loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể. Trong tỏi cũng chứa hơn 39 thành phần kháng khuẩn khác nhau, nên đây là thực phẩm không chỉ tốt cho gan mà còn tăng cường sức khỏe cơ thể một cách toàn diện.

Cách ăn tỏi tốt nhất là ăn dưới dạng tỏi tươi vì hợp chất allicin sẽ giúp tiêu diệt các vi khuẩn có hại góp phần hình thành độc tố trong gan và ruột.

3. Cách giải độc gan tại nhà bằng củ dền

Củ dền có hàm lượng cao chất chống oxy hóa giúp chống lại các gốc tự do. Sắc tố màu beta cyanin trong củ dền đỏ có thể giúp gan giải độc bằng việc loại bỏ các độc tố trong gan và chống sự hình thành lượng mỡ dư thừa.

Củ dền làm kích hoạt các enzyme trong gan và tác động đến sự tiết mật làm phân tách và hấp thụ các chất béo lành mạnh hay các chất dinh dưỡng hòa tan trong chất béo như vitamin E.

4. Cách giải độc gan tại nhà bằng bưởi

Quả bưởi là nguồn cung cấp vitamin C và chất chống oxy hóa dồi dào, giúp hỗ trợ chức năng giải độc của gan. Chỉ với một cốc nước bưởi ép mỗi ngày, bạn sẽ giúp gan sản sinh ra nhiều enzyme, tăng cường chức năng loại bỏ các chất độc hại ra ngoài cơ thể.

5. Cách giải độc gan tại nhà bằng trà xanh

cách giải độc gan tại nhà

Chất chống oxy hóa catechin được tìm thấy nhiều trong trà xanh rất tốt cho sức khỏe của gan. Một số nghiên cứu cho thấy rằng, trà xanh có tác dụng ngăn ngừa và giảm lượng mỡ thừa tích tụ trong gan, giúp giải độc gan.

Ngoài ra, việc tiêu thụ một lượng trà xanh vừa phải hằng ngày còn có tác dụng tích cực trong việc bảo vệ gan khỏi những căn bệnh nguy hiểm như ung thư gan.

6. Cách giải độc gan tại nhà bằng bơ

Trái bơ là loại thực phẩm có nhiều dinh dưỡng giúp cơ thể sản xuất glutathione để bảo vệ gan, chống lại việc bị quá tải bởi chất độc. Một số nghiên cứu đã cho thấy rằng ăn 1 – 2 quả bơ/tuần trong ít nhất một tháng sẽ giúp cải thiện chức năng gan.

Bơ cũng rất giàu chất béo không bão hòa đơn và đã được chứng minh có nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm cholesterol, tăng cường sức khỏe tim mạch, chống ung thư…

7. Cách giải độc gan tại nhà bằng sắn dây

Sắn dây chứa hàm lượng saponin và isoflavone rất cao, có thể phân hủy độc tính của acetaldehyd trong rượu bia. Các hoạt chất này thúc đẩy sự trao đổi chất và bài tiết cồn trong máu, giảm thiểu sự nguy hại của rượu với gan.

Những người uống rượu nên thường xuyên uống bột sắn dây để hỗ trợ thải độc tố trong gan, tăng cường quá trình trao đổi chất của cơ thể.

Những thành phần tự nhiên sẽ là liều thuốc quý giúp bạn nhanh chóng phục hồi sức khỏe của gan. Tuy nhiên, bạn vẫn nên sớm đến gặp bác sĩ để được đưa ra các giải pháp điều trị bệnh phù hợp.

Cách bảo vệ gan khỏe mạnh

cách giải độc gan tại nhà

Đừng để đến lúc gan xuất hiện nhiều dấu hiệu trở nặng rồi mới tìm cách giải độc, bạn nên chủ động tăng cường bảo vệ sức khỏe của gan ngay từ sớm.

1. Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống không chỉ bảo vệ gan mà còn giúp bạn kiểm soát cân nặng, tránh các bệnh liên quan đến béo phì hay tim mạch. Những thực phẩm có hàm lượng calo thấp sẽ tốt cho sức khỏe của gan như cần tây, củ cải, dưa chuột, táo, bưởi, cà rốt… Ngoài ra, bạn cũng nên bổ sung các thực phẩm chứa nhiều protein như trứng, thịt, hải sản để cân bằng lại hàm lượng dinh dưỡng

florida80

07-20-2019, 20:52

2. Chủ động phòng tránh viêm gan

Viêm gan là một căn bệnh nghiêm trọng gây ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe của gan. Bạn có thể bị viêm gan A do ăn hoặc uống nước có virus gây bệnh. Do đó, bạn nên tiêm ngừa vắc xin nếu đang có ý định đi đến một nơi đang có dịch.

Viêm gan B và C thường lây lan qua máu và dịch tiết cơ thể. Để giảm thiểu rủi ro, bạn không nên dùng chung các vật dụng như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, kim tiêm… Hiện vẫn chưa có vắc xin cho bệnh viêm gan C, nhưng viêm gan B thì có thể ngăn ngừa bằng vắc xin.

3. Cẩn trọng khi dùng thuốc điều trị

Một số loại thuốc cholesterol có thể có tác dụng phụ gây ra các vấn đề về gan. Thuốc giảm đau acetaminophen (Tylenol) có khả năng làm tổn thương gan nếu bạn dùng quá nhiều. Bạn cũng có nguy cơ đang dùng quá nhiều acetaminophen trong các loại thuốc cảm hay thuốc giảm đau mà không biết.

4. Hạn chế các chất gây hại

Các chất độc trong khói thuốc lá gây mất cân bằng oxy hóa ở gan, dẫn đến tổn thương các tế bào gan và xơ gan. Do đó, bạn nên dần hạn chế và tiến tới loại bỏ hẳn thói quen hút thuốc lá.

Ngoài ra, bạn cũng nên hạn chế lượng rượu bia nạp vào ở giới hạn khuyến cáo. Vì trong quá trình chuyển hóa, rượu bia sẽ sản sinh ra những chất độc hại làm hỏng các tế bào trong cơ thể, gây sưng viêm và tổn thương gan.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Uống rượu bia: bao nhiêu là tốt cho sức khỏe?

Sức khỏe của gan cũng góp phần quan trọng vào việc cải thiện sức khỏe toàn diện của cả cơ thể. Thế nên, bạn hãy giữ một chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh cũng như tìm cách giải độc gan tại nhà để duy trì chức năng gan tốt nhất nhé.

florida80

07-21-2019, 21:10

Cách ngâm rượu tỏi chữa viêm xoang và nhiều bệnh khác

Tác giả: Thảo Lê

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Cách ngâm rượu tỏi chữa viêm xoang và nhiều bệnh khác

Tỏi là một vị thuốc dân gian, còn rượu có tính sát trùng. Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu cách ngâm rượu tỏi trị viêm xoang và vài bệnh khác.

Công dụng của tỏi và rượu tỏi ngâm
Công dụng của tỏi

Thành phần nổi bật của tỏi là aliin, một loại axit amin mà khi giã giập mới hình thành allicin. Allicin giúp giảm viêm và có lợi trong việc chống oxy hóa. Tỏi còn có nhiều vitamin, enzyme và chất khoáng.

Nhờ chứa những thành phần đặc biệt mà tỏi có những tính năng:
•Làm loãng máu (chống đông máu)
•Cải thiện lưu thông máu
•Kháng sinh, tiêu diệt ký sinh trùng, kháng nấm, kháng virus
•Giảm mỡ máu
•Giải độc kim loại nặng như chì, thủy ngân
•Chống oxy hóa, chống lão hóa: loại bỏ và giảm thiểu gốc tự do gây hại
•Cải thiện chức năng miễn dịch

Một số công dụng của rượu tỏi ngâm
•Cải thiện các vấn đề về đường hô hấp như viêm họng, viêm phế quản, viêm xoang
•Điều chỉnh huyết áp, đặc biệt đối với người bị cao huyết áp
•Giảm cholesterol xấu và triglycerid, tăng cholesterol tốt, từ đó giảm các rối loạn trong chuyển hóa mỡ thành máu
•Phòng chống xơ vữa động mạch
•Chống lại bệnh tiểu đường
•Cải thiện tình trạng thấp khớp (uống lượng vừa phải rượu tỏi, dùng rượu xoa bóp và đi bộ vừa sức hàng ngày sẽ cải thiện tình trạng đáng kể)
•Tăng cường hiệu suất khi tập thể dục, giảm đau nhức cơ do tập luyện thể dục, giúp giảm cân hiệu quả
•Cải thiện các vấn đề hệ tiêu hóa ở mức độ nhẹ (người có vấn đề về viêm loét, xuất huyết đường tiêu hóa nếu dùng tỏi thì lợi bất cập hại)
•Ngăn ngừa ung thư

Công dụng của rượu tỏi ngâm đối với bệnh viêm xoang

Nếu như thuốc kháng sinh không điều trị được cảm cúm do virus gây ra thì tỏi có thể phòng ngừa và điều trị được cảm lạnh lẫn cảm cúm hiệu quả nhờ vào tính chất kháng sinh, kháng virus, sát trùng, chống viêm nhiễm. Rượu cũng có công dụng diệt khuẩn, kháng khuẩn rất tốt.

Một số nguyên tố vi lượng trong tỏi như lưu huỳnh, kẽm, mangan giúp bảo vệ, tăng đề kháng của niêm mạc mũi.

Rượu tỏi công hiệu trong việc điều trị viêm xoang vì vừa điều trị nguyên nhân gây bệnh (kháng các yếu tố gây bệnh, chống viêm), vừa làm giảm triệu chứng (chống niêm mạc sưng to gây bít tắc xoang, ứ đọng dịch mủ, đau nhức, khó thở) một cách hiệu quả.

Bạn có thể tham khảo thêm: 7 cách đơn giản làm giảm viêm xoang tại nhà

Bạn hoàn toàn có thể tự ngâm rượu tỏi để các thành viên trong gia đình cùng sử dụng. Trong bài viết này, Hello Bacsi gợi ý bạn cách ngâm rượu tỏi trắng và rượu tỏi đen, cũng như một số lưu ý khi dùng rượu tỏi.

Cách ngâm rượu tỏi

Bạn có thể sử dụng cả tỏi trắng lẫn tỏi đen để làm rượu tỏi.

Cách ngâm rượu tỏi trắng

Vật dụng, nguyên liệu

– 200g tỏi trắng khô đã bóc vỏ

– Bình thủy tinh sạch

– 500ml rượu trắng khoảng 40 độ

florida80

07-21-2019, 21:11

Thực hiện

cách ngâm rượu tỏi 2

Cắt lát tỏi hoặc giã nhỏ, để tỏi ngoài không khí khoảng 15-30 phút. Cho tỏi vào bình rồi đổ rượu nếp 45 độ vào vừa ngập tỏi, đậy nắp bình lại và ngâm chừng 10 ngày.

cách ngâm rượu tỏi 3

Do tỏi sẽ nổi lên trên bề mặt lớp rượu nên cần thường xuyên lắc bình hoặc úp ngược bình lại để hỗn hợp đều, tỏi không trồi lên khỏi lớp rượu, phơi ra không khí và bị hư hay mốc.

Rượu tỏi sẽ đậm màu dần, từ màu vàng nhạt chuyển sang màu đậm đẹp mắt.

cách ngâm rượu tỏi 4

Liều dùng

Nên dùng 40 giọt rượu tỏi (khoảng 1 thìa cà phê) cho một lần uống.

Mỗi ngày dùng 2 lần, tốt nhất vào sáng sớm và buổi tối trước khi đi ngủ.

Người dùng rượu tỏi để điều trị huyết áp cần chú ý đo huyết áp trước khi dùng rượu tỏi để theo dõi sự thay đổi sau khi uống rượu.

Cách ngâm rượu tỏi đen

Tỏi đen là tỏi được lên men khoảng 1 tháng. Loại tỏi này dẻo, có vị ngọt, khác với tỏi sống ở chỗ là không có mùi hăng nồng.

Bạn có thể tham khảo thêm: Bài thuốc từ tỏi đen giúp ban trị bệnh tại nhà

Vật dụng, nguyên liệu

200g tỏi đen

1-1,5 lít rượu nếp nguyên chất từ 45 độ trở lên

Bình thủy tinh sạch

Thực hiện

Tỏi bóc hết vỏ, lấy phần thịt tỏi cho vào bình ngâm với rượu.

cách ngâm rượu tỏi 5

Sau khoảng 2 ngày thì lắc đều bình để tỏi ngấm đều rượu.

Rượu ngâm sau 4-7 ngày là dùng được.

cách ngâm rượu tỏi 6

Rượu tỏi đen có thể được dùng sớm hơn rượu tỏi trắng do bản thân tỏi đen là thực phẩm đã được lên men.

Liều dùng

Nên dùng 40 giọt rượu tỏi (khoảng 1 thìa cà phê) cho một lần uống.

Mỗi ngày dùng 2 lần, tốt nhất là vào sáng sớm và buổi tối trước khi đi ngủ.

Người dùng rượu tỏi để điều trị huyết áp cần chú ý đo huyết áp trước khi dùng rượu tỏi để theo dõi sự thay đổi sau khi uống.

Lưu ý khi ngâm và dùng rượu tỏi

Lưu ý khi ngâm rượu tỏi

Một số người ngâm rượu tỏi sẽ thấy tỏi chuyển sang màu xanh. Tỏi này thực ra vẫn ăn được, chỉ là nó không có tác dụng tốt như tỏi ngâm cho đúng màu vàng đậm.

cách ngâm rượu tỏi 7

Nguyên nhân vì sao tỏi ngâm có màu xanh vẫn chưa được nghiên cứu rõ, nhưng người ta cho rằng tỏi ngâm chuyển xanh là do:
•Không bóc vỏ tỏi mà để nguyên củ tỏi khi ngâm
•Dùng rượu không đúng độ (tốt nhất là rượu khoảng 40-45 độ)
•Dùng loại tỏi chưa khô hẳn, vẫn còn nước (trong tỏi non vẫn còn nhiều nước nên dùng tỏi non ngâm rượu dễ bị ngả xanh)
•Trong củ tỏi có mầm, mùa hè tỏi thường không mọc mầm, nhưng đến mùa đông sẽ tự động nảy mầm. Nếu ngâm vào mùa đông thì tỏi sẽ chuyển xanh

Một số mẹo gợi ý để ngâm rượu tỏi không bị ngả xanh:
•Dùng tỏi già ngâm rượu vì tỏi già khô hơn.
•Có người cho rằng nhằm đảm bảo tỏi dùng ngâm đủ khô, không bị mọc mầm và màu không ngả xanh thì cần sao tỏi qua lửa (bóc tỏi cho lên chảo, đảo đều khoảng 3 phút) để hong khô và diệt mầm. Tuy nhiên, nếu không đảo đều thì dễ bị cháy tỏi. Và nếu chế biến qua nhiệt thì tỏi bị mất một số hoạt chất có lợi như allicin.
•Cắt đôi củ tỏi, loại phần mầm xanh ở bên trong rồi đem đi ngâm rượu, hoặc thái tỏi thành lát mỏng hoặc giã nhuyễn thì màu rượu tỏi sẽ tự nhiên hơn, không bị ngả xanh.

Tỏi đen dùng ngâm rượu sẽ không bị ngả xanh vì bản thân tỏi đen là loại tỏi đã được lên men. Rượu tỏi đen được cho là có hiệu quả hơn tỏi trắng, nhưng giá thành cao hơn. Tỏi đen đem ngâm rượu nếu vẫn còn màu đen thì dù đã uống hết phần rượu, vẫn cho thêm rượu vào ngâm tiếp được lần nữa.

Bạn có thể tham khảo thêm: Tác dụng của tỏi đen

Lưu ý khi dùng rượu tỏi

Tỏi là nguyên liệu có mùi đặc trưng nên dù đã ngâm rượu hoặc chế biến cũng khó tránh được mùi khó chịu. Ăn ít trái cây sau khi dùng tỏi hoặc uống rượu tỏi, kết hợp với giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ giúp khử được mùi tỏi.

Kết hợp dùng rượu tỏi và vệ sinh đường mũi họng bằng nước muối sinh lý hàng ngày sẽ có tác dụng chữa bệnh viêm xoang cũng như các bệnh về đường hô hấp rõ rệt hơn.

Bạn có thể tham khảo thêm: Tuyệt chiêu trị nghẹt mũi bằng tỏi an toàn, hiệu quả

Bên cạnh việc dùng rượu tỏi, việc duy trì chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung đầy đủ chất, sinh hoạt điều độ sẽ có tác dụng tốt cho sức khỏe. Tránh ăn những thực phẩm cay nóng, dùng chất kích thích…

Dùng rượu tỏi ngâm xoa bóp sẽ tốt cho người mắc bệnh viêm khớp.

Người có vấn đề hoặc có bệnh về đường tiêu hóa nhẹ như ợ chua, đầy bụng, khó tiêu thì dùng tỏi sẽ tốt cho hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, vì tỏi có tính kích ứng nên người bị viêm loét dạ dày hành tá tràng, xuất huyết tiêu hóa mà dùng rượu tỏi nhiều hoặc ăn tỏi sống thì sẽ gây hại.

Một số trường hợp cao huyết áp khi sử dụng tỏi, rượu tỏi sẽ thấy huyết áp giảm trong thời gian đầu do tỏi có công dụng điều chỉnh huyết áp, nhưng sau đó huyết áp lại tăng cao. Nguyên nhân là do tỏi có tính nóng, phải chú ý điều chỉnh lượng dùng cho phù hợp nếu muốn dùng lâu dài.

Bạn có thể tham khảo thêm: Chữa bệnh cao huyết áp bằng tỏi có thực sự hiệu nghiệm?

Người mắt yếu, đang bị đau mắt đỏ, sưng mắt, nóng trong người, mắc bệnh gan, thận nặng cũng không nên dùng. Người đang uống thuốc chống đông máu cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng tỏi chữa bệnh.

Không nên cho trẻ nhỏ hay phụ nữ mang thai dùng rượu tỏi. Dùng rượu tỏi quá nhiều sẽ gây hại nên không được lạm dụng.

Điều quan trọng nhất khi dùng rượu tỏi chữa bệnh viêm xoang là cần kiên trì dùng đều đặn, nhưng cũng nên để ý dùng liều lượng vừa phải. Chỉ nên dùng tỏi chữa viêm xoang khi bệnh còn ở mức độ nhẹ.

Bạn có thể tham khảo thêm: Công thức tỏi ngâm mật ong trị cảm cúm

florida80

07-21-2019, 21:12

Công thức tỏi ngâm mật ong trị cảm cúm

Tác giả: Thảo Lê

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Công thức tỏi ngâm mật ong trị cảm cúm

Tỏi ngâm với mật ong sẽ lên men, tạo thành một hỗn hợp chống cảm lạnh và cúm. Hỗn hợp này cũng được dùng để thêm hương vị cho nhiều món ăn. Công thức tỏi ngâm mật ong thực ra rất đơn giản, Hello Bacsi sẽ mách bạn làm tại nhà.

Công dụng của tỏi và mật ong

Mật ong và tỏi đều là hai chất kháng khuẩn mạnh mẽ chống lại nhiễm trùng ở miệng và cổ họng.

Mật ong có tác dụng kháng khuẩn, là chất giảm ho tự nhiên, làm dịu cơn đau họng, tốt cho tiêu hóa. Tỏi bao gồm các vitamin và khoáng chất vi lượng cần thiết cho cơ thể như phốt pho, magiê, iốt. Tỏi tươi có acillin chống lại các virus gây bệnh. Tinh dầu tỏi chứa aliin, glucogen và các thành phần khác chống viêm nhiễm, kháng khuẩn, sát trùng.

Bạn có thể tham khảo thêm: Liệu tỏi luôn luôn có nhiều lợi ích sức khỏe như lời đồn?

Tỏi giàu chất oxy hóa, khôi phục hoạt động của các tế bào, nâng cao sức đề kháng, chống lại bệnh tật. Ăn tỏi thường xuyên giúp giảm cholesterol trong máu. Người ta dùng tỏi để chữa nhiều bệnh như đau bụng, cảm cúm, đầy bụng, tim mạch, tiểu đường, thấp khớp.

Nhiều người biết được công dụng tuyệt vời của mật ong và tỏi (đặc biệt là tỏi sống) đối với sức khỏe nên rất muốn thêm các nguyên liệu này vào món ăn hàng ngày. Nhưng thực sự là tỏi sống rất khó ăn. Công thức tỏi ngâm mật ong vừa giúp bảo quản được lâu cả hai nguyên liệu tốt cho sức khỏe, vừa giúp nhiều người ăn được tỏi dễ dàng hơn. Ưu điểm nổi bật nhất của công thức tỏi ngâm mật ong chính là nó không những không làm mất đi mà còn kết hợp được các thành phần có lợi cho sức khỏe bên trong hai loại nguyên liệu này.

công thức tỏi ngâm mật ong 2

Những lúc mới chớm bệnh, cảm thấy các dấu hiệu của bệnh cảm cúm thì ăn 1-2 tép tỏi ngâm mật ong mỗi ngày sẽ phòng chống bệnh hiệu quả, giúp bạn phục hồi nhanh hơn.

Tỏi ngâm mật ong là hỗn hợp rất công hiệu trong việc chống lại vi khuẩn, vi rút, giúp tăng cường hệ miễn dịch. Có thể xem đây là một phương thuốc phòng ngừa và điều trị cảm cúm cho mùa đông hay các mùa mà bệnh về đường hô hấp lây lan. Công thức tỏi ngâm có thể tùy biến, nhưng đều tương đối đơn giản.

Hướng dẫn làm tỏi ngâm mật ong

Nguyên liệu và dụng cụ
•Tỏi (sử dụng tỏi thường hoặc các loại tỏi khác như tỏi cô đơn)
•Mật ong nguyên chất
•Hũ thủy tinh có nắp kín, kích thước phù hợp để đựng mật ong và tỏi ngâm trong đó

Thực hiện
1.Tỏi lột vỏ và sửa sạch rồi cho vào hũ, sau đó đổ mật ong vào. Mật ong không nên cho quá nhiều hay quá ít. Tốt hơn hết là cho mật ong vào vừa đủ ngập phần tỏi, các tép tỏi hơi nổi lên so với đáy hũ một ít.công thức tỏi ngâm mật ong 3
2.Hỗn hợp tỏi – mật ong chiếm khoảng 3/4 thể tích hũ thì vừa đẹp, sẽ tốt hơn là để hỗn hợp dâng lên đầy sát nắp. Đóng nắp hũ lại.

Ghi chú: Công thức tỏi ngâm mật ong có thể thay đổi linh hoạt tùy theo nhu cầu sử dụng. Nếu bạn thích hỗn hợp có nhiều mật ong hơn tỏi trong thành phẩm thì vẫn được, chỉ cần hòa thêm ít nước vào hỗn hợp để bắt đầu quá trình lên men.

Trong vòng vài ngày, bạn sẽ thấy hình thành bong bóng khí trong hũ. Đây là dấu hiệu của quá trình lên men. Mở hũ ra mỗi ngày sẽ giúp giải phóng carbon dioxit dư thừa. Nếu quá trình lên men không bắt đầu, bạn hãy thử thêm 1 hoặc 2 thìa nước vào hỗn hợp rồi trộn đều.

Nếu có thể, mỗi ngày hoặc vài ngày một lần, bạn mở nắp khuấy đều hỗn hợp hoặc dốc ngược hũ xuống (với điều kiện nắp hũ kín để hỗn hợp không bị rỉ ra ngoài). Làm như vậy để đảm bảo mật ong phủ đều các tép tỏi.

Quá trình lên men sẽ tiếp diễn và sau đó dần chậm lại. Hỗn hợp càng để lâu thì bạn sẽ thấy quá trình sủi bọt ngừng lại, lớp mật ong loãng đi và sậm màu hơn, tép tỏi chìm xuống đáy bình.

công thức tỏi ngâm mật ong 4

Ăn hỗn hợp tỏi ngâm mật ong sau 3 tháng là ngon nhất. Bạn có thể yên tâm bảo quản hỗn hợp ngâm này trong vòng nhiều năm ở nơi râm mát, tại nhiệt độ phòng, tránh ánh nắng.

florida80

07-21-2019, 21:13

Mẹo xử lý sự cố khi làm hỗn hợp lên men tỏi ngâm mật ong

Công thức tỏi ngâm mật ong trông có vẻ đơn giản, nguyên liệu cũng không hề cầu kỳ, nhưng công cuộc lên men thực phẩm chưa bao giờ dễ dàng.

Lượng mật ong bên trong hũ chỉ nên vừa đủ để bao phủ đều quanh lớp tỏi. Quá trình lên men diễn ra khi lượng nước trong các tép tỏi được giải phóng và hấp thụ bởi lớp mật ong bao quanh. Nếu bạn cho vào quá nhiều mật ong thì độ ẩm do lượng tỏi tiết ra sẽ không đủ để xúc tác quá trình lên men. Độ ẩm của hỗn hợp cần đạt 18-20% thì mới lên men được. Khi bạn cho nhiều mật ong vào hỗn hợp, công thức tỏi ngâm mật ong lúc này cần có chút thay đổi, phải thử hòa vào một ít nước để tăng độ ẩm.

Nếu trong vài ngày sau khi ngâm mà bạn không thấy xuất hiện lớp bong bóng khí thì hãy thử hòa thêm vài thìa nước vào hỗn hợp rồi trộn đều. Cũng như khi chúng ta lên men các loại rau củ khác, phần tỏi cần được giữ ngập trong khối chất lỏng bao quanh để hỗn hợp không bị nấm mốc. Nhưng do tính chất tự nhiên, tỏi sẽ nổi lên trên mật ong. Thường xuyên khuấy đều hỗn hợp và đảo ngược hũ chứa giữ cho lớp mật ong bao phủ đều quanh phần tỏi.

Một khi quá trình lên men bắt đầu, bong bóng sẽ xuất hiện ngày một nhiều, thậm chí tràn bình. Vậy nên, bạn chỉ nên giữ hỗn hợp ở mức 3/4 thể tích hũ chứa, chừa lại một ít khoảng trống bên trên hũ. Việc mở nắp bình mỗi ngày để trộn đều hỗn hợp cũng giúp giải phóng lượng khí carbon dioxit tích tụ bên trong.

florida80

07-21-2019, 21:14

7 lợi ích sức khỏe khi bạn ăn tỏi sống mỗi ngày

Tác giả: Phan Vân Anh

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

ích sức khỏe từ thói quen ăn tỏi sống mỗi ngày đấy!

Các cách sử dụng tỏi phổ biến là dùng tỏi tươi, ngoài ra cũng có nhiều người thích sử dụng tỏi đen là loại tỏi được tạo thành qua quá trình lên men tỏi thường. Bạn có thể ăn sống tỏi hoặc cho vào nước chấm cũng như ngâm rượu, ngâm giấm.

Bạn có thể áp dụng rất nhiều công thức nấu ăn sử dụng tỏi như một loại gia vị. Tuy nhiên, tỏi khi được nấu chín sẽ không còn nhiều chất dinh dưỡng như tỏi tươi. Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu những lợi ích sức khỏe khi bạn ăn tỏi sống mỗi ngày nhé.

1. Ăn tỏi sống mỗi ngày giúp điều trị cảm cúm

Hàng ngày, bạn ăn tỏi có thể giúp cơ thể chống lại những cơn cảm lạnh thông thường. Tỏi có tính sát khuẩn mạnh, ăn tỏi vào thời điểm bị cúm sẽ giúp bạn tăng cường hệ thống miễn dịch. Tỏi thuộc tính ấm nên có khả năng khử hàn ẩm, tránh lạnh và loại trừ các nguyên nhân gây ho. Nhờ vậy, thói quen ăn tỏi sống mỗi ngày có thể giúp bạn giảm ho và phục hồi sức khỏe nhanh hơn.

Allicin có trong tỏi là một thành phần giúp đặc trị bệnh cảm cúm khá hiệu quả, giúp long đờm, dễ thở, bớt ho và không bị nghẹt mũi.

2. Ăn tỏi sống mỗi ngày giúp lọc độc tố trong máu

Tỏi chính là một trong những giải pháp tự nhiên giúp bạn thanh lọc, giải độc cơ thể một cách hiệu quả. Các chuyên gia cho biết, trong tỏi có chứa chất hóa học có tên là allicin, thành phần này giúp cơ thể chúng ta loại bỏ những chất độc hại, đồng thời tăng cường các tế bào bạch cầu thêm khỏe mạnh. Ngoài ra, allicin còn giúp loại bỏ nicotine để thanh lọc máu và làm sạch hệ hô hấp.

Thói quen ăn tỏi sống mỗi ngày không những có tác dụng giúp thanh lọc máu và làm sạch các mạch máu mà còn rất tốt cho gan.

3. Ăn tỏi sống mỗi ngày giúp giảm huyết áp

Các loại hoạt chất trong tỏi có khả năng làm giảm huyết áp tương tự như các loại thuốc chuyên dùng khác. Cách ăn tỏi sống mỗi ngày là một trong số các phương thuốc chữa bệnh huyết áp cao đơn giản và hiệu quả. Khi bạn nghiền và nhai tỏi sống sẽ tiết ra một enzyme gọi là alliinase, dẫn đến sự hình thành allicin.

Allicin là thành phần hoạt động có trong tỏi và chủ yếu chịu trách nhiệm hạ huyết áp. Bạn cần ăn tỏi trong vòng 1–2 giờ sau khi bằm nhuyễn tỏi để nhận được đầy đủ các lợi ích sức khỏe.

4. Ăn tỏi sống mỗi ngày giúp ngừa bệnh tim

Tỏi có khả năng làm giảm cholesterol LDL, tức cholesterol không tốt cho sức khỏe từ 10–15%. Khi cholesterol xấu tăng lên trong cơ thể, yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim và nguy cơ phát triển các chất béo lắng đọng trong mạch máu tăng lên. Điều này có thể làm giảm lưu lượng máu và gây đột quỵ cho người bệnh.

Tỏi cũng có đặc tính chống đông, do đó làm giảm nguy cơ đau tim, xuất huyết não và các triệu chứng khác với hiệu quả rất tốt.

5. Ăn tỏi sống mỗi ngày giúp ngăn ngừa Alzheimer



florida80

07-21-2019, 21:15

Tỏi chứa chất chống oxy hóa nên có thể hỗ trợ bảo vệ cơ thể chống lại thiệt hại do bị oxy hóa. Việc sử dụng tỏi với liều cao không những có thể giúp tăng enzyme chống oxy hóa ở người, mà còn giảm đáng kể stress oxy hóa ở những người có huyết áp cao. Stress oxy hóa được hiểu đơn giản là tình trạng các chất oxy hóa chiếm ưu thế hơn so với các chất chống oxy hóa bảo vệ trong cơ thể.

Chất dinh dưỡng có trong tỏi giúp bảo vệ tế bào não chống lão hóa, làm giảm cholesterol, hạ huyết áp. Vì thế, bạn ăn tỏi sống mỗi ngày sẽ có thể ngăn ngừa được các bệnh thần kinh liên quan đến tuổi tác như bệnh mất trí nhớ Alzheimer.

6. Ăn tỏi sống mỗi ngày giúp xương chắc khỏe

Tỏi có chứa nhiều chất dinh dưỡng hữu ích cho hệ xương như kẽm, mangan, vitamin B6, vitamin C. Lượng mangan cao, cùng với các enzyme và chất chống oxy hóa rất cần thiết cho sự hình thành xương, các mô liên kết, chuyển hóa xương và sự hấp thụ canxi. Đối với các bệnh nhân mắc các chứng bệnh về xương khớp gây đau nhức thì tỏi có tác dụng cải thiện và giảm triệu chứng đau nhức rõ rệt.

Thói quen ăn tỏi sống mỗi ngày còn làm chậm quá trình loãng xương ở phụ nữ bằng cách làm tăng lượng nội tiết tố estrogen, vì nồng độ estrogen thấp có thể khiến mật độ xương giảm, từ đó gây nguy cơ loãng xương.

7. Ăn tỏi sống mỗi ngày giúp phòng bệnh ung thư

Thói quen ăn tỏi sống mỗi ngày có thể giúp ngăn chặn sự tổng hợp các chất gây ung thư và ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư. Mỗi ngày, trung bình một người dân Nhật ăn 1 đến 2 củ tỏi vì tin rằng tỏi giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể và phòng chống bệnh ung thư. Theo một nghiên cứu thì những người ăn tỏi sống mỗi ngày sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư so với những người không ăn tỏi đến gần một nửa.

Một số nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa ăn tỏi hàng ngày với khả năng chống lại ung thư dạ dày và đại trực tràng. Các hợp chất allicin trong tỏi giúp làm chậm hoặc ngừng sự phát triển các tế bào ung thư trên cơ thể.

Thói quen ăn tỏi sống mỗi ngày mang đến nhiều lợi ích sức khỏe, nên đây là một trong những nguyên liệu phòng bệnh tự nhiên mà bạn không nên bỏ lỡ. Bạn có thể cho tỏi tươi vào nước chấm hoặc tập ăn sống để nhận được nhiều lợi ích hơn.

Tuy nhiên, việc ăn quá nhiều tỏi cũng không có lợi vì dạ dày sẽ dễ bị kích thích trực tiếp và chất allicin trong tỏi có thể gây ra chứng loãng máu. Mỗi ngày bạn chỉ nên ăn khoảng một vài tép tỏi và cũng lưu ý các trường hợp không nên ăn tỏi như người bị bệnh về mắt, dị ứng khi ăn tỏi, thể trạng đang suy yếu, không nên ăn tỏi khi đói…

Nhiều người ngại ăn tỏi sống mỗi ngày sẽ để lại mùi hơi thở và mùi mồ hôi khó chịu. Do đó, bạn có thể uống một cốc trà ấm hoặc súc miệng ngay bằng nước chè xanh sau bữa ăn khoảng nửa tiếng để giữ hơi thở thơm tho nhé

florida80

07-21-2019, 21:16

Ăn dưa leo có tác dụng gì cho sức khỏe?

Tác giả: Phan Vân Anh

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Ăn dưa leo có tác dụng gì cho sức khỏe?

Có thể bạn chưa biết ăn dưa leo có tác dụng gì mặc dù đây là một loại thực phẩm quen thuộc trong các bữa ăn thường ngày. Dưa leo không những giúp bạn làm đẹp da mà còn mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe như ngăn ngừa táo bón, bảo vệ tim mạch…

Dưa leo hay còn gọi là dưa chuột chứa hàm lượng calo thấp nhưng lại rất giàu dưỡng chất quan trọng cho cơ thể. Ngoài hàm lượng nước cao thì dưa leo chứa rất nhiều vitamin, khoáng chất đa dạng như vitamin C, K, magie, kali, mangan… Do đó, bạn có thể cung cấp vitamin và khoáng chất hiệu quả bằng cách ăn dưa leo mỗi ngày.

Bài viết này sẽ đem đến cho bạn những kiến thức kỹ càng hơn về lợi ích khi ăn dưa leo mỗi ngày cũng như trả lời các câu hỏi như ăn dưa leo có giảm cân không, ăn dưa leo nhiều có tốt không nhé.

1. Ăn dưa leo giảm cân hiệu quả

Nếu bạn còn đang băn khoăn rằng ăn dưa leo có giảm cân không thì câu trả lời là bạn có thể sử dụng dưa leo như một thực phẩm giúp giảm cân hiệu quả. Điểm đáng lưu ý đầu tiên là dưa leo chứa rất ít calo. Do đó, bạn có thể ăn nhiều dưa leo mà không cần lo ngại về vấn đề cân nặng. Không chỉ vậy, dưa leo còn là một nguyên liệu thường có trong các món salad làm tăng thêm hương vị. Bạn có thể ăn các món ăn này thay cho những thức ăn chứa nhiều calo khác nhé.

Dưa leo chứa nhiều nước và ít calo, thường được ăn kèm với nhiều món ăn khác nhằm giúp bạn nhanh no nhưng lại không phải hấp thụ quá nhiều chất béo dễ gây tăng cân.

2. Ăn dưa leo mỗi ngày ngừa táo bón

ăn dưa leo có tác dụng gì

Thói quen ăn dưa leo mỗi ngày sẽ giúp cung cấp nhiều chất xơ hỗ trợ cử động ruột hiệu quả. Đặc biệt, pectin là một loại chất xơ hòa tan có trong dưa chuột giúp làm tăng tần số chuyển động của đại tràng. Do đó, ăn dưa leo có thể tăng cường lợi khuẩn và cải thiện hệ tiêu hóa của bạn.

Tình trạng mất nước cũng là một yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh táo bón, làm cho việc đi đại tiện trở nên khó khăn. Nhờ cung cấp lượng nước lớn nên dưa leo cũng giúp thức ăn tiêu hóa dễ dàng và ngăn ngừa táo bón hiệu quả.

Dưa leo chứa một lượng chất xơ và nước dồi dào, cả hai đều có thể giúp ngăn ngừa táo bón và giúp bạn đi vệ sinh dễ dàng hơn.

3. Ăn dưa leo mỗi ngày giúp giải độc

Dưa leo không những là một trong những nguyên liệu phổ biến khi nấu nướng mà còn có thể trở thành loại thức uống mát lạnh với khả năng thanh lọc hiệu quả. Cụ thể, nước dưa leo chứa các chất chống oxy hóa giúp chống lại các gốc tự do và có thể loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể, nhờ vào tác dụng dưỡng ẩm của nó.

Bạn có thể tự chế biến và nhâm nhi thức uống thải độc cơ thể từ dưa leo ngay trong chính căn bếp của mình mỗi ngày. Lượng nước dồi dào của dưa leo kèm theo một số loại chất thiết yếu sẽ có tác dụng lợi tiểu, làm sạch niệu đạo, giúp thận thải bỏ ra ngoài các độc tố trong ống tiểu. Có thể nói nước detox dưa leo và nước ép dưa leo là các món không thể thiếu cho các cô nàng đang muốn thải độc và giảm cân đấy!

Dưa leo có vị ngọt, tính lạnh, có tác dụng hiệu quả trong việc thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Dưa leo còn chứa 95% là nước, có tác dụng cung cấp nước cho cơ thể.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Cách làm nước detox dưa leo và nước ép dưa leo giảm cân

4. Ăn dưa leo mỗi ngày giảm căng thẳng

Trong thời gian làm việc mệt mỏi và căng thẳng, bạn có thể cho quả dưa leo vào thực đơn hàng ngày với các món như salad, gỏi hay nước detox. Đây là một loại trái cây rẻ tiền nhưng lại rất tốt cho sức khỏe và vóc dáng. Dưa leo có thể giúp chúng ta xua tan cảm giác mệt mỏi, uể oải để lấy lại năng lượng sau một ngày dài vất vả.

Dưa leo rất giàu vitamin, đặc biệt là vitamin B phức hợp bao gồm vitamin B1, vitamin B5 và vitamin B7. Những loại vitamin này cực kỳ hiệu quả trong việc thư giãn hệ thần kinh và giúp giảm bớt tác động của stress hay rối loạn lo âu.

Bạn sẽ có cảm giác thoải mái, tỉnh táo và phục hồi sinh lực nhanh chóng nhờ thói quen ăn dưa leo hoặc uống nước ép dưa leo mỗi ngày.

5. Ăn dưa leo mỗi ngày tốt cho tim mạch

Dưa leo có thể điều hòa huyết áp và lượng cholesterol trong máu nên được đánh giá là một loại thực phẩm rất tốt cho tim mạch. Trong dưa leo có chứa kali, magie và cả chất xơ chính là ba nhân tố giúp bạn điều hòa huyết áp. Ngoài ra, dưa leo còn có nhiều nước cùng sterols có tác dụng giúp bảo vệ động mạch khỏi quá trình oxy hóa, đồng thời giảm mức cholesterol trong máu.

Nếu bạn có vấn đề về huyết áp, hãy thử uống một ly nước ép dưa leo mỗi ngày. Người huyết áp thấp có thể cho thêm đường, muối vào nước ép dưa leo. Đối với người bị huyết áp cao, bạn nên uống nguyên chất để giúp huyết áp dần ổn định hơn.

6. Ăn dưa leo mỗi ngày giúp ngừa ung thư

Ngày nay, do nhiều yếu tố và nguyên nhân tác động khác nhau mà số người mắc bệnh ung thư ngày càng cao. Một trong những biện pháp giúp bạn phòng ngừa bệnh ung thư hiệu quả và dễ thực hiện là ăn dưa leo mỗi ngày hoặc chế biến thành nước ép.

Thói quen uống nước dưa leo thường xuyên là một cách hữu hiệu phòng ung thư. Đó là nhờ dưa leo chứa nhiều vitamin, khoáng chất và dưỡng chất có tác dụng chống ung thư rất tốt.

Tuy nhiên, bạn cần lưu ý không nên lạm dụng mà ăn dưa leo quá nhiều trong một ngày vì có thể gây ra tác dụng ngược. Các tác dụng phụ khi ăn dưa leo quá nhiều là gây thừa kali, dễ dẫn đến tình trạng tăng kali trong máu, gây suy giảm chức năng thận cũng như một vài vấn đề sức khỏe khác như dị ứng, dễ nhiễm độc, không tốt cho tim.

Thông qua bài viết này, bạn đã biết ăn dưa leo có tác dụng gì cho sức khỏe rồi đấy. Nếu bạn ăn dưa leo sẽ có thể cải thiện hệ tiêu hóa, tăng cường sự trao đổi chất và giảm cân hiệu quả. Hãy thêm dưa leo vào bữa ăn hàng ngày của gia đình để cả nhà cùng khỏe đẹp nhé.

florida80

07-21-2019, 21:17

Ăn dưa leo giảm cân, thật không?

Tác giả: Tuyết Trinh

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Ăn dưa leo giảm cân, thật không?

Nếu là một tín đồ làm đẹp thì hẳn dưa leo sẽ xuất hiện không ít trong thực đơn ăn uống và công thức làm đẹp của bạn. Thế nhưng, câu chuyện ăn dưa leo giảm cân có phải là giải pháp bạn nên thử trong hành trình đi tìm lại vóc dáng cho mình?

Dưa leo là loại quả được nhiều gia đình ưa chuộng vì có công dụng làm mát cơ thể và giúp đẹp da. Thành phần chính trong dưa leo là nước cùng các loại vitamin, khoáng chất tự nhiên như vitamin B1, B2, B5, B6, vitamin C, axit folic… Nhiều ý kiến cho rằng ăn dưa leo giảm cân nhưng thực hư chuyện này thế nào, chúng ta hãy cùng khám phá nhé!

Ăn dưa leo có tác dụng gì?

ăn dưa leo giảm cân

Dưa leo ngoài công dụng mát da, được sử dụng trong nhiều công thức mặt nạ dưỡng da thì còn đem lại nhiều lợi ích sức khỏe khác.

1. Cấp nước cho cơ thể

Với thành phần chủ yếu là nước và các chất điện giải quan trọng nên dưa leo sẽ giúp ngăn ngừa mất nước trong những tháng mùa hè nóng bức hoặc trong và sau quá trình tập luyện. Bạn có thể giúp cơ thể hấp thu thêm nhiều nước bằng cách thêm dưa leo hay bạc hà vào nước lọc và uống như thông thường.

2. Tăng cường sức khỏe xương

Một lượng vitamin K vừa đủ sẽ giúp xương khỏe mạnh và giảm nguy cơ gãy xương. 200ml nước dưa leo cung cấp khoảng 8,5mcg (microgam) vitamin K. Theo khuyến nghị của nhiều chuyên gia, phụ nữ từ 19 tuổi trở lên nên tiêu thụ 90mcg vitamin K mỗi ngày và nam giới là 120 mcg. Vitamin K trong dưa leo sẽ tăng cường cải thiện sự hấp thu canxi, tăng cường sức khỏe của xương khớp.

3. Ngăn ngừa nguy cơ ung thư

Dưa leo thuộc họ thực vật cucurbitaceae, chứa hàm lượng chất dinh dưỡng cao gọi là cucurbitacin. Chất này có công dụng hỗ trợ ngăn ngừa ung thư bằng cách ngăn chặn sự sản sinh của các tế bào ung thư. Trong dưa leo có chứa các cucurbitacin A, B, C, D và E.

4. Hỗ trợ sức khỏe tim mạch

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến nghị nên ăn nhiều chất xơ vì giúp ngăn ngừa sự tích trữ cholesterol cùng các vấn đề về tim mạch có liên quan đến cholesterol cao. Trong dưa leo cũng chứa thành phần kali và magie. AHA cũng khuyến nghị giảm natri và tăng lượng kali để ngăn ngừa tình trạng huyết áp cao. Các cucurbitacin trong dưa leo cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc chứng xơ vữa động mạch

florida80

07-21-2019, 21:18

5. Ngăn ngừa bệnh tiểu đường

Dưa leo chứa cucurbita ficifolia làm giảm sự tăng lên đột biến của lượng đường trong máu. Một số chuyên gia cho rằng cucurbitan có trong dưa leo kích thích sự giải phóng insuline và giúp điều tiết quá trình chuyển hóa của các hormone quan trọng trong quá trình xử lý đường huyết. Với chỉ số đường huyết thực phẩm (GI) thấp, dưa leo sẽ cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể mà không cần thêm carbohydrate làm tăng đường huyết.

6. Dưỡng ẩm cho da

Do thành phần rất giàu độ ẩm, chất chống oxy hóa và độ cân bằng pH rất tốt với làn da nên dưa leo có thể làm thành mặt nạ dưỡng da rất tốt. Dưa leo cắt lát sử dụng trực tiếp lên da có công dụng làm mát và dịu da, làm giảm tình trạng sưng, viêm và kích ứng da. Dưa leo đắp mặt vào buổi sáng cũng có thể làm giảm tình trạng bọng mắt.

Ăn dưa leo có giảm cân không?

ăn dưa leo giảm cân

Trong dưa leo có chứa rất nhiều nước và đây cũng là một trong những thực phẩm có chỉ số calo thấp. Tuy nhiên, vẫn chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh ăn dưa leo mỗi ngày sẽ giúp giảm cân.

1. Quy tắc của chế độ ăn dưa leo giảm cân

Thực đơn ăn kiêng bao gồm dưa leo, cùng với một số thực phẩm giàu protein như trứng, gà, cá và các loại hạt. Điều đặc biệt là chế độ ăn kiêng này khuyến khích bạn thay thế hầu hết các loại thực phẩm bằng dưa leo, ngay cả trái cây, rau quả cũng hạn chế ở mức tối thiểu.

Không có bất kỳ quy tắc chuẩn nào cho chế độ ăn kiêng này, nhưng nhìn chung thì bạn có thể ăn dưa leo bất kể khi nào bạn đói. Bởi dưa leo chứa hàm lượng calo thấp nên bạn cần phải kết hợp dưa leo với một số thực phẩm giàu protein để bù đắp lượng calo thiếu hụt. Bạn có thể bổ sung lượng carbohydrate nhất định vào bữa ăn, bằng bánh mì nướng, gạo lứt hay khoai tây.

2. Lý giải về mặt khoa học

Một chế độ ăn chỉ toàn dưa leo sẽ không cung cấp đầy đủ những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể như protein, chất béo, sắt… Trong nhiều trường hợp, đa số người ăn kiêng bằng dưa leo lại tăng cân trở lại sau khi kết thúc chương trình ăn nghiêm ngặt này.

Chế độ ăn dưa leo giảm cân cũng không được xem là chế độ ăn lành mạnh do không hình thành thói quen ăn uống tốt và khẩu phần ăn cũng không được kiểm soát kỹ lưỡng. Ăn dưa leo không những không đảm bảo về mặt dinh dưỡng mà còn ảnh hưởng đến việc bạn không kiểm soát được lượng thức ăn nạp vào cơ thể.

Chế độ ăn này thường được thiết kế ngắn trong khoảng từ 7 – 14 ngày. Đây không phải là chế độ ăn mà bạn có thể duy trì lâu dài vì có rất ít calo và sẽ không cung cấp một nguồn dinh dưỡng hoàn chỉnh. Thậm chí, bạn sẽ dễ tăng cân lại ngay cả khi nếu tiếp tục ăn ít calo hơn trước khi bắt đầu chế độ ăn dưa leo mỗi ngày.

3. Gợi ý thực đơn giảm cân lành mạnh

Dưới đây là gợi ý cho thực đơn giảm cân với dưa leo trong 3 ngày mà bạn có thể thực hiện tại nhà và luân phiên thay đổi cho những ngày tiếp theo:

♥ Ngày 1

– Bữa sáng: 2 quả trứng với dưa leo và rau thơm

– Bữa ăn nhẹ: 2 quả dưa leo

– Bữa trưa: Salad dưa leo với nước chanh và sữa chua Hy Lạp

– Bữa ăn nhẹ: 2 quả dưa leo

– Bữa tối: Gà nướng và dưa leo với gạo lứt

♥ Ngày 2

– Bữa sáng: Sinh tố dưa leo (dưa leo trộn táo xanh và rau chân vịt)

– Bữa ăn nhẹ: 1 quả dưa leo và một nắm hạnh nhân

– Bữa trưa: 1 quả dưa leo, 1 quả cam và vài lát phô mai

– Bữa ăn nhẹ: Trà xanh

– Bữa tối: 1 quả dưa leo và phô mai

♥ Ngày 3

– Bữa sáng: Bánh mì nướng ngũ cốc nguyên hạt, dưa leo và phô mai

– Bữa ăn nhẹ: 2 quả dưa leo

– Bữa trưa: Salad dưa leo với cà chua và dầu ô liu

– Bữa ăn nhẹ: 1 quả táo xanh

– Bữa tối: Cá hồi ướp muối, dưa leo và khoai tây nướng

Vẫn chưa có nghiên cứu cho thấy chế độ ăn dưa leo giúp giảm cân thật sự. Để giảm cân hiệu quả và duy trì sức khỏe ổn định, bạn nên thực hiện một chế độ ăn uống đa dạng các thành phần như ngũ cốc, rau, trái cây, chất béo lành mạnh, protein…

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Ăn kiêng giảm cân như thế nào mới hiệu quả?

florida80

07-21-2019, 21:19

Ăn dưa leo nhiều có tốt không?

ăn dưa leo giảm cân

Khi hiệu quả giảm cân của dưa leo vẫn còn rất mơ hồ thì bạn có thể gặp phải nhiều rủi ro sức khỏe nếu ăn dưa leo quá nhiều và thường xuyên.

1. Ăn dưa leo nhiều gây ngộ độc

Trong dưa leo có chứa hợp chất triterpenoid hay cucurbitacin khiến bạn sẽ thấy có vị hơi đắng khi ăn. Hàm lượng nhỏ các chất này sẽ không gây tác động tiêu cực cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu bạn ăn dưa leo mỗi ngày quá nhiều thì sẽ dễ làm cơ thể bị nhiễm độc, đặc biệt là nếu bạn ăn phải những trái có vị đắng nhiều.

2. Làm mất nước trong cơ thể

Ăn dưa leo với lượng vừa phải cung cấp thêm nước cho cơ thể, ngược lại, nếu ăn quá nhiều sẽ gây phản tác dụng và khiến cơ thể bị mất nước. Nguyên nhân là bởi cucurbitacin và dầu béo có trong hạt dưa leo. Các hợp chất này có tính chất lợi tiểu, nên nếu bạn ăn nhiều dưa leo sẽ làm tăng khả năng bài tiết nước tiểu, dẫn đến mất cân bằng nước và chất điện giải trong cơ thể.

3. Gây đầy hơi khó tiêu

Cucurbitacin trong hạt dưa leo có thể kích hoạt chứng khó tiêu ở một số người, đặc biệt là ở những ai có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Chứng khó tiêu do cucurbitacin gây ra sẽ dễ làm phát sinh các vấn đề về tiêu hóa như đầy hơi và khó tiêu. Bạn cần hạn chế tiêu thụ dưa leo nếu đã từng bị đầy hơi khi ăn những thực phẩm như hành, bắp cải, bông cải xanh…

4. Ảnh hưởng đến chức năng thận

Dưa leo là nguồn cung cấp kali tốt cho sức khỏe vì giúp kiểm soát huyết áp, tốt cho tim mạch và hệ thần kinh. Tuy nhiên, việc ăn dưa leo mỗi ngày quá nhiều lại tiềm ẩn nguy cơ làm tăng kali máu. Tình trạng này ban đầu sẽ gây đầy hơi, đau bụng và tích tụ khí ở đường ruột. Theo thời gian, các triệu chứng sẽ trở nên trầm trọng hơn và gây ảnh hưởng đến chức năng thận.

5. Kích thích dị ứng

Viện Dị ứng Hen suyễn và Miễn dịch học Hoa Kỳ đã thực hiện nghiên cứu phân tích có phản ứng dị ứng của dưa leo trên cơ thể người. Kết quả cho thấy những người bị dị ứng với phấn hoa, dưa, trà hoa cúc, chuối và hạt hướng dương cũng có khả năng gặp dị ứng với dưa leo. Do đó, bạn nên cân nhắc tình trạng dị ứng của mình trước khi muốn ăn hay làm đẹp với dưa leo.

Dưa leo nhìn chung có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cách ăn dưa leo giảm cân hẳn không phải là giải pháp hay nếu bạn muốn tìm một kế hoạch giảm cân hiệu quả lâu dài. Hãy nhớ rằng bạn chỉ có thể kiểm soát cân nặng lý tưởng nếu duy trì một chế độ ăn uống kết hợp với tập luyện nghỉ ngơi hợp lý!

florida80

07-21-2019, 21:21

Trà atiso đỏ: Thức uống tốt cho sức khỏe của bạn

Tại Việt Nam, cây atiso đỏ thường được trồng làm cảnh hoặc mọc hoang ở nhiều nơi mà hiếm ai chú ý đến. Trà atiso đỏ không chỉ là nước giải khát thơm ngon với vị chua thanh thanh mà còn giúp chữa cao huyết áp, giảm mỡ máu hay ngăn ngừa lão hóa.

Atiso đỏ hay còn gọi là bụp giấm, bụp chua, giền chua, cây rau chua, hoa vô thường… Tên tiếng anh của atiso đỏ là hibiscus. Trong từ điển tiếng Việt thì hibiscus có nghĩa là hoa dâm bụt. Tuy nhiên, atiso đỏ ở đây không phải là loại hoa dâm bụt mọc nhiều ở Việt Nam như bạn vẫn biết mà là loại hoa vốn được dùng phổ biến trong món mứt hoa hồng nổi tiếng của Đà Lạt.

Bạn có thể tận dụng đài hoa và hạt để nấu nước uống, dùng lá nấu canh chua. Ngoài ra, nhiều người dùng cách ngâm hoa atiso đỏ với đường để làm mứt hoặc phơi khô làm trà pha nước uống nhằm sử dụng được lâu hơn. Không chỉ thơm ngon nhờ có vị chua thanh đặc trưng, thảo dược này còn có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe mà có thể bạn chưa biết.

Nhiều nghiên cứu cho thấy hoa atiso đỏ có tính kháng khuẩn, kháng nấm, chống viêm, chống oxy hóa đồng thời giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch, hỗ trợ giảm cân… Để tránh lạm dụng đường tinh luyện thì bạn có thể dùng trà atiso đỏ thay vì mứt hoặc siro.

Trà atiso đỏ là một loại trà thảo dược được làm ra bằng cách ngâm đài quả atiso đỏ khô vào trong nước sôi. Loại trà này có vị chua tương tự với quả nam việt quất. Bạn có thể thưởng thức trà theo 2 cách nóng và lạnh. Hãy cùng xem loại thức uống thơm ngon này có thể mang đến lợi ích gì cho sức khỏe của bạn nhé!

1. Chống lão hóa cho cơ thể

Chất chống oxy hóa là những chất tự nhiên có thể ngăn chặn hoặc hạn chế tổn thương gây ra bởi các gốc tự do. Khả năng hủy diệt các tế bào của các gốc tự do có thể dẫn đến lão hóa và nhiều bệnh tật nguy hiểm khác như bệnh ung thư, bệnh tim, chứng viêm khớp…

Atiso đỏ rất giàu chất chống oxy hóa mạnh. Do đó, loại trà này có thể giúp bạn ngăn ngừa bệnh tật do sự tích tụ của các gốc tự do. Vì vậy, bạn có thể uống loại trà này mỗi ngày để giữ gìn vẻ trẻ trung, ngăn ngừa quá trình lão hóa.

Trong trà atiso đỏ có chứa chất bioflavonoids, một chất chống oxy hóa, vitamin C và các khoáng chất khác nên nó có thể chống lại các gốc tự do, ngăn ngừa tổn thương tế bào từ quá trình oxy hóa.

2. Hỗ trợ giảm huyết áp hiệu quả

Cao huyết áp được xem là “kẻ giết người thầm lặng”. Đây là căn bệnh dễ dẫn tới các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ và tai biến mạch máu não. Trà atiso đỏ từ lâu đã được xem là thảo dược mà nhiều tổ chức y tế uy tín trên thế giới công nhận về hỗ trợ giảm huyết áp.

Tác dụng giảm huyết áp hiệu quả một cách an toàn và tự nhiên của trà đã khiến nhiều người bị huyết áp cao yên tâm khi sử dụng. Mặc dù vậy, bạn không nên dùng trà atiso đỏ khi đang sử dụng hydrochlorothiazide, một loại thuốc lợi tiểu dùng để điều trị huyết áp cao, vì nó có thể gây tương tác không tốt với thuốc.

Atiso đỏ chứa nhiều bioflavonoids, một chất chống oxy hóa ngăn cản quá trình oxy hóa lipoprotein, giúp hạ huyết áp. Thói quen uống trà atiso đỏ mỗi ngày có thể giúp bạn giảm huyết áp một cách tự nhiên.

3. Giảm lượng mỡ trong máu

Ngoài tác dụng hạ huyết áp, một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng trà atiso đỏ có thể giúp giảm mức mỡ trong máu, đây là một yếu tố nguy cơ khác của bệnh tim. Nghiên cứu cho thấy thảo dược này sẽ giúp giảm các mức LDL cholesterol xấu đi khỏi cơ thể, qua đó giúp bảo vệ chống lại các bệnh về tim và bảo vệ mạch máu khỏi bị tổn thương.

Đặc tính hạ mỡ máu, giảm cholesterol xấu và hạ đường huyết của trà atiso đỏ có thể mang lại nhiều lợi ích cho người bị tiểu đường.

4. Tăng cường chức năng gan

Các nghiên cứu trên người và động vật đã phát hiện ra rằng chiết xuất atiso đỏ có thể có lợi cho sức khỏe gan bằng cách tăng các enzyme giải độc và giảm tổn thương gan hay cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ. Gan làm chức năng lọc thải chất độc nên dễ bị nhiễm độc gan. Khi đó, atiso được coi là thảo dược quý đối với bệnh gan nhờ khả năng làm sạch các độc tố trong gan.

Atiso đỏ chứa một loại chất chống oxy hóa rất hiếm là flavonoid. Flavonoid có tác dụng chống độc, làm giảm thương tổn gan, bảo vệ chức năng gan.

5. Hỗ trợ giảm cân an toàn

florida80

07-21-2019, 21:22

Trong trà atiso đỏ có chứa chất ức chế enzyme giúp sản xuất amylase. Đây là một enzyme giúp phân hủy tinh bột đường, tránh tích tụ calo thừa trong cơ thể. Ngoài ra, nếu không cho đường thì đây là một thứ đồ uống chứa rất ít calo. Hơn nữa, tác dụng lợi tiểu của trà atiso đỏ cũng làm giảm lượng nước trong cơ thể, giúp bạn có vóc dáng thon gọn hơn.

Thói quen nhâm nhi một tách trà atiso đỏ thơm ngon sau bữa ăn sẽ giúp cơ thể đẩy nhanh quá trình trao đổi chất và đốt chất béo nhanh hơn, giảm tình trạng béo phì do tích mỡ.

6. Giảm nguy cơ bệnh ung thư

Hàm lượng flavonoid và cyanidin cao trong đài quả atiso đỏ có tác dụng chống lại sự tổn thương do sự oxy hóa và các gốc tự do có thể gây tổn hại đến các tế bào của cơ thể. Do đó, việc uống loại trà bổ dưỡng này có thể giúp bạn ức chế sự phát triển của tế bào ung thư và giúp ngăn ngừa ung thư.

Hoa atiso đỏ có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư và có tác dụng chống ung thư, anthocyanin ức chế sự phát triển của tế bào ung thư máu.

7. Nâng cao khả năng miễn dịch

Vi khuẩn là các vi sinh vật đơn bào có thể gây ra một loạt các bệnh nhiễm trùng, từ viêm phế quản đến viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu. Ngoài các đặc tính chống oxy hóa và ngăn ngừa ung thư, một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng atiso đỏ có thể giúp chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn.

Lượng vitamin C phong phú trong trà atiso đỏ là một phương thuốc thảo dược rất tốt để chống lại chứng cảm lạnh và nhiễm trùng bằng cách tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.

atiso đỏ

Trà atiso đỏ mang đến nhiều lợi ích sức khỏe, tuy nhiên bạn cũng nên lưu ý một số điều sau đây khi sử dụng để tránh gặp phải tác dụng phụ ngoài mong muốn.

• Thêm đường khi dùng nếu bạn bị huyết áp thấp: Nếu bạn bị huyết áp thấp thì nên uống đài quả khô atiso đỏ với đường và uống sau khi đã dùng bữa ăn xong.

• Các đối tượng cần thận trọng khi dùng: Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên tham khảo ý kiến của bác sỹ trước khi sử dụng atiso đỏ.

• Không nên sử dụng nước máy để pha atiso đỏ: Nguyên nhân bởi vì trong nước máy có thể có clo sẽ làm tăng vị nồng và vị chua của atiso đỏ. Hãy sử dụng nước tinh khiết được đun sôi để pha trà để thức uống có màu trong hơn và vị chua cũng sẽ êm dịu hơn.

• Không nên lạm dụng atiso đỏ: Bạn không nên uống quá 3 tách trà mỗi ngày vì nếu uống quá nhiều có thể gây tổn thương cho gan, khiến gan phải làm việc quá sức.

• Thời điểm cần tránh khi uống trà: Bạn ghi nhớ rằng không được uống trà khi đói và hạn chế uống trà atiso đỏ vào buổi tối.

Cách sử dụng trà atiso đỏ với liều lượng hợp lý cùng thực đơn ăn uống lành mạnh và chế độ tập thể dục thường xuyên sẽ giúp bạn giảm huyết áp, giảm nguy cơ bệnh tim, đột quỵ cũng như hỗ trợ giảm cân và ngăn ngừa lão hóa. Hãy tận dụng ngay loại thảo dược thơm ngon này để có được làn da, vóc dáng ưng ý cùng sức khỏe dẻo dai hơn mỗi ngày nhé!

florida80

07-21-2019, 21:30

Trà assam: Loại thảo mộc quý ở Ấn Độ

Một cốc trà assam thơm đậm đà có thể giúp bạn bắt đầu ngày mới hứng khởi và tỉnh táo hơn. Ngoài ra, loại thảo mộc quý này còn có thể giúp bạn chống ung thư, cải thiện sức khỏe não bộ, tăng sức đề kháng…

Trà assam là một loại trà đen được làm từ lá của cây Camellia sinensis var. assamica. Loại thảo mộc này thường được trồng ở vùng Assam phía Đông Bắc Ấn Độ, một trong những vùng sản xuất trà lớn nhất thế giới. Lá trà assam tươi được thu hoạch và phơi khô rồi trải qua quá trình oxy hóa hay còn được gọi là lên men. Quá trình này kích thích sự thay đổi hóa học trong lá cây mang đến hương vị, màu sắc và các thành phần đặc trưng của trà assam.

Trà assam thường có vị mạch nha, hương thơm đậm đà với một lượng caffeine khá cao. Một số nghiên cứu cho thấy trà assam cung cấp các hợp chất thực vật phong phú có thể giúp tăng cường sức khỏe.

1. Trà assam cung cấp chất chống oxy hóa

Các loại trà đen như trà assam có chứa một số hợp chất thực vật độc đáo như theaflavin, thearubigins và catechin. Những chất này có chức năng như chất chống oxy hóa trong cơ thể và có thể giúp phòng chống bệnh tật. Cơ thể sản xuất gốc tự do có thể làm tổn thương các tế bào, khiến bạn dễ mắc bệnh và lão hóa nhanh. Các chất chống oxy hóa trong trà đen có thể ngừa những tác động tiêu cực của các gốc tự do, bảo vệ các tế bào khỏi bị tổn thương và giảm viêm.

2. Trà assam giúp tăng cường sức khỏe tim mạch
Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy các hợp chất polyphenolic trong trà đen có thể giúp giảm cholesterol và ngăn ngừa sự tích tụ mảng bám trong mạch máu. Bên cạnh đó, việc uống 710 – 1.420ml trà đen hàng ngày cũng có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim ở một số người.

3. Trà assam có thể hỗ trợ chức năng miễn dịch

trà assam

Nghiên cứu ban đầu cho thấy các hợp chất polyphenolic trong trà đen có thể hoạt động như prebiotic trong đường tiêu hóa. Prebiotic là các hợp chất hỗ trợ sự phát triển và duy trì lợi khuẩn trong ruột. Lợi khuẩn trong đường ruột phát triển sẽ giúp chức năng miễn dịch tốt hơn.

4. Trà assam có thể chống ung thư

trà assam

Một số nghiên cứu trên ống nghiệm và động vật chỉ ra rằng một số hợp chất trong trà đen có thể ức chế sự phát triển và lan rộng của các tế bào ung thư. Ngoài ra, một nghiên cứu nhỏ ở người cho thấy mối liên quan giữa thói quen uống trà đen và sự giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư như ung thư da và phổi.

5. Trà assam giúp tăng cường sức khỏe não bộ

Nghiên cứu cho thấy rằng một số hợp chất trong trà đen như theaflavin có thể điều trị hoặc phòng ngừa các bệnh thoái hóa não. Một nghiên cứu ống nghiệm gần đây đã cũng tiết lộ rằng các hợp chất trà đen đã ức chế chức năng của một số enzyme khiến bệnh Alzheimer tiến triển.

trà assam

Mặc dù trà assam là một đồ uống rất tốt cho sức khỏe nhưng lại có thể không thích hợp cho một số người vì các lý do sau:

florida80

07-21-2019, 21:31

Trà assam có nhiều caffeine: Trà assam có chứa nhiều caffeine nên có thể không thích hợp cho những ai muốn tránh chất kích thích này. Nếu bạn cần tránh caffeine, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống trà assam.

Lượng caffeine trong 240ml trà assam thường dao động trong khoảng 60 – 112mg tùy thời gian ngâm trà. Trong khi đó, 240ml cà phê chứa khoảng 100 – 150mg caffeine.

Đối với hầu hết mọi người, việc tiêu thụ dưới 400mg caffeine mỗi ngày không tác động xấu đến sức khỏe. Tuy nhiên, việc nạp quá nhiều caffeine có thể dẫn đến các triệu chứng không mong muốn như nhịp tim nhanh, lo lắng và mất ngủ. Đặc biệt, phụ nữ mang thai không nên tiêu thụ quá 200mg caffeine mỗi ngày.

• Trà assam gây giảm hấp thu sắt: Trà assam có thể làm giảm sự hấp thụ chất sắt do có hàm lượng tannin khá cao. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng tannin liên kết với sắt trong thức ăn nên có thể khiến bạn khó hấp thu chất này. Vậy nên, nếu bạn đang muốn bổ sung sắt cho cơ thể thì hãy tránh trà assam nhé.

• Trà assam chứa kim loại nặng: Trà có thể chứa các kim loại nặng như nhôm nên bạn cần uống loại trà này thật điều độ. Việc hấp thụ quá nhiều nhôm có thể góp phần làm mất xương và tổn thương thần kinh, đặc biệt đối với những người mắc bệnh thận.

Trà assam mang lại nhiều lợi ích cho tim mạch, não bộ và sức khỏe nói chung. Thế nhưng, bạn cần cân nhắc trước khi uống loại trà này để hạn chế tiêu thụ caffeine quá nhiều nhé

florida80

07-21-2019, 21:32

Tác dụng của đậu xanh giúp bạn khỏe người lại đẹp dáng

Tác giả: Như Vũ

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Tác dụng của đậu xanh giúp bạn khỏe người lại đẹp dáng

Những hạt đậu xanh nho nhỏ chứa rất nhiều dưỡng chất giúp bạn bảo vệ sức khỏe và giảm cân tự nhiên. Vậy bạn có biết cách chế biến nhiều món ngon để tận dụng những tác dụng của đậu xanh?

Tác dụng của đậu xanh có thể giúp phòng ngừa các bệnh nguy hiểm, cải thiện hệ tiêu hóa và thậm chí bạn còn có thể giảm cân bằng đậu xanh. Bạn hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu các tác dụng của đậu xanh và cách làm một số món ngon với loại đậu này nhé!

Tác dụng của đậu xanh

Đậu xanh vừa dễ nấu, linh hoạt mà còn có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe.

1. Tác dụng của đậu xanh giúp cung cấp dưỡng chất

Đậu xanh rất giàu vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe. Trong khoảng 202g đậu xanh luộc chứa các thành phần dinh dưỡng:
•Calo: 212
•Chất béo: 0,8g
•Protein: 14,2g
•Carb: 38,7g
•Chất xơ: 15,4g
•Folate (B9): 80% lượng tiêu thụ được khuyến nghị hằng ngày.
•Mangan: 30% lượng tiêu thụ được khuyến nghị hằng ngày.
•Magie: 24% lượng tiêu thụ được khuyến nghị hằng ngày.
•Vitamin B1: 22% lượng tiêu thụ được khuyến nghị hằng ngày.
•Photpho: 20% lượng tiêu thụ được khuyến nghị hằng ngày.
•Sắt: 16% lượng tiêu thụ được khuyến nghị hằng ngày.
•Đồng: 16% lượng tiêu thụ được khuyến nghị hằng ngày.
•Kali: 15% lượng tiêu thụ được khuyến nghị hằng ngày.
•Kẽm: 11% lượng tiêu thụ được khuyến nghị hằng ngày.

Ngoài các vitamin và khoáng chất trên, đậu xanh còn chứa nhiều vitamin B2, B3, B5, B6, selen và protein thực vật. Loại đậu này cũng chứa nhiều các loại axit amin thiết yếu như phenylalanine, leucine, isoleucine, valine, lysine, arginine…

2. Tác dụng của đậu xanh giúp ngừa bệnh mạn tính

Chất chống oxy hóa giúp trung hòa gốc tự do có thể gây viêm mạn tính, bệnh tim hay ung thư. Đậu xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa lành mạnh như axit phenolic, flavonoid, axit caffeic, axit cinnamic… Các nghiên cứu ống nghiệm chỉ ra rằng các chất chống oxy hóa từ đậu xanh này có thể giảm sự phát triển ung thư ở phổi và dạ dày do gốc tự do.

3. Tác dụng của đậu xanh giúp ngừa sốc nhiệt

Súp đậu xanh hay chè đậu xanh là món yêu thích của nhiều người trong mùa hè nóng nực nhờ đặc tính chống viêm giúp bạn ngừa sốc nhiệt, tăng nhiệt độ cơ thể, khát nước… Các nghiên cứu trên động vật cũng đã chỉ ra những chất chống oxy hóa vitexin và isovitexin trong đậu xanh có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương do sốc nhiệt.

Tuy đậu xanh có thể giúp bạn ngừa sốc nhiệt, bạn vẫn cần bổ sung nhiều nước trong mùa nắng nóng. Thói quen uống đủ nước vẫn là yếu tố quan trọng giúp bạn phòng tránh các bệnh mùa hè như sốc nhiệt đấy.

florida80

07-21-2019, 21:32

4. Tác dụng của đậu xanh giúp ngừa bệnh tim

Lượng cholesterol, đặc biệt là cholesterol xấu cao, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim nên bạn cần tìm cách giảm cholesterol trong cơ thể. Một nghiên cứu đã cho thấy đậu xanh có thể giúp bạn giảm lượng cholesterol xấu.

Kết quả của 26 nghiên cứu cho thấy việc ăn khoảng 130g các loại đậu có thể giảm đáng kể mức cholesterol xấu trong máu. Một phân tích của 10 nghiên cứu khác cũng cho thấy chế độ ăn nhiều loại đậu, trừ đậu nành, có thể làm giảm mức cholesterol xấu trong máu khoảng 5%.

5. Tác dụng của đậu xanh giúp giảm huyết áp

tác dụng của đậu xanh

Huyết áp cao là một vấn đề sức khỏe phổ biến nhưng khá nghiêm trọng. Chứng này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, một nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên thế giới.

Đậu xanh có thể giúp bạn giảm huyết áp nhờ lượng kali, magie và chất xơ dồi dào. Các nghiên cứu cho biết những chất dinh dưỡng này có thể giúp bạn giảm nguy cơ cao huyết áp đáng kể.

Hơn nữa, một phân tích của tám nghiên cứu cho thấy việc ăn nhiều các loại đậu hơn có thể giúp giảm huyết áp ở người lớn mắc chứng huyết áp cao. Bên cạnh đó, các nghiên cứu ống nghiệm và trên động vật đã chỉ ra rằng một số protein đậu xanh có thể ức chế các enzyme làm tăng huyết áp một cách tự nhiên.

6. Tác dụng của đậu xanh hỗ trợ hệ tiêu hóa

Đậu xanh chứa nhiều chất dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe hệ tiêu hóa như chất xơ hay kháng tinh bột. Trong 202g đậu xanh đã nấu chín có tới 15,4g chất xơ, đặc biệt là một loại chất xơ hòa tan có tên là pectin. Chất xơ này có thể tăng tốc độ tiêu hóa thức ăn, từ đó giúp bạn tránh các vấn đề về đường tiêu hóa.

Đậu xanh cũng chứa một loại tinh bột không tiêu hóa được gọi là kháng tinh bột. Kháng tinh bột có chức năng tương tự như chất xơ hòa tan là nuôi lợi khuẩn trong ruột. Các lợi khuẩn này sẽ tiêu hóa kháng tinh bột và biến loại tinh bột này thành các axit béo chuỗi ngắn như butyrate. Butyrate có chức năng nuôi dưỡng các tế bào ruột già, tăng cường khả năng miễn dịch đường ruột và thậm chí làm giảm nguy cơ ung thư ruột già.

Ngoài lượng chất xơ và kháng tinh bột tốt cho hệ tiêu hóa, lượng carb trong đậu xanh dễ tiêu hóa hơn so với các loại đậu khác. Do đó, đậu xanh ít gây cảm giác đầy hơi thường thấy khi ăn đậu.

7. Tác dụng của đậu xanh giúp giảm đường huyết

Lượng đường huyết cao có thể là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được kiểm soát và điều trị. Đường huyết cao là dấu hiệu rõ nhất của bệnh tiểu đường và cũng có liên quan đến một số bệnh mãn tính khác.

Đậu xanh có thể có ích trong việc giúp giảm đường huyết để ngừa hay giảm nhẹ các bệnh nguy hiểm. Nhờ có hàm lượng chất xơ và protein cao, đậu xanh giúp làm chậm quá trình giải phóng đường vào máu. Các nghiên cứu trên động vật cũng chỉ ra chất chống oxy hóa vitexin và isovitexin trong đậu xanh có thể làm giảm đường huyết và giúp insulin hoạt động hiệu quả hơn.

8. Tác dụng của đậu xanh giúp giảm cân

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất xơ và protein có thể ức chế các hormone gây đói như ghrelin. Hơn nữa, các nghiên cứu bổ sung đã phát hiện ra rằng cả hai chất dinh dưỡng trên đều thúc đẩy giải phóng hormone khiến bạn cảm thấy no như peptide YY, GLP-1 và cholecystokinin.

Một bài đánh giá của 9 nghiên cứu cho thấy ăn các loại đậu sẽ giúp bạn cảm thấy no hơn 31% so với khi ăn mì ống hay bánh mì. Vậy nên, đậu xanh có thể giúp bạn kiểm soát cơn đói và giảm lượng calo nạp vào, từ đó giảm cân dễ dàng hơn.

9. Tác dụng của đậu xanh giúp thai kỳ khỏe mạnh

Phụ nữ nên ăn nhiều thực phẩm giàu folate trong thai kỳ vì đây là chất rất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển tối ưu của bé. Việc không bổ sung đủ folate trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh ở trẻ.

Bạn chỉ cần ăn khoảng 202g đậu xanh là đã cung cấp cho cơ thể 80% lượng folate cần thiết hằng ngày. Đậu xanh cũng có nhiều chất sắt, protein và chất xơ bạn dễ bị thiếu trong thai kỳ. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai nên tránh ăn giá đỗ sống làm từ đậu xanh vì trong giá sống có nhiều vi khuẩn có thể gây viêm nhiễm.

florida80

07-21-2019, 21:34

Món ngon với đậu xanh

Đậu xanh khá dễ tìm mua và chế biến nên bạn có thể áp dụng ngay những công thức nấu loại đậu này.

Cách làm sữa đậu xanh

tác dụng của đậu xanh

Sữa đậu xanh thơm lừng, béo ngậy sẽ giúp bạn giải khát rất tốt trong những ngày trời nắng nóng đấy.

Nguyên liệu nấu sữa đậu xanh
•2 – 3 lá dứa
•Đường cát
•Sữa tươi không đường
•300g đậu xanh. Bạn có thể chọn đậu xanh chưa cà vỏ hay đã cà vỏ đều được.

Các bước nấu sữa đậu xanh

– Vo sạch rồi ngâm đậu xanh trong nước khoảng 4 tiếng cho hạt đậu mềm. Đây là bước quan trọng để đậu xanh mềm và thơm hơn khi nấu.

– Rửa sạch lá dứa rồi buộc lại gọn gàng.

– Sau khi đậu xanh đã mềm, bạn vớt ra rồi rửa lại lần nữa cho sạch. Sau đó, bạn bỏ đậu xanh vào nồi rồi đổ thêm phần nước sao hơn nước cao hơn mặt đậu khoảng một đốt ngón tay.

– Để nồi lên bếp đun nhỏ lửa và thỉnh thoảng hớt bọt. Khi hạt đậu xanh tơi và mềm thì tắt bếp.

– Cho đậu xanh vừa nấu vào máy xay sinh tố để xay cho tới khi đậu nhuyễn và mịn.

– Đổ đậu xanh đã xay và sữa tươi vào nồi nấu tiếp với lửa nhỏ. Nếu thấy đậu xanh hơi đặc, bạn có thể pha thêm nước. Bạn cần kiểm tra nồi sữa thường xuyên để tránh sữa trào.

– Cho thêm lá dứa vào nồi sữa đậu xanh để sữa thơm hơn.

– Khi sữa đậu xanh đã sôi, bạn cho đường cát sao cho vừa miệng rồi đun thêm khoảng 2 phút để đường tan.

– Tắt bếp và rót sữa ra để thưởng thức. Nếu muốn uống lạnh, bạn có thể cho thêm vài viên đá vào sữa.

florida80

07-21-2019, 21:35

Cách nấu cháo đậu xanh

tác dụng của đậu xanh

Bạn có thể tận dụng nồi cơm điện để nấu cháo đậu xanh vào những ngày không muốn ăn những món quá dầu mỡ. Công thức sau có thể nấu được 3 – 4 phần ăn.

Nguyên liệu nấu cháo đậu xanh
•100g gạo nếp
•30g gạo tẻ
•100g đậu xanh
•50g đậu phộng
•1,5l nước dừa tươi
•30ml nước cốt dừa
•30g đường phèn

Các bước nấu cháo đậu xanh

– Vo sạch gạo nếp và gạo tẻ rồi ngâm nước 30 phút để gạo mềm.

– Rửa rồi ngâm đậu xanh từ 45 – 60 phút để đậu mềm và dễ chín hơn.

– Ngâm đậu phộng trong nước nóng 30 – 45 phút cho mềm rồi bóc vỏ. Bạn có thể giã nhỏ hoặc để nguyên hạt đậu phộng tùy thích.

– Cho gạo nếp, gạo tẻ, đậu xanh, đậu phộng, 1 lít nước dừa tươi, 30g đường phèn vào nồi cơm để nấu.

– Khi gạo đã nở, bạn dùng thìa nghiền cháo rồi thêm vào 50ml nước dừa tươi vào nồi để đun tiếp.

– Khi cháo đã nở, bạn có thể múc ra tô thưởng thức. Nếu muốn thêm vị ngọt cho cháo đậu xanh, bạn có thể thêm chút nước cốt dừa.

Đậu xanh tuy nhỏ bé nhưng là thực phẩm rất linh hoạt và nhiều dinh dưỡng. Bạn hãy bổ sung vào thực đơn món cháo đậu xanh và sữa đậu xanh để không bỏ lỡ tác dụng của đậu xanh nhé!

florida80

07-21-2019, 21:36

5 màu sắc của rau củ quả giúp bạn ăn ngon miệng

Màu sắc của rau củ quả không chỉ giúp bữa ăn thêm rực rỡ và kích thích cảm giác ngon miệng mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Mỗi màu sắc của rau củ quả đều chứa một nhóm dưỡng chất đặc biệt nên bạn đừng bỏ lỡ nhé!

Mỗi màu sắc đặc trưng của các loại rau củ quả đều là do các phytonutrient (dưỡng chất thực vật) tạo nên. Đây là các hóa chất tự nhiên giúp bảo vệ cây khỏi vi khuẩn, côn trùng, ánh nắng mặt trời và các tác nhân gây hại khác. Màu sắc của mỗi loại rau củ quả như đỏ, trắng, xanh, tím, vàng, cam… đều chứa từng loại chất dinh dưỡng riêng.

1. Rau củ quả màu đỏ

trái cây và rau củ nhiều màu

Các loại rau củ quả màu đỏ có chứa nhiều lycopene và ellagic acid. Những chất dinh dưỡng này đã được nghiên cứu là có tác dụng chống ung thư và nhiều lợi ích sức khỏe khác.

Cà chua có thể giúp làm chậm quá trình phát triển ung thư tuyến tiền liệt. Dưa hấu có chứa lycopene và cả citrulline có thể phát huy tác dụng điều trị rối loạn cương dương nhẹ. Dâu tây thì có thể ngăn ngừa và thậm chí đảo ngược quá trình phát triển của ung thư thực quản.

Bạn có thể bổ sung một số loại rau củ quả màu đỏ vào chế độ ăn hàng ngày như ớt chuông đỏ, cà chua, dâu tây, dưa hấu, táo đỏ, cherry, lựu, củ dền…

2. Rau củ quả màu vàng hoặc cam

trái cây và rau củ nhiều màu

Các loại rau củ quả màu vàng hoặc cam rất giàu vitamin C và carotenoid. Một loại carotenoid là beta-carotene sẽ chuyển hóa thành vitamin A giúp cải thiện thị lực và quá trình sản sinh tế bào.

Các trái cây thuộc họ cam, chanh chứa một loại phytonutrient đặc biệt gọi là hesperidin giúp tăng cường lưu thông máu. Nếu bạn thường xuyên bị lạnh tay chân, hãy ăn một quả cam mỗi ngày để cải thiện tình trạng. Ngoài ra, nhiều loại rau củ quả màu vàng và cam còn giúp bạn giảm nguy cơ đột quỵ đáng kể.

Bạn nên bổ sung một số loại rau củ quả màu vàng tốt cho sức khỏe như cam, chanh, xoài, cà rốt, dưa vàng, dứa, đào…

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Uống nước chanh ấm buổi sáng để hưởng 5 lợi ích sau.

3. Rau củ quả màu xanh lá

florida80

07-21-2019, 21:36

Rau củ quả màu xanh lá chứa rất nhiều lutein, isothiocyanate, isoflavone và vitamin K rất tốt cho sự tuần hoàn máu và sức khỏe của xương. Bên cạnh đó, nhóm thực phẩm này còn cung cấp rất nhiều folate – một dưỡng chất rất quan trọng đối với phụ nữ mang thai để phòng ngừa các khuyết tật bẩm sinh cho bé.

Các loại rau họ cải như bông cải xanh đã được chứng minh là có công dụng tăng cường chức năng miễn dịch. Bên cạnh đó, nhóm rau xanh lá đậm như cải xoăn thì có thể cải thiện tâm trạng.

Quả kiwi đã được nghiên cứu là giúp giảm nhẹ rất nhiều bệnh từ cảm lạnh thông thường, hội chứng ruột kích thích cho đến chứng mất ngủ. Các nhà khoa học còn cho biết là quả kiwi thậm chí còn có khả năng sửa chữa những tổn thương ADN.

Bạn nên ăn nhiều loại rau củ quả màu xanh như bông cải xanh, cải xoăn, nho xanh, táo xanh, rau chân vịt, đậu Hà Lan, bí ngòi…

4. Rau củ quả màu tím

trái cây và rau củ nhiều màu

Các loại rau củ quả màu tím rất giàu các phytonutrient như anthocyanin và resveratrol đã được nghiên cứu là có khả năng chống ung thư và ngăn ngừa lão hóa đáng kể. Các nghiên cứu còn cho thấy các hoạt chất sinh học trong quả mọng có tác dụng giảm tổn thương gây ra bởi stress và viêm.

Bạn có thể bổ sung vào thực đơn các loại rau củ quả màu tím như bắp cải tím, mâm xôi, nho tím (hoặc đỏ), cà tím…

Bạn có thể tìm hiểu thêm: 9 tác dụng đáng kinh ngạc của quả việt quất.

5. Rau củ quả màu nâu hoặc trắng

trái cây và rau củ nhiều màu

Rau củ quả màu trắng, nâu thường không có màu sắc rực rỡ như các loại rau củ quả màu khác nhưng vẫn là một lựa chọn lý tưởng cho bạn và có rất nhiều phytonutrient.

Cũng như bông cải xanh, bông cải trắng chứa rất nhiều hợp chất chống ung thư gọi là sulforaphane. Tỏi và hành tây chứa các hợp chất như allicin và quercetin cũng có tác dụng chống ung thư mạnh mẽ. Các loại nấm trắng chứa các phytonutrient đã được nghiên cứu là có thể ức chế hoạt động của aromatase trong điều trị ung thư vú.

Khi lên thực đơn, bạn đừng quên các loại rau củ quả màu nâu hoặc trắng như bông cải trắng, tỏi, hành tây, nấm trắng, khoai tây, sắn…

Một chế độ ăn uống lành mạnh không thể thiếu các loại rau củ quả tươi. Các loại rau củ quả nhiều màu sắc sẽ giúp bạn đa dạng hóa thực đơn đồng thời mang lại nhiều lợi ích bảo vệ sức khỏe. Những ngày bạn cảm thấy chán ăn, hãy thử thêm vào các loại rau củ quả để có cảm giác ngon miệng hơn nhé!

florida80

07-21-2019, 21:38

9 lợi ích và 5 tác dụng phụ của mít mẹ bầu nên biết

Mít là món ăn thơm ngon cũng như giàu dinh dưỡng. Thế nhưng, nếu ăn quá nhiều, sức khỏe mẹ bầu có thể bị ảnh hưởng nhẹ bởi tác dụng phụ của mít đem đến.

Bạn rất thích ăn trái cây, đặc biệt là mít? Bạn thèm ăn mít nhưng băn khoăn không biết mít có ảnh hưởng gì đến việc mang thai không? Bài viết sau, Hello Bacsi sẽ giới thiệu lợi ích cũng như tác dụng phụ của mít để giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về cách sử dụng loại quả này.

Lợi ích sức khỏe của mít đối với phụ nữ mang thai
•Giúp kiểm soát và điều chỉnh hormone.
•Tăng khả năng miễn dịch, bảo vệ bạn khỏi những bệnh thông thường.
•Kiểm soát căng thẳng trong thai kỳ và trong thời gian cho con bú.
•Giúp bổ sung vitamin A. Điều này rất quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi, thị lực và việc nhân đôi tế bào thông qua sự phân bào.
•Có hàm lượng natri và chất béo bão hòa thấp.
•Cung cấp đến 11% chất xơ cần thiết cho một ngày.
•Có đặc tính chống loét và chống mẫn cảm với thuốc.
•Giàu vitamin A, B, C, D và chất xơ. Ngoài ra, mít còn có hàm lượng carbohydrate cao, cung cấp cho bạn đến 95 kcal. Mít còn rất giàu các chất như beta-carotene, canxi, magiê, sắt, photpho và kali.
•Giúp giảm huyết áp hiệu quả.

Tác dụng phụ của mít

Ăn nhiều mít không dẫn đến quá nhiều phản ứng phụ. Tuy nhiên, bạn có thể bị một số tác dụng phụ sau:
•Nếu bạn bị dị ứng với mít, bạn nên hạn chế ăn.
•Nếu bạn thích ăn mít và không bị dị ứng, bạn cũng không nên ăn quá nhiều. Việc ăn quá nhiều sẽ khiến bạn có thể tiêu chảy do hàm lượng chất xơ cao.
•Nếu bạn bị rối loạn máu, ăn mít có thể khiến máu đông nhanh, làm tình trạng này trở nên tồi tệ hơn.
•Mít có thể làm thay đổi lượng đường ở những phụ nữ bị tiểu đường. Nếu bạn bị tiểu đường hoặc có nguy cơ bị tiểu đường, hãy hạn chế ăn mít trong thời gian mang thai.
•Nếu bạn đã từng cấy ghép mô, đừng ăn mít trong thời gian mang thai.

Kết luận

Mít rất giàu chất xơ, nếu bạn ăn một lượng vừa đủ thì nó sẽ đem đến rất nhiều lợi ích về sức khỏe.

Nhiều người cho rằng phụ nữ mang thai ăn mít có thể bị sẩy thai. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh điều này cả. Do đó, trước khi ăn, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để an tâm hơn nhé.

Theo các bác sĩ, phụ nữ mang thai có thể ăn tất cả các loại trái cây nhưng quan trọng là đừng ăn quá nhiều. Mít rất giàu vitamin B6 và các chất dinh dưỡng khác như kali. Ngoài ra, mít cũng rất dễ tiêu hóa và rất giàu chất chống oxy hóa.

Nếu bạn là một người thích ăn trái cây và không bị dị ứng với mít, bạn có thể thêm nó vào chế độ ăn của mình. Ngược lại, nếu bạn bị dị ứng với mùi hương của mít, hãy tránh ăn trong thời gian mang thai.

florida80

07-21-2019, 21:40

6 lợi ích của kiwi mà mẹ bầu nên biết

Tác giả: Bich Ngan
Kiwi được biết đến là một trong những loại trái cây rất tốt cho sức khỏe với vô vàn dưỡng chất cần thiết. Thế nhưng, bà bầu có nên ăn kiwi không? Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu về vấn đề này nhé.

Mang thai là giai đoạn mà bạn luôn đói và món ăn mà bạn mong muốn nhất chắc hẳn là đồ ngọt. Thế nhưng, đồ ngọt không tốt cho sức khỏe. Vậy có món ăn nào ngọt nhưng vẫn tốt cho sức khỏe hay không?

Kiwi là một loại trái cây có nguồn gốc từ Trung Quốc. Quả này rất ngon miệng, đặc biệt nó không chứa cholesterol, ít đường và chất béo. Điều quan trọng, kiwi rất tốt cho phụ nữ mang thai.

Lợi ích của việc ăn kiwi khi mang thai6-loi-ich-cua-kiwi-ma-me-bau-nen-biet

Kiwi là một trong những loại trái cây giàu dinh dưỡng. Loại quả này chứa hàm lượng vitamin C cao gấp hai lần chanh. Bên cạnh đó, kiwi còn chứa nhiều chất xơ, vitamin E, carbohydrate, năng lượng và các khoáng chất khác.

1. Folate

Kiwi rất giàu folate, chất dinh dưỡng quan trọng nhất cho sự hình thành tế bào. Folate là một chất không thể thiếu đối với sức khỏe và sự phát triển của thai nhi. Nó kích thích sản xuất và duy trì tế bào, đặc biệt là trong thời gian mang thai.

Ngoài ra, folate còn đảm bảo sự phát triển của các cơ quan quan trọng. Một lượng folate vừa đủ sẽ ngăn ngừa các dị tật bẩm sinh như tật nứt đốt sống, tình trạng tủy sống không phát triển. Đặc biệt hơn, folate còn giúp bạn tránh được tình trạng sẩy thai. Các axit folic có trong kiwi không chỉ tốt cho phụ nữ mang thai mà cũng rất tốt cho những phụ nữ đang muốn có thai.

2. Vitamin C

Kiwi là nguồn cung cấp vitamin C tuyệt vời. Loại quả này chứa 140% liều lượng vitamin C khuyến cáo hàng ngày. Hàm lượng vitamin C cao là một trong những nguyên nhân chính khiến cho loại quả này tốt cho cả mẹ và bé. Kiwi giúp hình thành các chất dẫn truyền thần kinh, một chất rất quan trọng đối với chức năng của não. Ngoài ra, vitamin C trong quả kiwi còn giúp làm giảm vết rạn da.

3. Đường tự nhiên

Kiwi chứa đường tự nhiên giúp bạn kiểm soát việc thèm đồ ngọt. Với chỉ số glycemic thấp, quả kiwi không làm tăng insulin. Điều tiết lượng đường trong máu là một việc rất quan trọng bởi bệnh tiểu đường thai kỳ rất phổ biến.

4. Thúc đẩy tiêu hóa

Táo bón và bệnh trĩ là những bệnh khá phổ biến khi mang thai. Để giảm bớt tình trạng này thì kiwi là một sự lựa chọn tốt nhất. Bởi kiwi chứa enzyme, chất xơ và các hợp chất phenolic. Những chất dinh dưỡng này nuôi các vi khuẩn probiotic trong hệ tiêu hóa. Chính vì vậy, ăn kiwi giúp ngăn ngừa táo bón, tiêu chảy, viêm dạ dày, đầy hơi và đau bụng.

5. Tăng cường hệ miễn dịch

Kiwi chứa rất nhiều chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ RNA và DNA của thai nhi khỏi bị hư hại. Nó đánh bay các gốc tự do trong cơ thể và phòng bệnh. Ngoài ra, kiwi còn giúp bảo vệ các tế bào khỏi quá trình oxy hóa.

6. Cân bằng nội tiết tố

Thay đổi nội tiết tố là một điều rất phổ biến khi mang thai. Trầm cảm, mệt mỏi và căng thẳng không tốt cho bạn. Ăn kiwi sẽ giúp bạn ổn định lại tâm trạng.

Nên ăn bao nhiêu kiwi một ngày?

florida80

07-21-2019, 21:40

Để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh và an toàn, bạn hãy ăn khoảng 2–3 trái kiwi mỗi ngày. Nếu bạn bị dị ứng do di truyền, viêm dạ dày hoặc các vấn đề khác, tránh ăn kiwi khi mang thai.

Thực đơn với kiwi

Bạn có thể thử kết hợp kiwi với salad, món tráng miệng và các món ăn khác. Dưới đây là một số thực đơn đơn giản mà bạn có thể thử:
• Thêm kiwi cắt nhỏ vào sữa chua, salad hoặc sữa
• Nếu muốn uống nước ép kiwi, hãy dùng máy xay để xay nhuyễn
• Bạn cũng có thể làm mứt kiwi

Lưu ý

Khi ăn kiwi, bạn nên lưu ý những điều sau:
• Rửa kỹ trước khi ăn để loại bỏ các tác nhân gây bệnh và các hóa chất độc hại.
• Kiwi có tính axit cao, vì vậy đừng ăn quá nhiều vì bạn có thể bị lở miệng, loét lưỡi và phát ban.

Kiwi là một món ăn nên có mặt trong thực đơn hàng ngày của bạn. Tuy nhiên, trước khi ăn, bạn vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo sự an toàn cho cả bạn và bé nhé.

florida80

07-21-2019, 21:42

Ăn gì trước khi ngủ để có giấc ngủ ngon?

Bên cạnh vấn đề đặt ra những thực phẩm không nên ăn trước khi ngủ thì bạn vẫn có thể ăn những loại thức ăn sau đây. Ăn gì trước khi ngủ giờ đây không còn là vấn đề nan giải nữa.

Nếu bạn muốn ngủ ngon thì việc tránh dùng những thức ăn hoặc thức uống gây hại vẫn chưa đủ. Việc ăn thêm các thực phẩm dinh dưỡng sau đây sẽ giúp bạn cải thiện chất lượng giấc ngủ tốt hơn.

1. Chuối

Nếu bạn bỗng dưng thèm đồ ngọt trước khi đi ngủ, hãy thử ăn chuối. Chuối là nguồn thực phẩm giàu các chất khoáng như kali và magiê, giúp các cơ bắp thư giãn.

Chuối còn chứa axit amino tryptophan – axit có khả năng phân hủy thành melatonin và serotonin (một loại hormone giúp kích thích cảm giác thư giãn) trong não bộ.

2. Phô mai ít béo

Nếu bạn thường bị ợ nóng vào ban đêm, hãy có một bữa ăn nhẹ gồm các loại thực phẩm giàu chất đạm đồng thời ít chất béo như phô mai trước khi đi ngủ. Chúng có thể giúp bạn chống lại tình trạng axit trào ngược. Ngoài ra, phô mai cũng chứa thêm canxi giúp điều hòa sự sản sinh melatonin trong cơ thể.

3. Sữa và các sản phẩm từ sữa

Trên thực tế, hầu hết các loại thực phẩm làm từ bơ sữa nói chung đều có tác dụng giúp bạn dễ ngủ hơn. Những sản phẩm làm từ sữa như sữa chua và phô mai (từ sữa bò, dê hay cừu) đều là nguồn giàu canxi. Các chất khoáng thiết yếu chứa trong sữa giúp não bộ sản sinh ra hormone melatonin gây buồn ngủ.

4. Quả anh đào

Quả anh đào là một trong số ít những nguồn thực phẩm giàu melatonin. Đây cũng là nguyên nhân tại sao bạn nên ăn một chén anh đào như một bữa ăn nhẹ trước khi ngủ để giúp bạn dễ ngủ hơn.

Nếu bạn không thích ăn thì có thể uống nước ép anh đào.

Các nghiên cứu được thực hiện gần đây của một đại học bang Louisiana cho thấy việc uống nước ép anh đào 2 lần mỗi ngày giúp những người mắc chứng mất ngủ kéo dài thời lượng giấc ngủ thêm 90 phút.

5. Cá hồi

Mặc dù cá hồi không phải là một lựa chọn tuyệt vời cho bạn để ăn nhẹ vào ban đêm, tuy nhiên việc ăn cá hồi vào bữa ăn tối có thể giúp bạn ngủ sâu hơn.

Các nghiên cứu gần đây của Anh cho thấy rằng ăn cá hồi giúp nồng độ DHA (một loại axit béo omega-3 chứa trong cá hồi) trong máu tăng cao hơn. Dưỡng chất này sẽ khiến bạn có một giấc ngủ ngon hơn. Tuy nhiên, nếu bạn không thuộc tuýp người thích ăn cá, bạn chỉ cần ăn khoảng 600mg cá mỗi ngày cũng đủ tốt cho sức khỏe.

6. Bánh mì nướng

Tất cả chúng ta thường trải qua cảm giác buồn ngủ sau khi ăn một bữa ăn chứa quá nhiều carbohydrate. Carbohydrate sẽ khiến cho mức đường trong máu tăng lên. Nó dường như đóng một phần vai trò trong việc điều chỉnh đồng hồ sinh học ngủ – thức của cơ thể.

Tuy nhiên, việc hấp thu quá nhiều carb có thể khiến cho giấc ngủ hay thời gian nghỉ ngơi bị gián đoạn. Vì thế, bạn nên tránh ăn một bữa ăn chứa nhiều carb, thay vào đó hãy ăn nhẹ gồm một miếng bánh mì nướng hoặc vài cái bánh quy nguyên chất.

7. Quả kiwi

Trái kiwi rất tốt trong việc tăng cường chất lượng giấc ngủ. Đây là loại quả giàu kali, canxi, phốt pho, folate, magiê cùng nhiều chất dinh dưỡng khác. Loại quả này thường có màu nâu, xanh lá và chứa đầy thịt.

Một nghiên cứu từ Đài Loan cho thấy việc ăn 2 quả kiwi trước khi đi ngủ khoảng 1 giờ có tác dụng cải thiện chất lượng giấc ngủ một cách đáng kể.

Tuy nhiên, bạn hãy nhớ đánh răng kỹ trước khi đi ngủ để tẩy sạch đường tự nhiên (chứa trong kiwi) bám trên răng kẻo bị sâu răng.

8. Cải bó xôi

Các loại rau lá có màu xanh hoặc đen thường giàu các nguyên khoáng chất như canxi, kali và lutein – những chất giúp hỗ trợ giấc ngủ. Trong số đó, cải bó xôi chính là một trong những loại rau mà cơ thể dễ hấp thu nhất.

Sau khi rửa sạch, bạn có thể dùng rau để làm món salad trộn như một bữa ăn nhẹ.

9. Trứng

Trứng là nguồn thực phẩm chứa hàm lượng protein cao tuyệt vời. Ngoài ra, nó còn giàu các dưỡng chất thiết yếu như choline, folate và vitamin D. Trứng luộc là một món ăn nhẹ đơn giản và dễ chế biến, vì thế bạn có thể ăn vào ban đêm. Trứng luộc đặc biệt bổ dưỡng hơn khi bạn ăn cùng bánh quy hoặc ít bơ.

10. Bắp rang

Bỏng ngô là món ăn vặt không chỉ ngon miệng mà còn tốt cho sức khỏe.

Hai chén bỏng ngô chỉ chứa khoảng 60 calo trong khi cung cấp đủ lượng carbohydrate, khoáng chất và chất chống oxy hóa polyphenol mà cơ thể cần. Bạn nên nấu bỏng ngô cùng với một ít dầu dừa thay vì bơ để giúp tăng cường lượng axit lauric giúp bạn ngủ ngon hơn.

10 loại thực phẩm kể trên đều có thể giúp bạn cải thiện các vấn đề về giấc ngủ. Việc thêm những loại thực phẩm trên vào chế độ ăn uống hàng ngày cũng sẽ giúp tăng cường chất lượng giấc ngủ mỗi đêm của bạn

florida80

07-21-2019, 21:45

Ăn thịt dê có tác dụng

Nhiều người nghĩ rằng thịt đỏ là có hại cho sức khỏe về lâu dài, nhưng một số nghiên cứu cho thấy thịt dê có thể là một trường hợp ngoại lệ. Hãy cùng tìm hiểu xem ăn thịt dê có tác dụng gì mà bạn nên bổ sung vào thực đơn ngay nhé.

Thịt dê có calo, chất béo bão hòa cũng như cholesterol ít hơn so với nhiều loại thịt khác. Không những thế, thịt dê lại có hàm lượng sắt cao hơn so với thịt bò, thịt heo, thịt cừu hay thịt gà. Thịt dê cũng chứa nhiều kali mà hàm lượng muối natri lại thấp hơn.

Nếu muốn thay đổi khẩu vị, bạn có thể thử thêm loại thịt giàu dinh dưỡng và nhiều lợi ích sức khỏe này trong thực đơn của mình. Hãy cùng tham khảo một số lợi ích sức khỏe mà thịt dê mang lại cũng như những lưu ý khi dùng loại thịt này dưới đây.

Lợi ích khi bạn ăn thịt dê

ăn thịt dê có tác dụng gì

Thành phần có nhiều chất dinh dưỡng trong thịt dê mang lại vô số lợi ích sức khỏe cho cơ thể mà bạn có thể không ngờ đến.

1. Giảm nguy cơ viêm mạch máu

Một trong những lợi ích đáng lưu ý là thịt dê có thể làm giảm nguy cơ viêm nhiễm, đặc biệt là trong mạch máu. Đó là do trong thịt dê có thành phần axit linoleic liên hợp, một trong số những axit béo có khả năng ngăn ngừa và giảm viêm.

2. Ngăn ngừa bệnh tim mạch

Trong thịt dê có chứa nhiều chất béo không bão hòa hơn lượng chất béo bão hòa (làm tăng nồng độ cholesterol trong máu). Nhờ đó, thịt dê làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch vành. Vitamin B trong thịt dê còn giúp đốt cháy mỡ, kiểm soát cân nặng và phòng ngừa béo phì – yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch.

3. Giảm nguy cơ mắc ung thư

Axit linoleic liên hợp có trong thịt dê là loại axit béo có khả năng phòng ngừa ung thư. Không những thế, thịt dê cũng chứa phức hợp vitamin B như thiamin, riboflavin, niacin, axit panthothenic cùng selen và choline cũng có lợi ích ngăn ngừa ung thư.

4. Ngăn ngừa bệnh thiếu máu

Thực ra thì tất cả các loại thịt đều tốt cho người bệnh thiếu máu và thịt dê là một trong số đó. Nguyên nhân là bởi thịt dê có chứa hàm lượng sắt rất cao. Thịt dê cũng rất có lợi đối với phụ nữ mang thai do phụ nữ ở vào giai đoạn này rất dễ gặp phải tình trạng thiếu máu. Do đó, phụ nữ bị thiếu máu do thiếu sắt rất nên bổ sung thịt dê vào khẩu phần ăn của mình.

5. Cung cấp axit béo omega – 3

Nhiều người đều nghĩ rằng axit béo omega – 3 chỉ có nhiều trong những loại cá béo như cá thu, cá hồi, cá trích… Thật ra thì thịt dê cũng là một nguồn cung cấp axit béo omega – 3 chất lượng. Chất béo omega – 3 được biết đến như một chất chống viêm, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ cơ thể chống lại viêm khớp. Chất này cũng giúp da hồng hào khỏe mạnh, giảm tình trạng khô da và đồi mồi.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: 12 lợi ích sức khỏe từ omega-3 và cách bổ sung

6. Hỗ trợ tuần hoàn máu

Mọi người thường hạn chế ăn thịt đỏ vì loại thịt này có liên quan đến nhiều nguy cơ sức khỏe tim mạch và tuần hoàn máu. Tuy nhiên, thịt dê lại là một trường hợp ngoại lệ bạn có thể cân nhắc chọn lựa. Thịt dê rất giàu sắt và vitamin B12, đồng thời hàm lượng kali trong thịt dê cũng rất tốt cho tuần hoàn máu

florida80

07-21-2019, 21:52

3. Thịt dê xào lăn

ăn thịt dê có tác dụng gì

Món dê xào lăn dễ chế biến lại dậy mùi hương của các gia vị ướp cùng sẽ là một lựa chọn thay thế lý tưởng khi bạn cảm thấy ngán các loại thịt khác.

Nguyên liệu cần chuẩn bị
•500g thịt dê
•50g ớt sa tế
•50g nấm tai mèo
•50g bột ngũ vị hương
•25g bột nghệ
•25g bột cà ri
•1 củ hành tây
•1 chén nước cốt dừa
•1 chén rượu trắng
•Húng quế, ngò ôm, hành lá
•Hành, tỏi, sả cây, ớt hiểm
•Gia vị: hạt nêm, bột ngọt, đường…

Cách thức thực hiện

• Bước 1: Bạn rửa thịt dê với rượu, sau đó cắt thành từng lát mỏng vừa ăn và ướp cùng một ít ngũ vị hương.

• Bước 2: Tiếp theo, bạn bắc chảo lên bếp, cho thêm một ít dầu ăn rồi cho sả, tỏi, hành tím băm nhuyễn vào phi thơm. Sau đó, hãy cho thịt dê vào, thêm vào một ít bột ngũ vị hương, ớt sa tế, bột nghệ và bột cà ri, nêm thêm một ít hạt nêm, bột ngọt và đường rồi đảo đều tay.

• Bước 3: Khi thấy thịt bắt đầu săn lại, bạn cho nước cốt dừa vào và chờ sôi lên. Sau đó, cho thêm ớt tươi, nấm mèo và đảo đều. Cuối cùng, hãy cho hành tây, rau mùi, ngò ôm vào đảo đều rồi tắt bếp. Bạn cho thịt dê ra đĩa, rắc đậu phộng, rau thơm lên và thưởng thức.

Thịt dê xào lăn ăn cùng cơm trắng hoặc bánh mì đều ngon, có thể cho thêm một ít đậu phộng lên trên mặt để trang trí thêm cho đẹp mắt.

Những lưu ý khi ăn thịt dê

ăn thịt dê có tác dụng gì

Thịt dê có thể chế biến thành nhiều món có vị thơm ngon, hấp dẫn nhưng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, bạn cần lưu tâm đến một số vấn đề như:

• Không ăn quá nhiều: Thịt dê có tính nóng, nếu ăn quá nhiều sẽ gây ra tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể. Đặc biệt, bạn cũng nên tránh ăn thịt dê nếu đang bị nóng trong người, lở miệng, nhiệt lưỡi, sưng chân răng, đau mắt đỏ…

• Không uống trà sau khi ăn thịt dê: Trà xanh có chứa axit tannic, còn thịt dê lại có nhiều protein nếu kết hợp lại sẽ dễ gây ra tình trạng táo bón. Nếu để táo bón kéo dài lâu sẽ khiến các chất thải và độc tố hấp thụ ngược vào cơ thể, gây hại cho sức khỏe.

• Không ăn thịt dê với giấm chua: Tác dụng giữ ấm cơ thể của thịt dê sẽ bị giảm đi nếu ăn cùng với giấm chua. Vì thế, bạn cần tránh kết hợp hai thành phần này với nhau.

• Không ăn thịt dê cùng bí đỏ: Cả thịt dê và bí đỏ đều có tính nóng nên khi kết hợp cùng nhau sẽ dễ sinh nhiệt, gây nóng trong người. Những gia vị khác có tính nóng cũng nên tránh ăn cùng thịt dê như ớt, tiêu, đinh hương…

Thịt dê có thành phần dinh dưỡng cao lại chế biến được thành nhiều món ăn khác nhau tốt cho sức khỏe như dê hầm ngũ vị, dê tái chanh… Khi chế biến thịt dê, bạn cần nấu chín kỹ vì thịt dê rất dễ nhiễm khuẩn gây bệnh. Bạn cũng nên chọn lựa nguồn thịt dê đảm bảo chất lượng để tránh nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm nhé

florida80

07-21-2019, 21:53

Những lợi ích có được từ việc ăn thịt đỏ

Thịt đỏ thường được coi là thủ phạm gây nên tình trạng tăng cholesterol, dẫn đến tăng nguy cơ các bệnh tim mạch. Tuy nhiên, nếu bạn ăn thịt đỏ ở mức độ hợp lý, chúng sẽ trở thành nguồn dinh dưỡng tốt với những lợi ích nhất định.

Các chuyên gia dinh dưỡng thường không khuyến khích bạn ăn nhiều thịt đỏ, vì loại thịt này có hàm lượng cholesterol và chất béo bão hòa cao. Tuy nhiên, thịt đỏ cũng là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống lành mạnh, giúp cung cấp nhiều chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể, miễn là bạn ăn đủ khẩu phần cần thiết.

Thịt bò rừng, thịt nướng viên, bò bít tết viên, thịt thăn và 95% thịt xay nhuyễn đều là những lựa chọn tốt cho sức khỏe. Sau đây là một số lợi ích mà thịt đỏ mang lại.

Nguồn cung cấp protein

Một phần thịt đỏ 85g cung cấp khoảng một nửa lượng protein cần thiết cho một ngày đối với một người lớn. Protein bạn nhận được từ thịt đỏ có chứa tất cả các axit amin cần thiết để xây dựng và hồi phục các tổn thương cơ. Điều này giúp cơ sản sinh ra các enzyme và hormone ngăn ngừa bệnh tật. Protein cũng rất tốt trong việc giảm cân, giúp làm dịu các cơn đói và làm bạn có cảm giác no lâu hơn sau bữa ăn của mình.

Cung cấp sắt

Viện Y học khuyến cáo rằng phụ nữ nên tiêu thụ 18 mg sắt mỗi ngày và đàn ông nên tiêu thụ 8 mg. Thịt đỏ nạc có thể cung cấp một lượng sắt dồi dào và dễ hấp thu hơn sắt trong các loại thực phẩm từ thực vật. Việc bổ sung thịt đỏ vào khẩu phần ăn một hoặc hai lần một tuần có thể giúp bạn cung cấp lượng sắt cần thiết, giúp các tế bào hồng cầu vận chuyển đủ oxy cho tất cả các bộ phận khác của cơ thể.

Cơ thể thiếu hụt sắt có thể là nguyên nhân gây nên các vấn đề trong học tập và hành vi. Một khẩu phần ăn gồm 85g thịt bò nạc sẽ cung cấp 2,4 mg sắt và một phần ăn gồm 85g thịt quay sẽ cung cấp 2,6 mg sắt.

Chứa kẽm

Một lợi ích khác của việc bổ sung thịt đỏ nạc vào chế độ ăn của bạn là cung cấp một lượng kẽm dồi dào. Kẽm từ thực phẩm giúp xây dựng cơ, tăng cường hệ miễn dịch của bạn và giúp bạn có một bộ não khỏe mạnh. Một người trung bình cần 15 mg kẽm mỗi ngày. Một khẩu phần ăn gồm 85g thịt bò nạc xay có chứa 5,5 mg kẽm và một khẩu phần gồm 85g bò thăn bít tết cung cấp 6,2 mg kẽm.

Cung cấp vitamin B

Thịt nạc đỏ là nguồn cung cấp tự nhiên của nhiều loại vitamin B. Ăn thực phẩm chứa vitamin B có nguồn gốc tự nhiên là điều rất quan trọng nếu bạn muốn cơ thể phát triển khỏe mạnh. Thịt nạc đỏ có chứa vitamin B12 và vitamin B6 cần thiết cho một hệ thần kinh và một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Thịt đỏ cũng chứa nhiều niacin – một loại vitamin B hỗ trợ tiêu hóa và riboflavin – chất giúp làn da và đôi mắt khỏe mạnh.

Thịt đỏ không chỉ là thịt bò, mà còn thịt lợn, thịt cừu, dê và bất kỳ loại thịt nào còn giữ màu đỏ ở nhiệt độ phòng. Mỗi loại đều có những lợi ích riêng và chúng có thể dùng kết hợp với nhau. Trong đó, thịt cừu giàu chất niacin giúp cân bằng tâm trạng, trong khi thịt lợn có nhiều chất hỗ trợ tim.

Ngoài ra, thịt đỏ cung cấp chất đạm chất lượng, giúp kiềm chế cơn đói và hỗ trợ tăng trưởng cơ. Loại thực phẩm này cũng chứa axit linoleic liên hợp, làm giảm mỡ bụng cho bạn. Nhiều người đã bỏ qua thịt đỏ để chọn thịt gia cầm và cá vì lo ngại chất béo bão hòa trong thịt đỏ. Tuy nhiên, đây là một sai lầm vì chất béo bão hòa cần thiết cho cơ thể, tốt cho sức khỏe trí óc và cung cấp năng lượng dồi dào.

Thịt đỏ luôn là nguồn thực phẩm tốt mang lại nhiều lợi ích đến sức khỏe. Điều quan trọng là bạn biết cách tiêu thụ thịt đỏ ở mức hợp lý và kết hợp chúng với các loại thực phẩm khác để đảm bảo một cơ thể khỏe mạnh nhé.

florida80

07-21-2019, 21:55

Thiếu máu do thiếu sắt: ăn thịt đỏ thôi có đủ?

Thiếu máu do thiếu sắt là dạng thiếu máu phổ biến nhất trên thế giới. Ước tính cho thấy 30–70% người dân ở các nước nghèo nhất trên thế giới bị thiếu máu do thiếu sắt. Tại Việt Nam, theo Điều tra quốc gia về Vi chất dinh dưỡng năm 2014–2015 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, có đến 63,6% trẻ em dưới 5 tuổi, 54,3% phụ nữ mang thai và 37,7% phụ nữ không mang thai bị thiếu máu do thiếu sắt.

Người có nồng độ sắt thấp trong trong máu không thể sản xuất hemoglobin một cách đầy đủ để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Trong khi đó, hemoglobin là một protein giàu chất sắt và là một thành phần thiết yếu của tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Nếu không có đủ hemoglobin, cơ thể không thể cung cấp oxy từ phổi đến các mô và cơ quan khác.

Những người trải qua thiếu máu ngày càng mệt mỏi và có thể bị khó thở thậm chí là khi gắng sức nhẹ. Nếu không được điều trị, thiếu máu do thiếu sắt có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho tim và các cơ quan chính khác. Phụ nữ mang thai bị thiếu máu do thiếu sắt có nguy cơ sinh non hoặc trẻ sơ sinh có cân nặng thấp. Trẻ em bị thiếu máu do thiếu sắt đã được chứng minh là chậm phát triển và có các vấn đề về hành vi và học tập.

Nguyên nhân nào gây ra thiếu máu do thiếu sắt?

Một người có thể có nồng độ sắt thấp trong cơ thể của họ vì nhiều lý do:
•Mất máu. Mất máu cũng có nghĩa là bạn sẽ mất sắt chứa trong các tế bào máu. Nếu lượng sắt dự trữ trong cơ thể không đủ để bù lại lượng máu, bạn có thể bị thiếu máu do thiếu sắt. Chảy máu kinh nhiều là 1 trong những nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt. Chảy máu đường tiêu hóa do sử dụng aspirin lâu dài, do loét, bướu thịt hoặc ung thư, cũng có thể gây ra thiếu máu. Các nguyên nhân khác bao gồm chảy máu do chấn thương.
•Chế độ ăn uống thiếu chất. Thực phẩm là một nguồn cung cấp sắt quan trọng, nhưng cơ thể hấp thụ chỉ khoảng 1 miligam (mg) sắt trong số 10–20 mg sắt cơ thể ăn qua thực phẩm mỗi ngày. Những người không ăn các loại thực phẩm giàu chất sắt thường xuyên, hoặc những người ăn quá nhiều thực phẩm cản trở hấp thu chất sắt có thể bị thiếu máu do thiếu sắt.
•Những thay đổi cơ thể. Sự tăng trưởng của cơ thể ở giai đoạn dậy thì hoặc thai kỳ có thể làm tăng sản xuất tế bào máu đỏ, làm cạn kiệt nguồn dự trữ sắt của người đó.
•Khó hấp thụ sắt. Các tình trạng như bệnh celiac hoặc bệnh Crohn có thể làm cơ thể gặp khó khăn để hấp thụ đủ chất sắt. Phẫu thuật dạ dày cũng có thể cản trở hấp thu chất sắt, cũng như việc lạm dụng các thuốc kháng axit.

Chính vì những nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt ở trên, người ta cho rằng những nhóm người sau đây rất dễ bị thiếu máu thiếu sắt:
•Trẻ em đang trải qua giai đoạn dậy thì
•Những người không tiêu thụ đủ sắt vì chế độ ăn uống thiếu chất
•Phụ nữ có thai hoặc cho con bú
•Phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt chảy máu nhiều
•Những người có vết loét hoặc các vấn đề tiêu hóa.

florida80

07-21-2019, 21:56

Điều trị thiếu máu do thiếu sắt như thế nào?

Thiếu máu do thiếu sắt được điều trị dễ dàng một khi được phát hiện. Trong quá trình điều trị, ban đầu bạn vẫn có thể còn các triệu chứng thiếu máu trong một thời gian, vì phải mất vài tháng sắt mới tích tụ đủ trong cơ thể .

Điều trị cần tùy thuộc vào nguyên nhân:
•Mất máu. Nếu bạn đang bị chảy máu, bác sĩ cần phải tìm ra chỗ chảy máu và điều trị ngay. Có thể bác sĩ sẽ sử dụng các thuốc điều trị loét dạ dày hoặc phẫu thuật cắt khối u. Phụ nữ có kinh nguyệt chảy máu nhiều có thể được sử dụng các loại thuốc điều hòa kinh nguyệt để làm giảm lượng máu chảy.
•Chế độ ăn uống. Bạn có thể dễ dàng nhận được nhiều chất sắt bằng cách ăn thức ăn giàu chất sắt như ăn thịt đỏ, thịt gà, gà tây, thịt lợn, cá và sò ốc. Bạn cũng có thể lấy sắt từ nguồn khác ngoài thịt như rau chân vịt, đậu phộng và trái cây sấy khô, tuy nhiên cơ thể có xu hướng hấp thụ chất sắt từ thịt dễ dàng hơn. Đặc biệt, bạn có thể bổ sung sắt cho mẹ bầu, nhưng bạn chỉ nên dùng dưới sự giám sát của bác sĩ vì quá nhiều sắt có thể gây độc. Bạn cũng nên tăng cường tiêu thụ các loại vitamin C, bởi vì nó giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ chất sắt hơn. Nếu bạn đang thiếu chất sắt, bạn nên hạn chế uống trà và đậu nành, nó có thể gây cản trở hấp thu các chất sắt.

Thực phẩm tăng cường chất sắt có thể giúp đỡ. Một nghiên cứu gần đây cho thấy sữa có bổ sung sắt làm tăng dự trữ sắt ở trẻ mới biết đi không bị thiếu máu. Trong cùng nghiên cứu, trẻ em không bị thiếu máu tăng ăn thịt đỏ giúp giữ nồng độ sắt của chúng không bị giảm xuống. Phụ nữ mang thai và trẻ em trải qua thời kỳ tăng trưởng nên chắc chắn ăn một chế độ ăn giàu chất sắt để phòng ngừa thiếu máu do thiếu sắt.

florida80

07-21-2019, 21:57

Làm gì khi con thiếu máu do thiếu sắt

Sắt là một là chất vô cùng quan trọng giúp bạn có một cơ thể khỏe mạnh và phát triển tốt. Sắt giúp các tế bào hồng cầu mang oxy đến khắp cơ thể và đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động chức năng của bộ não và cơ bắp. Thiếu sắt trong máu có thể dẫn đến bệnh thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ, một bệnh do thiếu dinh dưỡng rất phổ biến ở trẻ em.

Bạn đã biết thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ là gì?

Mỗi tế bào hồng cầu trong cơ thể đều chứa chất sắt bên trong hemoglobin của nó. Hemoglobin là một loại protein vận chuyển oxy đến các mô của cơ thể từ phổi. Sắt nằm bên trong hemoglobin và sẽ cho hemoglobin “sức mạnh” để mang oxy trong máu, từ đó oxy được đến khắp mọi nơi trong cơ thể.

Tình trạng thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ thường bắt nguồn từ chế độ ăn uống không đủ chất. Điều này khiến cơ thể không thể sản sinh ra đủ lượng hemoglobin, do đó tạo ra rất ít hồng cầu, gọi là thiếu máu. Khi bị thiếu máu, lượng oxy đến được các tế bào và các mô rất ít, từ đó ảnh hưởng đến cơ chế hoạt động của cả cơ thể.

Sắt đóng một vai trò quan trọng đối với cơ bắp, giúp tạo ra năng lượng, và phát triển trí não. Vì vậy, một đứa trẻ bị thiếu máu do thiếu sắt sẽ học hành sa sút và dễ có vấn đề về hành vi.

Tại sao trẻ bệnh thiếu máu do thiếu sắt?

Ở các nước phát triển, trẻ em thường được ăn uống đầy đủ và khỏe mạnh nên đây không phải là vấn đề thường gặp. Nhìn chung, trẻ sơ sinh bú sữa mẹ đều nhận đủ chất sắt từ người mẹ cho đến khi bắt đầu tập ăn các chất lỏng khác và ăn dặm. Nếu trẻ được bú sữa công thức tăng cường chất sắt thì vẫn sẽ có đủ chất sắt.

Trẻ tập đi có thể bị thiếu máu nếu uống quá nhiều sữa bò (hơn 0,7 lít một ngày) và ít ăn các loại thực phẩm giàu chất sắt như thịt đỏ và các loại rau lá xanh. Sữa bò không phải là một nguồn cung cấp đầy đủ chất sắt. Trên thực tế, sữa bò còn khiến cơ thể hấp thụ chất sắt khó khăn hơn và có thể góp phần gây thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ.

Những trẻ lớn biếng ăn cũng có thể không ăn đủ các loại thực phẩm có chất sắt, và đôi khi cũng chính do phụ huynh không biết cách cho trẻ ăn những loại thực phẩm này, điều này cũng sẽ dấn đến thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ. Trẻ em hoặc thanh thiếu niên nếu ăn chay quá mức cũng có thể bị thiếu sắt, vì sắt từ nguồn thịt động vật được hấp thụ dễ dàng hơn so với sắt từ nguồn thực vật.

Các bé trai tuổi mới lớn đôi khi gặp phải tình trạng thiếu sắt rất cao do sự tăng trưởng nhanh chóng của tuổi dậy thì. Tương tự các bé gái tuổi này cũng có nguy cơ thiếu sắt thường xuyên hơn vì cơ thể các em không thể tích trữ đủ chất sắt và thường bị mất máu trong khi hành kinh. Những vận động viên trẻ, những người tập thể dục thường xuyên cũng có xu hướng mất nhiều sắt hơn nên có nguy cơ bị thiếu sắt.

florida80

07-21-2019, 21:57

Triệu chứng của thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ là gì?

thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ

Thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ sẽ ngày càng trầm trọng theo thời gian. Ở giai đoạn đầu, số lượng chất sắt trong cơ thể giảm xuống làm trẻ bị thiếu sắt. Khi đó, chức năng cơ bắp và não bộ trẻ sẽ bị ảnh hưởng. Các tế bào hồng cầu không thay đổi nhiều vào thời điểm này vì cơ thể sử dụng hầu hết chất sắt đang có để tạo ra hemoglobin.

Tuy nhiên, theo thời gian, khi sắt được sử dụng hết, cơ thể tạo ra rất ít tế bào hồng cầu và gây nên bệnh thiếu máu. Vào thời điểm đó, các triệu chứng có thể bao gồm:
•Mệt mỏi và yếu ớt
•Da nhợt nhạt, đặc biệt là xung quanh bàn tay, móng tay và mí mắt
•Nhịp tim tăng nhanh hoặc nghe âm thổi từ tim
•Cáu gắt
•Chán ăn
•Chóng mặt hoặc choáng nhẹ.

Trong một số trường hợp hiếm hoi, một đứa trẻ bị thiếu máu do thiếu sắt có thể phát triển bệnh pica, loại bệnh khiến trẻ thèm ăn những thứ không phải thức ăn như các mảnh vụn sơn, phấn hoặc bụi bẩn.

Làm thế nào để bác sĩ chẩn đoán bệnh thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ?

Thiếu máu do thiếu sắt thường là căn bệnh đầu tiên mà bác sĩ sẽ tìm khi trẻ được làm xét nghiệm. Trẻ cần được xét nghiệm máu để xem có mắc bệnh thiếu máu hay không trong những năm đầu đời. Các bác sĩ đôi khi sẽ chỉ định kiểm tra ngay từ sớm cho một số trẻ nhất định, chẳng hạn như trẻ sinh non thường có lượng chất sắt trong cơ thể thấp hơn so với trẻ sinh đủ tháng.

Bác sĩ cũng có thể phải xem xét khả năng thiếu sắt ở những trẻ lớn hơn, thường các trẻ này có vẻ mệt mỏi và trông yếu ớt. Các bác sĩ có thể sẽ hỏi chế độ ăn uống và tình trạng tăng trưởng của trẻ hoặc chỉ định làm xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ hemoglobin hoặc chất sắt trong máu để biết chắc chắn trẻ có bị thiếu máu hay không. Các bác sĩ cũng có thể làm kiểm tra phân vì thiếu máu thiếu sắt ở trẻ đôi khi có thể do mất máu qua đường ruột với một lượng nhỏ nhưng trong thời gian dài.

florida80

07-21-2019, 21:58

Bệnh thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ cần được điều trị như thế nào?

Thông thường, trẻ em bị thiếu sắt cần uống thuốc sắt hàng ngày để lượng sắt được bù đắp trở lại. Dùng thuốc bổ tổng hợp có chứa sắt và đưa nhiều thực phẩn chứa sắt vào chế độ ăn uống của trẻ có thể giúp quá trình điều trị tốt hơn, nhưng thường thì chỉ bấy nhiêu không đủ. Hãy hỏi bác sĩ trước khi bạn cho con uống thuốc sắt, vì quá nhiều chất sắt có thể gây ra ngộ độc.

Bé chỉ nên uống sắt khi đói hoặc chỉ mới ăn một ít. Tránh cho trẻ uống thuốc sắt chung với sữa hoặc loại thức uống có chứa caffeine vì cả hai loại này cản trở rất mạnh sự hấp thụ sắt. Các loại thức uống như nước cam và các loại thực phẩm có nhiều vitamin C có thể giúp cho sắt được hấp thu tốt hơn.

Trong vòng một hoặc hai ngày đầu tiên uống thuốc sắt, trẻ sẽ cảm thấy khỏe hơn và bắt đầu thấy thèm ăn. Trong những tháng tới, khi cơ thể đã sản sinh nhiều tế bào hồng cầu hơn, nồng độ hemoglobin sẽ gia tăng trở lại. Thông thường, trẻ cần phải uống thuốc sắt từ 3 đến 6 tháng mới có thể bù đắp sự thiếu hụt, nhưng đôi khi với một số trẻ đặc biệt, cần phải được điều trị trong thời gian dài hơn.

Nếu việc điều trị không có tác dụng, nguyên nhân thường là do cơ thể của trẻ không hấp thụ được chất sắt hoặc trẻ uống thuốc không đúng liều. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể sẽ cho trẻ làm xét nghiệm máu để thấy mức độ sắt trong cơ thể. Những trẻ mắc bệnh thiếu máu do thiếu sắt rất nặng cần phải được chuyển sang cho các bác sĩ chuyên về huyết học điều trị.

Bạn nên phòng ngừa bệnh thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ như thế nào?

Phòng ngừa thiếu sắt ngay từ đầu có thể giúp trẻ tránh được kết quả học tập yếu kém và các vấn đề về hành vi. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích dành cho bạn.

Trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi chỉ nên uống sữa mẹ hoặc sữa công thức có tăng cường chất sắt. Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ nên bắt đầu tập ăn các loại thực phẩm tăng cường chất sắt ở dạng đặc từ 6 tháng tuổi.

Trẻ em dưới 2 tuổi không nên uống sữa bò quá 700 ml/ngày. Ăn các thực phẩm tăng cường chất sắt như ngũ cốc mới là cách tuyệt vời để giúp trẻ em để có được nhiều sắt hơn.

Các loại thực phẩm có nhiều chất sắt bao gồm: các loại thịt đỏ, thịt gia cầm sẫm màu, cá hồi, cá ngừ, lòng đỏ trứng, rau lá xanh, các loại đậu, mật đường, trái cây, nho khô và bánh mì ngũ cốc nguyên hạt. Đồng thời bạn nên cho trẻ ăn các loại thức ăn hoặc thức uống giàu vitamin C (cà chua, bông cải xanh, nước cam, dâu tây…) sẽ giúp cải thiện khả năng hấp thụ chất sắt của cơ thể rất tốt.

Việc đưa con đi thăm khám bác sĩ thường xuyên cũng vô cùng cần thiết để con bạn được chẩn đoán bệnh và được điều trị trong thời gian sớm nhất.

florida80

07-21-2019, 21:59

Thiếu máu khi chạy thận nhân tạo ở trẻ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Thiếu máu là tình trạng thường gặp ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính và cần chạy thận. Vậy nguyên nhân do đâu?

Thiếu máu khi chạy thận ở trẻ khiến nhiều bậc phụ huynh không khỏi lo lắng. Thiếu máu xảy ra khi cơ thể không có đủ các tế bào hồng cầu. Nhận biết sớm các dấu hiệu thiếu máu ở trẻ giúp bạn có cách đối phó kịp thời.

Làm thế nào để nhận biết thiếu máu?

Thiếu máu thường gây ra những biểu hiện sau:
•Thiếu năng lượng cho các hoạt động hàng ngày
•Xanh xao
•Cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu người
•Bàn tay và bàn chân lạnh
•Móng tay giòn, dễ gãy
•Có cảm giác thèm những món ăn lạ như nước đá
•Ăn không ngon miệng
•Chóng mặt hay bị nhức đầu
•Khó ngủ
•Cảm thấy khó thở
•Đầu óc không tỉnh táo
•Nhịp tim nhanh
•Cảm thấy chán nản hay suy sụp
•Hội chứng chân không yên, sự khó chịu hoặc cảm giác kiến bò trong chân.

Bác sĩ có thể cho biết con bạn có bị thiếu máu hay không bằng cách đo nồng độ hemoglobin (Hb) trong máu của trẻ. Hemoglobin vận chuyển oxy đến tất cả các tế bào cơ thể để tạo ra năng lượng. Khi đang chạy thận, trẻ cần được kiểm tra hemoglobin thường xuyên.

Thiếu máu do thiếu sắt là gì?

Thiếu máu do thiếu sắt xảy ra khi cơ thể có quá ít chất sắt.

Chất sắt là một khoáng chất cần thiết để sản sinh các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Sắt giúp cơ thể tạo ra hemoglobin, một thành phần của tế bào hồng cầu. Khi không có đủ chất sắt, các tế bào hồng cầu sẽ không có đủ hemoglobin để vận chuyển oxy.

Nguyên nhân gây thiếu máu do thiếu sắt?

Chất sắt được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm và chế độ ăn uống là nguồn cung cấp sắt chủ yếu. Bên cạnh việc ăn uống không đủ chất sắt, các nguyên nhân khác gây bệnh bao gồm:
•Mất máu do tai nạn, phẫu thuật, viêm loét dạ dày, khối u thận hoặc bàng quang, ung thư hoặc polyp trong ruột
•Viêm nhiễm trong cơ thể
•Bệnh ở đường ruột làm giảm hấp thu sắt.

florida80

07-21-2019, 22:00

Nguyên nhân khác gây thiếu máu là gì?
•Thiếu vitamin B12 hay axit folic trong cơ thể
•Các bệnh lý như bệnh thận, bệnh gan, HIV/AIDS, lupus (một bệnh tự miễn) hay ung thư
•Bệnh gây tổn hại hoặc phá hủy các tế bào máu của bạn, chẳng hạn như bệnh hồng cầu hình liềm
•Một số loại bệnh thiếu máu do di truyền.

Tại sao những người chạy thận có nguy cơ thiếu máu?

Người chạy thận nhân tạo thường thiếu máu do các nguyên nhân sau:

Thiếu thức ăn giàu chất sắt trong chế độ ăn uống

Một số loại thực phẩm giàu chất sắt như thịt đỏ và đậu thường bị hạn chế trong chế độ ăn của người chạy thận. Nếu không ăn đủ thực phẩm giàu chất sắt, trẻ có nhiều nguy cơ bị thiếu sắt. Chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp con lựa chọn loại thực phẩm thay thế có nhiều chất sắt, vitamin và khoáng chất khác.

Mất máu trong quá trình chạy thận nhân tạo

Vào cuối mỗi đợt chạy thận nhân tạo, một lượng máu nhỏ thường được tích lại trong máy chạy thận (thận nhân tạo).

Điều trị thiếu máu khi chạy thận nhân tạo cho trẻ như thế nào?

Ở những người chạy thận, thiếu máu được điều trị bằng:
•Thuốc kích thích tạo hồng cầu (ESAs)
•Uống bổ sung chất sắt.

Chế độ ăn uống đơn thuần không thể cung cấp đủ lượng sắt nên việc uống bổ sung thêm sắt là cần thiết

florida80

07-21-2019, 22:00

Mối liên hệ giữa màu sắc nước tiểu và bệnh thận

Màu sắc nước tiểu cũng là dấu hiệu cho biết tình trạng sức khỏe của bạn. Đặc biệt đối với bệnh thận, việc làm kiểm tra nước tiểu để chẩn đoán bệnh là điều rất quan trọng.

Thậm chí ngay cả khi nước tiểu của bạn trông rất bình thường, tình trạng tổn thương thận lại tiềm ẩn dưới dạng protein có trong nước tiểu.

Nước tiểu trong hay có màu vàng nhạt

Đây là dấu hiệu tốt, chứng tỏ cơ thể bạn có đủ nước.

Nước tiểu có màu vàng sậm

Bạn có nguy cơ bị thiếu nước. Do đó, cần bổ sung nhiều nước hơn.

Nước tiểu ngả sang màu hồng hay đỏ nhạt

Màu sắc nước tiểu này chứng tỏ bạn đã tiêu thụ thực phẩm có màu đỏ (như củ dền) hoặc nguy hiểm hơn, trong nước tiểu có lẫn máu. Bạn cần kiểm tra lại chế độ ăn uống của mình cũng như đi kiểm tra bác sĩ kịp thời.

Nước tiểu màu xanh

Phẩm màu trong một số loại thực phẩm nhất định có thể đào thải qua đường nước tiểu với màu xanh khi cơ thể bạn không thể hấp thụ trong suốt quá trình tiêu hóa.

Nước tiểu có bọt

Có quá nhiều bọt trong nước tiểu, đặc biệt khi bạn có cảm giác muốn đi tiểu nhiều lần, điều này chứng tỏ trong nước tiểu bạn tồn tại một lượng protein. Protein trong nước tiểu chính là dấu hiệu ban đầu của bệnh thận. Vì vậy, bạn cần đi khám bác sĩ để được làm xét nghiệm chẩn đoán bệnh thận kịp thời.

florida80

07-21-2019, 22:01

Làm sao để bảo vệ sức khỏe thận?

Mỗi ngày thận phải đảm nhận nhiều công việc quan trọng như đào thải độc tố, lọc máu…

Để chăm sóc sức khỏe thận, bạn cần lưu ý những vấn đề sau đây.

Kiểm tra huyết áp. Nếu huyết áp của bạn quá cao, áp lực lên thận càng lớn. Nếu không chắc chắn về huyết áp của mình, bạn cần kiểm tra ngay. Cao huyết áp là một trong số những nguyên nhân hàng đầu gây nên nhiều bệnh lý ở thận.

Tiểu đường. Bạn cần đi khám bác sĩ để kiểm tra, đồng thời kiểm soát lượng đường huyết nếu bị bệnh tiểu đường. Cũng giống như tình trạng cao huyết áp, tiểu đường được xem là một trong số những nguyên nhân dẫn đến suy thận.

Sử dụng thuốc. Sử dụng bất hợp lý nhiều loại thuốc kê toa gây ảnh hưởng đến thận. Bạn cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Chế độ dinh dưỡng và tập luyện. Ăn uống và tập thể dục đúng cách không chỉ hỗ trợ cho tim mạch, giúp bạn có một thân hình đẹp mà còn giúp kiểm soát huyết áp và đường huyết của bạn, do đó chúng góp phần hỗ trợ sức khỏe thận.

Không tiêu thụ nhiều muối. Bạn nên sử dụng không quá 2.300 mg muối mỗi ngày. Đồng thời, kiểm tra bao bì sản phẩm để biết được lượng muối tiêu thụ.

Uống đủ nước. Cơ thể có đủ nước rất tốt cho sức khỏe thận. Một cách dễ dàng nhất để bạn kiểm tra tình trạng này là quan sát màu sắc nước tiểu.

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe thận tốt hơn.

florida80

07-22-2019, 18:06

Nguy hại từ bệnh uốn ván

Uốn ván là một dạng bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, căn bệnh có tỷ lệ tử vong cao và từng là nỗi ám ảnh của nhiều thế hệ.

Hiện nay nhờ vào Chương trình tiêm chủng mở rộng, tỷ lệ mắc bệnh uốn ván đã giảm thiểu đáng kể. Tuy nhiên, các mẹ cũng cần lưu ý những thời điểm bắt buộc phải tiêm vắc- xin ngừa uốn ván cho trẻ để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh nguy hiểm này.

Bệnh uốn ván lây truyền như thế nào?

Uốn ván hay bệnh phong đòn gánh (tetanus) là bệnh do vi khuẩn có tên Clostridium tetani gây ra. Loại vi khuẩn này có mặt ở mọi nơi trên trái đất, song nó được tìm thấy chủ yếu trong lòng đất. Vi khuẩn uốn ván có thể tồn tại bình thường trong ruột của động vật, đặc biệt là các loài động vật ăn cỏ như trâu, bò, ngựa... và kể cả ở người. Nha bào uốn ván thường được bắt gặp ở mọi nơi trong môi trường tự nhiên như đất, cát, phân người, phân gia súc,...và có khả năng xâm nhập qua hầu hết các loại vết thương. Vi khuẩn uốn ván sẽ phát triển trên cơ thể người tại vị trí vết thương trong điều kiện yếm khí. Đặc biệt, vi khuẩn này tiết ra chất độc gây tổn thương hệ thần kinh. Các cơ bắp được điều khiển bởi những dây thần kinh này sẽ bị tê liệt. Nếu không được điều trị nhanh chóng, bệnh có thể gây tử vong. Uốn ván có thể phát triển bao gồm toàn thân, cục bộ và sơ sinh.

Nguyên nhân gây bệnh uốn ván chủ yếu do nhiễm trùng vết thương, chủ yếu là vết thương hở với những bào tử vi khuẩn sinh sôi sẽ gây bệnh uốn ván. Khi các bào tử này xâm nhập vào vết thương trên da sẽ sinh sôi, nảy nở và tạo độc tố gây tê liệt các dây thần kinh. Ở trẻ sơ sinh, uốn ván thường bắt nguồn từ sự nhiễm trùng do cắt dây rốn.

Vi khuẩn uốn ván Clostridium tetani.

Bệnh uốn ván ủ bệnh từ 7-14 ngày (có thể lâu hơn - khoảng 3 tuần). Tuy nhiên, một số nghiên cứu chỉ ra, bệnh uốn ván có thời gian ủ bệnh ngắn nhất khoảng 48-72 giờ. Sau thời gian ủ bệnh, uốn ván sẽ khởi phát với các dấu hiệu co thắt hay co giật, trung bình từ 2-5 ngày. Thời kỳ ủ bệnh và thời kỳ khởi phát càng ngắn thì bệnh lại càng nặng. Nhìn chung, nếu vết thương bị nhiễm bẩn càng nặng thì thời gian ủ bệnh sẽ càng ngắn và tiên lượng bệnh càng xấu.

Dựa theo biểu hiện lâm sàng của bệnh uốn ván, giới y học đã chia ra làm 4 loại uốn ván chính là: toàn thân, uốn ván cục bộ, uốn ván đầu và uốn ván rốn. Vậy, bệnh uốn ván có thời gian ủ bệnh bao lâu?

Bệnh uốn ván bao gồm một số thể bệnh sau đây:

Uốn ván toàn thân: Đây là thể uốn ván thường gặp nhất. Các dấu hiệu sớm bao gồm triệu chứng khó mở miệng (cứng hàm), nuốt khó, cứng và đau ở vùng cổ, vùng vai và sau lưng. Tiếp theo là tình trạng co cứng cơ bụng, cơ ngực, cơ hoành và các cơ ở chi, cuối cùng sẽ xuất hiện các cơn co cứng kịch phát toàn thân. Cơn co cứng toàn thân được kích thích bởi ánh sáng, tiếng động và tần suất ngày càng tăng dần. Các cơn co cứng kịch phát làm bệnh nhân uốn cong người, rách hay đứt cơ, co thắt cơ hô hấp gây ngạt và dẫn đến tử vong đột ngột.

Uốn ván cục bộ ít gặp hơn và là thể nhẹ, có tiên lượng tốt hơn. Triệu chứng co cứng chỉ giới hạn ở các cơ gần vết thương.

Uốn ván ở trẻ sơ sinh hay còn gọi là uốn ván rốn, thường khởi phát trong 2 tuần đầu sau khi sinh, nguyên nhân do sử dụng các vật dụng không vệ sinh khi cắt cuống rốn cho trẻ. Trẻ sẽ có dấu hiệu bỏ bú, co cứng cơ và dễ dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên tắc điều trị bệnh uốn ván

Thể trạng chung của bệnh nhân thời kỳ đầu tương đối tỉnh táo, không có biểu hiện sốt cao trong hai ngày đầu và khi mới phát bệnh. Trường hợp nặng, bệnh nhân bị nhiều cơn kịch phát, có thể bị sốt. Rối loạn hệ thần kinh thực vật như huyết áp tăng thất thường, hay thường xuyên; nhịp tim nhanh, loạn nhịp tim; sốt cao, vã mồ hôi.

Bởi vậy, khi điều trị bệnh uốn ván cần đảm bảo thực hiện theo nguyên tắc: Đảm bảo yên tĩnh và tránh các kích thích đối với người bệnh. Dùng kháng sinh tiêu diệt trực khuẩn uốn ván. Trung hòa độc tố uốn ván còn lưu hành trong máu bằng SAT. Khống chế co cứng cơ, co giật và rối loạn thần kinh thực vật. Duy trì chức năng sống bằng các điều trị hỗ trợ.

Để phòng tránh bệnh uốn ván các bác sĩ khuyến nghị người dân khi giẫm phải đinh, sắt gỉ... cần phải vệ sinh sạch vùng vết thương bằng oxy già, bôi thuốc sát trùng và đến ngay cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra.

Thời điểm bắt buộc phải tiêm vắc-xin phòng uốn ván cho trẻ

Tiêm đầy đủ các mũi vắc-xin ngừa uốn ván là cách phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay. Theo thông tin từ Dự án Tiêm chủng mở rộng Quốc gia của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, trẻ cần được tiêm tổng cộng 5 mũi vào các thời điểm sau:

Trẻ cần tiêm 3 mũi vắc-xin 5 trong 1 (vắc-xin phòng bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan b , và viêm phổi, viêm não do vi khuẩn Hib) khi trẻ được 2, 3 và 4 tháng tuổi.

Khi trẻ 18 tháng tuổi, trẻ sẽ được tiêm nhắc lại bằng vắc-xin bạch hầu, uốn ván, ho gà (DPT).

Sau 5 - 10 năm tiêm nhắc lại một liều.
https://i.imgur.com/FgtvNN6.png

florida80

07-22-2019, 19:11

Dấu hiệu của bệnh lậu bạn cần biết

Bệnh lậu là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất. Nó ảnh hưởng đến hàng trăm triệu đàn ông và phụ nữ trên thế giới. Nhận biết được dấu hiệu của bệnh lậu sớm sẽ giúp hạn chế sự lây nhiễm trước khi quá muộn.

Tổng quan về bệnh lậu

Bệnh lậu là bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn lây truyền qua đường tình dục cho cả nam và nữ. Bệnh lậu thường ảnh hưởng đến niệu đạo, trực tràng hoặc cổ họng của người bệnh. Ở nữ giới, bệnh lậu cũng có thể lây nhiễm vào cổ tử cung.

Bệnh lậu là căn bệnh phổ biến nhất khi quan hệ tình dục. Em bé sẽ có nguy cơ nhiễm bệnh trong khi sinh nếu mẹ của chúng bị bệnh. Ở trẻ sơ sinh, bệnh lậu sẽ ảnh hưởng đến mắt của đứa bé.

Trong nhiều trường hợp, bệnh lậu còn không gây ra triệu chứng. Bạn thậm chí còn không biết mình bị nhiễm bệnh.

Kiêng cữ quan hệ tình dục, sử dụng bao cao su khi quan hệ là cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh lậu lây truyền qua đường tình dục.

Dấu hiệu của bệnh lậu

Rất nhiều trường hợp, nhiễm lậu không gây ra triệu chứng gì. Nhưng nếu có triệu chứng thì chúng sẽ ảnh hưởng đến nhiều vị trí trong cơ thể bạn và đa số là ở đường sinh dục.

Ở đường sinh dục

Các dấu hiệu và triệu chứng bệnh lậu ở nam giới bao gồm:
•Đau khi đi tiểu
•Mủ chảy ra từ đầu dương vật
•Đau hoặc sưng ở tinh hoàn

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh lậu ở nữ bao gồm:
•Tăng tiết dịch âm đạo
•Đau khi đi tiểu
•Chảy máu âm đạo sau khi quan hệ
•Đau khi quan hệ
•Đau bụng hoặc vùng chậu

Ở những vị trí khác trên cơ thể

Bệnh lậu cũng ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể như:

Trực tràng: Ngứa hậu môn, chảy mủ từ trực tràng, xuất hiện các đốm máu trên giấy vệ sinh sau khi đi vệ sinh và phải gắng sức khi tiểu.

Mắt: Đau mắt, nhạy cảm với ánh sáng và chảy mủ từ một hoặc cả hai mắt.

Họng: Đau họng và sưng hạch bạch huyết ở cổ.

Khớp: Khi các khớp bị nhiễm trùng chúng sẽ nóng, đỏ, sưng và cực kỳ đau, đặc biệt là khi di chuyển.

Khi nào nên đi gặp bác sĩ?

dấu hiệu của bệnh lậu

Đặt lịch hẹn với bác sĩ nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng đáng lo ngại nào, chẳng hạn như cảm giác nóng rát khi đi tiểu hoặc chảy mủ từ dương vật, âm đạo hoặc trực tràng.

Bạn cũng nên hẹn gặp bác sĩ nếu bạn đời của bạn được chẩn đoán mắc bệnh lậu. Bạn vẫn có thể bị nhiễm lậu ngay cả khi người bạn đời đã được điều trị bệnh lậu.

Nguyên nhân gây ra bệnh lậu

Bệnh lậu là bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra. Nó không chỉ ảnh hưởng đến đường sinh sản mà còn có khả năng ảnh hưởng đến màng nhầy của miệng, cổ họng, mắt và trực tràng.

Các vi khuẩn lậu thường di chuyển từ người này sang người khác trong khi quan hệ tình dục bằng miệng, hậu môn hoặc âm đạo. Bệnh lậu cũng truyền từ người mẹ nhiễm bệnh sang con trong khi sinh.

Mặc dù tất cả những người hoạt động tình dục đều có nguy cơ mắc bệnh lậu, nhưng tỷ lệ nhiễm bệnh cao nhất xảy ra ở thanh thiếu niên và người Mỹ gốc Phi.

Các yếu tố rủi ro

dấu hiệu của bệnh lậu

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh lậu bao gồm:
•Người trẻ tuổi
•Thay đổi bạn tình
•Nhiều bạn tình
•Có tiền sử bệnh lậu trước đó
•Bị bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục khác

florida80

07-22-2019, 19:12

Điều trị bệnh lậu

Bệnh lậu sẽ được chữa khỏi nếu áp dụng đúng các phương pháp điều trị. Người bệnh có thể sử dụng cùng lúc 2 loại thuốc khác nhau hoặc chỉ sử dụng 1 loại duy nhất cho bệnh. Điều quan trọng là phải dùng tất cả các loại thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.

Thuốc trị bệnh lậu không nên dùng chung với bất cứ ai. Mặc dù thuốc giúp ngăn chặn sự lây nhiễm, nhưng nó sẽ không khắc phục bất kỳ thiệt hại vĩnh viễn nào do bệnh gây ra. Kháng kháng sinh trong bệnh lậu đang ngày càng được quan tâm và việc điều trị bệnh lậu thành công ngày càng khó khăn. Nếu sau khi điều trị, người bệnh vẫn không thuyên giảm thì cần tới gặp bác sĩ để tái khám và tìm được phương pháp điều trị hiệu quả hơn.

Biến chứng của bệnh lậu

Bệnh lậu không được điều trị sẽ dẫn đến các biến chứng:

Vô sinh ở phụ nữ: Khi bệnh lậu không được điều trị, nó sẽ lan vào tử cung và ống dẫn trứng, gây ra bệnh viêm vùng chậu (PID), sẹo ống dẫn trứng gây nguy cơ biến chứng thai kỳ và vô sinh.

Vô sinh ở nam giới: Đàn ông mắc bệnh lậu không được điều trị có thể bị viêm mào tinh hoàn (là một ống nhỏ, ở phía sau của tinh hoàn, nơi đặt ống dẫn tinh trùng). Viêm mào tinh hoàn không được điều trị sẽ dẫn đến vô sinh.

Nhiễm trùng lây lan đến các khớp và các khu vực khác của cơ thể: Vi khuẩn gây bệnh lậu có thể lây lan qua máu và các bộ phận khác trong cơ thể, khiến người bệnh sốt, phát ban, lở loét da, đau, sưng và cứng khớp.

Tăng nguy cơ nhiễm HIV/AIDS: Mắc bệnh lậu khiến bạn dễ bị nhiễm virus suy giảm miễn dịch ở người (HIV) dẫn đến AIDS. Những người mắc cả bệnh lậu và HIV đều truyền cả hai bệnh này dễ dàng cho bạn tình.

Biến chứng ở trẻ sơ sinh: Em bé mắc bệnh lậu từ mẹ trong khi sinh sẽ bị mù, lở loét trên da đầu và nhiễm trùng.

Phòng ngừa bệnh lậu

Thực hiện các bước sau để giảm nguy cơ mắc bệnh lậu:

Sử dụng bao cao su khi hệ tình dục: Kiêng quan hệ tình dục là cách chắc chắn nhất để ngăn ngừa bệnh lậu. Nhưng nếu bạn quan hệ tình dục, hãy sử dụng bao cao su trong bất kỳ loại quan hệ tình dục nào, bao gồm quan hệ tình dục qua đường hậu môn, quan hệ tình dục bằng miệng hoặc qua đường âm đạo.

Yêu cầu bạn tình đi kiểm tra các bệnh lây truyền qua đường tình dục: Cần tìm hiểu xem bạn tình của mình đã xét nghiệm kiểm tra các bệnh lây truyền qua đường tình dục hay chưa. Nếu chưa, hãy yêu cầu họ tiến hành kiểm tra trước khi quan hệ.

Đừng quan hệ tình dục với người có bất kỳ triệu chứng bất thường nào: Nếu bạn tình của bạn có dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục, chẳng hạn như nóng rát khi đi tiểu, phát ban hoặc đau ở bộ phận sinh dục thì tốt nhất đừng quan hệ tình dục với người đó.

Cân nhắc sàng lọc bệnh lậu thường xuyên: Sàng lọc bệnh lậu hàng năm được khuyến nghị cho tất cả phụ nữ dưới 25 tuổi và phụ nữ lớn tuổi có nguy cơ nhiễm trùng. Kiểm tra thường xuyên cũng được khuyến nghị cho những người đàn ông quan hệ tình dục với nam giới.

Để tránh tái nhiễm bệnh lậu, hãy kiêng quan hệ tình dục không an toàn trong vòng 7 ngày sau khi bạn và bạn tình đã hoàn thành quá trình điều trị bệnh lậu.

florida80

07-22-2019, 19:17

Các biểu hiện và triệu chứng bệnh giang mai là gì?

Giang mai là căn bệnh rất dễ lây lan, chủ yếu là qua hoạt động tình dục. Người bệnh thường không biết về căn bệnh này và vô tình lây cho người khác. Bằng việc nhận biết được dấu hiệu và triệu chứng bệnh giang mai sẽ giúp bạn kịp thời điều trị căn bệnh xã hội này.

Các triệu chứng bệnh giang mai thường khó nhận biết và có thể tự hết. Tuy nhiên, nếu không điều trị kịp thời, bệnh giang mai sẽ chuyển qua các giai đoạn nặng hơn, thậm chí có thể gây tử vong. Bạn hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu về các triệu chứng giang mai để kịp thời chẩn đoán và điều trị nhé.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh giang mai?

Nguyên nhân gây ra bệnh giang mai là do vi khuẩn Treponema pallidum. Con đường lây truyền phổ biến nhất là qua tiếp xúc với người nhiễm bệnh trong khi quan hệ tình dục. Vi khuẩn sẽ xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương hở, vết trầy xước trên da. Trong một số ít trường hợp, giang mai có thể lây từ mẹ mắc bệnh cho con.

Bệnh giang mai không lây lan khi bạn sử dụng chung nhà vệ sinh, bồn tắm, quần áo hoặc các dụng cụ ăn uống với người bệnh.

Triệu chứng bệnh giang mai là gì?

Các biểu của bệnh giang mai không phải lúc nào cũng rõ ràng và có thể tự biến mất. Một số người bị giang mai không có triệu chứng. Tuy nhiên, bệnh sẽ chuyển từ giai đoạn nhẹ sang giai đoạn nặng nếu không được chữa trị.

Các biểu hiện của bệnh giang mai để bạn nhận biết có thể bao gồm:
•Các vết loét nhỏ hoặc không đau, thường xuất hiện trên dương vật, âm đạo hoặc xung quanh hậu môn, nhưng có thể xảy ra ở những nơi khác như miệng.
•Phát ban đỏ nổi mẩn thường ảnh hưởng đến lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân.
•Xuất hiện mụn (tương tự như mụn cóc sinh dục) có thể phát triển trên âm hộ ở phụ nữ hoặc xung quanh hậu môn ở cả nam và nữ.
•Các mảng trắng trong miệng.
•Mệt mỏi, nhức đầu, đau khớp, nhiệt độ cao (sốt) và các tuyến bị sưng ở cổ, háng hoặc nách.

Nếu không được điều trị trong nhiều năm, bệnh giang mai có thể lây sang não hoặc các bộ phận khác của cơ thể và gây ra các vấn đề nghiêm trọng, lâu dài.

Bệnh giang mai phát triển theo từng giai đoạn và các triệu chứng cũng khác nhau theo từng giai đoạn. Các giai đoạn có thể chồng lên nhau và các triệu chứng không phải lúc nào cũng xảy ra theo cùng thứ tự. Bạn có thể bị nhiễm giang mai và không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong nhiều năm. Một số triệu chứng bệnh giang mai trong các giai đoạn như sau:

florida80

07-22-2019, 19:17

Giang mai giai đoạn 1

Săng giang mai
Săng giang mai ở miệng

Triệu chứng bệnh giang mai đầu tiên là một vết loét nhỏ, được gọi là săng giang mai. Các vết săng giang mai thường phát triển ở một số người và khoảng 3 tuần sau khi tiếp xúc.

Săng giang mai có thể xuất hiện ở âm đạo, hậu môn, dương vật, bìu và hiếm khi ở môi hoặc miệng. Nhiều người sẽ có thể không nhận thấy vết săng giang mai này, vì nó thường không đau và ẩn trong âm đạo hoặc trực tràng. Bên cạnh đó, các vết này có thể tự lành trong vòng 3–5 ngày. Tuy nhiên, bạn cần uống thuốc để trị bệnh và ngăn ngừa bệnh chuyển sang giai đoạn tiếp theo.

Giang mai giai đoạn 2

Ở giai đoạn 2 này, sau vài tuần bị bệnh, bạn có thể bị phát ban. Phát ban bắt đầu từ thân người và dần dần bao phủ toàn bộ cơ thể, thậm chí cả lòng bàn tay và bàn chân. Phát ban này thường không ngứa và có thể kèm theo mụn ở miệng hoặc vùng sinh dục.

Bạn có thể cảm thấy bị bệnh và có các triệu chứng giống như cúm nhẹ, cảm thấy mệt mỏi, đau họng, sưng hạch, nhức đầu và đau cơ. Bạn cũng có thể bị đau ở miệng, âm đạo, hậu môn hoặc rụng tóc.

Các triệu chứng bệnh giang mai giai đoạn 2 có thể kéo dài từ 2 đến 6 tuần và có thể đến 2 năm. Các triệu chứng ở giai đoạn này sẽ tự biến mất khi có hoặc không điều trị.

Giang mai giai đoạn tiềm ẩn

Nếu bệnh giang mai không được điều trị, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn tiềm ẩn. Ở giai đoạn này, có thể sẽ không có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào. Tuy nhiên, nếu không được chẩn đoán và điều trị, bệnh giang mai sẽ chuyển sang giai đoạn cuối rất nguy hiểm.

Giang mai giai đoạn cuối

Những người bị mắc bệnh giang mai trong thời gian dài phải đối mặt với các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Giai đoạn cuối của giang mai có thể gây ra các khối u, mù lòa, tê liệt. Nó có thể phá hủy hệ thống thần kinh, não và các cơn quan khác, thậm chí là gây tử vong.

Hello Bacsi hy vọng bạn đã có được những thông tin cần thiết về triệu chứng bệnh giang mai. Bạn hãy nhớ rằng, phát hiện bệnh kịp thời sẽ giúp bạn tăng cơ hội chữa bệnh và tránh lây lan cho người thân.

Hello Health Group không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.

Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:
•Làm sao để phòng ngừa bệnh giang mai cho chị em?
•Mẹ bầu cần biết gì về bệnh giang mai?
•Bệnh xã hội: Nguy cơ tiềm ẩn ngay bên cạnh bạn

florida80

07-22-2019, 19:18

Bị sùi mào gà khi mang thai có nguy hiểm không?

Sùi mào gà là một tình trạng rất phổ biến và có thể điều trị được. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ mắc sùi mào gà khi mang thai lo lắng không biết bệnh ảnh hưởng đến thai nhi như thế nào. Thực tế, bệnh thường không ảnh hưởng đến mẹ và bé, nhưng bạn vẫn cần đến gặp bác sĩ để kiểm tra và điều trị bệnh.

Sùi mào gà thường do một số chủng virus HPV gây ra. Tuy nhiên, không phải tất cả các tình trạng nhiễm HPV đều gây ra sùi mào gà. Một số virus HPV gây sùi mào gà, một số khác có thể gây ung thư ở cả nam và nữ giới.

Đặc biệt, HPV còn gây ra ung thư cổ tử cung ở phụ nữ. Nếu bị sùi mào gà khi mang thai, bạn có thể lo lắng không biết bệnh có ảnh hưởng đến thai nhi không. Để giải đáp vấn đề này, bạn hãy đọc bài viết dưới đây nhé.

Ảnh hưởng của bệnh sùi mào gà khi mang thai

Nếu bạn có bất kỳ bệnh sử nào về nhiễm HPV, hãy nói chuyện với bác sĩ sản khoa. Bạn cũng nên nói cho họ biết về bệnh sùi mào gà ở bộ phận sinh dục hay các xét nghiệm Pap bất thường trong quá khứ.

Mặc dù HPV thường không ảnh hưởng đến bạn hoặc thai nhi, nhưng bác sĩ sẽ muốn kiểm tra bất kỳ bất thường nào trong quá trình mang thai. Do có rất nhiều tế bào đang phát triển và nhân lên khi bạn mang thai, bác sĩ sẽ muốn xem ra bất kỳ sự tăng trưởng bất thường hoặc những thay đổi khác. Ngoài ra, một số phụ nữ khi mang thai có thể phát triển sùi mào gà trên diện rộng hơn bình thường.

Nếu bạn không biết mình có bị nhiễm HPV hay không, bác sĩ sẽ thêm phần điều trị virus HPV vào kế hoạch chăm sóc tiền sản của bạn.

Sùi mào gà khi mang thai có thể gây ra các biến chứng nào?

Thông thường, sùi mào gà sẽ không ảnh hưởng đến thai kỳ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, mẹ bầu có thể mắc các biến chứng.

Nếu bạn bị nhiễm trùng bộ phận sinh dục khi mang thai, sùi mào gà có thể phát triển lớn hơn bình thường và làm cho bạn đau khi đi tiểu. Sùi mào gà lớn cũng có thể gây chảy máu khi sinh. Đôi khi, sùi mào gà trên thành âm đạo có thể làm cho âm đạo khó mở rộng trong khi sinh. Trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ yêu cầu phẫu thuật.

Rất hiếm các trường hợp bệnh truyền sang thai nhi. Nếu xảy ra, trẻ sơ sinh thường sẽ phát triển sùi mào gà trong miệng hoặc cổ họng vài tuần sau sinh.

May mắn thay, các chủng HPV gây ra sùi mào gà không làm tăng nguy cơ sẩy thai hoặc các vấn đề khi sinh

florida80

07-22-2019, 19:19

Điều trị sùi mào gà khi mang thai

Không có cách chữa sùi mào gà, nhưng một số loại thuốc có thể làm chúng khó nhận thấy hơn. Tuy nhiên, các thuốc này không nên được sử dùng trong thai kỳ.

Nếu dùng thuốc trị sùi mào gà từ trước khi mang thai, bạn nên nói chuyện với bác sĩ trước khi sử dụng chúng. Bác sĩ có thể sử dụng phương pháp điều trị tại chỗ để loại bỏ mụn rộp nếu họ xác định phương pháp này an toàn cho bạn và bé.

Bạn không bao giờ điều trị sùi mào gà với các thuốc không kê toa. Những phương pháp điều trị này có thể gây đau đớn và kích thích hơn vì chúng hoạt động rất mạnh, đặc biệt là khi thoa ở mô sinh dục nhạy cảm.

Nếu bạn có mụn rộp lớn, có thể gây trở ngại cho việc sinh, bác sĩ có thể loại bỏ chúng bằng cách:

•Đóng băng mụn rộp bằng nitơ lỏng

•Phẫu thuật mụn rộp

•Sử dụng tia laser để đốt cháy mụn rộp

Đối với phần lớn phụ nữ, mụn cóc sinh dục không gây ra bất kỳ vấn đề nào trong quá trình mang thai. Ngoài ra, nguy cơ lây nhiễm sang thai nhi rất thấp.

Nếu bạn có mụn rộp sinh dục hoặc bất kỳ chủng HPV nào và vẫn lo lắng về những ảnh hưởng của sùi mào gà khi mang thai, hãy nói chuyện với bác sĩ sản khoa. Họ có thể cho biết về các rủi ro cụ thể và cách điều trị tốt nhất cho bạn

florida80

07-22-2019, 19:21

Bệnh sùi mào gà trong thai kỳ: Mẹ bầu nên lưu ý

Tác giả: Ngọc Vũ

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Bệnh sùi mào gà trong thai kỳ: Mẹ bầu nên lưu ý

Bệnh sùi mào gà trong thai kỳ là tình trạng hiếm gặp. Tuy vậy, phần lớn mẹ và bé đều không chịu ảnh hưởng từ vấn đề này.

Mụn cóc sinh dục hay sùi mào gà là một bệnh lây qua đường tình dục. Chúng thường xuất hiện dưới dạng những nốt sần, có thể riêng lẻ hoặc thành cụm, trên các mô của bộ phận sinh dục. Bệnh sùi mào gà có khả năng xuất hiện ở cả nam và nữ. Trong một số trường hợp đặc biệt, người bệnh không biểu hiện bất kỳ triệu chứng sùi mào gà nào.

Ngoài ra, bệnh sùi mào gà trong thai kỳ là tình trạng hiếm gặp, do đó không nhiều người hiểu rõ về ảnh hưởng của bệnh. Hiểu rõ vấn đề này, Hello Bacsi sẽ mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về bệnh sùi mào gà trong thai kỳ trong bài viết sau.

Bạn có thể quan tâm: 9 điều bạn nên biết về bệnh mụn cóc sinh dục.

Bệnh sùi mào gà ảnh hưởng thế nào đến việc chăm sóc thai kỳ?

Nếu bạn đã từng nhiễm HPV, hãy cho bác sĩ biết về chuyện này. Mặc dù HPV thường không ảnh hưởng đến bạn hoặc thai nhi, bác sĩ vẫn sẽ muốn kiểm tra bất kỳ dấu hiệu bất thường có thể xuất hiện trong quá trình mang thai. Bởi vì rất nhiều tế bào đang phát triển trong thai kỳ, bác sĩ sẽ cần xem xét liệu đây là sự tăng trưởng bình thường hay đột biến. Mặt khác, một số phụ nữ có nguy cơ phát triển mụn cóc sinh dục lớn hơn bình thường trong thời gian họ mang thai.

Nếu bạn không chắc liệu bản thân mắc bệnh sùi mào gà hay không, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm chẩn đoán. Đây cũng là một phần thuộc chu trình chăm sóc trước khi sinh.

Mụn cóc sinh dục có dẫn đến biến chứng trong thai kỳ?

Hầu hết trường hợp, sùi mào gà không ảnh hưởng đến thai kỳ của bạn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, biến chứng do mụn cóc sinh dục vẫn có nguy cơ phát sinh.

Mụn cóc sinh dục xuất hiện trong thời gian mang thai có thể phát triển lớn hơn bình thường. Đối với phụ nữ, điều này có khả năng khiến họ cảm thấy đau đớn khi đi ngoài. Mặt khác, những nốt sần này có nguy cơ gây xuất huyết trong lúc sinh. Đôi khi, mụn cóc phát sinh trên thành âm đạo có thể khiến cơ quan này khó co giãn khi sinh con. Trong những trường hợp như vậy, bạn có thể phải sinh mổ.

florida80

07-22-2019, 19:22

Sùi mào gà rất hiếm di truyền cho thai nhi. Tuy nhiên, nếu rơi vào trường hợp như vậy, trẻ có thể bị mụn cóc ở miệng hoặc cổ họng trong vài tuần sau khi chào đời.

Một vài chủng virus gây sùi mào gà đã được chứng minh có khả năng làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc các vấn đề khi sinh nở xảy ra.

Các biện pháp điều trị sùi mào gà cho mẹ bầu

Hiện nay, bác sĩ vẫn chưa phát triển phương pháp điều trị bệnh sùi mào gà trong thai kỳ. Vài loại thuốc có thể ức chế một phần mụn cóc sinh dục, nhưng phần lớn chúng đều không được áp dụng cho phụ nữ mang thai vì lý do an toàn cho cả mẹ và bé.

Nếu bạn đã bị sùi mào gà và dùng thuốc kê đơn để điều trị chúng trước khi mang thai, hãy tham vấn ý kiến của bác sĩ trước khi tiếp tục sử dụng chúng trong thời gian này. Ngoài ra, bác sĩ có thể sử dụng phương pháp điều trị tại chỗ để loại bỏ mụn cóc trong thai kỳ nếu họ cảm thấy điều này an toàn cho bạn và thai nhi.

Bạn cần lưu ý rằng không bao giờ điều trị sùi mào gà bằng thuốc không kê đơn. Những phương pháp này có thể dẫn đến các cơn đau dữ dội, đặc biệt khi áp dụng chúng trên các bộ phận nhạy cảm.

Trong trường hợp các nốt sần quá lớn, có nguy cơ ảnh hưởng đến việc sinh nở, bác sĩ sẽ tìm cách loại bỏ chúng. Các biện pháp có thể gồm:
•Đóng băng mụn cóc bằng nitơ lỏng
•Phẫu thuật cắt bỏ mụn cóc
•Sử dụng laser để đốt cháy mụn cóc

florida80

07-22-2019, 19:22

Triển vọng

Đối với phần lớn trường hợp, mụn cóc sinh dục không gây ra bất kỳ vấn đề nào trong thai kỳ. Ngoài ra, nguy cơ truyền bệnh cho thai nhi là rất thấp.

Nếu bạn không may bị sùi mào gà khi mang thai và lo ngại về những rủi ro có thể xảy ra do vấn đề này, hãy tham vấn ý kiến từ bác sĩ phụ sản. Họ có thể giúp bạn tìm hiểu về một vài biến chứng hiếm gặp cũng như phương pháp điều trị tốt nhất.

Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:
•Hỏi đáp cùng chuyên gia về việc tiêm ngừa HPV cho trẻ
•Trò chuyện cùng mẹ bầu về vấn đề tiêm vắc xin
•Nếu không muốn ung thư cổ tử cung, hãy tiêm vắc xin HPV ngay bây giờ

Chia sẻ thông tin hữu ích này cho mọi người trên

florida80

07-22-2019, 19:25

Herpes miệng: Làm sao để đối phó?

Ai cũng có thể bị herpes miệng. Nó có thể gây khó chịu, đau đớn và ngại ngùng cho người mắc bệnh nhưng không để lại bất cứ di chứng gì khi khỏi bệnh.

Herpes miệng là gì và bạn có thể làm gì để đối phó với nó? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này!

1. Herpes miệng là gì?

herpes miệng

Herpes miệng là bệnh do virus herpes simplex gây ra. Bệnh lây lan từ người sang người thông qua đường tiếp xúc da với da như hôn môi, chạm tay vào mụn nước. Người bệnh sẽ bị nổi các mụn nước nhỏ, đau, mọc thành chùm ở miệng, thỉnh thoảng còn mọc ở các ngón tay, mũi hoặc trong miệng. Mụn nước thường tự khỏi sau 2 tuần.

Không thể điều trị dứt điểm herpes miệng, bệnh sẽ tái phát nhiều lần trong đời. Điều trị và phòng ngừa đúng cách sẽ giúp bạn giảm nhẹ các triệu chứng và tránh khỏi các đợt bùng phát.

2. Nguyên nhân gây herpes miệng

Có hai chủng virus herpes simplex gây bệnh herpes miệng. Virus herpes simplex chủng 1 (HSV-1) là nguyên nhân của hơn 80% trường hợp herpes miệng. Phần còn lại do virus herpes simplex chủng 2 (HSV-2) gây ra.

Virus lây lan mạnh khi cơ thể xuất hiện mụn nước. Thậm chí, bệnh vẫn có thể lây lan khi cơ thể không xuất hiện triệu chứng. Do đó, có rất nhiều người đã mang virus trong người (thống kê năm 2012 có 3,7 tỉ người, tương đương 67% dân số toàn thế giới mang HSV-1). Người ta có thể mang virus trong người suốt đời mà không hay biết vì cơ thể không có triệu chứng gì rõ rệt. Một số người có biểu hiện herpes miệng, môi hoặc cơ quan sinh dục. Số cực kì hiếm có biểu hiện viêm giác mạc và viêm não do virus herpes.

3. Triệu chứng herpes miệng

herpes miệng

Bạn có thể cảm thấy châm chích, ngứa ngáy ở miệng và vùng xung quanh. Sau đó khoảng 2 ngày, các mụn nước bắt đầu xuất hiện.

Các mụn nước sẽ xuất hiện thành chùm gây đau rát, chứa đầy dịch và đỏ rực. Sau vài ngày, mụn nước sẽ vỡ ra để lại các vết lở loét quanh miệng.

Các triệu chứng khác đi kèm với mụn nước bao gồm: sốt, đau nhức cơ thể hoặc sưng hạch cổ.

Bạn phải đi bác sĩ ngay nếu thấy bất cứ khó chịu nào trong mắt hoặc thấy đau đầu, chóng mặt, buồn nôn.

Các giai đoạn tiến triển của mụn nước

♦ Giai đoạn 1: Châm chích, ngứa ngáy ở miệng khoảng 24-48 giờ trước khi mụn nước xuất hiện.

♦ Giai đoạn 2: Các mụn căng phồng chứa đầy dịch.

♦ Giai đoạn 3: Các mụn nước vỡ ra để lại các vết lở loét rất đau.

♦ Giai đoạn 4: Các vết loét khô, kéo mày (vảy) gây ngứa ngáy.

♦ Giai đoạn 5: Mày tróc ra, da bắt đầu lành lặn trở lại.

Người mang virus sẽ dễ bị bùng phát hơn nếu:

♦ Đang bị cúm, viêm họng, viêm phổi…

♦ Tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời.

♦ Đang căng thẳng quá mức.

♦ Bị HIV/AIDS hoặc có hệ miễn dịch yếu.

♦ Đang hành kinh.

♦ Bị chàm (bệnh eczema).

♦ Đang trong đợt hóa trị.

♦ Đang có vấn đề răng miệng.

florida80

07-22-2019, 19:26

. Khi mắc herpes miệng, trường hợp nào cần đến bác sĩ ngay?

herpes miệng

Với đợt herpes miệng đầu tiên trong đời, các triệu chứng thường nghiêm trọng hơn. Nếu gặp phải những trường hợp sau đây, bạn cần đến bệnh viện ngay để được bác sĩ thăm khám và điều trị herpes miệng:

♦ Sốt cao liên tục

♦ Khó thở

♦ Nuốt khó

♦ Đỏ hoặc thấy bất cứ bất thường nào ở mắt

5. Điều trị herpes miệng

Hiện nay vẫn chưa có phương pháp tiêu diệt hoàn toàn virus trong cơ thể người nhiễm. May mắn là hầu hết người nhiễm virus không xuất hiện triệu chứng nào. Khi xuất hiện triệu chứng thể nhẹ, bạn có thể áp dụng nhiều cách điều trị herpes tại nhà cho đến khi lành bệnh:

♦ Thuốc mỡ và kem bôi giúp giảm đau và làm lành tổn thương.

♦ Thuốc giảm đau, hạ sốt như acetaminophen, ibuprofen.

♦ Thuốc kháng virus chỉ được dùng khi có toa bác sĩ như acyclovir, valacyclovir, famciclovir và dùng càng sớm càng tốt khi triệu chứng vừa mới xuất hiện.

Ngoài ra, bạn có thể dùng thêm nhiều cách hỗ trợ khi điều trị herpes miệng tại nhà như:

herpes miệng

♦ Chườm khăn lạnh sạch hoặc đá lạnh quấn trong khăn lên vết loét để giảm đau (không đặt nước đá trực tiếp lên vùng da bị tổn thương).

♦ Tránh ánh nắng chiếu trực tiếp lên tổn thương (đeo khẩu trang khi ra đường).

♦ Tránh đụng chạm vào các mụn nước.

♦ Bạn nhớ rửa sạch tay trước và sau khi bôi kem hoặc chăm sóc vết thương.

♦ Nhớ bổ sung thêm nước và vitamin C (bạn có thể uống thêm sinh tố, nước ép).

florida80

07-22-2019, 19:27

6. Phòng ngừa herpes miệng tái phát và lây lan

herpes miệng

Herpes miệng sẽ dễ tái phát nếu hệ miễn dịch và sức đề kháng của bạn bị suy yếu. Để tránh điều này, bạn cần:

♦ Ăn đủ chất dinh dưỡng.

♦ Uống đủ nước mỗi ngày (ít nhất 2 lít nước).

♦ Tập luyện thể dục, thể thao mỗi ngày.

♦ Ngủ đủ giấc.

♦ Tránh tiếp xúc trực tiếp, dùng chung khăn, bàn chải, thức ăn với người đang có herpes miệng hoặc nghi ngờ có herpes miệng.

♦ Quan hệ tình dục an toàn (sử dụng bao cao su mỗi lần quan hệ, chung thủy 1 vợ 1 chồng) để tránh virus lây lan sang hệ sinh dục và các bệnh khác lây qua đường tình dục.

florida80

07-22-2019, 19:28

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh giang mai hiệu quả?

Tác giả: Tố Quyên

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh giang mai hiệu quả?

Bệnh giang mai là bệnh lây truyền qua đường tình dục rất phổ biến, có thể gây tử vong nếu không được điều trị. Tuy nhiên, nếu hiểu rõ về bệnh sẽ giúp bạn có kế hoạch phòng ngừa bệnh giang mai tốt hơn.

Bệnh giang mai phát triển theo từng giai đoạn và các triệu chứng cũng khác nhau. Tuy nhiên, các giai đoạn bệnh có thể chồng lên nhau và các triệu chứng không phải lúc nào cũng xảy ra theo cùng thứ tự. Bạn có thể bị nhiễm giang mai và không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong nhiều năm. Giang mai nếu không được điều trị có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Điều quan trọng để bạn phòng ngừa bệnh giang mai là hiểu rõ nguyên nhân và con đường lây truyền bệnh, từ đó có biện pháp phòng tránh bệnh hiệu quả hơn.

Nguyên nhân gây bệnh giang mai

Nguyên nhân gây bệnh giang mai là do một loại vi khuẩn Treponema pallidum. Con đường lây truyền phổ biến nhất là qua tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh khi quan hệ tình dục. Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết cắt nhỏ hoặc trầy xước trên da hay màng nhầy. Bệnh giang mai là bệnh truyền nhiễm trong giai đoạn nguyên phát và thứ phát, nhưng đôi khi xảy ra ở giai đoạn đầu.

Nguyên nhân ít phổ biến hơn, giang mai có thể lây qua tiếp xúc trực tiếp như hôn hoặc do mẹ bầu nhiễm bệnh truyền qua thai nhi (giang mai bẩm sinh).

Bệnh giang mai không thể lây lan khi dùng cùng nhà vệ sinh, bồn tắm, quần áo hoặc dụng cụ ăn uống.

Sau khi được chữa khỏi, giang mai không tái phát. Tuy nhiên, bạn có thể bị tái nhiễm nếu tiếp xúc với người bệnh giang mai.

Bạn sẽ có nguy cơ cao nhiễm bệnh nếu:
•Quan hệ tình dục không an toàn
•Quan hệ tình dục không an toàn với nhiều bạn tình
•Quan hệ tình dục đồng giới nam
•Bị nhiễm HIV

florida80

07-22-2019, 19:29

Các biến chứng bệnh giang mai

Nếu không điều trị, giang mai có thể dẫn đến tổn thương khắp cơ thể. Bệnh giang mai cũng làm tăng nguy cơ nhiễm HIV. Đối với phụ nữ, bệnh có thể gây ra vấn đề trong khi mang thai. Việc điều trị có thể giúp ngăn ngừa tổn thương trong tương lai nhưng không thể sửa chữa hoặc đảo ngược tổn thương đã xảy ra.

Bướu nhỏ hoặc khối u

Những vết sưng này có thể phát triển trên da, xương, gan hoặc bất kỳ cơ quan nào khác trong giai đoạn cuối của bệnh giang mai. Khối u thường biến mất sau khi điều trị bằng thuốc kháng sinh.

Các vấn đề thần kinh

Bệnh giang mai có thể gây ra một số vấn đề với hệ thần kinh, bao gồm:
•Đột quỵ
•Viêm màng não
•Mất thính lực
•Vấn đề về thị giác
•Chứng mất trí
•Mất cảm giác đau và thân nhiệt
•Rối loạn chức năng tình dục ở nam giới (liệt dương)
•Bàng quang không tự chủ
•Cơn đau nhói đột ngột

Vấn đề về tim mạch

Các vấn đề này có thể bao gồm phình động mạch và viêm động mạch chủ – động mạch chính của cơ thể – cùng các mạch máu khác. Bệnh giang mai cũng có thể làm hư van tim.

Nhiễm HIV

Người lớn bị bệnh giang mai lây truyền qua đường tình dục hoặc các vết loét sinh dục khác có nguy cơ bị lây nhiễm HIV từ 2-5 lần. Bệnh giang mai có thể gây chảy máu dễ dàng, do đó virus HIV có cơ hội xâm nhập vào dòng máu trong khi quan hệ tình dục.

Biến chứng thai kỳ

Nếu đang mang thai, bạn có thể truyền bệnh giang mai cho thai nhi. Bệnh giang mai bẩm sinh làm tăng đáng kể nguy cơ sẩy thai, thai chết lưu hoặc trẻ tử vong trong vòng vài ngày sau khi sinh.

florida80

07-22-2019, 19:32

Bệnh giang mai có chữa được không?

Tác giả: Hoàng Hải

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Bệnh giang mai có chữa được không?

Giang mai là căn bệnh truyền nhiễm, nếu không được chữa kịp thời sẽ dẫn các biến chứng nặng nề. “Bệnh giang mai có chữa được không?” là một thắc mắc của rất nhiều người. Thực tế, có thể chữa được bệnh, nhưng bạn phải tuân theo một số lưu ý để bệnh nhanh hồi phục hơn.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh tại Hoa Kỳ, trong năm 2016 có tới 88.000 ca mắc bệnh giang mai. Còn ở Việt Nam, giang mai chiếm khoảng 2–3% trong gần 200.000 ca nhiễm khuẩn (năm 2017). Vậy bệnh giang mai có chữa được không? Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu bài viết dưới đây nhé.

Bệnh giang mai có nguy hiểm không?

Giang mai là một bệnh lây truyền qua đường tình dục do vi khuẩn Treponema pallidum gây ra. Bệnh giang mai chỉ lây khi bạn tiếp xúc trực tiếp với các săng giang mai của người bệnh.

Để biết bệnh giang mai có chữa được không, trước tiên bạn hãy xem xét sự nguy hiểm của bệnh theo từng giai đoạn. Bệnh giang mai sẽ trải qua 4 giai đoạn nếu không được điều trị kịp thời như:
•Giai đoạn nguyên phát
•Giai đoạn thứ phát
•Giai đoạn tiềm ẩn
•Giai đoạn cuối

Ở mỗi giai đoạn, bệnh giang mai sẽ có những triệu chứng khác nhau. Nếu không điều trị, các triệu chứng giang mai ở từng giai đoạn sẽ tiến triển qua giai đoạn mới.

Dấu hiệu đầu tiên của bệnh giang mai là một vết loét nhỏ, không đau. Nó có thể xuất hiện trên các bộ phận như cơ quan sinh dục, trực tràng hoặc trong miệng. Các vết này được gọi là săng giang mai. Đây là giai đoạn đầu tiên của bệnh, thông thường các vết này thường có thể tự lành.

Ở giai đoạn 2, người bệnh có thể bị phát ban và có các triệu chứng giống như cúm, mệt mỏi, đau họng, nhức đầu, thậm chí là đau miệng, đau cơ quan sinh dục và trực tràng.

Tiếp theo là giai đoạn tiềm ẩn, giai đoạn này không có bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng nào, nhưng nếu không kịp thời điều trị, nó sẽ qua giai đoạn cuối.

Giai đoạn cuối của bệnh giang mai, có thể gây ra các khối u, mù lòa và tê liệt. Hơn nữa, nó có thể phá hủy hệ thống thần kinh, não và các cơn quan khác, thậm chí là gây tử vong.

florida80

07-22-2019, 19:33

Chẩn đoán bệnh giang mai

Nếu bạn nghĩ mình bị giang mai thông qua các triệu chứng kể trên, hãy đi khám càng sớm càng tốt.

Trước tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra các dấu hiệu giang mai trên cơ thể bạn, nhất là những vị trí thường xuất hiện. Sau đó, bác sĩ sẽ chẩn đoán tiếp bằng các xét nghiệm như:
•Xét nghiệm máu. Xét nghiệm này có thể xác định sự hiện diện của các kháng thể chống lại nhiễm trùng. Nếu bị bệnh, trong máu sẽ xuất hiện các kháng thể chống bệnh giang mai. Tuy nhiên, các kháng thể này có thể tồn tại trong cơ thể nhiều năm, vì vậy xét nghiệm này giúp xác định nhiễm trùng ở hiện tại và quá khứ.
•Dịch não tủy. Nếu nghi ngờ bạn có những biến chứng thần kinh của bệnh giang mai, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện xét nghiệm này. Bác sĩ sẽ tiến hành thu thập dịch não tủy tại thắt lưng và xét nghiệm xem có vi khuẩn giang mai không.

Chẩn đoán giang mai cho trẻ sơ sinh

Giang mai bẩm sinh thường là nhiễm trùng từ mẹ sang con trong thai kỳ. Trẻ sơ sinh mắc bệnh giang mai thường không có triệu chứng của bệnh và chỉ có thể phát hiện khi trẻ được 2 tuổi.

Chẩn đoán giang mai ở trẻ sơ sinh rất khó khăn, vì kháng thể của mẹ ở trong máu của trẻ từ 12–18 tháng đầu đời. Trong thời gian này, các bác sĩ không thể phân biệt kháng thể chống bệnh giang mai là của mẹ hay của trẻ.

florida80

07-22-2019, 19:33

Bệnh giang mai có chữa được không?

Giang mai trong giai đoạn đầu rất dễ chữa. Trước tiên, bác sĩ sẽ cho bạn điều trị bằng thuốc kháng sinh như penicillin. Penicillin là một loại thuốc kháng sinh được sử dụng rộng rãi và thường có hiệu quả trong điều trị giang mai. Nếu bạn bị dị ứng với penicillin, bác sĩ sẽ đổi kháng sinh khác cho bạn như doxycycline, azithromycin, ceftriaxone.

Nếu bị các biến chứng thần kinh do bệnh giang mai, bạn sẽ được tiêm tĩnh mạch thuốc penicillin mỗi ngày.

Trong khi điều trị, bạn nên tránh quan hệ tình dục cho đến khi tất cả các vết loét trên cơ thể được chữa lành và bác sĩ cho phép bạn quan hệ tình dục.

Bệnh giang mai có thể tái phát lại không?

Sau khi bệnh giang mai được chữa trị, bạn vẫn có thể bị lại bệnh giang mai nếu quan hệ tình dục với người bệnh. Do đó, bạn nên quan hệ tình dục an toàn để bảo vệ chính mình và người khác.

Hello Bacsi hy vọng, qua bài viết này, bạn đã có đáp án cho câu hỏi: “Bệnh giang mai có chữa được không?”. Chúc bạn có kiến thức thật tốt để bảo vệ sức khỏe bản thân và người xung quanh.

Hello Health Group không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa

florida80

07-22-2019, 19:35

Bệnh phong có những dạng nào?

Bệnh phong là một căn bệnh nguy hiểm, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Việc xác định rõ các dạng bệnh phong sẽ giúp bạn điều trị bệnh hiệu quả hơn.

Bệnh phong là một bệnh nhiễm khuẩn mạn tính do vi khuẩn Mycobacterium leprae gây ra. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến các dây thần kinh của chi, da, niêm mạc mũi và đường hô hấp trên. Bệnh còn được gọi là bệnh Hansen. Bệnh phong gây loét da, tổn thương dây thần kinh và yếu cơ. Nếu không được điều trị, bệnh có thể gây ra biến dạng nghiêm trọng trên cơ thể.

Các triệu chứng bệnh phong

Các triệu chứng chính của bệnh bao gồm:
•Yếu cơ
•Tê ở bàn tay, cánh tay, bàn chân và chân
•Tổn thương da

Các tổn thương da sẽ khiến bạn giảm cảm giác với nhiệt độ, cơn đau hoặc khi chạm vào. Các tổn thương này sẽ không lành, ngay cả sau vài tuần. Chúng thường có màu nhẹ hơn tông da thông thường hoặc bị đỏ do viêm.

Vi khuẩn Mycobacterium leprae gây bệnh phong. Bệnh phong lan truyền qua tiếp xúc với dịch tiết niêm mạc của người bị nhiễm trùng khi họ hắt hơi hoặc ho.

Căn bệnh này không dễ lây lan. Tuy nhiên, nếu bạn gần gũi, tiếp xúc nhiều lần với một người bệnh không được điều trị trong thời gian dài, bạn sẽ có nguy cơ bị bệnh phong.

Vi khuẩn gây bệnh phong nhân lên rất chậm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), căn bệnh này có thời gian ủ bệnh trung bình (thời gian giữa nhiễm trùng và sự xuất hiện của các triệu chứng đầu tiên) trong 5 năm. Các triệu chứng có thể không xuất hiện trong 20 năm.

Các dạng bệnh phong

Có 3 cách chính để xác định các dạng bệnh phong.

Bệnh phong thể củ, thể u và bệnh phong trung gian gần củ

Trong hệ thống phân loại này, các chuyên gia sẽ dựa vào phản ứng miễn dịch của một người đối với căn bệnh này để quyết định dạng bệnh họ mắc:
•Người bị bệnh phong thể củ sẽ đáp ứng miễn dịch tốt. Người bị dạng bệnh này chỉ có một vài tổn thương. Bệnh này nhẹ và chỉ lây lan nhẹ.
•Đối với bệnh phong thể u, người bệnh sẽ có phản ứng miễn dịch kém. Loại này cũng ảnh hưởng đến da, dây thần kinh và các cơ quan khác. Các tổn thương sẽ lan rộng, bao gồm các nốt sần (cục u lớn và bướu cổ). Dạng bệnh này sẽ dễ lây lan hơn.
•Người bị bệnh phong trung gian gần củ có những đặc điểm lâm sàng của thể củ và thể u. Loại bệnh này có các triệu chứng giữa hai dạng bệnh phong còn lại

florida80

07-22-2019, 19:36

Các dạng bệnh phong theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)

WHO phân loại bệnh dựa trên loại và số lượng vùng da bị ảnh hưởng:
•Nhóm ít vi khuẩn. Bạn có thể có từ năm tổn thương da trở xuống và không có vi khuẩn trong các mẫu da.
•Nhóm nhiều vi khuẩn. Bạn sẽ có nhiều hơn 5 tổn thương da hoặc có vi khuẩn trong mẫu da xét nghiệm hoặc bạn sẽ có cả hai dấu hiệu này.

Các dạng bệnh phong theo Ridley-Jopling

Theo các phân loại này, bệnh phong có 5 dạng dựa vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.

Bệnh phong thể củ

Các tổn thương da phẳng, một số có thể lớn và tê. Nhiều tổn thương có thể liên quan đến thần kinh. Bệnh có thể tự lành hoặc tiến triển thành dạng bệnh khác nghiêm trọng hơn.

Bệnh phong trung gian gần củ (Phong BT)

Các tổn thương da tương tự như thể củ nhưng nhiều hơn. Nhiều tổn thương có thể liên quan đến thần kinh. Bệnh có thể trở về thể củ hoặc tiến triển đến một dạng nghiêm trọng hơn.

Phong trung gian (Phong BB)

Các triệu chứng:
•Các mảng da đỏ
•Tê vừa phải
•Sưng hạch bạch huyết
•Có liên quan đến thần kinh

Bệnh có thể trở về dạng trước đó hoặc tiến triển đến một dạng nghiêm trọng hơn

florida80

07-22-2019, 19:36

Phong trung gian (Phong BB)

Các triệu chứng:
•Các mảng da đỏ
•Tê vừa phải
•Sưng hạch bạch huyết
•Có liên quan đến thần kinh

Bệnh có thể trở về dạng trước đó hoặc tiến triển đến một dạng nghiêm trọng hơn.

Phong trung gian gần u (Phong BL)

Các dấu hiệu bệnh gồm:
•Xuất hiện nhiều tổn thương da, bao gồm các tổn thương dạng phẳng
•Xuất hiện các cục u hoặc các mảng
•Tê

Bệnh có thể trở về dạng trước đó hoặc tiến triển đến một dạng nghiêm trọng hơn.

Bệnh phong thể u

Các dấu hiệu bệnh gồm:
•Nhiều tổn thương da với vi khuẩn
•Rụng tóc
•Vấn đề liên quan thần kinh nghiêm trọng hơn như dây thần kinh ngoại biên dày lên
•Yếu chi
•Biến dạng trên cơ thể

Ngoài ra, còn một dạng bệnh phong không xác định, không nằm trong hệ thống phân loại Ridley-Jopling. Dạng bệnh này được coi là bệnh phong giai đoạn rất sớm với một tổn thương da chỉ hơi tê khi chạm vào.

Bệnh phong không xác định có thể tự hết hoặc tiến triển thành một trong năm dạng bệnh phong trong hệ thống Ridley-Jopling.

florida80

07-22-2019, 19:37

Cần phải làm gì khi mắc bệnh herpes môi?

Tác giả: Tuấn Anh

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)

Cần phải làm gì khi mắc bệnh herpes môi?

Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh herpes môi là do cơ thể bị nhiễm virus herpes simplex type 1. Virus herpes simplex thường xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương trên vùng da xung quanh và bên trong miệng. Người nhiễm virus thường không có triệu chứng gì rõ rệt. Một số người sẽ xuất hiện một hoặc nhiều mụn rộp ở môi và vùng xung quanh miệng.

Bạn cần phải làm gì khi bị bệnh herpes môi? Cùng tìm hiểu với Hello Bacsi nhé.

Triệu chứng herpes môi

herpes môi

Biểu hiện ban đầu của bệnh herpes môi là vết phồng rộp nhỏ trên môi và xung quanh miệng. Trước khi mụn rộp xuất hiện, có thể bạn sẽ mệt mỏi, đau nhức cơ thể, cảm giác châm chích, ngứa ngáy vùng miệng. Sau khoảng vài ngày đến 1 tuần, vết phồng rộp sẽ vỡ, dịch trong chảy ra rồi đóng vảy và biến mất.

Bệnh herpes môi thường có các triệu chứng đi kèm như:

– Đau đớn ở vùng mụn rộp

– Bị sốt

– Bị đau họng

– Sưng hạch cổ

– Chảy nước dãi ở trẻ nhỏ

Bạn có thể bị nhiễm virus nhưng không có bất cứ triệu chứng nào. Virus thường trú trong cơ thể nhiều tuần thậm chí nhiều năm trước đợt bùng phát đầu tiên. Lúc này, triệu chứng thường nặng hơn và giảm nhẹ dần ở các đợt bùng phát sau.

florida80

07-22-2019, 19:38

Những nguyên nhân kích thích bệnh mụn rộp tái phát gồm

– Tiếp xúc với ánh mặt trời, đặc biệt vùng môi

– Căng thẳng hay mệt mỏi

– Bị nhiễm bệnh khác chẳng hạn như cảm cúm

– Dị ứng thực phẩm

– Chữa răng hay tổn thương vùng môi hay nướu

– Suy giảm miễn dịch

– Phẫu thuật thẩm mỹ ,ví dụ như xóa sẹo hay làm mịn da bằng tia laser

– Mang thai và thay đổi hormone phụ nữ do chu kỳ kinh nguyệt

Khi nào bạn cần đến bác sĩ ngay?

herpes môi

– Nếu bạn có hệ miễn dịch yếu như mắc HIV, đang trong đợt hóa trị ung thư

– Mụn ở môi không hết sau 2 tuần

– Triệu chứng trầm trọng gây khó chịu cho bạn

– Bạn bị tái phát herpes môi thường xuyên

– Bạn thấy khó chịu ở mắt

florida80

07-22-2019, 19:38

Chẩn đoán herpes môi

Chỉ cần hỏi bệnh và khám tổng quát, bác sĩ sẽ có đủ thông tin để đưa ra chẩn đoán chính xác. Bước xét nghiệm chỉ được làm khi bạn còn bị herpes sinh dục (các mụn nước hoặc vết lở loét tương tự xuất hiện ở vùng sinh dục).

Điều trị herpes môi

Các mụn rộp thường sẽ tự biến mất mà không để lại di chứng gì. Vì vậy bạn không cần điều trị gì cả. Tuy nhiên, nếu bạn thấy triệu chứng bệnh làm bạn khó chịu, hãy dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để giảm nhẹ triệu chứng và rút ngắn thời gian lành bệnh. Các loại thuốc được chỉ định có thể là:

– Thuốc mỡ hoặc kem bôi làm giảm đau, ngứa

– Thuốc uống kháng virus bán theo đơn, dùng tốt nhất trong 5 ngày đầu kể từ khi có các triệu chứng đầu tiên (ngứa, rát ở quanh miệng). Bạn nên uống thuốc càng sớm càng tốt.

Nếu bạn bị tái phát từ 6 lần trở lên trong 1 năm, có thể uống thuốc kháng virus liên tục mỗi ngày từ 6-12 tháng để đề phòng tái phát.

Nếu hệ miễn dịch của bạn yếu và bị phát bệnh, bạn cần dùng thuốc liều cao để kiểm soát các triệu chứng và liều hàng ngày để ngăn chặn bệnh tái phát. Trong trường hợp này, bạn nên đến bác sĩ để được theo dõi và điều trị hiệu quả hơn.

Bạn cần lưu ý

Giai đoạn đầu tiên của mụn rộp có thể rất đau đớn gây khó khăn khi ăn, uống và ngủ. Trẻ em bị sốt và có nhiều mụn rộp lở loét trong miệng cần phải được khuyến khích uống thêm nước và các loại nước hoa quả.

Trong giai đoạn này, cả người lớn và trẻ em có thể cần đến một toa thuốc súc miệng kháng khuẩn cường độ mạnh để giảm đau.

florida80

07-22-2019, 19:41

florida80

07-22-2019, 19:42

Điều trị herpes môi tại nhà

herpes môi

Bạn hoàn toàn có thể áp dụng các phương pháp điều trị herpes môi tại nhà để giảm nhẹ triệu chứng như:

– Chườm nước đá bọc trong vải (không để nước đá trực tiếp lên da) trên các vết loét 3 lần một ngày, 20 phút mỗi lần để giúp giảm đau.

– Dùng thuốc không kê đơn như ibuprofen hoặc acetaminophen để giảm đau, hạ sốt. Không dùng aspirin cho người nhỏ hơn 20 tuổi vì nó có liên quan đến hội chứng Reye’s.

– Tránh các loại thực phẩm có vị chua như chanh, cam, quýt.

– Sử dụng thuốc mỡ bôi lên vùng da tổn thương giúp mau lành và giảm đau. Nhớ rửa sạch tay sau khi bôi.

Các biện pháp giúp phòng ngừa tái phát bệnh herpes miệng

herpes môi

√ Tránh để đôi môi của bạn tiếp xúc trực tiếp ánh sáng mặt trời quá lâu (đặc biệt là từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều). Bạn có thể sử dụng son dưỡng môi và đeo khẩu trang giúp môi bạn tránh ánh sáng.

√ Tránh tiếp xúc với người đang có mụn rộp ở bất cứ nơi nào trên cơ thể. Nếu bắt buộc phải chạm vào mụn rộp, nhớ hãy dùng găng tay và rửa tay sau đó.

√ Tránh dùng chung khăn tắm, dao cạo râu, bàn chải đánh răng hoặc các đồ dùng khác mà người bệnh đã sử dụng

florida80

07-23-2019, 21:04

ADULT DAY HEALTH CARE

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Vài năm nay, một tệ trạng làm buồn lòng không ít những người bác sĩ đàng hoàng hiểu biết sự việc, tệ trạng “Adult Day Health Care Center”.

Buồn lòng vì thấy những lạm dụng chướng tai gai mắt của một số Adult Day Health Care Centers, và cũng buồn lòng vì nhiều vị bệnh nhân của mình đem giấy tờ của các chỗ này đến nhờ điền để được vào chơi trong các chỗ này, khi giải thích là không thể làm vậy vì vị bệnh nhân không đủ các điều kiện đòi hỏi, vị bệnh nhân không vui nghĩ bác sĩ khó, thậm chí có người còn lớn tiếng hoạnh họe bác sĩ sao không chịu ký, dọa sẽ đi bác sĩ khác.

Mọi chuyện chính phủ cho lập ra đều có mục đích, có những điều kiện đòi hỏi hẳn hoi. Và tất nhiên, dịch vụ nào cũng tốn kém, tiêu vào ngân quĩ tiểu bang, chúng ta phải dùng cho đúng. Danh dự của người bác sĩ trong chữ ký, chiều lòng người bệnh đặt bút xuống để ký chứng nhận gian là điều đáng xấu hổ, không những vậy, còn có thể lôi thôi với pháp luật. Luật pháp rất trọng chữ ký của người bác sĩ, cho người bác sĩ nhiều quyền hạn trong lãnh vực sức khỏe, nhưng cũng sẵn sàng tước bỏ những quyền hạn này nếu có chứng cớ người bác sĩ gian giảo.

Adult Day Health Care (chăm sóc sức khỏe ban ngày dành cho người lớn) là một dịch vụ hữu ích, các Adult Day Health Care Centers được chính phủ tiểu bang California cho phép lập ra, với mục đích giúp những người thụ hưởng MediCal (không nhất thiết phải cao niên) vì bệnh tật, thể xác hoặc tinh thần, không thể tự ăn uống, chăm sóc cho mình ở nhà lúc ban ngày ban mặt. Thiếu dịch vụ Adult Day Health Care, tình trạng sức khỏe của các vị này sẽ suy sụp, khiến các vị có thể sẽ phải rời nhà vào phòng cấp cứu, vào bệnh viện, hoặc nursing home. Mỗi ngày, chính phủ trả tiền cho những dịch vụ cung cấp giúp những người đủ điều kiện được chăm sóc trong các Adult Day Health Care Centers. Số tiền này không nhỏ, và cũng không phải đây là tiền tự nhiên từ trên trời rơi xuống, mà là tiền của những người công dân Mỹ đóng thuế chúng ta.

Như vậy, một vị cao niên khỏe mạnh, tự gọi phòng mạch lấy hẹn rồi đi bộ, đi xe đạp, đi xe buýt, đi xe nhà, cầm giấy tờ của Adult Day Health Care Center đến nhờ bác sĩ chứng để vào chỗ này, chẳng bác sĩ đàng hoàng và hiểu biết nào dám ký. Một số các Adult Day Health Care Centers họ cũng biết thừa điều này (vì họ có các tiêu chuẩn đòi hỏi của chính phủ trong tay), nhưng cứ đưa giấy tờ cho các vị cao niên, bảo các vị đến bác sĩ, biết đâu gặp một bác sĩ không biết rõ các điều kiện đòi hỏi nên ký, hoặc thường hơn, một bác sĩ quen chiều lòng bệnh nhân (cho thuốc lung tung, cho thử máu, cho chụp phim không cần thiết, cho sữa, cho giường, cho xe lăn, cho đủ thứ) sẽ ký bừa.

Theo California Association for Adult Day Services (Hiệp Hội Cung Ứng Dịch Vụ Cho Người Lớn của California), dưới đây là 5 tiêu chuẩn (criteria) cần hội đủ để được săn sóc trong các Adult Day Health Care Centers.

florida80

07-23-2019, 21:05

Tiêu chuẩn 1

Người bệnh cần được chăm sóc trong Adult Day Health Care Center vì đang hay đã từng bị một hay nhiều tình trạng bệnh tật thể xác hoặc tinh thần nên nay phải được:

- Theo dõi (monitoring): liệt kê tình trạng bệnh

- Chữa trị (treatment): liệt kê tình trạng bệnh

- Chăm sóc, giúp đỡ (intervention): liệt kê tình trạng bệnh

Trong mục này, phải liệt kê các tình trạng bệnh hiện tại hay trong quá khứ khiến người bệnh nay đang cần được theo dõi, chữa trị, chăm sóc, giúp đỡ.

Tiêu chuẩn 2

Người bệnh bị một tình trạng sức khỏe khiến khó có thể tự mình làm được 2 hay nhiều hơn các việc dưới đây:

- Tắm rửa

- Mặc áo quần

- Đi lại

- Ăn uống

- Tiêu tiểu

- Rời khỏi giường

- Đến các cơ sở y tế (đi bác sĩ, đến phòng thí nghiệm để thử máu, …)

- Làm công việc nhà

- Làm các công việc vệ sinh thân thể

- Giặt giũ

- Sửa soạn bữa ăn

- Dùng, uống thuốc

- Đi mua những thức cần thiết

- Di chuyển bằng xe

- Chi thu, tính toán tiền bạc

florida80

07-23-2019, 21:06

Tiêu chuẩn 3

Người bệnh không có những giúp đỡ để có thể tự sống trong cộng đồng:

- Sống một mình, không có gia đình hay người chăm sóc cung ứng các săn sóc cần thiết hoặc để mắt trông chừng hộ.

- Tuy sống với thân nhân hay người quen nhưng những người này không muốn hoặc không đủ khả năng chăm sóc cho người bệnh.

- Có gia đình hay người chăm sóc nhưng những người này mệt mỏi, cần nghỉ ngơi một thời gian để có thể tiếp tục chăm sóc cho người bệnh.

Tiêu chuẩn 4

Nếu không có dịch vụ Adult Day Health Care giúp đỡ, tình trạng sức khỏe của người bệnh rất có thể sẽ suy sụp, về mặt thể xác (medical), nhận thức (cognitive) hoặc tinh thần (mental), khiến họ sẽ phải vào phòng cấp cứu, vào bệnh viện, hoặc vào nhà chăm sóc đặc biệt (nursing home).

Tiêu chuẩn 5

Người bệnh cần đến Adult Day Health Care Center mỗi ngày, và các dịch vụ chăm sóc sẽ được hoạch định cho phù hợp với tình trạng sức khỏe riêng của người bệnh, nhắm giúp người bệnh có khả năng tiếp tục sống trong cộng đồng, không phải vào phòng cấp cứu, bệnh viện, hoặc nursing home.

Không hội đủ bất cứ một tiêu chuẩn nào kể trên sẽ không thể vào Adult Day Health Care Center để được chăm sóc.

Qua các tiêu chuẩn trên, chúng ta có thể thấy các Adult Day Health Care Centers tương tự như các Child Day Care Centers, trẻ em không thể tự sống ở nhà một mình ban ngày trong lúc bố mẹ bận đi làm, nên bố mẹ đưa các cháu vào Child Day Care Center nhờ người trông họ, chiều tan sở đến đón đưa về. Các Adult Day Health Care Centers dành cho những người lớn thụ hưởng MediCal (không nhất thiết phải cao niên), vì tình trạng sức khỏe thể xác (như bị liệt vì tai biến mạch máu não) hoặc tinh thần (như lẫn, trí khôn không phát triển, …) ở nhà một mình ban ngày sẽ không an toàn, vì không thể đi lại, ăn uống, tiêu tiểu, tự săn sóc lấy mình, .... Adult Day Health Care Center hoàn toàn không phải là chỗ để mọi người có tuổi, với chữ ký chứng nhận gian dối của bác sĩ, ai cũng được vào ăn uống miễn phí, ca hát, nhảy đầm cho vui.

Mỗi ngày chính phủ trả cả trăm đồng cho một người bệnh trong Adult Day Health Care Center, chưa kể các dịch vụ như vật lý trị liệu, xe đưa xe đón, …, nên với chữ ký cho bệnh vào không đúng của một số bác sĩ (hoặc không rõ tiêu chuẩn đòi hỏi nên ký, hoặc thừa biết các tiêu chuẩn, nhưng vì đồng tiền nên cứ ký), các Adult Day Health Care Centers đang tiêu tốn rất nhiều tiền của chính phủ. (Thực ra, tiền của những người taxpayers chúng ta!) Như vậy, để giúp những người cần giúp, khiến họ tiếp tục vui sống trong cộng đồng, không phải vào phòng cấp cứu, vào nhà thương, vào nursing home, đồng thời để giảm bớt các chi phí của tiểu bang chăm sóc cho những vị này trong các phòng cấp cứu, nhà thương, nursing home, thì vì sự lạm dụng của một số Adult Day Health Care Centers, các chi phí tưởng chừng có thể giảm bớt, chắc còn tăng hơn.

Một số Adult Day Health Care Centers họ khôn lắm (!), cho các vị cao niên vào chơi thử trong chỗ họ, để các vị thấy trong đó vui quá, người đi kẻ lại, ăn uống miễn phí, có ca nhạc, đàn hát, thậm chí cả nhảy đầm, lại còn xe đưa xe đón, đâm mê, rồi đưa mẫu phiếu chứng nhận xúi các vị đưa về cho bác sĩ điền và ký để các vị được vào chỗ của họ, mà lại không kèm theo bản 5 tiêu chuẩn kể trên để bác sĩ tham khảo, xem người bệnh của mình có hội đủ các điều kiện đòi hỏi hay không. Có chuyện gì xảy ra, chính phủ điều tra, chắc họ sẽ đổ diệt, đây chữ ký chứng nhận của bác sĩ rành rành đây, đồng ý cho người bệnh vào trung tâm của họ để được chăm sóc, bác sĩ chịu trách nhiệm, họ có phải là bác sĩ đâu mà biết tình trạng sức khỏe người bệnh ra sao, họ có làm gì sai trái đâu. Còn bác sĩ lỡ có bị chính phủ đến hỏi thăm sức khỏe, không thể giả lả bào chữa bằng cách nói, ấy tại tôi không biết các điều kiện đòi hỏi, họ nào có đưa tôi bản tiêu chuẩn để tôi tham khảo bao giờ.

Đến đây, chắc chúng ta đã thấy rõ, một vị tự vào chơi Adult Day Health Care Center, rồi về tự gọi phòng mạch lấy hẹn, quần áo sạch sẽ bảnh bao, đi lại không có vấn đề gì cả, một mình đem giấy tờ của Adult Day Health Care Center đến nhờ bác sĩ chứng, chắc chắn không hội đủ điều kiện để được chăm sóc trong Adult Day Health Care Center.

Có Adult Day Health Care Center mở ra một thời gian rồi bị chính phủ bắt dẹp tiệm, chắc vì làm ăn gian dối (fraud). Nhưng buồn thay, chỗ khác lại mọc ra, các vị cao niên có MediCal lại tiếp tục bị dụ, và nhiều bác sĩ tiếp tục phiền lòng, thấy tình bác sĩ bệnh nhân sứt mẻ vì những chuyện không đâu. Có đúng mới chứng được, ai hội đủ hết các điều kiện đòi hỏi kể trên mới chứng được, không thì chịu, danh dự và trách nhiệm đặt nơi ngọn bút, không thể hạ bút chứng gian.

florida80

07-23-2019, 21:07

Đất nước này đối với chúng ta đã quá tốt, cung ứng đủ mọi thứ cho chúng ta có đời sống an lành, khỏe mạnh. Chúng ta chẳng nên tiếp tay với những kẻ vì đồng tiền, làm những việc không chính đáng, hư hoại đất nước mến yêu này. Sữa, giường bệnh, xe lăn, thuốc men cho bừa bãi, rồi bây giờ lại thêm các Adult Day Health Care Centers. Không nên vì bữa ăn trưa miễn phí vài đồng bạc, mà giúp Adult Day Health Care Center họ lấy của chính phủ cả trăm đồng mỗi ngày.

Cái gì cũng thế, nhất là những thứ dính nhiều đến tiền bạc, dùng đúng thì tốt, dùng sai và lạm dụng thực không nên.

florida80

07-23-2019, 21:10

ÁNH NẮNG HẠI CHO DA

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Truyện cổ Nhật-Bản kể, xưa có bà cụ già may mắn gặp được dòng suối trường sinh. Cụ uống ngụm nước suối, chợt trẻ lại thành gái đôi tám. Người chồng theo lời vợ chỉ dẫn, chống gậy ra đi, cũng gặp dòng suối trường sinh. Uống một ngụm, ông trẻ lại thời trai tráng. Ông mừng quá, uống thêm ngụm nữa, rồi ngụm nữa.

Lâu không thấy chồng về, người vợ nóng ruột đi tìm. Đến bên dòng suối, nàng nghe tiếng khóc trẻ thơ. Nhìn vào mắt đứa bé nằm trên cỏ, biết là chồng mình, nàng xót xa bế... chồng về. Từ nay, ngày ngày nàng sẽ săn sóc, chăm chút cho đứa bé và chờ... 20 năm nữa.

Trẻ mãi không già, vẫn là mộng ước của mọi người chúng ta. Nhưng nào ai cản được sức tàn phá của thời gian. Có điều cùng tuổi, người trông trẻ, kẻ trông già hơn. Một phần cũng vì làn da.

Sao da ta không trẻ mãi?

Có gì không già theo thời gian, thưa bạn. Làn da chúng ta cũng già theo thời gian (chronologic aging). Trẻ con có làn da tươi sáng, mướt mát, với rất ít những vết bất thường trên da. Càng cao tuổi, da càng xấu hơn. Tuổi tác làm da ngày thêm khô, có những vết nhăn nhỏ (vết hằn của những ưu tư, tính toán?). Đồng thời da cũng lỏng hơn (laxity), không còn chắc như khi còn trong tuổi đôi tám. Đấy là chưa kể nhiều loại bệnh da cũng từ từ xuất hiện, khi ta cao tuổi đời.

Điều ít ai biết là ánh sáng góp phần không ít vào việc làm làn da của ta chóng già. Da già đi vì ánh sáng được gọi là photoaging. Ánh sáng mặt trời khiến da sần sùi, mất nét tươi mịn. Ánh sáng tạo trên da những chỗ nham nhở, hoặc đậm màu hơn hoặc nhạt màu hơn chỗ da bình thường. Ánh sáng cũng có tác dụng làm mất chất mỡ dưới da, tạo những vết nhăn lớn. Rồi những chỗ có các mạch máu phình nở, cho hình ảnh những tia máu đỏ dưới da.

Tiếp tục tiếp xúc với ánh sáng mặt trời năm này sang năm khác, da sẽ có thêm những vết bớt màu nâu, những vùng trắng hình giọt nước ở tay chân, do thiếu sắc tố melanin tại những vùng này. Da trở nên mỏng yếu, dễ bị bầm, trầy xước, dù với những chấn thương không đáng kể. Những chỗ trầy xước lại lâu lành. Các lỗ chân lông trông cũng to hơn. Các hạch dưới da tiết chất nhờn sebum (một chất có tác dụng giữ cho da khỏi khô) phình nở lớn, tạo những mụn màu vàng vàng rải rác trên da mặt.

Người da màu sáng có những thay đổi của da gây do ánh sáng mặt trời (photoaging) sớm hơn, trong khi những người có làn da sậm màu sẽ muộn có những thay đổi của da gây do ánh sáng hơn. Da của người có da bánh mật, sậm màu, khi thay đổi vì tiếp xúc dài lâu với ánh nắng mặt trời trông bủng vàng, còn da người có nước da sáng, khi già đi vì ánh nắng mặt trời, sẽ ửng đỏ và hiện những tia máu nhỏ dưới da.

Vô số những thay đổi khác làm xấu da bạn cũng là do ánh sáng mặt trời. Ánh sáng mặt trời còn có tác dụng gây ung thư da, trong đó có loại ung thư rất độc gọi là melanoma (loại ông John McCain, Thượng nghị sĩ vùng nắng chói Arizona bị). Bạn không ngờ ánh nắng mặt trời lại tai hại cho làn da đến thế?

florida80

07-23-2019, 21:11

Làm thế nào để “trông” trẻ lâu?

Không có cách nào để ngừa cho da khỏi già theo thời gian (chronologic aging). Họa chăng, chúng ta may mắn gặp được dòng suối trường sinh và trẻ lại (nhưng chỉ nên uống một ngụm, chớ nên tham uống đến ba ngụm nước suối!).

Khô da do có tuổi gây ngứa chữa bằng cách dùng các lotion giúp da bớt khô (emolllients) như Keri lotion, Vaseline lotion. Nhiều vết hay bướu bất thường mọc đây đó trên da, làm lộ cái già của da, có thể cắt bỏ hoặc tẩy được bằng nhiều phương pháp trị liệu khác nhau.

Cũng may, da già, và cả ung thư da, do ánh sáng mặt trời có thể ngừa được. Bằng cách tránh tiếp xúc với ánh nắng càng nhiều càng tốt, ở bất cứ tuổi nào. (Thường, chúng ta lo cho da chúng ta, song quên mất da của con em: “Kệ, cho chúng nó chạy chơi ngoài nắng cho khỏe, trong nhà quẩn chân, chúng nó quậy quá”.)

Ra nắng, ta cố che hết mọi chỗ (thế mới biết phụ nữ các nước Ả-rập họ khôn thật, trùm từ đầu đến chân). Ánh nắng gắt khoảng 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều hại cho da nhất, ta thu xếp công việc để tránh ra ngoài vào những lúc này. Nếu bất đắc dĩ phải ra ngoài, làm việc ngoài trời khoảng thời gian này, ta mặc quần áo dài tay dài chân may với chất liệu sít sao (tighly woven). Quần áo bằng bông, loại unbleached cotton, và lụa (silk) tốt, vì bông và lụa cản tia cực tím (ultraviolet) độc hại trong ánh nắng rất hữu hiệu. Tránh mặc quần áo bằng polyester crepe và bleached cotton, vì chúng dễ để tia cực tím chiếu xuyên qua. Quần áo mặc rộng rãi, không nên bó sát người, và màu đậm có thể tốt hơn màu nhạt. Ta giữ quần áo khô, không để chúng ướt, vì quần áo ướt mất bớt đến một phần ba (1/3) khả năng ngăn cản tia cực tím của chúng.

Nên dùng kem chống nắng, loại có SPF (sun protection factor) từ 15 trở lên, trên những chỗ da không có quần áo, bất cứ khi nào bạn ra ngoài trời nắng trên 20 phút. Dùng kem cả vào những ngày ít nắng nhiều mây, vì 80% những tia cực tím quỉ quyệt, từ trời cao, vẫn lén chui qua được các tầng mây, xuống săm soi trên da thịt chúng ta. Bạn thoa kem kỹ, 15-20 phút trước khi ra ngoài, chú trọng những vùng mặt, bàn tay, tay và chân. Bạn bơi lội, hoặc chảy mồ hôi nhiều, cứ 2 tiếng, nên thoa kem lại, vì kem trên da gặp nước sẽ trôi mất bớt.

Nhớ đội mũ rộng vành, hầu che chở luôn mặt, mắt, tai, gáy. Kính mát cũng rất tốt, cản ánh nắng khỏi vào mắt bạn gây bệnh mắt cườm (cataract), đồng thời bảo vệ vùng da quanh mắt. Bạn chọn loại kính mát to, cong, úp sát quanh hai mắt (wraparound sunglasses), chúng giúp nhiều hơn, nắng bên ngoài khó mà vào mắt bạn.

Nhiều vết bất thường trên da gây do ánh nắng làm xấu da bạn, khiến bạn trông già, chữa trị được với nhiều cách. Chẳng hạn dùng chất nitrogen để đốt những chỗ sần sùi hoặc những vết bớt mầu nâu trên da, dùng tia sáng Laser để chữa những vùng da nám hoặc có những tia máu nhỏ dưới da. Nhiều phương pháp giải phẫu có thể lấy bớt những chỗ da thừa, chảy xệ. Một số chất đặc biệt, khi được chích vào những vết nhăn, sẽ giúp vết nhăn mờ đi. Một số thuốc thoa trên mặt, như trichloro-acetic acid và alpha-hydroxy acids, có tác dụng tái tạo lại lớp trên cùng của da, khiến da bạn trông khá hơn.

florida80

07-23-2019, 21:14

Một thuốc khác có chứa chất tretinoin (Retin-A, hay được dùng để chữa mụn trứng cá trên mặt) cũng được xem có tác dụng tốt đối với da, khiến da trông láng lẩy hơn. Dùng đều mỗi ngày, thuốc làm mờ những vết nhăn xấu xí, những vết nám vô duyên lỗ rỗ trên da. Da cũng trông bớt bủng vàng khi dùng đều thuốc có chất tretinoin mỗi ngày. Tiếc thay, những thành quả đạt được bởi chất thuốc tretinoin sẽ mất đi nếu ta ngưng dùng nó. Thuốc hay tạo phản ứng phụ ở chỗ thoa thuốc làm da ngứa, khô, đỏ, nhưng những phản ứng bất lợi này có thể sẽ bớt dần sau vài tuần. Bạn có thể dùng những lotion có tính chất giữ cho da khỏi khô (moisturizer) ở những chỗ da ngứa, khô, đỏ để đỡ khó chịu trong lúc chờ các phản ứng gây do thuốc thoa từ từ thuyên giảm.

Thực, đời khó vẹn toàn. Ánh sáng mặt trời rất cần cho sự sống, lại là kẻ thù của làn da chúng ta. Tránh ánh nắng càng nhiều càng tốt, sẽ giữ được làn da mịn màng, tươi mát lâu hơn, kéo dài nét tươi trẻ.

Nắng vàng rực rỡ, ta đã sang Hè. Càng nắng, càng nên ăn mặc cẩn thận, và khi có thể, ta chọn chỗ có bóng mát mà đi.

florida80

07-23-2019, 21:27

BỆNH CÚM HEO

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Toàn thế giới còn đang rầu vì suy thoái kinh tế, nay lại lên ruột vì bệnh cúm heo.

Bên Mễ, mới đây thôi mà đã có gần 6000 người có triệu chứng bệnh cúm heo, 159 người đã chết. Những nơi khác, 69 trường hợp bệnh được xác định ở Hoa Kỳ (trong đó có 10 trường hợp ở Cali ta, và 1 em bé 23 tháng người Mễ ở Houston, Texas, theo gia đình sang Mễ về mới chết), 13 ở Canada, 2 ở Scotland, 14 ở New Zealand, 2 ở Tây Ban Nha, và 2 ở Do Thái. Một số trường học tại New York, Texas, California, South Carolina, Connecticut, Ohio đóng cửa. Nhiều nước khuyên công dân của họ không nên du lịch đến những vùng dịch ở Mễ và Hoa Kỳ.

Với phương tiện di chuyển nhanh chóng của thời đại, người ta sợ cúm heo có thể trở thành một đại dịch khắp thế giới.

Cúm heo (swine flu) do siêu vi A H1N1 gây bệnh đường hô hấp ở heo. Bệnh xảy ra hoài ở loài heo. Thỉnh thoảng loài người chúng ta cũng bị cúm heo. Bệnh thường xảy ra ở những người tiếp xúc với heo, song nó cũng lây nhiễm từ người nọ sang người kia như bệnh cúm người (qua ho, hắt hơi, …). Tổ Chức Y Tế Thế Giới (World Health Organization) vừa nâng mức báo động về bệnh dịch lên số 4 (có tất cả 6 mức báo động, mức số 4 xác định bệnh có thể truyền từ người sang người).

Bệnh không truyền qua đường ăn uống, nên chúng ta ăn thịt heo nấu chín kỹ không sao.

florida80

07-23-2019, 21:27

Triệu chứng

Triệu chứng bệnh cúm heo tương tự bệnh cúm người (human flu): nóng sốt, ho, đau cổ họng, rêm mình mẩy, nhức đầu, ớn lạnh, mệt mỏi. Có người tiêu chảy và ói mửa.

Những trường hợp bệnh nặng gây sưng phổi, suy hô hấp và chết.

Như bệnh cúm người, cúm heo có thể khiến những bệnh kinh niên chúng ta đang mang (bệnh tim, bệnh phổi, bệnh thận, tiểu đường, …) nặng hơn.

Người bệnh cúm heo có khả năng lây cho người khác đến 7 ngày kể từ khi bắt đầu có triệu chứng. Các cháu bé có thể lây truyền với thời gian lâu hơn.

Chữa trị

Trung Tâm Kiểm Soát và Ngừa Bệnh (CDC) khuyên chúng ta dùng thuốc Tamiflu (oseltamivir) hoặc thuốc Relenza (zanamivir) để chữa những trường hợp bệnh cúm đã được xác định hoặc nghi ngờ là cúm heo.

Các thuốc này cần có toa bác sĩ. Thuốc ngăn cản sự sinh sôi nảy nở của siêu vi trong cơ thể chúng ta, nên cần được dùng sớm trong vòng 2 ngày đầu khi mới có triệu chứng. Rủi bị cúm heo, dùng thuốc, bệnh có thể sẽ nhẹ hơn và chúng ta thấy mau khỏe hơn, ít bị những biến chứng nguy hiểm của căn bệnh.

florida80

07-23-2019, 21:29

BỆNH CƯỜNG GIÁP TRẠNG

(Hyperthyroidism)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Giáp trạng (thyroid gland) là một tuyến nhỏ hình móng ngựa, nằm ở trước cổ, phía dưới cục xương lộ ra.

Tuyến tiết kích thích tố thyroxine. Tên khoa học của thyroxine lằng nhằng, nên người ta hay gọi tắt nó là T4. Không chất nào trong cơ thể có tác dụng đa năng như T4. Nó điều khiển sự biến dưỡng của các cơ quan trong cơ thể, thúc đẩy mọi tế bào làm việc, kiểm soát sự sử dụng năng lượng, cung cấp các chất cần cho sự hoạt động của tế bào. Nó còn ảnh hưởng đến sự khôn lớn và trưởng thành của tất cả các tế bào.

Trên óc ta, có một tuyến, gọi tuyến não thùy (pituitary gland). Tuyến này thuộc hàng giám đốc, giám thị và đốc thúc các tuyến khác làm việc. Tuyến não thùy tiết những chất có tác dụng kích thích những tuyến dưới quyền: giáp trạng, thượng thận (adrenal glands), buồng trứng (ovaries), dịch hoàn (testicles), ... Trong những chất ấy, có chất TSH (thyroid stimulating hormone), làm công việc kích thích tuyến giáp trạng, thúc đẩy tuyến giáp trạng chăm chỉ tiết đủ T4 cho cơ thể. Nhờ sự tận tụy của tuyến não thùy, dòm chừng và thúc đẩy tuyến giáp trạng, cơ thể ta luôn có đủ T4 để hoạt động, và khi thử máu, ta thấy cả T4 lẫn TSH đều bình thường, không tăng cao hay xuống thấp. Tuyến não thùy cũng điều động các tuyến quan trọng khác của cơ thể với cơ chế tương tự.

Giá cứ điều hòa như thế, kể cả những việc khác của cuộc đời. Được vậy thì sướng quá, mọi người sinh ra, mạnh khỏe, ngao du cõi thế đủ ba vạn tám nghìn ngày, rồi một đêm nằm ngủ không dậy nữa, êm đềm ra khỏi cuộc đời. Nhưng tuyến giáp trạng nó lại hay gây rắc rối, cho cuộc đời ta thêm phiền. Nhất là ở phụ nữ. Nó có thể trở thành cường (hyperthyroidism), suy (hypothyroidism), hoặc chẳng cường, chẳng suy, nhưng cứ lừng lững to lên thành bướu lành, hoặc ung thư. Đã vậy, thỉnh thoảng nó còn bị viêm (thyroiditis).

Trong bài này, ta bàn về “bệnh cường giáp trạng” (hyperthyroidism), tình trạng tuyến hoạt động mạnh quá.

Có đến ba bốn kiểu cường tuyến giáp trạng: toàn thể tuyến cùng cường, cùng tiết ra nhiều T4 và to lên; có khi toàn tuyến không to lên, nhưng nổi một hoặc nhiều cục u lổn nhổn và chất T4 chỉ tiết nhiều hơn bình thường ở những chỗ trong tuyến có các cục u này (toxic adenoma hay toxic multinodular goiter). Lại có khi tuyến giáp trạng cường, âm thầm tiết nhiều T4, nhưng chẳng to lên tí nào (nhiều vị có tuổi bị cường giáp trạng loại này). Loại cường tuyến giáp trạng nhiều nhất là loại toàn thể tuyến cùng cường và to lên. Loại bệnh này chiếm đến 90% các trường hợp cường tuyến giáp trạng, có tên đặc biệt là “bệnh Graves”, hay “bệnh Basedow”.

Nguyên nhân

Vì đâu lại có bệnh cường tuyến giáp trạng?

Nguyên nhân gây bệnh còn nhiều chỗ mù mờ, nhưng trong loại bệnh cả tuyến cùng cường và to lên (bệnh Graves hay bệnh Basedow), người ta cho rằng vì lý do nào chưa rõ, tự dưng, cơ thể tạo ra những kháng thể có tác dụng kích thích (thyroid-stimulating antibodies), giả dạng TSH, đến bám vào các tế bào của tuyến giáp trạng, chỗ bình thường TSH vẫn hay bám vào để điều hòa sự làm việc của tuyến giáp trạng (TSH receptors). Bám trụ nơi những chỗ ấy, chúng bắt chước TSH, đánh lừa, thúc đẩy tuyến giáp trạng hoạt động mạnh bất thường, tiết ra nhiều chất T4 quá. Đời đâu cũng đầy những lừa đảo.

florida80

07-23-2019, 21:30

Định bệnh

Khi tuyến giáp trạng tiết ra quá nhiều chất T4, bộ máy cơ thể ta sẽ chạy nhanh hơn. Máy chạy nhanh, tỏa nhiều nhiệt, nên người bệnh lúc nào cũng nóng nảy, kém chịu nóng (heat intolerance), toát mồ hôi, tinh thần căng thẳng, mất ngủ, tính tình thất thường, lúc nóng lúc nguội, tay chân run rẩy. Người bệnh ăn nhiều mà vẫn xuống cân, yếu mệt, tim đập nhanh, hồi hộp, khó thở, tiêu chảy, kinh ra ít. Các bắp thịt tay chân yếu, mất sức, biểu hiệu rõ nhất khi lên thang. Nhiều trường hợp, mắt họ thành to, lộ.

Nơi người lớn tuổi, triệu chứng cường giáp trạng thường mơ hồ: xuống cân, yếu mệt, buồn sầu, ... Có khi những triệu chứng về tim lại nhiều hơn: tim đập thất nhịp, suy tim, đau ngực, ... Bệnh tuyến giáp trạng xảy ra khá thường ở các vị lớn tuổi, triệu chứng hay mơ hồ, nên khi các cụ có bất cứ triệu chứng chi khác lạ, nhất là khi các cụ có suy tim, hoặc tim thất nhịp, nếu cần thử máu để tìm hiểu vấn đề, thường bác sĩ cho thử cả T4 và TSH.

Sự định bệnh dựa vào triệu chứng người bệnh kể bác sĩ nghe, sự thăm khám, thử nghiệm đo các chất T4, TSH trong máu, và nếu cần, chụp phim “thyroid uptake”.

Khi thăm khám, người cường tuyến giáp trạng trông có vẻ căng thẳng, không yên. Da dẻ sờ thấy ấm và ẩm, lòng bàn tay hồng đỏ (palmar erythema). Các móng tay hay bị tróc cao (nailbed separation), nhất là ở ngón đeo nhẫn. Tóc họ mảnh, và mướt như lụa (silky). Lưỡi cùng các ngón tay họ run run. Mắt họ tròn to, ít nháy, khi nhìn lên không thấy có vết nhăn vùng lông mày. Các bắp thịt tay trên, các bắp thịt đùi thử thấy yếu (proximal muscle weakness). Những dấu chứng kể trên sẽ thuyên giảm với sự chữa trị.

Tuyến giáp trạng khám thấy to đều (99% các trường hợp cường tuyến giáp trạng ở người trẻ), có khi nổi cục, cũng có khi vẫn bình thường, không to (ở 20-50% các vị có tuổi bị cường giáp trạng, tuyến giáp trạng không to lên).

Khi thử máu, thấy chất T4 trong máu lên cao, trong khi chất TSH trong máu lại rất thấp (vì tuyến não thùy thấy chàng giáp trạng nghe người xúi dại, đã sản xuất quá nhiều T4, nên thương tình, vội bớt tiết TSH đi, chẳng lẽ vẫn tiết ra TSH nhiều như trước, thêm việc cho chàng giáp trạng). Khi làm “Radioactive Iodine Uptake”, phim chụp tuyến giáp trạng sau khi cho người bệnh dùng chất Iodine, thấy tuyến giáp trạng hấp thụ chất Iodine phóng xạ nhiều hơn bình thường.

Một bệnh hay gây những triệu chứng tương tự như bệnh cường tuyến giáp trạng, là bệnh “căng thẳng tâm thần” (anxiety): cũng bứt rứt, hồi hộp, hay run rẩy tay chân, cảm thấy yếu, mệt, ... Thăm khám và thử máu có thể phân biệt hai bệnh. Da người căng thẳng tâm thần giá lạnh, trong khi da người cường giáp trạng sờ ấm, ẩm. Người căng thẳng tâm thần, nếu xuống cân, vì chán ăn (anorexia), trong khi người cường tuyến giáp trạng ăn vẫn ngon, ăn nhiều là khác, nhưng vẫn xuống cân. Khi thử máu, T4 và TSH của người căng thẳng tâm thần bình thường, vì họ có bị cường giáp trạng đâu.

Bài kỳ sau, chúng ta sẽ bàn đến việc chữa trị bệnh cường giáp trạng.

florida80

07-23-2019, 21:31

BỆNH DO

THỨC ĂN NƯỚC UỐNG

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Nhiều bệnh do thức ăn, nước uống có thể làm những ngày Hè ta kém vui. Chúng gây tiêu chảy, đau bụng, đầy hơi, ăn không ngon miệng, có khi ói mửa, nóng sốt.

Trời thương, đa số những trường hợp tiêu chảy gây do siêu vi (virus), hoặc vi trùng (bacteria) hiền, sẽ mau chóng thuyên giảm trong vòng vài ngày, khi các siêu vi, vi trùng gây bệnh, cùng độc tố (toxins: chất độc do chúng tạo ra) của chúng ra khỏi đường tiêu hóa ta. Nhưng cũng có khi bệnh nặng, khiến ta khổ sở, không chừng còn đi nằm nhà thương.

Làm thế nào để biết bệnh nhẹ hay nặng? Hai câu hỏi đặt ra giúp ta lượng định vấn đề:

- Các triệu chứng có mau chóng thuyên giảm trong vòng 1-2 ngày?

- Có máu trong phân không, hoặc bạn nóng sốt, đau bụng dữ quá, còn buồn nôn, ói mửa, và có dấu chứng cơ thể thiếu nước (dehydration)?

Nếu triệu chứng của bạn mau chóng thuyên giảm trong vòng 1-2 ngày, trong phân bạn không có máu, bạn chẳng nóng sốt, đau bụng cũng vừa phải, không buồn nôn hoặc ói mửa nhiều, trông còn hồng hào, ướt át lắm, ta chả lo. Bạn nghỉ ngơi, ăn uống nhẹ, dùng ít thuốc đau bụng, tiêu chảy, hoặc thuốc chống ói nếu cần. Nhiều phần, viêm đường tiêu hóa do nhiễm trùng (infectious gastroenteritis) sẽ chào từ giã bạn sau vài ngày. Còn nếu triệu chứng nặng hoặc dây dưa, ta sẽ phải tìm hiểu, truy lùng nguyên nhân gây rối.

florida80

07-23-2019, 21:31

Truy lùng nguyên nhân

Nói dại, triệu chứng của bạn nặng quá, hoặc dây dưa nhiều ngày không bớt?

Buồn nôn và ói mửa, có khi tiêu chảy, trong vòng 6 tiếng sau khi ăn, thường do trúng độc gây bởi vi trùng Staphylococcus aureus. Bạn có thể khó chịu dữ lắm, nhưng rồi sẽ bớt dần. Bệnh thường chỉ hành bạn trong vòng 12 tiếng, rất hiếm khi trở nặng, gây những biến chứng nguy hiểm. Vi trùng Staphylococcus aureus hiện diện khắp nơi, nhất là ở những thức ăn đã hư thúi.

Đau bụng, tiêu chảy 8-16 tiếng sau khi ăn thức ăn nhiễm độc, thường do những vi trùng như Clostridium perfringens, hoặc Bacillus cereus. Những con này chậm chạp, vào đường tiêu hóa của ta một thời gian, mới sinh sôi nảy nở và tạo các độc tố. Được cái, ít khi chúng hành ta quá 24 tiếng đồng hồ.

Hiểm độc hơn, các con như Salmonella, Shigella, Campylobacter, và Vibrio parahaemolyticus gây những triệu chứng nặng, thường kèm nóng sốt, sau khi chúng âm thầm phục kích trong đường tiêu hóa của ta đến 16-48 tiếng, kể từ lúc ta ăn phải những thực phẩm có chúng. 16-48 tiếng sau, chúng mới chính thức khai chiến. Cuộc chiến chúng gây ra cũng kéo dài lâu hơn. Chúng xâm nhập và tấn công ruột, nên trong phân ta có ít máu. Nhưng nếu máu ra nhiều quá, đỏ lòm cả phân, thì có lẽ thủ phạm lại là con E. coli, dòng gây chảy máu (hemorrhagic strain).

Một bệnh sử du lịch rất quan trọng. Bạn vừa trở về từ Việt Nam, và nay bị tiêu chảy? Thế thì nhiều thứ tranh nhau gây chứng tiêu chảy của bạn lắm lắm. Ngoài các siêu vi, vi trùng, còn các ký sinh trùng (như giun kim, giun đũa, ký sinh trùng kiết lỵ, ký sinh trùng Giardia, Cyclospora, ...) có thể làm phiền bạn. Rất nhiều thức ăn ở Việt Nam, kể cả các rau trái, chứa những thứ này. Bạn có ngờ chăng, nước đá (ice) ở đấy cũng có thể gây bệnh. Bạn nhớ chỉ uống nước đã đun sôi đủ 5 phút, hoặc uống nước sạch chế sẵn trong các bình (bottled water).

Ký sinh trùng Giardia ở Mỹ cũng có, sẵn sàng tấn công những người đi cắm trại rồi uống nước suối cho mát, hoặc dùng nước suối đánh răng cho tiện.

Nếu nãy giờ chúng ta vẫn chưa đoán được nguyên nhân gây chứng tiêu chảy, đau bụng, ói mửa, nóng sốt, ... của bạn, xin bạn cho biết thêm, thời gian gần đây, bạn có dùng những thức ăn không nấu nướng kỹ, hoặc đồ biển (shellfish), trứng, gà vịt, đã không trữ trong tủ lạnh đàng hoàng?

À, thưa bạn, gần đây bạn có dùng trụ sinh gì không? Trong ruột ta, nhiều vi trùng, bạn và thù, sống chung hòa bình, kềm chế lẫn nhau. Các trụ sinh, kể cả “Ampi”, có thể giết bớt những vi trùng bạn, khiến những vi trùng thù không ai kiềm chế, thừa cơ hoành hành. Trong cái đám giặc nổi lên như vậy, nguy hiểm nhất là con Clostridium difficile, có khi làm bạn tiêu chảy, đau bụng, nóng sốt đến phải vào nhà thương. Nhận diện con này và diệt nó không khó (bằng thuốc trụ sinh Vancomycin hoặc Flagyl), nếu ta nghĩ đến nó. Bạn thấy đấy, nếu cứ dùng trụ sinh bừa bãi theo thói quen, chỉ có hại.

Và, bạn có thường dùng những thuốc chống chất acid (antacids) như Maalox, Mylanta, Tumbs, ...? Thuốc chống acid có thể gây tiêu chẩy, và đường tiêu hóa của người dùng thuốc chống acid lâu ngày cũng dễ bị các vi trùng phục sẵn trong thức ăn tấn công.

Như đã bàn ở trên, với các triệu chứng tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, ói mửa, ... nhẹ do nhiễm trùng đường tiêu hóa của bạn vào mùa này, ta không cần làm trắc nghiệm, và thử, cấy phân để cố truy nguyên kẻ thù phá bạn làm gì. Đằng nào rồi bạn cũng sẽ mau chóng thuyên giảm trong vòng vài ngày. Nhưng nếu bạn bị nặng, trông bạn yếu quá, hoặc bạn đang mang thêm những bệnh hoặc dùng những thuốc khiến sức đề kháng cơ thể suy giảm, việc làm trắc nghiệm và thử, cấy phân là cần thiết, để ta còn định liệu việc chữa trị.

Về mặt chữa trị, dù bạn bị tiêu chảy nhẹ thôi, bạn cũng chỉ nên dùng các thức lỏng (clear fluids) như nước cháo, nước 7-up, Kool-Aid, Popsicles, Gatorade, Jello, trà đường (weak tea with sugar), không nên ăn thức ăn đặc. Ăn ít bánh crackers mặn mặn cũng được.

Nếu bạn bị nặng, bắt đầu đi tiểu ít đi, hoặc xuống cân, mất hơn 5% sức nặng cơ thể, bạn cần được chữa với những dung dịch đặc biệt, như Pedialyte, để bù lại cho cơ thể nước, và các chất điện giải đã mất. Ta cũng có thể dễ dàng tự chế lấy một dung dịch để dùng bằng cách pha 1 muỗng cà-phê muối, 1 muỗng cà-phê nước baking soda, 4 muỗng cà-phê đường vào 1 quart nước uống (1 quart tương đương với gần 1 lít). Trường hợp bạn bị nặng quá lắm, nhất là cứ ăn uống vào, lại ói ra, bạn cần vào nhà thương để được truyền các dung dịch cần thiết qua đường tĩnh mạch (intravenous fluids).

Các thuốc cầm tiêu chảy như Imodium, Pepto-Bismol dùng được trong những trường hợp nhẹ. Những trường hợp nặng, thuốc cầm tiêu chảy giữ các độc tố lại lâu trong đường tiêu hóa, khiến bệnh thêm nguy hiểm. Chất subsalicylate trong thuốc Pepto-Bismol còn làm sự nhận diện vi trùng trong phân thêm khó khăn.

Trụ sinh có cần hay không? Triệu chứng nếu nhẹ, ta không cần đến trụ sinh. Những trường hợp nặng, chúng ta hay dùng thuốc trụ sinh Cipro để chữa, và bác sĩ sẽ thử, cấy trùng phân cho bạn hầu truy tìm nguyên nhân. Khi có kết quả thử phân, tùy nguyên nhân gây bệnh tìm ra, ta sẽ đổi thuốc hoặc tiếp tục dùng Cipro. Cipro cũng là thuốc rất tốt để dùng khi bị tiêu chảy trong lúc về Việt Nam có việc.

florida80

07-23-2019, 21:32

Hamburger

Năm 1993, có 4 em bé ăn hamburger “Jack in the box” chết vì hamburger không nướng chín đủ. Thủ phạm là vi trùng E. coli O157:H7.

Vi trùng này sinh sống trong ruột của bò, ra theo phân, có thể lây nhiễm, xâm nhập thịt bò trong quá trình làm hamburger. Trong vụ “Jack in the box” năm 93, hamburger nướng không kỹ, vi trùng không bị diệt hết trong miếng hamburger, tấn công người ăn, gây tiêu chảy ra máu đỏ và hội chứng tiêu huyết-hư thận (hemolytic-uremic syndrome: hồng huyết cầu vỡ trong máu, thận bị suy) có khi đưa đến chết người. Sau vụ này, các tiệm bán fast food đã cẩn thận hơn, nấu nướng thức ăn kỹ hơn.

Tuy thịt dễ nhiễm vi trùng E. coli, rau trái cũng có thể đem vi trùng E. coli đi reo họa nơi nơi, nếu rau trái, do sao đó, dính phải phân bò. Sữa bò chưa khử trùng bằng phương pháp pasteurization (unspasteurized milk) là một nguồn truyền nhiễm khác.

Đặc điểm của tiêu chảy gây do vi trùng E. coli O157:H7 là phân lỏng, đỏ lòm những máu (frank bloody diarrhea). Nếu nghi tiêu chảy do vi trùng này, ta cần thử máu tìm xem có hiện tượng tiêu huyết không - khởi đầu bằng sự kiện số lượng các tiểu cầu (platelet) trong máu suy giảm, rồi tế bào hồng huyết cầu trong máu cứ vỡ ra - và thận có bị suy hay không.

Hiện chưa trụ sinh nào có khả năng dọa được vi trùng này, đuổi nó ra khỏi cơ thể người bệnh sớm hơn.

Thịt gà và trứng

Ở Mỹ, hàng năm có 2.000 trường hợp nhiễm trùng tiêu hóa gây do vi trùng Salmonella. Vi trùng Salmonella có thể gây bệnh nặng với nóng sốt, ói mửa, đi tiêu ra máu. Có con trong nhóm này gây hình thức bệnh thương hàn.

Vi trùng Salmonella, dòng hay gây nhiễm trùng tiêu hóa ở Mỹ (Salmonella enteritidis) sinh sống trong ruột của gà, do vậy, lây nhiễm và nảy nở luôn trong trứng gà.

Thích ăn gà, bạn nhớ nấu chín thịt gà ở nhiệt độ 180 độ F (82.2 độ C). Nhồi thức gì trong gà, món nhồi cũng nên được hấp nóng trước ở nhiệt độ 150 độ F. Trứng cũng phải nấu chín kỹ trong ngoài. Những vị thích soda hột gà sống, hoặc thích châm kim hai đầu trứng, rồi mút trứng sống... cho bổ, nghe vậy chắc buồn lắm, nhưng biết sao.

Thường ta không dùng trụ sinh để chữa nhiễm trùng tiêu hóa gây do vi trùng Salmonella, các triệu chứng sẽ dần bớt khi đường tiêu hóa ta tự trong sạch hóa, đẩy hết vi trùng ra ngoài. Nhưng trụ sinh cần trong những trường hợp cơ thể yếu, không tự kháng cự được như ở trẻ sơ sinh, các vị lớn tuổi, người có bệnh tim mạch, bệnh liệt kháng (AIDS), ...

Hình thức bệnh thương hàn (do vi trùng Salmonella typhimurium) nguy hiểm hơn, vì vi trùng từ ruột có thể vào máu gây nhiễm trùng máu, cần chữa bằng trụ sinh. Bệnh thương hàn ít xảy ra tại Mỹ, song xảy ra khá thường tại Việt Nam ta. Nếu bạn mới từ Việt Nam về, cứ nóng sốt, đau bụng, tiêu chảy hoài không hết, thương hàn là một trong những bệnh ta cần nghĩ đến. Thương hàn đôi khi làm thủng ruột.

Về Việt Nam có việc, định ở lâu hơn 2 tuần, bạn nên ngừa bệnh thương hàn bằng một mũi thuốc chích ngừa. Gần đây, mới có thuốc uống ngừa thương hàn (dùng 2 tuần trước khi đi, cứ cách ngày dùng 1 viên, tổng cộng 4 viên

florida80

07-23-2019, 21:32

Nước

Ở Mỹ, các bệnh nhiễm có nguồn truyền là nước cũng đang trên đà tăng lên. Rất nhiều thứ có trong nước “ngọt” (fresh water) và nước “mặn” (salt water), nhâu nhâu chực sẵn và tấn công bạn, nếu bạn uống phải nước không được sạch hoặc ăn cá sống. Bơi tắm trong nước bẩn cũng dễ nhiễm bệnh.

Tháng 5 năm 96, ở Los Angeles ta, có 16 người ăn hào (oysters) sống bị nhiễm trùng đường tiêu hóa, sau đó 3 người trong số này qua đời. Hào cùng những con dùng hai mảnh che thân như sò, nghêu đặc biệt độc hại nếu ăn sống, vì chúng chứa nhiều vi trùng gây bệnh có trong nước, cả siêu vi trùng viêm gan A nữa. Người viết sợ mấy thức ăn Nhật sushi sống lắm. Bạn thích ăn sushi tùy bạn, nhưng bạn nên chọn tiệm ăn cẩn thận và chỉ ăn những thứ biết rõ nguồn gốc từ đâu.

Trong những thứ nhâu nhâu trong nước bẩn sẵn sàng tấn công ta, có cả vi trùng Vibrio cholerae, gây bệnh tả cô-lê-ra. Bệnh từng tạo những trận dịch lớn ở nước ta, gần đây lại hay xuất hiện. Ở Mỹ nay thỉnh thoảng cũng có bệnh tả, đa số do ăn đồ biển sống. Hiện chưa có thuốc chích ngừa tả hữu hiệu, nên nếu có việc phải về Việt Nam, cách ngừa tả chính vẫn là ăn uống cẩn thận, chỉ dùng những thức đã nấu nướng kỹ.

Ký sinh trùng Cyclospora cũng gây tiêu chảy, đau bụng, ăn mất ngon, đầy hơi, xuống cân, buồn nôn, ói mửa, đau nhức bắp thịt, nóng sốt, và mệt mỏi cho nhiều người, có khi thành dịch lớn. Cyclospora rất nhỏ, không thấy bằng mắt thường như giun kim, giun đũa, lây qua nước và thức ăn, nhiều ở các nước chậm phát triển như Việt Nam ta, song cũng có ở khắp nơi trên thế giới. Tại Mỹ, Cyclospora làm loạn nhiều nhất trong khoảng Xuân và Hè, từ tháng Tư đến tháng Tám. Vào người, Cyclospora lập nghiệp tại ruột non. Cũng có vị mang nó trong người song không có triệu chứng. Ta trị con này bằng thuốc Septra DS (hay Bactrim, Cotrim) uống ngày 2 lần, trong 7 ngày.

florida80

07-23-2019, 21:33

Phòng ngừa

Vậy, Hè sẽ là những ngày vàng nếu ta cẩn thận một chút.

* Với thịt:

- Mỗi khi nấu nướng thịt sống, xong việc, ta rửa tay với xà-bông và nước ấm.

- Nhớ lau chùi chỗ vừa nấu nướng thịt sống với các chất dùng để lau chùi (bleach). Không nên dùng cùng một chỗ, một dụng cụ làm bếp đặng nấu nướng nhiều thứ thịt khác nhau mà không rửa sạch chỗ nấu nướng, hoặc dụng cụ làm bếp trước khi nấu món thịt sống sau.

- Cẩn thận xối nước rửa gà, vịt trong ngoài sạch sẽ, trước khi nấu.

- Nấu thịt thật kỹ. Đo nhiệt độ với nhiệt độ kế loại đặc biệt dùng cho thịt (meat thermometer) hầu biết chắc ta đã nấu thịt lâu đủ. Thịt gà nên nấu nóng tới 180 độ F, và nếu có nhồi gì bên trong, thức nhồi bên trong cũng nên được hấp trước 150 độ F. Cả nhà ăn xong, ta để ngay thức ăn còn thừa vào tủ lạnh.

* Với rau trái:

- Ta rửa sạch trái cây và rau trước khi ăn. Đặc biệt, nên hết sức cẩn thận với những thức ta sẽ ăn sống.

- Luôn luôn trữ rau trái trong tủ lạnh, và chẳng nên tiếc, thải bỏ sớm những thức có vẻ đã muốn hư thối. Trong tủ lạnh, không nên trữ rau trái cùng ngăn với thịt thà.

florida80

07-23-2019, 21:34

Với sữa và những thức chế từ sữa:

- Chỉ nên mua sữa và những thức chế từ sữa đã được khử trùng bằng phương pháp pasteurization.

- Luôn luôn giữ sữa cùng các thức chế từ sữa trong tủ lạnh. Không nên dùng chúng khi chúng đã hết hạn.

Đọc đến đây, chắc bạn mường tượng người viết rất rành việc bếp núc, cẩn thận và sạch sẽ, đang đứng trong bếp sạch như lau như li, tạp dề trước bụng trắng như áo bác sĩ, tay dao tay khăn, mỗi chút lại lau lau chùi chùi. Thưa không phải vậy, trên là những lời khuyên từ trong sách, còn việc bếp núc, người viết mù tịt, chỉ biết có ăn. Hè về, chúc bạn những ngày Hè vàng.

florida80

07-23-2019, 21:34

BỆNH CAO ÁP HUYẾT
(Hypertension)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Mới có Obamacare, lâu rồi bạn chưa đi bác sĩ, bạn nên đi, nhờ bác sĩ đo hộ áp huyết.

Bệnh cao áp huyết xảy ra rất nhiều. Riêng tại Mỹ (nay trên 300 triệu cư dân), khoảng 58-65 triệu người mang bệnh cao áp huyết, như vậy, tính ra khoảng 5 người ở Mỹ, có một vị cao áp huyết.

Cao áp huyết (hypertension, high blood pressure) nguy hiểm, đưa đến những biến chứng như tai biến mạch máu não (stroke), chết cơ tim cấp tính (heart attack), suy tim, suy thận. Cao áp huyết còn rút ngắn tuổi thọ. Khổ cái, trong đa số các trường hợp, cao áp huyết không gây triệu chứng. Nhiều vị không biết mình mang bệnh, tình cờ đi thăm bác sĩ vì một lý do gì khác, được bác sĩ cho biết có cao áp huyết. Cho nên, cao áp huyết nổi danh là một “căn bệnh thầm lặng”.

Cao áp huyết là gì? Con tim bơm máu đi nuôi các cơ quan của cơ thể qua những hệ thống mạch máu gọi là động mạch. Ví như một máy bơm nước đẩy nước qua các ống dẫn. Khi máu được tim bơm đẩy, và chảy trong lòng các mạch máu, sức ép của máu vào thành mạch máu sẽ tạo một áp suất (pressure) gọi là áp huyết (blood pressure). Áp huyết thay đổi tùy lúc, và tùy các hoạt động của cơ thể. Áp huyết xuống thấp hơn lúc ta ngủ, nghỉ và lên cao hơn khi tinh thần ta kích động, buồn bực hoặc trong lúc ta tập thể dục, chơi thể thao.

Áp huyết được diễn tả bằng 2 số, thí dụ: 140/90. Số trên (140) được gọi là áp suất systolic (áp suất tâm thu): sức ép của máu vào lòng động mạch mỗi khi tim co bóp để bơm máu ra khỏi tim. Số dưới (90) được gọi áp suất diastolic (áp suất tâm trương): áp suất trong lòng động mạch khi tim dãn ra giữa hai nhịp co bóp. Số trên tượng trưng áp suất cực đại (maximum) trong lòng động mạch, và số dưới tượng trưng áp suất cực tiểu (minimum) trong lòng động mạch.

Theo sự phân loại mới, áp suất systolic bình thường dưới 120 và áp suất diastolic dưới 80. Áp huyết từ 140/90 trở lên được xem là cao (đo ít nhất vào 3-6 dịp thăm khám, cách nhau vài tuần đến vài tháng); cao độ 1: áp suất systolic: 140 đến 159, áp suất diastolic: 90 đến 99; cao độ 2: áp suất systolic: từ 160 trở lên, áp suất diastolic: từ 100 trở lên.

Những vị có áp suất systolic trong khoảng từ 120 đến 139, hoặc áp suất diastolic từ 80 đến 89, nay được xem là tiền cao áp huyết (prehypertension), sau dễ tiến đến cao áp huyết.

Như vậy, để tóm tắt:

- Áp huyết bình thường: áp suất systolic dưới 120 và áp suất diastolic dưới 80

- Tiền cao áp huyết: áp suất systolic 120-139 hay áp suất diastolic 80-89

- Cao áp huyết:

Độ 1: áp suất systolic 140-159 hay áp suất diastolic 90-99

Độ 2: áp suất systolic từ 160 trở lên hay áp suất diastolic từ 100 trở lên.

florida80

07-23-2019, 21:35

Nguyên nhân

Đến 90% các trường hợp cao áp huyết, nguyên nhân khiến bệnh xuất hiện chưa được biết rõ, hoặc nói cách khác, với trình độ y khoa hiện tại, người ta chưa tìm ra được nguyên nhân gây bệnh.

Có một số yếu tố ảnh hưởng, khiến chúng ta dễ mang bệnh cao áp huyết:

- Tuổi tác: càng cao tuổi, nhất là khi trên 60, chúng ta càng dễ cao áp huyết.

- Yếu tố gia đình: cao áp huyết có tính di truyền. Có cha mẹ, anh em ruột cao áp huyết, đi khám bác sĩ, bạn nhớ cho bác sĩ biết điều này bạn.

- Giòng giống: người da đen hay cao áp huyết hơn người da trắng, và bệnh cao áp huyết ở người da đen cũng nặng hơn.

- Béo mập: khi sức nặng của ta trên sức nặng lý tưởng so với chiều cao và vóc người 30% trở lên.

- Cao mỡ trong máu: người cao mỡ trong máu dễ bị cao áp huyết hơn người không cao mỡ trong máu.

- Rượu: các khảo cứu cho thấy rượu uống nhiều và thường xuyên có thể đưa đến cao áp huyết, đồng thời cũng làm tăng tỉ lệ bị tai biến mạch máu não và bệnh thận.

- Đời sống thiếu vận động: đời sống thiếu vận động có thể đưa đến cao áp huyết. Ngược lại, thường xuyên vận động giúp ngừa bệnh cao áp huyết.

- Ăn mặn: ăn mặn, dùng thức ăn chứa nhiều muối cũng là một yếu tố có thể làm chúng ta dễ cao áp huyết. Cơ thể một số người chúng ta có khuynh hướng nhạy ứng với muối khiến áp huyết dần tăng cao.

Một số nhỏ các trường hợp cao áp huyết gây do uống rượu nhiều quá, bệnh của tuyến nội tiết, bệnh thận, chứng ngưng thở trong lúc ngủ (sleep apnea), dùng thuốc ngừa thai, dùng các thuốc giảm đau loại chống viêm không có chất steroid (nonsteroidal antiinflammatory drugs như Celebrex, Ibuprofen, Naproxen, ...) lâu ngày, v.v..

florida80

07-23-2019, 21:35

Biến chứng của cao áp huyết

Bệnh cao áp huyết nguy hiểm, vì không chữa trị, sẽ làm hại cơ thể chúng ta nhiều cách. Áp huyết cao hơn bình thường khiến tim và các mạch máu phải làm việc nhiều hơn. Con tim lúc nào cũng gắng sức, sau trở thành mệt mỏi, và yếu dần. Cho đến một lúc, con tim suy yếu sẽ không còn bơm đủ máu, không đáp ứng được nhu cầu của các cơ quan trong cơ thể, nhất là khi người bệnh vận động, gây các triệu chứng mau mệt, choáng váng, khó thở, ..., nhất là khi vận động.

Áp suất cao trong các mạch máu có thể làm tổn thương thành của các mạch máu. Những chỗ tổn thương trong lòng các mạch máu dễ bị chất mỡ cholesterol và các tế bào tiểu cầu (platelet) luôn luôn có sẵn trong máu bám vào. Cơ chế dây chuyền này lại càng làm lòng các mạch máu tổn thương thêm nữa và dần dần nhỏ hẹp lại. Bạn tưởng tượng, nếu các mạch máu dẫn máu đến nuôi tim càng lúc càng tổn thương và nhỏ hẹp lại, dĩ nhiên đến một ngày nào đó, sẽ không còn mang đủ máu đến để nuôi tim. Nếu một phần tim thiếu máu nuôi trầm trọng, phần tim đó có thể chết và gây ra hiện tượng chết cơ tim cấp tính (heart attack).

Tương tự, cao áp huyết làm tổn thương các mạch máu nuôi óc, nuôi thận, nuôi mắt, ... gây các biến chứng tai biến mạch máu não (stroke), suy thận, giảm thị giác, ... So với người thường, người cao áp huyết, nếu không chữa, dễ bị bệnh hẹp tắc các động mạch vành tim (coronary artery disease) khiến tim đâm thiếu máu nuôi (ischemic heart disease) gấp 3 lần, dễ suy tim gấp 6 lần, và dễ bị tai biến mạch máu não gấp 7 lần.

Bài kỳ sau, chúng ta sẽ tìm hiểu cách định ra bệnh cao áp huyết.

Kể bệnh

Nếu chúng ta mang bệnh cao áp huyết, khi đi khám bệnh, chúng ta nên kể bệnh như thế nào? Chúng ta thử nghe một vị biết cách kể bệnh, trình bày cho bác sĩ nghe vấn đề cao áp huyết của mình:

“Tôi đến đây hôm nay nhờ bác sĩ xem hộ tôi bệnh cao áp huyết. Tôi năm nay 54 tuổi, sang Mỹ mới 2 tháng do con tôi bảo lãnh. 3 năm trước, một hôm đau bụng, tôi đi khám bác sĩ, được bác sĩ cho biết áp huyết tôi bữa đó 142 trên 90. Áp huyết đo lại 2 lần sau đó cũng vẫn cao trên 140/90. Bác sĩ kết luận là tôi có cao áp huyết nhẹ. Bác sĩ cho thử máu, thử nước tiểu, làm tâm điện đồ, chụp phim phổi (tôi nghe nói, ở bên này, người ta gọi là “chest X-ray”, dịch là phim ngực), và cho biết tôi không bị tiểu đường, cao cholesterol hay bị bệnh gì khác. Sau 3 tháng theo dõi và khuyên tôi bỏ thuốc lá, ăn lạt, thường xuyên vận động không có kết quả, bác sĩ cho tôi uống Amlodipine 5 mg. Áp huyết tôi xuống còn 132/80, bác sĩ bảo dưới 140/90 là tốt rồi và tiếp tục cho tôi uống thuốc. Tôi hết thuốc từ ngày qua Mỹ 2 tháng trước, và hiện không dùng thuốc gì cả. Tôi hoàn toàn không có triệu chứng gì bất thường. Tôi bỏ hẳn thuốc lá 3 năm trước, khi được biết bị cao áp huyết, theo lời khuyên của bác sĩ. Tôi không uống rượu thường xuyên, chỉ thỉnh thoảng cuối tuần làm vài lon bia với bạn bè cho vui”.

Chúng ta cũng nhớ cho bác sĩ biết chúng ta có hút thuốc lá, có uống rượu, hoặc đang dùng bất cứ thuốc nào không, kể cả những thuốc mua bên ngoài không cần toa bác sĩ, vì nhiều thuốc, như thuốc ngừa thai, thuốc chữa nghẹt mũi (Actifed, Dimetapp, Sudafed, ...) có thể làm áp huyết tăng cao.

florida80

07-23-2019, 21:36

Định bệnh

Cao áp huyết là căn bệnh thầm lặng, đa số người cao áp huyết không cảm thấy gì cả. Một số vị có những triệu chứng mơ hồ như hồi hộp (cảm thấy tim đập mạnh), nhức đầu, chóng mặt, ... Ngược lại, nhiều người hay có những triệu chứng này lại không hề bị cao áp huyết. Bệnh thường định ra một cách tình cờ khi chúng ta đi khám bác sĩ vì lý do gì khác.

Thế nên, nay ai cũng có Obamacare, tốt nhất, cứ 1-2 năm, dù khỏe mạnh, chẳng có triệu chứng gì, chúng ta cũng nên đi khám bác sĩ và nhờ đo áp huyết: mỗi 2 năm nếu áp huyết ta hoàn toàn bình thường, dưới 120/80, 1 năm nếu áp huyết đang trong khoảng mấp mé (prehypertension, áp suất systolic từ 120 đến 139, hoặc áp huyết diastolic từ 80 đến 89).

Với bác sĩ, định bệnh cao áp huyết thường không khó gì. Một người xem là có cao áp huyết, nếu áp huyết cao từ 140/90 trở lên, đo ít nhất 2 lần trong buổi thăm khám và ít nhất vào 3 dịp thăm khám khác nhau, cách nhau vài tuần đến vài tháng (người bệnh không nên dùng cà-phê, hút thuốc lá trước đó, nên ngồi nghỉ một lát, rồi áp huyết được đo ở tư thế ngồi).

Tại sao phải đo ít nhất 2 lần (rồi lấy con số trung bình) trong mỗi buổi thăm khám và vào ít nhất 3 dịp thăm khám khác nhau, cách nhau vài tuần đến vài tháng. Vì áp huyết của chúng ta có thể giao động, thay đổi lúc này lúc khác tùy khi chúng ta khỏe mạnh hay đau yếu, đang lo lắng hay không, nhất là khi chúng ta đi khám bác sĩ lần đầu, còn lạ với bác sĩ, lạ với văn phòng, áp huyết có thể tăng cao chút. Những lần thăm khám sau, khi chúng ta thoải mái hơn khi gặp lại bác sĩ, áp huyết có thể xuống lại bình thường. Nhiều vị bị gán tội “cao áp huyết” khá oan uổng ngay từ buổi thăm khám đầu, và cho uống thuốc quá sớm. Trừ khi áp huyết lên cao quá, từ 160/100 trở lên, cần chữa trị sớm, còn trong buổi thăm khám đầu, nếu áp huyết chỉ lên cao 140/90 hay trên một chút, bác sĩ ghi vào hồ sơ định bệnh “áp huyết lên cao” (elevated blood pressure), và đo lại áp huyết người bệnh ít ra thêm 2 lần sau nữa (vài tuần, vài tháng sau), không nên dán ngay cho người bệnh nhãn hiệu “cao áp huyết” (hypertension).

Cao áp huyết là bệnh quan trọng, có thể khiến người bệnh và gia đình lo lắng, rồi tiền thuốc, tiền thăm khám bác sĩ thường xuyên tốn kém, và nếu người bệnh mua bảo hiểm nhân thọ chẳng hạn, có thể phải đóng tiền bảo hiểm hàng tháng cao hơn. Đúng sách vở, mới trong 1, 2 lần thăm khám đầu, nếu áp huyết chỉ lên đến 140/90 hay hơn chút, khám không thấy gì lạ, ghi trong hồ sơ, chúng ta dùng định bệnh “áp huyết lên cao”, và chưa vội nói người bệnh bị “cao áp huyết”, chưa vội dùng thuốc.

Tìm hiểu thêm

Sau khi xác định một người có cao áp huyết (đã đo áp huyết ít nhất 2 lần trong mỗi buổi thăm khám, vào ít nhất 3 dịp khác nhau, và thấy lúc nào cũng cao cả), để tìm xem các cơ quan bên trong cơ thể đã tổn thương do cao áp huyết hay chưa, để từ đó, sẽ hoạch định đường hướng trị liệu, bác sĩ sẽ khám kỹ mắt, tim, các mạch máu.

Đồng thời, bác sĩ cho thử máu, thử nước tiểu, làm tâm điện đồ, và chụp phim ngực (chest X-ray: chúng ta hay quen miệng gọi phim phổi). Những thử nghiệm và phim ngực này giúp bác sĩ tìm hiểu thêm được người bệnh có tiểu đường, có cao cholesterol trong máu hay không, tim, thận đã tổn thương vì cao áp huyết hay chưa.

Những yếu tố như người bệnh có hút thuốc lá, có uống rượu, hoặc đang dùng bất cứ thuốc nào, kể cả những thuốc mua bên ngoài không cần toa bác sĩ cũng cần được biết, vì nhiều thuốc, như thuốc ngừa thai, thuốc chữa nghẹt mũi có thể làm áp huyết tăng cao.

Đây là những yếu tố quan trọng cần nắm vững trước khi bác sĩ quyết định trị liệu bằng phương cách nào.

Cao áp huyết cần được chữa trị cẩn thận, để giảm thiểu những biến chứng, giúp ta sống lâu hơn và vui hơn. Sự chữa trị tùy vào mức độ của căn bệnh, và cũng tùy vào nhiều yếu tố khác.

Nói chung, với người dưới 60 tuổi, mục tiêu chữa trị là cần đưa áp huyết xuống dưới 140/90; người 60-79 tuổi, đưa áp huyết xuống dưới 140/90 được là lý tưởng, nhưng nếu khó đạt mục tiêu này (phải dùng nhiều thuốc và các thuốc gây tác dụng phụ khó chịu; thuốc đắt tiền quá, ...), chúng ta giữ áp huyết dưới 150/90; người 80 tuổi trở lên, chúng ta giữ áp huyết dưới 150/90.

Chữa bệnh cao áp huyết có hai cách: cách chưa cần dùng đến thuốc (nonpharmacologic therapy) và cách chữa bằng thuốc (pharmacologic therapy).

Chữa chưa cần dùng thuốc

Trừ khi áp huyết lên cao quá, từ 160/100 trở lên (cao áp huyết độ 2), cần trị sớm, những trường hợp cao áp huyết nhẹ, chưa làm hư hoại cơ quan nào trong cơ thể, chúng ta có thể chữa bằng các phương cách chưa dùng đến thuốc trong vài tháng.

Các phương cách chữa trị chưa dùng đến thuốc: xuống cân nếu béo mập, ăn một thực phẩm ít mặn (không chấm nước mắm, xì dầu, không rắc muối) và ít chất béo, bỏ thuốc lá, bớt uống rượu, thường xuyên vận động (ít nhất 30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày mỗi tuần).

Mỗi người chúng ta có một sức nặng lý tưởng so với chiều cao và vóc người. Nếu người cao áp huyết có sức nặng trên sức nặng lý tưởng, bác sĩ khuyên người bệnh tìm cách xuống cân bằng ăn kiêng (diet) và vận động (exercise). Rất nhiều trường hợp cao áp huyết, khi người bệnh béo mập xuống cân, áp huyết dần xuống dưới 140/90.

florida80

07-23-2019, 21:37

Chữa với thuốc

Chữa vài tháng với những phương cách chưa dùng đến thuốc như trên, nếu áp huyết vẫn không xuống dưới 140/90 như mong muốn, chúng ta cần dùng đến thuốc uống để chữa bệnh.

Về mặt chữa bằng thuốc, có rất nhiều điều bác sĩ cần suy tính trước khi đặt bút biên toa. (Bây giờ chính phủ không muốn bác sĩ biên toa tay nữa, mà gõ computer, chuyển thẳng toa điện tử đến computer của nhà thuốc, để tránh những sai lầm do chữ viết của bác sĩ khó đọc.) Ta cố đưa áp huyết xuống dưới 140/90 (ở người 80 tuổi trở lên, dưới 150/90), với một thuốc vừa tiền, không gây tác dụng phụ (side effects), không ảnh hưởng đến các bệnh khác chúng ta đang mang, ngày dùng chỉ một lần cho tiện.

Thuốc chữa cao áp huyết ở Mỹ có nhiều loại: Diuretics, ACE inhibitors, Angiotensin II receptor blockers, Calcium channel blockers, Beta blockers,Alpha blockers, Direct vasodilators, Centrally acting agents, v.v., tác dụng theo những cơ chế khác nhau, giá cả cũng rất khác biệt (những thuốc mới ra sau này rất đắt, Medi-Cal, bảo hiểm thường không cho). Thuốc nào cũng có mặt lợi và bất lợi, những tác dụng phụ của nó.

Nhiều thuốc cao áp huyết có tác dụng chữa được cả bệnh khác nữa, chẳng hạn các thuốc Atenolol, Propanolol, Timolol ngừa được các cơn nhức đầu một bên migraine, hai thuốc Hytrin, Cardura làm giảm các triệu chứng của bệnh to nhiếp hộ tuyến, khéo dùng thuốc, ta có thể một ná bắn hai chim, dùng một thuốc chữa cả hai bệnh. Rồi có thuốc như các thuốc trong hai nhóm ACE inhibitors, Angiotensin II receptor blockers tốt cho thận khi chúng ta bị tiểu đường, nên nếu đang có tiểu đường, nay thêm bệnh cao áp huyết, bác sĩ hay thử các thuốc này để chữa cao áp huyết cho chúng ta trước.

Thường bác sĩ chữa bằng một thuốc, nhưng nếu một thuốc không kiểm soát được áp huyết của chúng ta, bác sĩ sẽ dùng đến thuốc thứ hai, thứ ba. Hiện nay có nhiều viên thuốc phối hợp, trong chứa hai hay ba chất thuốc, rất tiện lợi khi chúng ta phải dùng đến hai hay ba thuốc để chữa bệnh.

Chúng ta nên uống thuốc đều như lời dặn dò của bác sĩ, không nên tự thay đổi lượng thuốc hoặc ngưng thuốc khi thấy áp huyết đã xuống lại bình thường, và nhớ trở lại tái khám đúng hẹn với bác sĩ. Chúng ta vẫn nên tiếp tục các phương cách chữa không dùng thuốc kể trên (xuống cân nếu béo mập, ăn một thực phẩm ít mặn, ít chất béo, bỏ thuốc lá, bớt uống rượu, thường xuyên vận động). Cao áp huyết là bệnh kinh niên, suốt đời ta cần chữa kỹ.

Sự chữa trị nào trong y khoa cũng là tính toán, dò dẫm, chúng ta nên để bác sĩ có dịp xem chúng ta vài lần. Dùng một thuốc cao áp huyết không hợp, gây tác dụng phụ khó chịu, chúng ta nên trở lại cho bác sĩ biết, nhờ bác sĩ điều chỉnh sự chữa trị, bớt thuốc hoặc đổi sang một thuốc khác. Chúng ta chớ vội nghe rỉ tai: “Thuốc tây ‘nóng’ lắm, chả nên dùng” (như thế thì... tội cho thuốc tây lắm, một thuốc rủi làm chúng ta khó chịu, hàng trăm thuốc khác chịu hàm oan), rồi mất tiền vào những chữa trị chẳng có sách vở nào nói đến, cho đến một sáng đẹp trời, chúng ta mở mắt thức dậy, thấy một bên người liệt vì tai biến mạch máu não. Muộn mất rồi!

Cao áp huyết, “căn bệnh thầm lặng”, lặng lẽ làm tổn thương các cơ quan của cơ thể và rút ngắn tuổi thọ chúng ta, có khi đưa đến “heart attack” (chết cơ tim cấp tính) gây tử vong bất ngờ. Sự chữa trị bệnh cao áp huyết cần rất nhiều tính toán và thường xuyên theo dõi bởi bác sĩ. Chúng ta chớ nên tự chữa lấy ở nhà với thuốc của người thân quen cho. (Ngược lại, vị nào đang dùng thuốc cao áp huyết cũng không nên chia thuốc cho người khác, nhưng khuyên họ đi khám bác sĩ chữa trị đàng hoàng. Lòng tốt của ta dùng không đúng chỗ có thể hại cho người.)

florida80

07-23-2019, 21:38

BỆNH DỘI NGƯỢC

BAO TỬ-THỰC QUẢN

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Tuy bệnh dội ngược bao tử-thực quản (gastro-esophageal reflux disease, hay viết tắt GERD, còn có tên gọi bệnh dội ngược chất acid, acid reflux disease) rất hay xảy ra, song nhiều người chúng ta chưa hiểu rõ về căn bệnh.

Thường khi có triệu chứng ở vùng bụng trên, chúng ta chỉ kể một cách giản dị: tôi bị bệnh bao tử, hoặc “yếu” bao tử. Thực ra, có nhiều loại bệnh bao tử khác nhau: bệnh dội ngược bao tử-thực quản, bệnh loét bao tử, loét tá tràng, bệnh đau song không có vết loét (nonulcer dyspepsia), bệnh ung thư bao tử, ... Việc chữa trị, tất nhiên, tùy vào sự định bệnh, vì có thể khác biệt rất xa. Thức ăn sau khi ta nhai nát trong miệng, được đẩy vào họng, và xuống thực quản (esophagus) lúc ta nuốt. Thực quản là một ống cấu tạo bởi những bắp thịt đặc biệt, giữ nhiệm vụ dẫn thức ăn xuống bao tử (stomach). Ở chỗ tiếp nối giữa thực quản và bao tử, có một bắp thịt nhỏ, hoạt động như một van đóng lại mở ra. Khi thức ăn đang từ thực quản xuống bao tử, bắp thịt này mở lỏng ra để thức ăn đi xuống. Khi thức ăn đã trong bao tử, bắp thịt này khép kín để thức ăn không đi ngược lên lại thực quản. Nếu vì một hay nhiều lý do sẽ được thảo luận ở một đoạn sau, có sự dội ngược các chất ở trong bao tử lên lại thực quản, hay cao hơn nữa, lên đến cổ họng, ta sẽ có triệu chứng của bệnh dội ngược bao tử-thực quản.

Triệu chứng

Triệu chứng của bệnh rất đa dạng. Triệu chứng hay xảy ra nhất là nóng ngực (tiếng Mỹ nôm na là heartburn (nóng tim), nhưng trong Việt ngữ, chúng ta dùng chữ “nóng ngực” chính xác hơn). Nóng ngực thường xảy ra sau khi ăn. Người bệnh có cảm giác nóng ở vùng bụng trên hay ở vùng giữa ngực đằng sau xương ức. Cảm giác nóng có thể lan lên đến vùng cổ họng. Các triệu chứng điển hình khác của bệnh: ợ hơi, ợ chua, hoặc ợ cả thức ăn lên miệng, khó nuốt thức ăn.

Bệnh dội ngược bao tử-thực quản kinh niên cũng gây những triệu chứng khác như khan tiếng (nhất là vào buổi sáng). Ngoài ra, bệnh còn làm đau hoặc khó chịu cổ họng hoài, khò khè ban đêm. Có khảo cứu cho thấy, hơn 80% người lớn bị suyễn có những dội ngược bất thường từ bao tử lên thực quản. Nhiều vị ho tháng này qua năm khác, chỉ vì bị bệnh dội ngược bao tử-thực quản.

Quan trọng hơn nữa, bệnh có thể gây triệu chứng đau ngực rất khó phân biệt với cơn đau ngực do bệnh hẹp tắc động mạch vành tim (coronary artery disease). Định bệnh trong trường hợp này cần sự hỏi bệnh tỉ mỉ, đôi khi cần phải làm thêm các phim chụp hoặc thử nghiệm, đo tim đặc biệt.

Do sự đa dạng của các triệu chứng, và, trong nhiều trường hợp, vì có triệu chứng nhẹ, nhiều người bệnh không đi khám bác sĩ, nên rất khó xác định bệnh xảy ra nhiều đến mức độ nào.

Tại sao lại thế?

Bình thường, trong lúc ta ăn uống, thế nào cũng có chút nước bao tử dội ngược lên phần thực quản tiếp giáp với bao tử. Điều này bình thường, vì khi ta ăn, bắp thịt nhỏ giữa thực quản và bao tử đóng mở liên tục, một ít nước bao tử dội ngược lên thực quản là điều khó tránh. Thỉnh thoảng, trong lúc ăn, ta có thể thấy hơi nong nóng vùng ức. Triệu chứng này thường chỉ thoáng qua, do khi thực quản tiếp tục co bóp để đưa thức ăn xuống bao tử, đưa luôn cả những nước bao tử đi ngược đường xuống trở lại bao tử, mặt khác, nước miếng của ta đi theo thức ăn xuống thực quản, cũng sẽ trung hòa được một phần chất acid có trong chất nước bao tử dội lên thực quản.

Tuy nhiên, khi sự dội ngược xảy ra nhiều hoặc thường xuyên, cái bình thường trở thành bất thường, nhẹ hay nặng tùy mức độ dội ngược ít hay nhiều.

Nghiên cứu cơ chế của sự dội ngược bao tử-thực quản, người ta nhận thấy muốn có sự dội ngược, có hai điều kiện cần hội đủ: các chất trong bao tử dội ngược lên, và cơ chế chống dội ngược bị xáo trộn.

- Các chất trong bao tử dễ dội ngược lên thực quản:

Các chất chứa trong bao tử dễ dội ngược lên thực quản khi khối lượng trong lòng bao tử tăng lên (như sau khi ta ăn no).

Các chất trong bao tử cũng dễ dội ngược, khi ở quá gần chỗ tiếp giáp bao tử và thực quản. Như khi ta vào giường ngay sau khi ăn, bao thử ở vị trí nằm ngang, khiến các chất chứa trong bao tử dễ lên lại chỗ nối bao tử-thực quản (gastroesophageal junction), và dội lên thực quản.

Khi áp suất trong lòng bao tử tăng cao (như khi ta béo mập, có thai, hoặc đeo giây lưng thắt hơi chặt), các chất chứa trong bao tử cũng dễ bị đẩy ngược lên phía thực quản.

florida80

07-23-2019, 21:38

Cơ chế chống dội ngược bị xáo trộn:

Như chúng ta đã biết, ở chỗ tiếp giáp giữa thực quản và bao tử, có một bắp thịt đặc biệt (sphincter), hoạt động như một van đóng lại mở ra. Khi thức ăn đang xuống bao tử, bắp thịt này lỏng ra để thức ăn đi xuống. Khi thức ăn đã vào hẳn bao tử, bắp thịt này khép kín để thức ăn và các chất trong bao tử không dội ngược được lên thực quản. Có sự dội ngược khi bắp thịt van đóng mở ấy bị yếu, không thường xuyên khép chặt.

Bắp thịt van yếu trong trường hợp ta bị những bệnh tấn công các bắp thịt, mang thai, hút thuốc lá, giải phẫu trong quá khứ làm hư hoại bắp thịt van, ... Một số thuốc như thuốc chữa cao áp huyết (Procardia, Adalat, Verapamil, ...), thuốc suyễn (Theo-dur, Slo-bid, ...) cũng làm bắp thịt van yếu đi. Hoặc ngược lại, dù bắp thịt này làm việc bình thường, nhưng khi áp suất trong bao tử tăng cao (béo mập, ăn quá no, ...), quá sức chịu đựng của bắp thịt van, bắp thịt van khép không được kín, lúc đó cũng có sự dội ngược.

Biến chứng

Ngoài những triệu chứng khó chịu chúng ta đã có dịp tìm hiểu ở một đoạn trên, bệnh dội ngược bao tử-thực quản còn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Trong các chất dội ngược từ bao tử lên thực quản, có các chất hóa học, trong đó chất acid (tiết bởi các tế bào lót thành bao tử) là chất quan trọng nhất gây biến chứng.

Chất acid, khi dội ngược lên thực quản lâu ngày, có thể làm hư hoại niêm mạc của phần thực quản tiếp giáp với bao tử, gây bệnh viêm thực quản (esophagitis). Chỗ thực quản bị viêm kinh niên sau này có khi sẽ hẹp lại (stricture) gây khó nuốt, vì trên đường từ thực quản xuống dạ dày, thức ăn đi qua một chỗ hẹp, sẽ len lách xuống khó khăn hơn. Hẹp thực quản được chữa bằng cách nông chỗ hẹp với những dụng cụ y khoa đặc biệt, hoặc bằng giải phẫu.

Tuy nhiên, biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh dội ngược bao tử-thực quản là ung thư thực quản, một trong những ung thư nguy hiểm và khó chữa. Những tế bào bình thường của thực quản, phải thường xuyên tiếp xúc với chất acid, bị chất acid biến đổi, lâu ngày có thể biến thành tế bào ung thư.

Định bệnh

Như tất cả mọi bệnh khác trong y học, định ra bệnh dội ngược bao tử-thực quản dựa vào bệnh sử, thăm khám cùng các phương pháp khác như phim chụp, soi thực quản và bao tử, ...

Bao giờ phần bệnh sử (phần bạn kể bệnh) cũng là phần quan trọng nhất. Vì lời kể của bạn là đầu mối bác sĩ dựa vào để suy luận và định bệnh. Giúp bác sĩ mau chóng định bệnh, bạn cần kể bệnh mạch lạc, có đầu có đuôi, và đầy đủ các chi tiết cần thiết. “Bao tử tôi hay bị yếu khi ăn đồ 'nóng', hoặc “Tôi hay bị đầy hơi khi ăn đồ 'nóng'”, rồi... cười, không đủ để bác sĩ định xem bạn bị: bệnh dội ngược bao tử-thực quản, bệnh loét bao tử, bệnh loét tá tràng, bệnh đau nhưng không có loét (nonulcer dyspepsia), hay bệnh ung thư bao tử, ... Hoặc bạn thực ra bị bệnh hẹp tắc động mạch vành tim (coronary artery disease), và đầy hơi ở đây là một triệu chứng đau ngực trá hình (atypical chest pain) của loại bệnh nguy hiểm này. Vậy, khi kể bệnh cho bác sĩ nghe, bạn nên kể theo thứ tự thời gian, dùng con số để diễn tả và lần lượt đi qua 8 điểm sau đây:

1. Bạn bị đau hay có triệu chứng bất thường từ bao lâu nay (how long?): mới vài ngày qua, một tuần qua, vài tháng qua, hay đã nhiều năm, ...? (không nên dùng những chữ mơ hồ như “lâu rồi”, “mới đây”).

2. Bao lâu triệu chứng bất thường xảy ra một lần (how often?): mấy lần mỗi ngày, hay mấy lần mỗi tuần? hay chỉ thỉnh thoảng vài lần một năm, ...?

3. Mỗi khi bạn có triệu chứng bất thường, triệu chứng kéo dài bao lâu (how long does it last): vài giây, vài phút, vài tiếng, cả ngày, liên tiếp vài ngày, ...?

4. Triệu chứng bất thường xảy ra trong trường hợp nào (in what circumstance does it occur?): ngày hay đêm? lúc đang hoạt động hay nghỉ ngơi? sau khi ăn? mấy tiếng sau khi ăn? Triệu chứng xảy ra sau khi ăn một thức ăn đặc biệt nào? (Chúng ta hay dùng chữ “đồ nóng” một cách mơ hồ để chỉ một số những thức ăn. Y học Mỹ chỉ dùng khái niệm nóng lạnh để nói về nhiệt độ. Nên diễn tả một cách chính xác: “Tôi bị đầy hơi ở vùng bụng trên mỗi khi ăn thức ăn có mỡ, có ớt, hay khi uống nước cam chua, ...” thay vì: “Tôi bị đầy hơi mỗi khi ăn 'đồ nóng'”, kẻo bị bác sĩ Mỹ, qua thông dịch, hiểu lầm là bạn có triệu chứng mỗi khi ăn thức ăn nóng nấu trên bếp.)

5. Triệu chứng bất thường hay đau đích xác ở đâu và có lan truyền đi chỗ khác hay không (where is it?): nếu có thể được, bạn chỉ chỗ có triệu chứng bất thường hay bị đau bằng một ngón tay.

6. Đau ra sao (how is the pain?): đau như dao đâm? đau như lửa đốt? đau như có vật nặng đè?

7. Các triệu chứng bất thường khác đi kèm khi bị đau (what are the associated symptoms?): khi bị đau, bạn có bị khó thở, choáng váng, toát mồ hôi, buồn nôn hay ói mửa? hoặc bất cứ triệu chứng gì khác đi kèm khi đang bị đau?

8. Khi có triệu chứng bất thường hay bị đau như bạn vừa kể trên, bạn làm gì cho dễ chịu hơn (what do you do to get relief?): bạn phải ngồi hoặc nằm nghỉ, hay vẫn có thể tiếp tục làm việc, hoặc phải đi đi lại lại cho bớt đau. Khi bị đau, bạn hay dùng thuốc gì ở nhà để chữa đau (Aspirin, Tylenol, Maalox, Mylanta, ...) và kết quả ra sao?

Bạn cũng đừng quên mang theo tất cả những thuốc men đang dùng ở nhà đến cho bác sĩ xem, kể cả những thuốc mua không cần toa. Điều này vô cùng quan trọng, giúp vào sự định bệnh rất nhiều. Vì nhiều thuốc có thể gây đầy hơi, khó chịu, hoặc đau vùng bụng trên. Thí dụ những thuốc chống đau như Motrin, Advil, Naproxen, ..., những thuốc có chứa chất Aspirin như Anacin, Alka-Selzer. Biết bạn đang dùng thuốc gì, bác sĩ có thể đoán biết các bệnh bạn đang bị, hoặc triệu chứng bạn đang có có phải do thuốc gây ra hay không. Nếu nghi triệu chứng do thuốc gây ra, cùng với sự chữa trị bằng các thuốc bao tử, bác sĩ còn khuyên bạn nên ngưng thuốc nghi gây triệu chứng.

Sự thăm khám trong trường hợp bệnh dội ngược bao tử-thực quản thường không cho thấy gì đặc biệt. Một đôi khi, bạn thấy vùng bụng trên khó chịu, hay hơi đau khi vùng này được bác sĩ sờ nắn. Sau phần bệnh sử và thăm khám, nếu định bệnh đã khá rõ (người bệnh khéo kể bệnh, có các triệu chứng điển hình của bệnh, thăm khám không cho thấy có bệnh gì khác), bác sĩ thường bắt đầu chữa cho bạn ngay. Nếu chưa có định bệnh rõ rệt, hoặc khi sự chữa trị không cho những kết quả mong muốn, bác sĩ có thể sẽ cho bạn chụp phim hoặc soi thực quản và bao tử, để xác định xem có đúng bạn bị bệnh dội ngược bao tử-thực quản hay không.

Các cách chẩn đoán khác như: theo dõi sự chuyển động của thực quản, đồng thời đo nồng độ acid (pH monitoring) trong lòng thực quản, cũng có khi được sử dụng để định bệnh.

florida80

07-23-2019, 21:40

Chữa không dùng thuốc

Sự chữa trị bệnh dội ngược bao tử-thực quản nhắm bốn mục tiêu: làm giảm sự dội ngược, trung hòa các chất dội lên từ bao tử, giúp các chất dội lên mau xuống lại bao tử, và bảo vệ niêm mạc thực quản trước tác dụng độc hại của các chất dội lên.

Để đạt được các mục tiêu trên, có nhiều cách chữa trị riêng rẽ hay phối hợp. Đầu tiên, chúng ta bàn đến những phương cách chữa trị không dùng thuốc.

Nếu nặng cân, chúng ta nên xuống cân.

Khi ngủ, nên nằm với tư thế đầu và ngực cao hơn bụng, bằng cách kê đầu giường cao lên 4-6 inches (chèn gỗ hoặc vật cứng dưới đầu giường).

Nên mặc quần áo rộng rãi không thắt chặt làm tăng áp suất trong bụng.

Tránh một vài loại thực phẩm như thức ăn mỡ màng, chocolate, peppermint, vì chúng làm lỏng bắp thịt van giữa thực quản và bao tử. Uống nhiều rượu cũng vậy. Ngoài ra, chúng ta cũng nên tránh các thức ăn thức uống biết chắc cứ mỗi khi dùng lại khiến chúng ta có triệu chứng, chẳng hạn những thức uống chứa nhiều chất acid như colas, nước cam, rượu vang đỏ (red wine).

Tránh ăn quá no, tránh uống nhiều nước trong lúc ăn.

Trong vòng 2-3 tiếng sau khi ăn, không nên đi nằm ngay, và nên tránh ăn trước khi đi ngủ.

Bỏ hút thuốc lá và bớt uống rượu. Nước miếng trong miệng ta có tác dụng tốt, làm trung hòa chất acid dội lên thực quả từ bao tử, thuốc lá khiến nước miếng bớt tiết ra.

Nhai kẹo chewing gum cũng tốt, vì khi nhai chewing gum, nước miếng trong miệng chúng ta sẽ tiết ra nhiều.

Chữa với thuốc

Triệu chứng nhẹ, thỉnh thoảng nóng ngực chút sau khi ăn dù đã thực thi những cách chữa không dùng thuốc kể trên, ta chỉ cần dùng các thuốc có tác dụng trung hòa acid (antacids) như Maalox, Mylanta, Gaviscon, … vào lúc có triệu chứng.

Khi triệu chứng xảy ra thường hơn, ta dùng những thuốc làm bao tử bớt tiết chất acid như Tagamet, Zantac, Pepcid, ...

Triệu chứng nặng hơn nữa và dùng những thuốc trên không kết quả, chúng ta dùng những thuốc như Omeprazole, Prilosec, Prevacid, … có tác dụng chống tiết chất acid trong bao tử rất mạnh. Những thuốc này mắc hơn, và có thể gây một số tác dụng phụ quan trọng nếu dùng dài lâu, như gãy xương, cơ thể thiếu sinh tố B12, thiếu muối Magnesium, … Sau một thời gian dùng thuốc, khi triệu chứng đã thuyên giảm nhiều, chúng ta nên ngưng thuốc, hoặc chuyển qua những thuốc nhẹ hơn Tagamet, Zantac, Pepcid.

Với những trường hợp nặng, thường sự chữa trị kéo dài vài tháng, có khi cả năm.

florida80

07-23-2019, 21:40

Giải phẫu

Một số trường hợp bệnh dội ngược bao tử-thực quản cần đến giải phẫu, vì dùng thuốc tối đa không kết quả, triệu chứng vẫn làm cuộc sống người bệnh mất vui, hoặc vì những lý do khác như dùng thuốc lâu quá năm này sang năm khác có thể đưa đến những vấn đề không tốt do tác dụng phụ của thuốc, v.v..

Có nhiều kỹ thuật giải phẫu khác nhau, giúp bắp thịt van giữa thực quản và bao tử chắc hơn, làm việc hữu hiệu hơn, khiến các thức trong bao tử bớt dội lên thực quản.

Tóm lại, bệnh dội ngược bao tử thực quản xảy ra nhiều, có trường hợp nhẹ, có trường hợp nặng. Nhẹ, chúng ta chữa bằng những cách giản dị, xuống cân, nằm ngủ đầu và ngực cao hơn bụng, tránh một số thực phẩm, bỏ thuốc lá, bớt uống rượu, …, và thỉnh thoảng triệu chứng xảy ra, dùng những thuốc như Maalox, Mylanta, Gaviscon, Tagamet, Zantac, Pepcid. Nặng, chúng ta cần thuốc mạnh hơn như các thuốc Omeprazole, Prilosec, Prevacid, …, những thuốc này mắc hơn và có thể gây một số vấn đề cho cơ thể nếu dùng dài lâu. Khi bệnh nặng quá, dùng thuốc không kết quả, hoặc phải dùng thuốc dài lâu vừa tốn kém vừa sợ tác dụng phụ của thuốc, chúng ta cần đến giải phẫu.

florida80

07-23-2019, 21:41

BỆNH ĐAU KHUỶU TAY

“TENNIS ELBOW”

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, Ca 91770

(626) 288-3306

(Quí vị có thể đọc những bài đăng trong các số báo trước trên website của tuần báo Saigon Times www.saigontimesusa.c om, mục Y Học Tổng Quát.)

Bệnh đau khuỷu tay “tennis elbow” (“khuỷu tay người chơi tennis”) hay xảy ra, và nhiều khi không dễ chữa. Ta thấy đau ở chỗ mấu xương nhô ra, phía mé ngoài khuỷu tay (lateral epicondyle: khi co khuỷu tay, ta sờ thấy mấu xương này dễ dàng).

Tên của căn bệnh khiến chúng ta nghĩ chỉ người thích chơi tennis mới hay bị, nhưng thực ra, nó thường xuất hiện ở những người ít chơi thể thao, làm các công việc bàn tay phải thi hành những động tác lập đi lập lại (repetitive tasks), nhất là cứ phải thường xuyên ngửa cổ tay (extension of the wrist) hoặc xoay tròn cẳng tay (rotation of the forearm). Bệnh kéo dài ít ra cũng vài tháng, và một số vị sẽ cần đến giải phẫu, mới hết bị cái đau làm phiền. Tính chung, số tiền bỏ ra để chữa chạy cho căn bệnh, cũng như thời gian những người bệnh nghỉ việc vì bị đau không phải là ít.

Hút thuốc lá, béo mập, tuổi tác cao, dùng tay liên tục 2 tiếng trở lên mỗi ngày, bưng bê khiêng nặng là những yếu tố khiến chúng ta dễ bị bệnh đau khuỷu tay “tennis elbow

florida80

07-23-2019, 21:42

Nguyên nhân

Chỗ mấu xương nhô ra phía mé ngoài của khuỷu tay, là nơi đầu của bắp thịt có tên “Extensor carpi radialis brevis” (ECRB) bám vào. Bắp thịt này quan trọng, giúp chúng ta sử dụng bàn tay và các ngón tay. Nó giữ chắc khớp khuỷu tay trong một vị thế cân bằng để bàn tay và các ngón tay ta hoạt động hữu hiệu.

Ở người chơi tennis hoặc người phụ trách các công việc khiến bàn tay phải làm những động tác lập đi lập lại, bắp thịt ECRB lúc nào cũng căng thẳng và sẵn sàng trong tư thế làm việc. Lâu ngày chày tháng, dù khỏe mấy, song cứ phải làm việc nặng hoài, bắp thịt này cũng đâm mỏi mệt. Thêm vào đấy, khi làm việc nhiều quá, chúng ta tất sẽ có ít đi thì giờ nghỉ ngơi để lại sức. Bắp thịt cũng vậy. Lâu dần, bắp thịt ECRB bị tổn thương, rách ở chỗ đầu gắn vào mấu xương nhô ra vùng khuỷu tay, tạo ra bệnh “tennis elbow” gây đau. Khi bắp thịt ECRB tổn thương và rách như vậy, một vòng lẩn quẩn sẽ bắt đầu: bắp thịt hay bị căng, khó thư dãn hơn, khiến chỗ rách lại càng khó lành. Ở một số người, chỗ bắp thịt ECRB đã rách không lành lại được, khiến triệu chứng kéo dài và khó chữa, cần đến giải phẫu.

Triệu chứng

Khi bị “tennis elbow”, chúng ta thấy đau mé phía ngoài của khuỷu tay (còn gọi cùi chỏ). Cái đau đôi khi lên vai hoặc xuống cổ tay.

Đau do căn bệnh có nhiều mức độ, nhẹ thì ít ảnh hưởng đến công việc hàng ngày của chúng ta, nặng có thể khiến chúng ta khó dùng tay làm việc và đêm ngủ mất ngon. Có người bị đau như dao cắt, cầm bút viết chút đỉnh cũng đau, rất khổ, nghỉ ngơi còn đỡ, song mỗi lần làm những công việc phải dùng đến tay lại thấy đau hơn, nhất là khi phải chuyển động cổ tay và khuỷu tay liên tục.

Đau kéo dài từ vài tháng đến một hai năm. Có vị đau lâu, công ăn việc làm ảnh hưởng nhiều, phải tạm thời nghỉ hoặc thay đổi việc làm. Một ít vị cứ đau hoài, cần đến cách chữa bằng giải phẫu. Cũng may, giải phẫu trong trường hợp này thường cho kết quả tốt.

florida80

07-23-2019, 21:42

Chữa trị

Những trường hợp đau nhẹ, chúng ta chỉ cần tránh những hoạt động khiến cái đau nặng thêm. Tay bên phải dùng nhiều quá đâm đau chẳng hạn, với những việc nhẹ nhàng, chúng ta nên dùng tay trái làm phụ, để tay phải có dịp nghỉ ngơi cho mau lành.

Đeo vào cẳng tay một dụng cụ gọi là “tennis elbow strap”, để cách khuỷu tay độ 4-6 cm, hầu làm bất động chỗ bắp thịt đang tổn thương rất tốt, giúp chúng ta bớt đau, làm việc dễ dàng hơn. Cách chữa này giản dị và ít tốn kém.

Đau nhiều hơn, chúng ta uống thuốc giảm đau loại “chống viêm không có chất steroid” (nonsteroid antiinflammatory drugs, viết tắt NSAID) như Ibuprofen, Aleve, … Đắp nước đá cũng giúp giảm đau.

Những cách chữa khác: vật lý trị liệu; dùng siêu âm (ultrasound), hoặc kích thích điện (electrical stimulation), trong lúc thoa kem có chứa chất steroid lên vùng bị đau. Những cách chữa này nhắm mục đích giúp người bệnh bớt đau, đồng thời đem máu đến vùng bắp thịt đang tổn thương nhiều hơn, giúp vùng này chóng lành. Cùng lúc với sự trị liệu, người bệnh được khuyên nên tìm cách thay đổi công việc hàng ngày, tránh bớt những động tác gây đau.

Một cách chữa khác nữa hay được dùng là chích thuốc có chất steroid vào chỗ đau. Cách chữa này có thể làm bớt đau tạm thời, hoặc khiến căn bệnh khỏi hẳn ở một số người. Song chúng ta không nên lạm dụng cách chữa này quá lắm, vì chất steroid có đặc tính khiến chỗ bắp thịt đã rách lâu lành hơn.

Có bác sĩ bất động (immobilize) khớp cổ tay, giúp bắp thịt ECRB nghỉ ngơi, không phải hoạt động. Sự chữa trị này chỉ nên dùng cho những trường hợp quá đau và trong một thời gian ngắn, vì có thể đưa đến những hậu quả không tốt nếu dùng lâu.

Một số vị (<5%) không may bị nặng và đau lâu hơn, ăn không ngon ngủ không yên, việc làm cũng bị ảnh hưởng. Trường hợp này cần đến giải phẫu, và giải phẫu thường rất hiệu quả, đem trả niềm yêu đời lại cho người bệnh. Bác sĩ chuyên khoa chữa và giải phẫu xương (orthopedist) sẽ cắt đi chỗ bắp thịt hư hoại không lành, đồng thời tạo những lỗ nhỏ ở xương nơi bắp thịt bám vào, đưa máu lưu thông đến những vùng bắp thịt còn tốt, giúp chúng lành lại. Hầu hết người được giải phẫu hài lòng với cách mổ này.

florida80

07-23-2019, 21:43

Phòng ngừa

Phòng bệnh vẫn hơn chữa bệnh.

Chúng ta đã biết cơ chế gây bệnh “tennis elbow” là do bắp thịt ECRB phải làm việc quá sức (overwork), ít thì giờ nghỉ ngơi, lại không đủ máu đến nuôi (insufficient circulation), nên lâu dần bị tổn thương hư hoại.

Ở đời, mọi việc đều uyển chuyển lúc động lúc tĩnh. Động hoài không tốt, làm việc nhiều, ngơi nghỉ ít không xong. Bắt bắp thịt ECRB lúc nào cũng sẵn sàng trong tư thế động, có ngày nó sẽ đình công. Vậy những vị chơi tennis, hoặc làm nhiều những công việc khiến bàn tay và các ngón tay phải thi hành đi thi hành lại một động tác, nên để ý đến bắp thịt ECRB, tĩnh một chút, cho nó có thì giờ nghỉ ngơi, để máu có dịp đến nuôi nó cho đủ, giúp nó khỏi bị tổn thương. Sẽ tốt lắm, nếu ta thay đổi vị trí ngồi làm việc luôn, và tìm cách biến đổi động tác phải lập đi lập lại của tay, vì làm vậy, bắp thịt ECRB sẽ có dịp thư dãn, nghỉ ngơi.

Nói tóm lại, như mọi sự trên đời, thân thể chúng ta cũng thuận theo luật thiên nhiên, có làm, phải có nghỉ. Chúng ta thường không để ý đến bắp thịt ECRB, bắt nó làm việc nhiều quá, nên nó dễ bị bệnh, tạo ra căn bệnh đau khuỷu tay “tennis elbow”.

florida80

07-23-2019, 21:44

BỆNH MỤN MẶT

(Acne vulgaris)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

Mụn mặt là kẻ thù của sắc đẹp. Một gương mặt đẹp, không may có vài cái mụn đo đỏ, cũng đã bớt phần kiều diễm. Khi mụn nhiều quá, thành sẹo chằng chịt trên mặt, có thể khiến ta đâm mất tự tín, buồn tủi, lánh đời. Thậm chí, có người thất vọng đến tự tử.

Nếu bạn táy máy nặn những cái mụn đo đỏ trên mặt ấy, một nhân vàng vàng sẽ trồi lên trên da. Nhân vàng này trông giống trứng mấy con cá, nên bệnh mụn mặt hay được người Việt ta gọi “bệnh mụn trứng cá”.

Mụn mặt là bệnh da xảy ra nhiều nhất, làm buồn lòng hơn 17 triệu người trên đất Mỹ. Bệnh không từ ai, chỉ khi qua tuổi 60, bệnh mới ít xảy ra.

Bệnh xảy ra nhiều nhất vào lứa tuổi dậy thì. Tuy vậy, cũng có người mãi đến tuổi 20, 30 mới bắt đầu bị mụn. Mến người nào, bệnh có thể ở lì cho đến tuổi trung niên (middle-aged). Trong tuổi dậy thì, phái nam bị mụn nhiều hơn phụ nữ, nhưng... buồn thay, sau tuổi 23, quý cô, quý bà lại bị mụn nhiều hơn đàn ông.

Nguyên nhân

Mụn mặt mọc không phải vì ta ăn đồ “nóng”, hay tại “nóng” trong người. Thức ăn không có tác dụng trong việc gây mụn. Mụn cũng không phải do bón, hoặc “gan nóng” mà ra.

Mụn khởi nguồn từ những tuyến dầu (sebaceous glands) dưới da. Phía dưới da, ở chân mỗi sợi lông, có một chỗ phình ra gọi là “nang chân lông” (hair follicle). Tuyến dầu nối liền với nang chân lông này. Bên cạnh mỗi nang chân lông là một tuyến dầu. Dầu được tiết từ những tuyến dầu dưới da sẽ theo những ống dẫn ra ngoài da, giữ cho da luôn nhờn, không bị khô.

Vào tuổi dậy thì, khi cơ thể đang tăng trưởng, các kích thích tố (hormones) trong người kích thích những tuyến dầu dưới da, khiến chúng tiết ra nhiều dầu. Những tuyến dầu dưới da mặt, lưng và ngực bị kích thích nhiều nhất. Do vậy, bạn thấy mụn thường mọc ở những nơi này.

Nhưng da, dù có nhiều dầu, vẫn không mọc mụn nếu ống dẫn dầu ra ngoài da thông, không nghẹt. Có giả thuyết cho rằng chất dầu khi tiết ra nhiều, sẽ kích thích tế bào lót lòng ống dẫn, khiến những tế bào này sinh sôi nẩy nở làm nghẹt ống dẫn. Khi ống dẫn dầu bị nghẹt thì dầu tiết ra sẽ ứ động lại dưới da, làm da cồi lên thành mụn.

Nếu chổ nghẹt nằm sâu dưới da, da cồi lên, tạo ra mụn màu trắng trông như mụn cám (gọi là white heads). Các mụn cám ngày càng tiếp tục to hơn, trồi dần lên mặt da, chúng từ từ hóa đen, thành những mụn đen nằm ngay trên mặt da (gọi là black heads).

Ở đâu cũng có những kẻ theo chủ nghĩa cơ hội, lợi dụng thời cơ. Tại da cũng vậy, có một loại vi trùng rất nhỏ, tên “Propionibacter ium acnes” (P. Acnes), nhân có sự hiện diện của nhiều chất dầu dưới da, biến dưỡng chất dầu thành những chất acids đặc biệt. Việc này tạo phản ứng viêm sưng, khiến tình thế trở thành nghiêm trọng hơn: sự xuất hiện của những mụn tấy đỏ và những mụn mủ, mụn bọc.

Một số yếu tố có thể góp phần, khiến ta dễ bị bệnh mụn mặt: di truyền; các kích thích tố nam trong cơ thể (androgens); da bị chà xát nhiều quá (mạnh tay thoa các mỹ phẩm, nước bôi mặt ngày nhiều lần, chỗ phải mang quai helmet, chỗ mang dụng cụ thấm mồ hôi trên mặt, ...); da phải tiếp xúc nhiều với chất dầu hoặc mỡ; dùng mỹ phẩm dễ gây mụn (chẳng hạn, những mỹ phẩm có nền là chất mỡ, “oil-based”), hoặc dùng các thuốc uống dễ gây mụn (steroids, lithium, thuốc trị lao isoniazid, sinh tố B2, B6, B12

florida80

07-23-2019, 21:46

Các dạng bệnh

Mụn mặt có nhiều dạng, tùy mức độ nặng nhẹ. Nhẹ nhất là sự xuất hiện của những mụn cám trắng nhỏ (white heads), trên nền da dầu. Cũng có mụn cám mang một đầu đen nhìn thấy ngay trên da (black heads).

Dạng hay xảy ra hơn là những mụn sưng lên, tấy đỏ ở khắp mặt. Xen lẫn các mụn đỏ này có những mụn mủ, hay nặng hơn nữa, những mụn bọc.

Không chữa trị, nhiều mụn tiếp tục xuất hiện, tàn phá da mặt, biến làn da mặt phẳng mịn thành những sẹo, hang ổ, cái to, cái nhỏ (acne pits). Những trường hợp nặng, sẹo lõm to, khiến “mặt trông như tổ ong bầu”. Ngược lại, có khi những thẹo do mụn gây ra lại phình to, săn cứng, như những con sâu nằm ngang dọc trên mặt (keloidal scars).

Da mặt nhiều người bị mụn nám đi, đặc biệt ở người có nước da tối, bánh mật.

Sự chữa trị bệnh mụn mặt thời gian gần đây có thêm nhiều kiến thức mới, chúng ta sẽ bàn đến trong bài tuần tới.

florida80

07-23-2019, 21:48

BỆNH CĂNG THẲNG

TÂM THẦN (Anxiety disorder)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

Trong hai bài trước, chúng ta đã bàn đến những mối căng thẳng còn được xem là bình thường trong đời sống hàng ngày, và những phương cách tốt để chế ngự chúng. Bài này, chúng ta tìm hiểu bệnh căng thẳng tâm thần, tức trạng thái sợ hãi, căng thẳng quá mức, thường gây trở ngại cho công việc và giấc ngủ.

Cảm thấy căng thẳng là điều bình thường của mọi người chúng ta trước một tình thế căng thẳng (stressful situation). Đang lái xe, chợt thấy ông cảnh sát lái mô-tô nhấp nháy đèn ngay đằng sau lưng, ít ai trong chúng ta có thể phớt tỉnh ăng-lê, lòng chẳng chút âu lo. Trạng thái âu lo, căng thẳng này là “anxiety”. Anxiety có nhiều mức độ. Nặng hơn, anxiety có những phản xạ thể xác đi kèm. Như có người vừa bị tai nạn, cảm thấy sợ hãi (căng thẳng tinh thần), mặt tái mét, tim đập như trống làng, chân tay run rẩy, người bủn rủn đứng không vững, đầu thấy nặng và choáng váng, đồng thời cảm thấy buồn nôn (phản xạ thể xác).

Đúng ra, để hoàn tất mọi công việc một cách tốt đẹp, chúng ta đều cần đến một chút anxiety, một chút sợ hãi. Chút ít anxiety rất tốt cho cuộc sống hàng ngày. Lái xe, sợ gây tai nạn, sợ bị phú-lít treo bằng, ta để ý đèn xanh, đèn đỏ và chạy cho đúng luật. Một người bừa phứa, không biết sợ là gì, coi trời cũng bằng vung, dễ gây hại cho mình và cả cho người.

Tuy vậy, quá nhiều anxiety lại chẳng tốt. Nhiều người sắp đi thi, lo đến mất ăn mất ngủ và lâm bệnh, hoặc vì tinh thần quá căng thẳng, nên có những phản xạ quá đáng của thể xác, như lúc nào cũng thấy tim đập mạnh, tay chân run như cầy sấy, đi tiểu đi cầu liên miên, rồi đến ngày thi, lại cáo ốm không đi. Nhiều vị, vì quá căng thẳng khi lái xe trên xa lộ, cuối cùng đành bỏ, không dám lái xe nữa, phải phụ thuộc vào người khác khi đi đây đi đó. Anxiety vừa phải là bình thường, anxiety quá đáng là bệnh, là có rối loạn (anxiety disorder).

Bệnh tâm thần anxiety không phải hiếm. Cứ 100 người chúng ta, có đến 5-8 người bị bệnh anxiety và 1 người bị nặng đến độ chẳng thể làm việc. Phụ nữ bị bệnh nhiều gấp đôi đàn ông.

Bệnh anxiety có nhiều hình thái:

- Căng thẳng toàn diện (generalized anxiety disorder).

- Kinh hoảng đột ngột (panic disorder).

- Ám ảnh (obsessive-compulsive disorder).

- Sợ hãi vô lý (phobic disorder).

- Rối loạn tâm thần sau một biến cố (posttraumatic stress disorder).

Bài này chúng ta bàn về bệnh căng thẳng toàn diện, loại bệnh anxiety nhiều nhất.

florida80

07-23-2019, 21:49

Triệu chứng bệnh căng thẳng toàn diện

Triệu chứng của bệnh anxiety căng thẳng toàn diện rất đa dạng, giống triệu chứng bệnh của nhiều cơ quan khác nhau. Người bị căng thẳng toàn diện có thể có một hay nhiều triệu chứng sau:

- Thường xuyên cảm thấy căng thẳng và dễ nổi nóng bất thường.

- Hay giật mình, hoặc phản ứng quá đáng khi nghe tiếng động hay khi có việc gì lạ xảy ra.

- Khó tập trung tư tưởng để suy nghĩ hoặc làm việc, đầu óc nhiều khi như trống rỗng.

- Khó ngủ: khó dỗ giấc ngủ hoặc chợt thức giấc giữa đêm và không ngủ lại được.

- Chóng mặt, choáng váng: triệu chứng này rất thông thường ở những giai đoạn đầu của bệnh anxiety. Người bệnh thường xuyên cảm thấy chóng mặt, choáng váng và có cảm tưởng như đi không vững hay sắp bị ngất xỉu.

- Cảm giác như bị mất thăng bằng khi đi đứng: nhiều bệnh nhân mô tả cảm giác mất thăng bằng giống cảm giác như đang đi trên thuyền bồng bềnh trên mặt biển. Nhiều người khác mô tả chân như không có sức, không đặt xuống đất được bình thường. Có người lại cảm thấy như thân hình đang bị nghiêng sang một bên và cảm thấy cần phải cố gắng nghiêng người sang phía bên kia để lấy lại thăng bằng.

- Khó thở: người bệnh hay cảm thấy ngộp thở, có cảm giác không hít vào đủ dưỡng khí cho cơ thể nên phải thường xuyên hít thở sâu và nhanh.

Thường thường triệu chứng này không đến nỗi nặng, và người bệnh chỉ có thói quen hay hít thở một hơi thật sâu và dài. Nếu cơn khó thở nặng hơn, người bệnh thở vừa sâu vừa nhanh và dồn dập. Thở như vậy một lúc, người bệnh sẽ hít vào quá nhiều Oxygen, và thải khí Carbon dioxide từ phổi ra nhanh quá. Hậu quả là những xáo trộn biến dưỡng sẽ xảy ra, tạo ra những triệu chứng mới, như tê quanh miệng, tê ở đầu các ngón tay, choáng váng, chóng mặt, hoa mắt, tay chân co quắp và cuối cùng, có thể ngất xỉu. Trong trường hợp này, cho người bệnh hít thở ngay vào một bao giấy sẽ làm người bệnh mau chóng hồi phục.

- Hồi hộp: đa số người bị anxiety đều cảm thấy tim đập mạnh, nhanh hoặc thất nhịp. Chính vì vậy, người bị anxiety hay nghĩ mình bị bệnh tim và đi thăm hết bác sĩ tim này đến bác sĩ tim khác.

- Đau hay tức ngực: khoảng 60% người bệnh bị anxiety than đau hay tức ngực. Người bệnh thường mô tả ngực bị đè nặng ở vùng tim bên ngực trái. Thường đây là một cảm giác liên tục, ê ẩm và nằm sâu trong ngực. Cảm giác ấy khiến người bệnh càng cuống lên, nghĩ mình bị bệnh tim gây “heart attack”.

- Cảm giác như bị nghẹn (choking sensation): rất nhiều người bị anxiety có triệu chứng này. Suốt ngày, họ có cảm giác như có vật lạ trong cổ họng làm nghẽn đường thở.

- Bị tê: 2/3 số người mang bệnh anxiety than bị mất cảm giác hoặc có cảm giác như có kiến bò ở tay, bàn tay, bàn chân, ở quanh mắt hay miệng.

- Nóng lạnh: 72% người bệnh có triệu chứng ớn lạnh hay cảm thấy có những luồng hơi nóng xông lên bất thường. Có người thấy ớn lạnh một phần cơ thể hay dọc theo xương sống. Ngược lại, có những người khác thấy từng luồng hơi nóng xông lên bụng, ngực, cổ rồi biến mất. Có người lúc đó cảm thấy mặt nóng và đỏ.

- Buồn nôn: buồn nôn cũng là một triệu chứng thông thường của bệnh anxiety. Tuy nhiên, khi kể bệnh, lại ít người đề cập đến điều này.

- Tiêu chảy: có người hay bị tiêu chảy. Đa số chỉ thỉnh thoảng bị tiêu chảy. Có người bị nặng đến độ phải mang tã và không dám đi đâu xa nhà.

- Nhức đầu hay nhức mỏi các bắp thịt: 86% người có bệnh anxiety bị nhức đầu hay nhức mỏi các bắp thịt kinh niên, đặc biệt là các bắp thịt vùng cổ và lưng. Họ gần như phải uống thuốc đau nhức mỗi ngày. Khi được chữa trị đúng cách, anxiety bớt, đau nhức cũng thuyên giảm.

- Mệt mỏi: hầu hết người bị anxiety đều than mệt mỏi. Cái mệt mỏi thông thường của một người bình thường nhưng làm việc quá sức là vào buổi chiều, sau một ngày làm việc. Cái mệt mỏi của người bị anxiety xảy ra cả ngày. Người bị anxiety lúc nào cũng thấy mệt mỏi và như không có sức.

Bài kỳ sau, chúng ta ta sẽ bàn tiếp về nguyên nhân gây bệnh căng thẳng tâm thần, cùng các cách chữa trị

florida80

07-23-2019, 21:50

BỆNH ĐAU NHỨC

TOÀN THÂN (Fibromyalgia)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Fibromyalgia là một căn bệnh kỳ lạ, đến thăm nhiều người chúng ta. Trong 100 người chúng ta, có 2 đến 8 người bị (2-8%).

Nó hành người bệnh thường xuyên: đau nhức toàn cơ thể, mệt mỏi, khó ngủ, và thêm các triệu chứng khác nữa. Tiếng Việt, xin gọi nó là “bệnh đau gân cốt-bắp thịt”, hay, để dễ hiểu hơn, “bệnh đau nhức toàn thân”.

Phụ nữ mang bệnh đau nhức toàn thân nhiều hơn đàn ông. Bệnh hay bắt đầu trong khoảng tuổi 30-55, tuy có thể xuất hiện sớm ở trẻ con hoặc trễ ở người cao tuổi hơn.

Mọi lứa tuổi, phụ nữ luôn cảm nhận cái đau mạnh hơn đàn ông. (Chúng ta thấy, trước những niềm đau thể xác hay tinh thần, phụ nữ thường buồn khổ, mau nước mắt hơn đàn ông). Người có tuổi cảm nhận cái đau nhiều hơn người trẻ. Người ta chưa rõ có phải vì vậy, phụ nữ mang bệnh đau nhức toàn thân nhiều hơn đàn ông, và người có tuổi hay bị bệnh này hơn người trẻ tuổi.

Bệnh có thể di truyền, đôi khi trong một nhà có nhiều người cùng bị.

Triệu chứng

Căn bệnh cho rất nhiều triệu chứng.

- Đau nhức:

Bệnh gây đau ở nhiều chỗ, gần như chẳng chỗ nào không: đau khắp thân người, đau tay, đau chân, đau cả cột sống. Cái đau cảm thấy trên da (skin), trong bắp thịt (muscles), gân (ligaments), xương (bones). Nhiều điểm trên cơ thể người bệnh (gáy, cổ, vai, lưng, xương sườn, khuỷu tay, hông, đùi, đầu gối) đau thốn khi được ấn sờ trong lúc bác sĩ thăm khám. Có người chỗ nào cũng đau khi bị sờ đến.

Cái đau nó lại như có chân, nay chỗ này mai chỗ khác, khi nhiều khi ít. Đau tăng thêm vào những lúc trái gió trở trời, thời tiết thay đổi, hoạt động nhiều hơn bình thường, khi tinh thần căng thẳng, ngủ không ngon giấc, và lúc có kinh. Người bệnh thường thấy cứng người (stiffness) vào buổi sáng hoặc sau khi nằm, ngồi yên ở một vị thế hơi lâu. Vùng đau nhức như sưng lên, tuy thực sự, không có dấu chứng sưng phù ở vùng đau nhức.

- Mệt mỏi:

Đa số người bệnh cảm thấy mệt mỏi. Có người gần như chẳng khi nào thấy khỏe, lúc nào cũng uể oải, không có sức làm việc. Có người mệt ít thôi, do vui vẻ chấp nhận cái mệt, vì cái mệt đã làm bạn với họ từ lâu lắm rồi, nên nay đã trở thành quen thuộc.

- Khó ngủ:

Gấc ngủ thường xuyên xáo trộn. Người bệnh khó dỗ giấc ngủ, hoặc hay thức giấc trong đêm. Giấc ngủ lại không sâu, sáng dậy vẫn có cảm giác mệt mỏi, ngủ không đủ. Ngủ không ngon giấc ban đêm càng làm tăng thêm cái đau nhức luôn có.

florida80

07-23-2019, 21:51

Các triệu chứng thần kinh:

Người bệnh hay bị nhức đầu căng thẳng (tension headache) hoặc nhức đầu một bên (migraine headache) hơn người bình thường. Một khảo cứu cho thấy 84% những người bệnh fibromyalgia than thấy tê (mất cảm giác hoặc có cảm giác như kiến bò). Chỗ nào trên cơ thể cũng có thể bị tê, và nay tê chỗ này mai chỗ khác. Có người thấy như nhiều chỗ trên cơ thể không đủ máu đến nuôi. Khó tập trung tư tưởng, đãng trí, hay quên cũng thường xảy ra.

- Nhạy cảm:

Nhiều người bệnh đau nhức toàn thân rất nhạy cảm. Họ nôn nao khó chịu khi ngửi mùi (mùi thức ăn, mùi dầu thơm, ...), khi nhìn ánh sáng mạnh, khi nghe tiếng động lớn. Dùng thuốc, họ cũng hay bị thuốc gây phản ứng bất lợi.

- Các triệu chứng khác:

Khô mắt, nhìn những vật ở gần không rõ, chóng mặt, ... Có người nghẹt mũi, chảy mũi. Có người đau ngực, hồi hộp, khó thở.

Các triệu chứng tiêu hóa cũng thường xảy ra: khó nuốt, nóng ngực (heartburn), đầy hơi, ruột làm việc bất thường gây đau bụng, lúc tiêu chảy lúc bón. Có người đi tiểu nhiều lần, khó nín tiểu, đau vùng bọng đái. Phụ nữ có bệnh đau nhức toàn thân hay than đau vùng bụng dưới, đau bụng lúc có kinh, đau khi giao hợp.

- Các triệu chứng tâm thần:

Người bệnh hay căng thẳng tinh thần (anxiety), hoặc buồn chán (depression), có thể vì bị đau nhức và mệt mỏi kinh niên năm này qua năm khác, song cũng có thể do các xáo trộn hóa học trên óc vừa gây bệnh đau nhức toàn diện, vừa gây bệnh căng thẳng tinh thần, buồn chán.

Tóm lại, người bệnh đau nhức toàn thân hay than: “Tôi nhiều bệnh lắm, bác sĩ có đủ thì giờ nghe tôi kể không?”, vì gần như cơ quan nào trong người cũng cho triệu chứng bất thường. Nhưng nổi bật vẫn là: “Ôi chao, tôi đau khắp cả người, lúc chỗ này khi chỗ khác. Tôi lúc nào cũng mệt mỏi, và có đêm nào ngủ ngon đâu”.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây bệnh đau nhức toàn thân chưa được hiểu rõ. Người ta cho rằng có thể bệnh xảy ra do sự rối loạn, làm việc bất thường của hệ thống thần kinh nội tiết.

Tất cả các hoạt động của chúng ta, thể chất hay tinh thần, đều được điều khiển bởi những hệ thống thần kinh nội tiết tinh vi của cơ thể (neuroendocrine system).

“Công chúa đứt tay, ăn mày đổ ruột”, cùng một cái đau, mỗi người cảm nhận cái đau một khác. Người ta đặt giả thuyết, vì hệ thống thần kinh nội tiết rối loạn, nên người có bệnh đau nhức toàn thân cảm nhận cái đau nhiều hơn, chịu đau kém hơn người bình thường. Gần như các cơ quan đều bị chi phối bởi hệ thống thần kinh nội tiết, nên sự kiện người bệnh đau nhức toàn thân hay có thêm những triệu chứng khác nữa, của nhiều cơ quan khác nhau, càng khiến người ta tin rằng sự làm việc lung tung của hệ thống thần kinh nội tiết quả là thủ phạm của loại bệnh này.

Nhưng cái gì tạo nên sự làm việc lung tung của hệ thống thần kinh nội tiết như vậy? Có thể do yếu tố di truyền, hệ thống thần kinh nội tiết của người bệnh đã yếu sẵn. Khi bị một thương tổn thể chất hay tinh thần (physical or psychological trauma) hoặc khi nhiễm trùng, hệ thần kinh nội tiết của họ thêm tổn thương, khiến nó bắt đầu thực sự trục trặc. Vì vậy, bệnh thường phát ra sau một sự việc gây tổn thương thể chất hay tinh thần, hoặc sau một cơn bệnh nhiễm siêu vi.

florida80

07-23-2019, 21:51

Cơ thể ta luôn bị vây quanh bởi những yếu tố có thể gây đau, thí dụ như ngồi lâu thì mỏi lưng, phơi nắng lâu ngoài bãi biển thì rát da, thất tình thì đau khổ, ... Trên cơ thể ta, có muôn vàn những điểm tiếp nhận các cảm giác đau (pain receptors) dẫn truyền những tín hiệu đau về các hệ thống thần kinh nội tiết. Khi hệ thống thần kinh nội tiết làm việc bình thường, nó sẽ lọc lựa, và chỉ báo cho ta biết những cái đau lên quá một mức nào đó (pain threshold), còn những cái đau nho nhỏ, không đáng kể, nó sẽ không báo cho ta biết, và ta không cảm thấy đau. Nhưng nay nếu hệ thần kinh nội tiết bị trục trặc như trong trường hợp bệnh đau nhức toàn thân, nó sẽ liên tục báo cho ta biết mọi cái đau nó nhận được, không những thế, còn bé xé ra to, đau ít báo cáo đau nhiều, khiến ta cảm thấy đau nhiều hơn. Vì đau đớn, người bệnh thường không dám vận động khiến cơ thể suy nhược, kém sức chịu đựng, nên càng dễ đau nhức. Đồng thời, khi hệ thần kinh nội tiết làm việc bất thường như vậy, nó cũng gây khó ngủ. Khó ngủ tự nó cũng gây nhức đầu, đau mỏi các bắp thịt, hoặc làm tăng thêm các đau nhức đang có sẵn. Ngược lại, đau nhức quá lại khó ngủ. Ở đây, ta gặp rất nhiều vòng lẩn quẩn. Cái trục trặc của hệ thần kinh nội tiết cũng khiến sự làm việc của nhiều cơ quan xáo trộn, gây nhiều triệu chứng khác biệt như đã kể trên.

Có điều người ta chưa chứng minh được giả thuyết “hệ thần kinh nội tiết trục trặc nên gây bệnh đau nhức toàn thân” này một cách trắng đen tách bạch, vì các thử nghiệm, trắc nghiệm hay phim chụp thông thường hiện tại không khám phá được gì bất thường trong cơ thể người bệnh. Các thử nghiệm tinh vi hơn đang được nghiên cứu.

florida80

07-23-2019, 21:52

Chữa trị

Bệnh đau nhức toàn thân gây đau nhức, chúng ta khổ sở, nhưng thực sự không gây tổn thương cho các cơ quan trong cơ thể. Bệnh kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, lúc nặng lúc nhẹ. Đến nay, chưa có cách nào chữa khỏi hẳn bệnh.

1. Chữa trị bằng thuốc:

Hai thuốc được nghiên cứu kỹ và được xem đem lại nhiều kết quả nhất là Elavil và Flexeril, dùng 1 đến 3 tiếng trước giờ đi ngủ. [Hai thuốc này không thuộc nhóm thuốc ngủ (hypnotics), nhưng hay khiến ta buồn ngủ, nên dùng chúng vào buổi tối tốt hơn dùng ban ngày].

Vài đêm đầu khi mới dùng thuốc, và mỗi khi lượng thuốc được tăng lên, người dùng thuốc có thể nằm mơ, gặp mộng ác, ngủ nhiều hơn, hoặc cảm thấy dật dừ ngày hôm sau. Các phản ứng bất lợi này có thể sẽ thuyên giảm dần, bạn không nên vội vã bỏ thuốc. Điểm quan trọng khác cần biết: có khi phải dùng thuốc liên tục 4-6 tuần, thuốc mới bắt đầu cho kết quả tốt.

Lượng thuốc được tăng dần cho đến khi bạn ngủ ngon ban đêm, nhưng không bị dật dừ ban ngày. Thuốc có thể gây khô miệng, bón, khó tiểu, ... Với hai thuốc, nếu thuốc này gây nhiều phản ứng khó chịu quá, ta có thể dùng thuốc kia. Hoặc có thể dùng thêm các thuốc mới chữa sầu buồn như Prozac, Zoloft, Paxil, Effexor với lượng thấp.

Trong trường hợp bệnh đau nhức toàn thân, thuốc Tylenol chống đau khá tốt. Các thuốc “chống đau không có chất steroid” như Motrin, Advil, Naprosyn, ... chúng ta có thể dùng thử, nhưng sau khi thử vài thuốc, nếu không cho kết quả tốt, nên ngưng. Dùng lâu dài, những thuốc này có thể làm hại thận, hoặc gây chảy máu bao tử.

Nên tránh dùng các thuốc ngủ (hypnotics), hay thuốc chống đau có chất nha phiến như Tylenol số 3, Vicodin, .., vì ngoài tác dụng gây nghiện, thuốc còn làm xáo trộn giai đoạn ngủ sâu (deep sleep) của giấc ngủ. Khi giai đoạn ngủ sâu của giấc ngủ xáo trộn, cái đau do bệnh đau nhức toàn thân sẽ tăng hơn.

florida80

07-23-2019, 21:53

2. Thay đổi lối sống:

Vai trò của giấc ngủ rất quan trọng trong bệnh đau nhức toàn thân: ngủ ngon, đau ít, ngủ không ngon, đau nhiều. Có rất nhiều phương cách giúp bạn ngủ ngon hơn: vận động đều đặn, tránh dùng thuốc lá, cà-phê, rượu, giữ phòng ngủ thoải mái (không nóng, không lạnh, không ồn ào, không ánh sáng), ...

Các căng thẳng tinh thần nên tối thiểu. Ở đời, không thể không lo, nhưng trong các cái lo lớn nhỏ, ta vẫn có thể khéo chọn cái để lo, cái vất sọt rác, cái... nhờ người khác lo dùm. Lo nhiều, căng thẳng lên cao, ta sẽ cảm nhận cái đau nhiều hơn.

Những ngày khỏe khoắn, bạn cứ bình tĩnh, từ từ, đừng ham công tiếc việc, phí sức, làm việc ào ào không ai can nổi, rồi sau đó mệt quá, đau thêm, lại nằm rên suốt mấy ngày kế tiếp. Ngược lại, vào những lúc đau nhiều, bạn có thể tìm những thú vui lành mạnh giúp quên đau. Khi say mê ta thấy bớt đau (nhưng đừng để những say mê khiến ta quên ăn, mất ngủ).

3. Vận động:

Tất cả các tài liệu viết về bệnh đau nhức toàn thân đều nhấn mạnh vai trò của vận động trong sự chữa trị bệnh này. Thuốc men có thể giúp bạn bớt đau nhức, nhưng tác dụng giảm đau của thuốc không kéo dài nếu bạn không thường xuyên vận động. Không thường xuyên vận động sẽ làm cơ thể suy nhược, thịt xương, gân cốt mất dẻo dai, khiến bạn thấy đau nhiều hơn.

Tốt nhất là những thể dục năng động (aerobic exercises) nhẹ (low-impact), ít đặt sức nặng trên xương cốt như bơi lội, vận động dưới nước (water exercise), đạp xe đạp tại chỗ (stationary bicycling), chèo thuyền... ở nhà (rowing machines). Khởi đầu chỉ cần ngày tập ngày nghỉ, mỗi lần chỉ cần 5 phút. Ngày hôm sau nếu có hơi đau chút, không sao. Bạn từ từ tăng dần thời gian và mức độ vận động, cho tới khi bạn có thể vận động ít nhất 20-30 phút mỗi lần, ít nhất 4 lần mỗi tuần. Rồi, khi bạn đã lên được mức độ tập luyện như vậy, bạn có thể chuyển sang những vận động đặt sức nặng trên xương cốt (high-impact exercises) như đi bộ, chạy chậm chậm (jogging), đánh tennis. Kiên nhẫn là mẹ thành công bạn ạ. Nỗ lực vận động của bạn sẽ đem lại những kết quả tốt đẹp sau vài tháng.

Không có một chương trình chữa trị như trên: bạn hiểu rõ về căn bệnh, dùng thuốc đều theo đúng chỉ dẫn, thay đổi lối sống cho phù hợp với căn bệnh của mình, và thường xuyên vận động, căn bệnh đau nhức toàn thân của bạn sợ khó thuyên giảm.

Bạn luôn đau nhức, tất đời sẽ kém vui.

florida80

07-23-2019, 21:54

BỆNH ĐỤC THỦY TINH THỂ (Cataract)

Bác sĩ Trương Vĩnh Toàn
Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

Bệnh đục thủy tinh thể trong mắt (chúng ta hay gọi bệnh "mắt cườm") là nguyên nhân gây mù lòa nhiều nhất trên toàn thế giới. Hiện thế giới có khoảng 30 triệu người không may mù lòa, trong đó 15 triệu trường hợp là do đục thủy tinh thể.
Hàng năm, bệnh đục thủy tinh thể khiến chương trình Medicare dành cho người cao niên ở Mỹ tốn nhiều tỉ mỹ-kim.
"Cataract" là gì?
Chữ "cataract" từ chữ La-tinh "catarractes", có nghĩa "thác nước": nhìn bằng mắt thường từ ngoài vào, thủy tinh thể bị đục trông như những dòng nước cuồn cuộn của một thác nước đang chảy.
Mắt giống y một máy ảnh, loại tự động điều chỉnh để cho ảnh rõ (auto focus). Ngay phía đằng trước máy ảnh có một ống kính, giúp thu các hình ảnh bên ngoài ta muốn chụp. Trong mắt cũng có một bộ phận nằm phía trước gọi là thủy tinh thể (lens), giống như ống kính của máy ảnh. Thủy tinh thể có nhiệm vụ điều chỉnh ánh sáng và các hình ảnh bên ngoài, rồi rọi chiếu chúng lên trên võng mạc (retina, màn ảnh nằm phía sau mắt, ví như phim của máy ảnh), giúp ta trông thấy mọi vật bên ngoài được rõ ràng.
Thủy tinh thể của mắt đục dần theo thời gian. Giống như trong một máy ảnh mua với giá tiết kiệm, dùng lâu, ống kính đục dần, hết còn trong như ngày đầu ta mới đem máy về. Một số yếu tố khiến thủy tinh thể mau đục hơn.
Nhìn thế giới sinh động bên ngoài qua một thủy tinh thể bị đục chẳng khác gì ta từ trong nhà nhìn ra bên ngoài qua một kính cửa sổ dơ, lâu ngày chưa lau. Hoặc, như ta nhìn gió thu nhè nhẹ lay động cây cành trong vườn qua một cửa kính mù sương thu.
Như vậy, qua một thủy tinh thể đục, mọi vật ta nhìn thấy nhòa đi, không rõ nét. Đã thế, khi ta nhìn thẳng vào ánh mặt trời hoặc ánh đèn xe, thị giác càng kém hơn do mắt bị chóa. Nhiều vị không còn lái xe ban đêm, nhận ra các bảng chỉ dẫn bên đường, hoặc đọc những hàng chữ nhỏ trên báo chí được nữa.
Nguyên nhân
Những nguyên nhân được biết hay tạo ra đục thủy tinh thể: tuổi tác (trên 60), chấn thương mắt (trauma), chất phóng xạ (radiation), các bệnh gây viêm mắt (inflammation), những bệnh biến dưỡng và dinh dưỡng (metabolic and nutritional diseases), chẳng hạn như bệnh tiểu đường, sự suy dinh dưỡng.
Ngoài ra, một số yếu tố cũng khiến ta dễ bị đục thủy tinh thể:
- Thuốc lá.
- Rượu.
- Tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời.
- Có học vấn thấp.
Dùng các thuốc steroids (như Prednisone) dài lâu.
Không ai chống lại được thời gian, trẻ mãi không già, song chúng ta có thể bỏ thuốc lá, bớt uống rượu, tránh ra nắng nhiều, và mỗi khi ra nắng nhớ đeo kính mát.
Chữa trị
Bạn còn nhớ, ngày bạn lái chiếc xe mới toanh vừa cắt chỉ ra khỏi "dealer" bán xe, lòng sảng khoái, mũi ngửi mùi xe mới, và qua kính xe trong suốt, mắt bạn nhìn lên bầu trời không gợn bóng mây, nhìn ra bên ngoài cuộc đời ôi sao mà tươi đẹp.
Rồi thấm thoát đã năm bảy năm trôi qua, kể từ ngày bạn sung sướng làm chủ chiếc xe đầu tiên trong đời. Nào ai ngăn cản được sự tàn phá của thời gian. Kính xe bạn không còn trong suốt như trước, nhiều chỗ đã vẩn đục. Nhưng thôi kệ, kính xe hơi mờ chút, song vẫn còn dùng được. Bạn chỉ nhờ chuyên viên thay kính xe thay nó đi, lắp cái mới vào, nếu nó đã tệ quá, khiến việc lái xe của bạn trở thành nguy hiểm.
Ta đã biết, riêng thời gian cũng có thể tạo những thay đổi đưa đến đục thủy tinh thể, như đã làm vẩn đục kính xe của bạn. Việc này không khiến ta phải quan tâm cho lắm. Những thay đổi đầu tiên như vậy thường không gây triệu chứng gì cả, tuy được nhận ra bởi bác sĩ chuyên khoa Mắt khi bạn đến khám mắt. Thủy tinh thể đục chút không có nghĩa là cần mổ chữa ngay, khi chưa có triệu chứng.
Vậy, khi nào mới phải mổ? Nên giải phẫu, mổ lấy thủy tinh thể bị đục ra khi thị giác ta đã kém nhiều và mắt ta bị chóa dữ quá, đeo kính cận cũng chẳng khá hơn, khiến những hoạt động hàng ngày như lái xe, làm việc, đọc sách trở thành khó khăn.

florida80

07-23-2019, 21:54

Trước khi mổ, thường bác sĩ Mắt sẽ nhờ bác sĩ chính (primary care doctor) khám cho người bệnh (gọi là preoperative medical evaluation) để ổn định các vấn đề như cao áp huyết, tiểu đường, …, nếu có. (Có cao áp huyết, sáng ngày mổ, tuy phải nhịn đói, song bạn nhớ uống thuốc như thường lệ với một chút nước; với người tiểu đường, có thể bác sĩ Mắt sẽ thu xếp mổ sớm, để người bệnh khỏi phải nhịn đói lâu, và khi về nhà, uống, chích thuốc lại như thường lệ.)
Thời gian gần đây, có nhiều tiến bộ trong phẫu thuật chữa đục thủy tinh thể, khiến các rủi ro trong lúc mổ, các b iến chứng do giải phẫu ít xảy ra hơn trước, đồng thời thị giác cũng trở lại bình thường mau hơn.
Ngày nay ở Mỹ, giải phẫu chữa đục thủy tinh thể đã trở thành một nghệ thuật, không làm đau người được mổ. Giải phẫu thực hiện chỉ trong vòng 30 đến 60 phút. Trong suốt cuộc mổ, người bệnh vẫn tỉnh táo, và sau đó ra về trong ngày, không phải ở lại bệnh viện.
100 người mổ, đến 95 người sau khi mổ, thị giác sẽ trở lại rất tốt. Số người còn lại, mổ xong vẫn không trông rõ nhiều, là vì bị thêm các bệnh của võng mạc (retinal diseases), hoặc vì các biến chứng do giải phẫu (nhiễm trùng, tróc võng mạc, thủy tinh thể nhân tạo đặt vào lệch, v.v.).
Đã qua rồi những ngày xưa trước, khi mổ, có thể nói, mắt bị tách hẳn làm hai mảnh để cố lấy thủy tinh thể ra. Nay, phẫu thuật được làm qua những vết rạch nhỏ xíu. Dưới kính phóng đại cực mạnh, bác sĩ dùng một dụng cụ đặc biệt để thực hiện cuộc giải phẫu. Sau khi thủy tinh thể bị đục được lấy ra, một thủy tinh thể nhân tạo được đặt vào mắt để thay thế cho cái cũ. Chúng ta cứ để nó ở đấy suốt đời.
Ngay buổi tối hôm giải phẫu, người bệnh đã có thể hoạt động bình thường trở lại, đọc sách, đi bộ, ăn uống, xem truyền hình, và đa số đi làm lại sau một tuần. Người bệnh thường sẽ nhìn rõ, không phải đeo kính sau mổ. Một số vị cần đeo kính để lái xe đêm hoặc đọc sách.
Không mổ thì sao?
Còn không mổ thì sao, một khi bệnh đã nặng đến độ khiến ta không còn nhìn được rõ? Người bị đục thủy tinh thể, vì mắt kém, có thể gây tai nạn lúc lái xe, gẫy xương do té ngã, không muốn đi đến đâu, chẳng muốn giao thiệp với ai (social isolation) và mất đi sự tự lập, phải trông nhờ vào người khác trong cuộc sống hàng ngày. Nhiều vị người nhà cho rằng đã lẫn, nhưng sau khi được mổ chữa, tinh thần các vị lại khá hơn, bớt cả lẫn.
Rõ ràng, thủy tinh thể mắt bị đục khiến cuộc đời ta mất nhiều thi vị.
Tóm lại, mắt kém ở người có tuổi có thể vì thủy tinh thể trong mắt đục. Giải phẫu để chữa cần đến khi cuộc sống của ta bắt đầu mất vui do thị giác ta kém nhiều. Hầu hết người được mổ, kể cả những vị mang bệnh tiểu đường, mắt lại sáng, và rất hài lòng sau giải phẫu

florida80

07-23-2019, 21:59

ĂN NHIỀU HÀNH VÀ TỎI CÓ THỂ

GIÚP NGĂN NGỪA BỆNH UNG THƯ

MILAN, Italy (WebMD) - Một cuộc nghiên cứu mới cho thấy rằng ăn nhiều hành và tỏi có thể giúp ngăn ngừa bệnh ung thư.

Các nhà nghiên cứu ở Ý nhận thấy những người ăn theo chế độ dinh dưỡng có nhiều hành, tỏi và các thứ rau cùng họ với cây hành - như củ kiệu, tỏi tây (leek), hẹ - thì giảm được nhiều nguy cơ mắc vài loại bệnh ung thư hơn những người tránh ăn những thứ này.

Nhà nghiên cứu Carlotta Galeone, thuộc viện Istituto di Ricerche Farmocologiche Mario Negri ở Milan, và các đồng nghiệp nói rằng những phúc lợi về sức khỏe của hành và tỏi đã được nói tới trong nhiều thế kỷ đã qua, nhưng chưa có những nghiên cứu đầy đủ để chứng minh những phúc lợi đó.

Trong cuộc khảo sát của họ, các nhà nghiên cứu đã dùng những số liệu từ vài cuộc nghiên cứu về bệnh ung thư ở Ý và Thụy Sĩ để tìm kiếm sự liên hệ giữa sự tiêu thụ hành và tỏi và bệnh ung thư tại vài nơi trong thân thể, như miệng, thanh quản (larynx), thực quản (esophagus), ruột kết (colon), vú, buồng trứng (ovary), và thận.

Nói tổng quát, trong số những người đã mắc bệnh ung thư thì họ có mức tiêu thụ hành từ số 0 cho tới 14 phần (portion) mỗi tuần lễ; trong khi đó, những người không mắc bệnh ung thư thì đã thường ăn hành ở mức từ 0 cho tới 22 phần mỗi tuần.

Sự tiêu thụ tỏi cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, ngoại trừ những người mắc những bệnh ung thư vú, buồng trứng và tuyến tiền liệt.

florida80

07-23-2019, 21:59

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng sự tiêu thụ hành ở mức vừa phải có vẻ làm giảm nguy cơ mắc những bệnh ung thư ruột kết, thanh quản, và buồng trứng.

Những hiệu ứng bảo vệ cũng mạnh hơn trong số những người ăn nhiều hành nhất so với những người ăn ít nhất. Những người ăn nhiều hành nhất cũng giảm nguy cơ mắc những bệnh ung thư trong miệng và thực quản so với những người ăn ít nhất.

Sự tiêu thụ tỏi ở mức vừa phải cũng giúp giảm nguy cơ mắc những bệnh ung thư ruột kết và thận.

Ngoài ra, hiệu ứng chống ung thư cũng gia tăng khi tiêu thụ nhiều tỏi hơn. Qua sự khảo sát những số liệu. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những người ăn nhiều tỏi nhất thì giảm nguy cơ mắc tất cả những bệnh ung thư, ngoại trừ hai bệnh ung thư vú và tuyến tiền liệt - hai bệnh này phần lớn liên quan tới những vấn đề thuộc kích thích tố và hệ thống sinh sản, theo lời các nhà nghiên cứu.

Họ nói rằng sự tiêu thụ hành và tỏi có thể được coi là một dấu hiệu của một lối sống lành mạnh và của một chế độ dinh dưỡng bao gồm nhiều thứ thảo mộc và rau có tiềm năng chống bệnh ung thư. (n.m.)

florida80

07-23-2019, 22:08

florida80

07-23-2019, 22:09

florida80

07-23-2019, 22:10

BỆNH EBOLA

BS. NGUYỄN VĂN ĐỨC

Mấy tuần nay, nước Mỹ ta xôn xao vì căn bệnh Ebola. Một bác sĩ Mỹ và một nhân viên y tế làm việc bên Tây Phi bị nhiễm Ebola trở lại Mỹ để chữa bệnh, rồi thêm anh chàng nhiễm Ebola từ xứ Liberia lẻn vào Mỹ, đến Texas, đổ bệnh, đến nhà thương gây bao những xáo trộn.

Ebola là bệnh gây do siêu vi (Virus), rất nặng, thường đưa tới tử vong. Bệnh xuất hiện tại Trung Phi và Tây Phi Châu (Central and West Africa), hiện nay lây nhiễm nhanh, hoành hành mạnh tại Tây Phi, ở các nước Guinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria, và đã khiến hơn 3.000 mất mạng.

Triệu chứng

Thời gian kể từ lúc tiếp xúc với nguồn bệnh cho đến lúc bệnh phát ra là 2 đến 21 ngày. Khi bệnh phát ra, đầu tiên triệu chứng của Ebola giống như bị cúm, nhưng rồi trở nặng hơn nhiều:

- Đột ngột nóng sốt, ớn lạnh, người thấy không khỏe

-Yếu mệt

- Ăn không ngon miệng

- Nhức đầu

- Mỏi nhức toàn thân, đâu lưng.

-Vài ngày sau những triệu chứng đầu tiên, người bệnh có thêm các triệu chứng:

- Tiêu chảy

- Buồn nôn

- Đau bụng

- Nổi mẩn đỏ, thường trên mặt, cổ, mình, tay; da chỗ nổi mẩn có thể tróc ra

- Bầm da và chảy máu: da nổi những vết tím nhỏ (do mạch máu dưới da bể vỡ), hoặc máu rỉ ra từ mũi miệng, mắt, chỗ da trầy.

Chữa trị

Người nhiễm bệnh Ebola cần được chữa trong bệnh viện, thường ở chỗ chữa những bệnh nặng (Intensive Care Unit, gọi tắt ICU).

Hiện chưa có thuốc trị siêu vi Ebola. (các bệnh siêu vi không chữa được bằng trụ sinh.) Sự chữa trị gồm những phương cách nâng đỡ cơ thể người bệnh, để cơ thể người bệnh may ra đủ sức tự chống trả căn bệnh, và giúp người bệnh dễ chịu.

Người bệnh được truyền những dung dịch cần thiết để nuôi dưỡng cơ thể trong lúc ói mửa, không ăn uống được, và cho những thuốc giúp máu đông nếu chảy máu.

Phòng ngừa

Bệnh lây nhanh, truyền từ người sang người dễ dàng. Siêu vi có trong các chất tiết của cơ thể người bệnh (body fluids), nên bất cứ sự tiếp xúc nào với người bệnh đều nguy hiểm.

Hiện chưa có thuốc ngừa Ebola, cả với người từng đã tiếp xúc với người bệnh Ebola

- Rửa tay thường xuyên với nước rửa có chứa chất alcohol

- Nếu thấy tay dơ, rửa tay ngay với nước và xà bông

- Đến gần người bệnh Ebola, cần mang găng (gloves) và các thứ cần thiết để tránh bị lây bệnh (khẩu trang, đồ che mặt, mắt, áo choàng bảo vệ)

- Tuyệt đối không sờ mó thi thể người chết vì Ebola

Người ở vùng đang có Ebola hoành hành, cũng nên tránh xa dơi, khỉ, các giống khỉ chimpanzee và gorilla, cùng máu, thịt của chúng. Những con vật này cũng có thể truyền bệnh Ebola sang người.

Hàng năm, tất cả mọi người (trừ em bé dưới 6 tháng) đều nên ngừa cúm trước khi cúm tới trong hai mùa thu và đông. Tháng 10 này, thời điểm tốt nhất để ngừa cúm, chúng ta nên ngừa cúm ngay đi, kẻo bị cúm, nóng sốt, tưởng bị Ebola, thêm sợ, người nhà cũng hoảng hốt.

florida80

07-23-2019, 22:11

BỆNH KHỚP THOÁI BIẾN

(Degenerative joint disease)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd. # H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Khớp (joint) là các chỗ những đầu xương nối với nhau. Trong khớp có nhiều cơ cấu rất tinh vi, phối hợp hoạt động để khớp vừa vững chắc vừa linh động. Sụn khớp (articular cartilage), phần quan trọng của khớp, bao bọc các đầu xương như một lớp đệm, giúp các đầu xương trong khớp nhẹ nhàng trượt lên nhau khi khớp chuyển động.

Ở Mỹ đã lâu, chúng ta cần hòa nhập vào dòng y khoa Mỹ, dùng những từ y khoa Mỹ họ dùng: đau cổ (neck pain), đau vai (shoulder pain), đau khuỷu tay (elbow pain), đau cổ tay (wrist pain), đau lưng (back pain), đau lưng dưới (low back pain), đau hông (hip pain), đau gối (knee pain), đau cổ chân (ankle pain), đau khớp (joint pain), viêm khớp (arthritis: khớp vừa đau, vừa sưng to, nóng đỏ). Nên bỏ hai chữ “phong thấp” vào sọt rác quá khứ, vì những chữ này mơ hồ, không biết dịch sang tiếng Anh thế nào. Xin nhớ, vào nhà thương, các bác sĩ, y tá họ nói tiếng Anh, chúng ta cần dùng đúng chữ để họ hiểu (nếu cần thông dịch, người thông dịch cũng dịch được dễ dàng). Các thuốc Ibuprofen, Motrin, Aleve, Celebrex, ..., thuần túy, chỉ là thuốc chống đau như Tylenol, Aspirin, không nên gọi chúng là “thuốc phong thấp”.

Bệnh khớp nhiều lắm. Ba bệnh khớp làm khổ chúng ta nhiều nhất: “osteoarthritis ”, (bệnh viêm xương-khớp), “rheumatoid arthritis” (bệnh viêm khớp rheumatoid) và “gout” (thống phong). Hôm nay, chúng ta tìm hiểu bệnh “osteoarthritis ”, tên khác dễ hiểu hơn: “degenerative joint disease” (bệnh khớp thoái biến).

Bệnh khớp thoái biến xảy ra nhiều nhất trong các loại bệnh khớp. Ở Mỹ, đến 12% dân số mang bệnh khớp thoái biến, và với các vị trên 70 tuổi, tỉ lệ gần 35% (tức cứ 3 người, 1 người bị). Rất nhiều vị, đi từ phòng ngủ sang phòng tắm cũng khó khăn, vì khớp gối, khớp hông đau nhức quá.

Đời người chúng ta ví như chiếc xe hơi, chập chững chạy đầu đời, bon bon chạy giữa đời, rồi chậm dần vào cuối đời. Do máy đã rêm, bánh đã mòn. Các khớp của ta giống những bánh xe hơi, dùng lâu tất mòn. Bệnh khớp thoái biến gây do sự mòn lở của sụn khớp (articular cartilage), nhất là ở những vùng sụn phải trực tiếp nâng đỡ sức nặng của cơ thể. Do thế, bệnh thường tấn công các khớp mang sức nặng (hông, gối, lưng dưới, ...), hoặc khớp sử dụng nhiều trong công việc hàng ngày (các khớp ngón tay, khớp nơi gốc ngón tay cái).

Dưới tuổi 55, các khớp mòn giống nhau ở cả nam lẫn nữ. Tuổi cao hơn, khớp hông bị nhiều hơn ở đàn ông, còn phụ nữ hay có bệnh ở các khớp ngón tay và gốc ngón cái. Phụ nữ cũng đau khớp gối nhiều hơn đàn ông.

florida80

07-23-2019, 22:12

florida80

07-23-2019, 22:12

Định bệnh

Ta đã biết, trong khớp có sụn khớp (articular cartilage), bao bọc các đầu xương như một lớp đệm, giúp các đầu xương nhẹ nhàng trượt lên nhau khi khớp chuyển động. Bệnh khớp thoái biến gây do sự mòn lở của sụn khớp. Khi sụn mòn hoặc lở vỡ, các đầu xương không còn uyển chuyển trượt lên nhau, nên gây đau nhức, cứng khớp, ...

Tuy vậy, rất nhiều trường hợp bệnh không gây đau gì cả. Có người chẳng bao giờ đau, tình cờ chụp phim, phim chụp cho thấy khớp đã mòn.

Đau khớp, nếu xảy ra, trong giai đoạn đầu, thường là cái đau âm ỉ, cảm thấy sâu trong khớp bệnh: khớp lưng, hoặc khớp hông, khớp gối, khớp ngón tay, ... Người bệnh thấy đau nhiều hơn khi đi lại, sử dụng khớp, và bớt đau lúc nghỉ ngơi. Khi bệnh tiến triển đến giai đoạn nặng hơn, cái đau thành liên tục, làm khổ cả vào ban đêm.

“Công chúa đứt tay, ăn mày đổ ruột”. Mỗi người chúng ta cảm nhận cái đau một khác. Cùng một mức độ bệnh lý của khớp, phụ nữ than đau nhiều hơn đàn ông, người hưởng trợ cấp than đau nhiều hơn người đi làm, và người ly dị than nhiều hơn người có gia đình hạnh phúc. Người ta cho rằng trong bệnh khớp thoái biến, như chứng đau lưng, như nhiều bệnh khác, những yếu tố tâm lý và xã hội có ảnh hưởng quan trọng, khiến người bệnh cảm thấy đau nhiều hay ít.

Triệu chứng quan trọng khác là cứng khớp (stiffness). Khớp thường cứng vào buổi sáng mới ngủ dậy hoặc sau lúc nghỉ ngơi một thời gian ngắn trong ngày. Cứng khớp không kéo dài lâu, chỉ khoảng 20 phút.

Đến giai đoạn nặng, khớp mất hình dạng bình thường, méo mó, to lên, và không còn gập, duỗi được hết mức. Có khi, đang đi, khớp khựng lại. Khớp sờ thấy đau, hoặc sưng và hơi nóng. Khi khớp chuyển động, sờ như thấy các đầu xương trong khớp chạm vào nhau, kêu “lục cục lạc cạc”.

Sự định bệnh dựa vào bệnh sử (triệu chứng do người bệnh kể), sự thăm khám, và phim chụp. Phim chụp cho thấy hai đầu xương trong khớp sát vào nhau ở chỗ sụn bị mòn, có khi thấy những chồi xương mọc ra bất thường. Khi sụn khớp mòn nhiều, trên phim, khớp lệch lạc thấy rõ (subluxation), mất hình dạng bình thường.

Điểm đáng chú ý là triệu chứng và mức độ tàn tật do bệnh gây nên, nặng hay nhẹ, thường không ăn khớp với phim chụp. Nếu đem 100 người trên 40 tuổi ra chụp phim, theo phim chụp, 90 người sẽ có những thay đổi bất thường ở các khớp nâng đỡ sức nặng cơ thể (lưng dưới, hông, gối, ...), tuy vậy, chỉ 30 người có triệu chứng đau nhức. Đau dữ hay ít, như đã bàn, còn tùy thuộc nhiều yếu tố, đặc biệt những yếu tố tâm lý và xã hội.

florida80

07-23-2019, 22:13

Chữa trị

Sự trị liệu nhắm mục đích giảm đau, giúp các khớp duy trì được cơ năng, và hoạt động bình thường.

Những trường hợp bệnh nhẹ, người bệnh chỉ cần được trấn an, chỉ dẫn cách vận động, thu xếp công việc hàng ngày để tránh những hoạt động khiến khớp dễ tổn thương thêm, và thỉnh thoảng uống thuốc giảm đau nếu cần. Với những trường hợp nặng hơn, có thể phải phối hợp nhiều phương pháp chữa trị khác nhau:

1. Vận động:

Bắp thịt và xương, khớp như anh em ruột thịt, phối hợp, giúp đỡ nhau trong lúc hoạt động. Bắp thịt quanh khớp nếu dẻo dai, vững chắc sẽ giúp khớp bớt làm việc, hoặc làm việc hữu hiệu hơn, và cái đau sẽ nhẹ đi.

Các vận động nhẹ nhàng, không đặt nhiều sức nặng trên khớp (low-impact, nonweight-bearing) rất tốt. Bơi lội tuyệt nhất. Không thì những thể dục năng động nhẹ (low-impact aerobics exercises), hoặc các cách tập đặc biệt dùng cho người mang bệnh khớp. Đạp xe đạp đều có thể làm bớt đau khớp gối bị bệnh. Một chuyên viên thấu đáo về việc tập luyện cho người mang bệnh khớp (physical therapist) có thể giúp ta rất nhiều, chỉ dẫn cho ta những cách tập đúng với nhu cầu của tật bệnh ta.

Kiên nhẫn là mẹ thành công. Tập 4-5 lần mỗi tuần, đều như vậy, sau hai tháng, thường sẽ bắt đầu thấy có tiến triển tốt.

2. Đắp, thoa tại chỗ:

- Ấp nhiệt (khăn, bình nước nóng, heating pad, ...) vào khớp đau có thể giúp khớp bớt đau và cứng. Cách giản dị và rẻ tiền là tắm nước ấm vào buổi sáng lúc khớp hay bị cứng. Có vị thấy bớt đau khi dùng nước đá thay vì dùng nhiệt.

- Một loại kem được xem có tác dụng giảm đau, mua bên ngoài không cần toa bác sĩ là capsaicin cream. Thoa kem capsaicin ngày vài lần trên khớp, có khi bạn không cần uống thuốc giảm đau nữa. Kem capsaicin rất hữu hiệu cho các khớp gối và bàn tay. Khi mới dùng, có thể thấy nóng ở chỗ thoa thuốc, song tiếp tục dùng, phản ứng khó chịu này sẽ bớt dần.

3. Tránh bắt khớp bệnh làm việc quá sức:

- Luôn giữ cơ thể trong tư thế thẳng thắn. Khi nghỉ ngơi, học hành, làm việc, lái xe, bạn nên ngồi ghế có lưng tựa thoải mái (thêm tay dựa càng tốt), sát người vào lưng ghế, để lưng ghế nâng đỡ cơ thể bạn cho thẳng, giúp các khớp xương, bắp thịt lưng và cổ không mỏi.

- Trong công việc hàng ngày, bạn xếp đặt công việc và dụng cụ làm việc hợp lý, thuận tầm tay, vừa tầm mắt, hầu khỏi cong cúi nhiều trong lúc làm việc. Đồng thời, ứng dụng tinh thần “chị ngã em nâng”, sử dụng càng nhiều khớp càng tốt trong lúc làm việc. Chẳng hạn, bưng tách cà phê với cả hai tay, nâng bình cà phê bằng cách đỡ cả trên lẫn dưới (một tay đỡ đáy bình, một tay xách quai xách phía trên), ... Với cách này, lực tác động sẽ lan tỏa, không khớp nào phải làm việc quá sức.

Cũng nhớ, khi nhặt vật gì dưới đất, thay vì cúi lưng, bạn cong hai gối trong lúc giữ lưng cho thẳng. Khi bưng bê vật nặng, bạn đưa sát vào người, từ từ đứng lên, trong lúc vẫn thẳng lưng. Nếu vật quá nặng, cách tốt nhất là nhờ thêm người khác giúp sức.

- Người bị bệnh mòn khớp hông hay khớp gối nên tránh đứng, quì, ngồi chồm hổm (squatting) lâu.

- Xe nặng, bánh mau mòn. Nên xuống cân nếu béo mập.

- Giữ sự cân bằng giữa hoạt động và nghỉ ngơi. Những dịp nghỉ ngắn (10-20 phút) trong ngày giúp các khớp nghỉ ngơi sau những lúc hoạt động.

- Người bị bệnh mòn khớp gối hay khớp hông một bên, có thể dùng gậy chống (cầm bằng tay bên không đau) để nâng đỡ cơ thể trong lúc đi lại, giúp các khớp đau đỡ làm việc trong lúc đi lại.

- Giày thể thao loại tốt, hấp thu bớt các sức tác động (impact-absorbing shoes), giúp giảm sức nặng đè trên các khớp ở chân, có thể khiến bớt đau khi đi lại, và có lẽ cũng làm chậm đà tiến triển của căn bệnh. Khổ nỗi, các cụ ta ít quen đi giày thể thao, thích đi dép cao su, dép Nhật cho nhẹ, thoáng, và chỉ... vài đồng một đôi.

florida80

07-23-2019, 22:14

. Chữa trị bằng thuốc:

Thuốc giúp bớt đau. Những trường hợp đau nhẹ hoặc vừa, ta dùng Tylenol là đủ, rẻ, lại an toàn. Không mang bệnh gan hay thận, ta có thể dùng đến 8 viên Tylenol 500 mg mỗi ngày (2 viên ngày 4 lần). Những thuốc giảm đau chứa chất nha phiến như Tylenol số 2, số 3, Vicodin, ... thường không cần thiết, vì tác dụng không dài. Hơn nữa, dùng liên tục, lâu ngày, thuốc có thể sẽ mất tác dụng và gây nghiện.

Các thuốc chống viêm không chứa chất steroid (non-steroid anti-inflammatory drugs, viết tắt NSAID) như Advil, Nuprin, Motrin, ... làm bớt đau và cứng khớp. Dùng Tylenol không bớt đau, ta có thể dùng đến những thuốc loại này. Cái bất lợi là, dùng lâu ngày, chúng có thể gây khó chịu, lở bao tử, chảy máu đường tiêu hóa, và hại cho thận, ... Dùng những thuốc này, ta nên uống lúc bụng no (đang ăn hoặc sau khi ăn). Thấy khó chịu vùng bụng trên, hoặc đi cầu ra phân đen, bạn nên ngưng thuốc và cho bác sĩ biết ngay. Một thuốc giảm đau khác có tên Ultram, cũng giúp nhiều người bớt đau, nhưng không gây những tác dụng độc hại như các thuốc trên. Tất nhiên, nó có thể gây những tác dụng phụ khác.

Gần đây, một số tài liệu đề cập đến việc dùng chất glucosamine và chất chondroitin để chữa bệnh khớp thoái biến, cho rằng hai chất này có khả năng giúp sửa chữa, tái tạo sụn khớp, và bổ khuyết lượng chất nhờn cần có trong khớp. Chúng tác dụng chậm, ít nhất 4 tuần mới công hiệu, và cũng có thể gây một số tác dụng phụ. Sự an toàn và hiệu quả về lâu về dài của thuốc chưa được biết rõ. Thuốc mua bên ngoài không cần toa, bạn có thể thử, song nên cho bác sĩ biết.

Ngoài các thuốc uống, trong nhiều trường hợp, bác sĩ cũng chích thuốc chứa chất steroid hoặc thuốc Synvisc thẳng vào khớp giúp khớp bớt đau.

4. Giải phẫu:

Giải phẫu dùng cho những trường hợp bệnh quá nặng gây đau nhức liên tục, chữa trị hết mức bằng những phương pháp nội thương song không kết quả. Có nhiều phương pháp giải phẫu khác nhau:

- Thay hẳn một khớp: khớp hông, khớp gối nay có thể thay.

- Gọt bớt xương (osteotomy).

- Mài bớt sụn (chondroplasty, abrasion arthroplasty).

- Đưa ống soi vào khớp, dọn dẹp những chỗ bị hư hoại trong khớp.

Sau cùng, ta cũng đừng quên vai trò của tinh thần trong sự chữa trị bệnh khớp thoái biến. Tinh thần và thể xác tuy hai nhưng là một. Trong điều kiện sức khỏe cho phép, nên thường xuyên vận động, hầu giúp cơ thể khỏe mạnh. Thể xác khỏe khoắn, ta thấy yêu đời, yêu người, đỡ căng thẳng tinh thần, và cảm nhận cái đau ít hơn. Một thể xác khỏe mạnh, một tinh thần lạc quan, một lý tưởng hoặc triết lý sống trong sáng, đấy là những viên thuốc bổ của đời sống. Xin biên toa để bạn dùng hàng ngày.

florida80

07-24-2019, 19:43

Những Mẹo Cực Hay Với Kem Đánh Răng - Theo phunutoday

Không chỉ có tác dụng bảo vệ và làm đẹp hàm răng, kem đánh răng còn có rất nhiều công dụng khác mà có thể bạn chưa biết.

1. Làm sạch quần áo

Kem đánh răng cũng có tác dụng làm sạch vết bẩn trên quần áo như một loại bột giặt.

Kem đánh răng cũng có tác dụng làm sạch vết bẩn trên quần áo như một loại bột giặt. Nếu bạn có một vết bẩn nào đó trên quần áo, hãy dùng kem đánh răng chà lên, sau đó xả lại với nước lạnh là vết bẩn sẽ biến mất.

2. Xóa vết xước trên thủy tinh

Bôi kem đánh răng lên vết xước nhẹ trên bề mặt bình thủy tinh hoặc những vật dụng bằng thủy tinh sẽ giúp mài mòn và làm phẳng vết

3. Làm sạch trang sức bạc

Đối với các loại đồ trang sức bằng bạc dùng lâu bị xỉn màu, bạn chỉ cần dùng một chút kem đánh răng, chà đi chà lại lên trang sức đó và rửa lại với nước sạch là bạc sẽ trắng sáng trở lại.

4. Dùng thay bút xóa

Khi bạn muốn tẩy xóa chữ viết bằng bút mực trên giấy, bạn chỉ cần bôi kem đánh răng phủ nhẹ lên đó và để khô, lại có thể viết lên được bình thường.

5. Tẩy cặn bẩn trên mặt bàn là

Với những chiếc bàn là sử dụng lâu ngày sẽ xuất hiện vết ố hoặc cặn bẩn. Lúc này, bạn hãy dùng kem đánh răng bôi lên mặt bàn là và dùng vải mềm, sạch lau chùi đi là được.

6. Đánh bóng giày

Thay vì dùng xi để đánh bóng giày, bạn có thể thay thế bằng cách chà kem đánh răng lên mặt giày và dùng bàn chải như thường lệ để đánh. Giày sẽ trở nên bóng loáng chẳng kém gì dùng xi.

7. Khử mùi hôi, tanh

Sau khi làm món ăn, trên tay bạn có thể sẽ bám lại mùi thức ăn như mùi cá, hành, tỏi… Lúc này, bạn hãy rửa sạch tay với xà phòng rồi cho kem đánh răng lên thoa đều trên bàn tay, sau đó rửa sạch với nước. Mùi tanh sẽ nhanh chóng biến mất.

8. Dùng dán tường

Nếu dùng kem đánh răng để dán tranh lên tường cùng với keo dính sẽ tránh được mối mọt và sau này lấy xuống cũng dễ dàng hơn.

9. Bạn muốn tấm gương trong phòng tắm không bị mờ?

Trước khi đi tắm, bạn hãy bôi một lớp kem đánh răng lên bề mặt gương rồi lau sạch.

Sau khi tắm, bạn thường không thể chải tóc vì gương trong phòng tắm bị phủ một lớp hơi nước dày đặc? Lần sau, trước khi đi tắm, bạn hãy bôi một lớp kem đánh răng lên bề mặt gương rồi lau sạch. Với động tác đơn giản đó, sau khi tắm xong, bạn sẽ thấy gương vẫn sáng bóng.

10. Giữ cho kính không bị mờ

Đang lái xe, lặn thám hiểm đáy đại dương hay tập thể dục, bạn sẽ cảm thấy khó chịu, thậm chí có thể gặp nguy hiểm khi kính bị mờ. Để tránh tình trạng này, bạn có thể bôi một lớp kem đánh răng lên kính rồi lau lại cho thật sạch.

11. Khử mùi bình sữa
Bình sữa của bé khi sử dụng lâu ngày sẽ có mùi chua của sữa cũ. Bạn hãy dùng bàn chải đánh răng và một ít kem đánh răng chà nhiều lần rồi rửa lại với nước.

12. Làm sạch bàn phím máy tính

Bàn phím máy tính hoặc phím đàn piano sử dụng lâu ngày sẽ bị bám bụi và ố màu. Bạn chỉ cần lấy một ít kem đánh răng cho vào một miếng vải ẩm, mềm để lau chùi, bàn phím sẽ trắng và sạch như mới.

florida80

07-24-2019, 19:44

13. Làm sạch bồn tắm

Tắm bồn là phương pháp giúp giảm stress hiệu quả. Thế nhưng, nếu việc chùi rửa khiến bạn mất hào hứng trong việc sử dụng bồn tắm, hãy thử cách sau: Bạn dùng kem đánh răng và một miếng bọt biển để chà rửa bồn tắm. Không chỉ làm sạch các vết bẩn dễ dàng, kem đánh răng còn có tác dụng khử mùi rất tốt.

14. Gỡ sạch bã kẹo cao su dính trên tóc và quần áo

Kem đánh răng gỡ sạch bã kẹo cao su dính trên tóc và quần áo.

Nhai kẹo cao su và dính chặt trong tóc hoặc chiếc áo len quý báu của bạn? Hãy bôi đầy kem đánh răng lên vết dính và để qua đêm. Kẹo cao su sẽ dần bong ra mà không gây hại.

15. Trị mụn

Hãy thoa một ít kem đánh răng lên nốt mụn và để khô qua đêm. Hôm sau, những nốt mụn sẽ bớt đỏ và sưng tấy.

Hãy thoa một ít kem đánh răng lên nốt mụn và để khô qua đêm. Hôm sau, những nốt mụn sẽ bớt đỏ và sưng tấy.

florida80

07-24-2019, 19:45

Ruột Quá Nhạy Cảm (Irritable Bowel Syndrome) Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

Kể ra, có một cô người yêu nhạy cảm quá cũng khó lòng. Đầu năm, mới lỡ lời một chút, nàng đã ngúng nguẩy, nước mắt như mưa. Đến ngày Valentine, hơi chậm mua quà tình yêu cho nàng, nàng phụng phịu, mặt mũi đăm đăm. Ôi, cuộc đời đau khổ.

Trong vườn lòng mỗi người chúng ta, cũng có một cô nàng. Nàng “Ruột”. Nàng dễ chịu, ta nhờ. Nàng nhạy cảm quá, cuộc đời ta khổ sở: cho nàng ăn chút thức lạ, nàng tiêu chảy, không cho nàng ăn đủ chất bã, nàng bón, rồi nàng kêu rên, làm ta đau.

10-15% người lớn chúng ta lụy vì chứng ruột quá nhạy cảm. Ruột quá nhạy cảm xảy ra nhiều ở người trẻ và người tuổi trung niên (middle-aged). Phụ nữ bị chứng này gấp 2 lần nam giới. Trong các bệnh của đường tiêu hóa, chứng ruột quá nhạy cảm xảy ra nhiều nhất, số người nghỉ làm việc vì nó chỉ sau có cảm, tốn kém hàng năm lên đến 30 tỉ đô-la.

Triệu chứng

Triệu chứng của bệnh rất nhiều, gồm những triệu chứng tiêu hóa và những triệu chứng ngoài đường tiêu hóa. Bệnh gây đau bụng và thay đổi thói quen đi cầu, tiêu chảy hoặc bón.

- Bụng đau, hoặc khó chịu kinh niên:

Người bệnh hay đau quặn vùng bụng dưới, thường phía bên trái. Cơn đau dịu đi sau khi đi cầu hay đánh hơi. Đau cũng có thể xảy ra ở bất cứ vùng nào khác của bụng, khiến dễ lầm với các bệnh khác của đường tiêu hóa. Chẳng hạn, nếu đau ở vùng bụng trên, bác sĩ dễ định sai là bệnh bao tử. Hoặc nếu đau ở vùng túi mật bụng trên bên phải, bác sĩ có thể nghi nhầm người bệnh đau vì có sạn túi mật.

- Tiêu chảy:

Tiêu chảy hay xảy ra vào buổi sáng lúc mới tỉnh giấc, hoặc sau khi ăn sáng. Phân lỏng và như có đàm. Thường, khi đã trả nợ tiêu hóa 3, 4 lần vào mỗi sáng, người bệnh mới cảm thấy dễ chịu và yên tâm làm việc. Cũng có người tiêu chảy lai rai cả ngày. Tiêu chảy hiếm khi xảy ra vào ban đêm.

Có người diễn tả phân không lỏng, nhưng nát, không thành khuôn, hoặc rất dính và mảnh như “cây bút chì” (pencil-like). Người bệnh hay có cảm giác đi cầu không đã, đi chưa hết phân, bụng lúc nào cũng như đầy hơi, phình to. Có vị mót cầu là phải đi ngay, không thể nín nhịn chờ lúc khác thuận tiện hơn. Nhiều người không dám đi đâu, hoặc chỉ rời nhà khi biết chắc có phòng vệ sinh nào gần đấy trên lộ trình.

Tiêu chảy xảy ra lai rai nhiều tuần, nhiều tháng, rồi tự nhiên biến mất. Sau một thời gian dài ngắn khó biết, nó xuất hiện trở lại làm khổ người bệnh.

- Bón:

Nhiều người thay vì tiêu chảy, lại bón, cả tuần đi cầu chỉ 1, 2 lần. Phân cứng quá, hoặc thành những cục nhỏ như phân dê.

Một số vị nuôi cả thỏ lẫn rùa trong… vườn lòng: lúc thỏ chạy, tiêu chảy liên tiếp nhiều tuần lễ, khi rùa bò, bón ơi là bón. Cũng có lúc thỏ và rùa cùng đi nghỉ mát, các vị nhẹ nhõm, thoải mái được một thời gian.

Người mang chứng ruột quá nhạy cảm cũng hay than đầy hơi, nóng ngực (heartburn), khó nuốt, buồn nôn, đau ngực, và những triệu chứng ngoài đường tiêu hóa: đau lưng, yếu mệt, chóng mặt, hồi hộp, đau nhức toàn thân, rối loạn tình dục, đau lúc giao hợp, đi tiểu nhiều lần, khó nín tiểu, …

Người mang chứng ruột quá nhạy cảm đi khám bác sĩ thường hơn, đòi hỏi bác sĩ làm nhiều trắc nghiệm hơn, dùng nhiều thuốc hơn, nghỉ việc nhiều hơn, năng suất làm việc kém hơn, hay vào nhà thương hơn, tiêu tốn nhiều chi phí y tế hơn so với người mang những bệnh khác.

Tuy triệu chứng hoặc liên tục, hoặc cứ tái đi tái lại nhiều tháng năm như vậy, nhưng người bệnh không xuống cân, không nóng sốt, không đi cầu ra máu, về đêm vẫn ngủ ngon, không bị phiền vì các triệu chứng (những điểm quan trọng để phân biệt với các bệnh khác như ung thư ruột già, cường tuyến giáp trạng, …). Triệu chứng hay xảy ra hơn vào những khoảng thời gian người bệnh căng thẳng về tinh thần.

florida80

07-24-2019, 19:46

Người ta cho rằng “nàng Ruột” trong vườn lòng chúng ta, nếu nhạy cảm, lúc hoạt động quá mức, lúc lại ỳ ra không làm việc, là do sự xáo trộn cơ năng vận chuyển (motility disorder) của hệ thống tiêu hóa. Bình thường, hoạt động điều hòa từ trên xuống dưới của hệ tiêu hóa do những co bóp nhịp nhàng, phối hợp của bao tử và các khúc ruột nối liền nhau. Sự xáo trộn cơ năng trong chứng ruột quá nhạy cảm khiến sự co bóp, chuyển động của bao tử và ruột rối loạn. Chuyển động của ruột hoặc giảm đi (gây bón), hoặc tăng lên (gây tiêu chảy). Các nhà “ruột học” nhận thấy nhu động của ruột tăng lên vào những lúc tinh thần ta căng thẳng. Còn tại sao người có chứng ruột quá nhạy cảm hay đau bụng? Có lẽ vì người bệnh có những cảm nhận bất thường với những hoạt động của các cơ quan bên trong cơ thể, trong khi người thường, cũng với những hoạt động của ruột như vậy, không cảm thấy đau.

Định bệnh

Theo tiêu chuẩn định bệnh gọi là “Rome criteria III”, do một nhóm các nhà nghiên cứu đưa ra, một người mang chứng ruột quá nhạy cảm, khi đau hoặc khó chịu bụng, liên tục hoặc tái phát, ít nhất 3 ngày một tháng đã 3 tháng qua, và có thêm 2 hay nhiều hơn các triệu chứng kể sau:

- Đi cầu xong bớt đau, khó chịu bụng.

- Số lần đi cầu bất thường.

- Phân không bình thường: hoặc lỏng, như nước, hoặc cứng quá, thành từng cục nhỏ.

Ruột quá nhạy cảm và một số bệnh khác gây triệu chứng giống nhau. Đi khám bệnh, giúp bác sĩ, bạn kể bệnh rõ ràng, rành mạch, chúng ta khỏi đi sai đường. Bạn kể rõ bạn ăn có ngon miệng, có xuống cân, có nóng sốt, đi cầu ra máu không.

Tùy triệu chứng, thời gian bạn có triệu chứng, và hạn tuổi của bạn, sau khi thăm khám, bác sĩ có thể sẽ cho bạn thử máu, thử phân, chụp phim hoặc soi đường tiêu hóa. Chẳng hạn, với người trên 50 tuổi, vì dễ có ung thư ruột già, nên bác sĩ thường cho soi ruột già để tìm ung thư. Ngược lại, ở người trẻ tuổi, ung thư ruột già rất hiếm, nếu không có những chỉ dấu báo động như thiếu máu, xuống cân, không có người thân trong gia đình bị ung thư ruột già, soi ruột già thường không cần thiết.

florida80

07-24-2019, 19:47

Các thử máu C-reactive protein, IgA antibody to tissue transglutaminase cần làm để tìm một số bệnh đường tiêu hóa khác gây triệu chứng tương tự bệnh ruột quá nhạy cảm. Bệnh cường tuyến giáp trạng (hyperthyroidism) cũng cho những rối loạn tiêu hóa khó phân biệt với chứng ruột quá nhạy cảm. Thử máu, có thể chẩn đoán bệnh cường tuyến giáp trạng dễ dàng.

Với những người bệnh có triệu chứng tiêu chảy thời gian gần đây mới đi du lịch một quốc gia còn đang phát triển, ta cần thử phân để tìm ký sinh trùng. Nhiều bệnh ký sinh trùng (chúng ta hay gọi nôm na là bệnh sán lãi) cho các triệu chứng giống chứng ruột quá nhạy cảm.

Trong chứng ruột quá nhạy cảm, kết quả các thử nghiệm đều bình thường. Chúng ta yên tâm các triệu chứng không phải do một bệnh nguy hiểm nào khác, và có thể tiến hành chữa trị.

Chữa trị

Sự chữa trị chứng ruột quá nhạy cảm cần sự kiên nhẫn và hiểu biết, của cả bác sĩ lẫn người bệnh, để người bệnh khỏi sợ hãi, và không đặt ra những kỳ vọng khó thể đáp ứng. Nếu không, người bệnh, vừa tốn công, vừa tốn của, sẽ tiếp tục đi tìm mãi một Hoa Đà, Biển Thước không bao giờ gặp, với hy vọng sẽ có người chữa khỏi chứng này.

Sự chữa trị nhắm mục đích làm giảm triệu chứng, và bác sĩ nên quan tâm đến sự lo âu của người, tìm hiểu tại sao người bệnh tìm đến chữa trị vào lúc này: triệu chứng nặng hơn (do mới dùng một thuốc nào đó, do thay đổi thực phẩm ăn uống hàng ngày), sợ bị ung thư, người bệnh có thêm vấn đề về tâm thần, vân vân.

Chứng ruột quá nhạy cảm có 3 mức độ: nhẹ (mild), vừa (moderate), và nặng (severe).

Mức độ nhẹ

70% số người bị chứng ruột quá nhạy cảm có triệu chứng nhẹ thôi: các triệu chứng không hay xảy ra, họ vẫn sinh hoạt như thường mỗi ngày, với tinh thần bình thường, lành mạnh. Nhiều người cũng chẳng đi khám bác sĩ.

Sau khi định bệnh đã rõ rệt, người bệnh được trấn an là chứng ruột quá nhạy cảm không đưa đến ung thư hay các bệnh nguy hiểm khác. Và bác sĩ giải thích: chứng này, như đa số các trường hợp nhức đầu, tuy lành, nhưng là chứng kinh niên, và với trình độ y học hiện tại của nhân loại, chưa có phương cách chữa khỏi. Dẫu vậy, sự chữa trị sẽ giúp các triệu chứng thuyên giảm. Người bệnh được khuyên đừng nên quá bận tâm, và coi các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, táo bón, đi phân không bình thường, … của mình như… pha, đừng để chúng ám ảnh nhiều, ảnh hưởng đến công việc và hạnh phúc hàng ngày.

florida80

07-24-2019, 19:48

Có sự tương quan mật thiết giữa những căng thẳng tinh thần với sự xuất hiện, cũng như mức độ nặng nhẹ của các triệu chứng. Bạn nên ngủ đủ, 7-8 tiếng mỗi đêm, đúng giờ giấc. Những hoạt động làm giảm căng thẳng tinh thần, như thể thao, các thú vui lành mạnh, hoặc thường xuyên vận động, cũng giúp vào sự chữa trị rất nhiều. Đi bộ khoảng 20, 30 phút, 3-4 lần mỗi tuần là vận động nhẹ nhàng và tối thiểu nhất ai cũng có thể làm.

Đồng thời, với những phương cách sau, nhiều người có chứng ruột quá nhạy cảm nhẹ không cần đến những chữa trị tốn kém:

- Bạn chú ý tới thói quen ăn uống mỗi ngày, để ý xem thói quen hay thực phẩm nào khiến triệu chứng của bạn tăng thêm. Nên ăn uống đúng giờ giấc. Nếu bụng hay đầy hơi, bạn thử tránh ăn đậu, hành, cà rốt, chuối, mận, cần (celery), nho, apricots, mận (prunes), brussels sprouts, wheat germ, pretzels, và bagels, những thực phẩm dễ gây đầy hơi.

- Thực hiện câu: “Ăn để sống, chứ không sống để ăn”. Không nên ăn uống quá độ. Cũng đừng ăn uống vội vàng. Vì, những cơn tiêu chảy do sự chuyển động quá nhanh của ruột. Theo một phản xạ gọi là “gastro-colic reflex” (phản xạ bao tử-ruột già), ruột chuyển động nhanh khi có nhiều thức ăn vào bao tử, bao tử phình to. Phản xạ càng mạnh nếu thực phẩm ăn vào càng bề thế, nhiều năng lượng, đầy mỡ màng. Thế nên, vào những lúc tinh thần căng thẳng, bạn ăn bớt những chất mỡ màng, ăn ít một, ăn làm nhiều bữa, có khi lại hay.

Cảm giác giục giã, phải đi tiêu ngay, nếu không thì… cũng hay xảy ra sau một bữa ăn linh đình. Nếu bạn không muốn phải tạt vào đâu đó để giải quyết gấp bầu tâm sự, bạn đừng ra khỏi nhà ngay sau bữa nhậu no say với bạn bè.

- Nếu bạn hay bị bón, bạn nên uống nhiều nước và thêm chất bã (fiber) vào thực phẩm. Các nhà chuyên môn nhận thấy trong thức ăn hàng ngày của những người bị chứng ruột quá nhạy cảm gây bón, thường không đủ chất bã. Chất bã có trong các loại rau, trái cây, bran, ngũ cốc nguyên hạt (whole grains), đậu (beans). Thực phẩm có chất bã có thể làm đầy hơi, nên khi mới dùng, bạn nên dùng từ từ, tăng dần lên. Nếu táo bón không bớt, bạn dùng thêm các loại thuốc cung cấp chất bã như Metamucil, Konsyl. Nhớ đừng trốn làm bổn phận với “cô nàng Ruột” của bạn. Mỗi ngày, bạn nên chọn một lúc nào đó, dành đủ thì giờ để đi cầu.

- Ngược lại, nếu bạn hay tiêu chảy, ngoài những thức ăn mỡ màng, bạn cũng nên tránh những chất có thể kích thích ruột như thuốc lá, rượu, cà-phê, thức ăn nhiều gia vị (spicy foods). Đừng uống nhiều nước trái cây (fruit juice), hoặc ăn rau trái sống (raw fruits or vegetables). Bạn nên bớt dùng những thực phẩm có sữa (dairy products). Sữa cũng có thể gây đau bụng, đầy hơi và tiêu chảy, nhất là nếu bạn có thêm bệnh thiếu chất lactase trong ruột (lactase deficiency), một chất cần thiết để tiêu hóa chất lactose trong sữa. Bạn cũng nên thử tránh những chất ngọt giả đường (dietetic sweeteners), chẳng hạn như chất sorbitol hoặc mannitol, thường có trong kẹo, chewing-gum, các thực phẩm không có đường (sugar-free) dùng cho những người muốn xuống cân, vì những chất này dễ gây tiêu chảy. Tuy nhiên, mỗi người một ý, mỗi bộ tiêu hóa cũng… mỗi ý. Dựa vào kinh nghiệm sau nhiều lần thử thách, bạn có thể chọn dùng những thực phẩm nào bạn thấy thích hợp nhất với cô nàng ruột khó tính của bạn.

florida80

07-24-2019, 19:48

Mức độ vừa

25% số người bị chứng ruột quá nhạy cảm có triệu chứng xảy ra thường hơn và nặng hơn trường hợp nhẹ kể trên, ảnh hưởng đến công việc hàng ngày của họ.

Ngoài những phương cách vừa bàn, những trường hợp bệnh ở mức độ vừa nên dùng thêm thuốc để kiểm soát các triệu chứng. Lúc đau bụng hoặc đầy hơi, các thuốc có tác dụng chống co thắt (antispasmodic) như Donnatal, Levsin, Bentyl, … có thể giúp ta bớt đau bụng, đầy hơi. Khi tiêu chảy, các thuốc như Imodium (mua được bên ngoài không cần toa), Lomotil, … làm bớt tiêu chảy. Những lúc bón, lại cần nhờ đến các thuốc như Metamucil, Konsyl, Citrucel, … (mua không cần toa bác sĩ); nếu bón nặng quá, ta thử thuốc mới (và rất đắt) Amitiza.

Đồng thời, người có chứng ruột quá nhạy cảm mức độ vừa được khuyên nên giữ một quyển “nhật ký”, theo dõi những lúc buồn vui của cô nàng ruột, xem lúc nào cô hay đau, lúc nào cô hay bón, lúc nào cô thích tiêu chảy, để còn liệu định, sửa đổi thực phẩm, cuộc sống hàng ngày cho vừa lòng cô. Triệu chứng hay xảy ra lúc ta lo âu, buồn phiền ư? Vậy hãy “quẳng gánh lo đi mà vui sống”, tập những kỹ thuật giúp ta quên bớt đời sống căng thẳng hàng ngày (relaxation techniques).

Mức độ nặng

Khoảng 5% số người mang chứng ruột quá nhạy cảm bị nặng quá: chẳng làm ăn gì, đi khám bác sĩ luôn, lúc nào cũng bị ám ảnh bởi các triệu chứng tiêu hóa của mình. Nhiều người có thêm các bệnh tâm thần, như bệnh buồn sầu (depression).

Ngoài những phương cách chữa trị kể trên trong phần mức độ nhẹ và mức độ vừa, người ở mức độ nặng thường cần được chữa thêm với các thuốc chống buồn sầu (antidepressants), như các thuốc Elavil, Pamelor, Imipramine, Desipramine, … Có vị cần đến bác sĩ tâm thần, hoặc các trung tâm chuyên trị đau (pain treatment center) để xoa dịu các triệu chứng.

Trong nhờ, đục chịu. Ruột ta dễ thương, ta nhờ, ruột ta nhạy cảm quá, ta đành chịu. Với những hiểu biết về chứng ruột quá nhạy cảm, tùy trường hợp bệnh nhẹ, vừa, hay nặng, với chút thay đổi trong cách sống, và dùng thuốc khi cần, nhiều người chúng ta có chứng ruột quá nhạy cảm vẫn vui sống.

Bs Nguyễn Văn Đức

florida80

07-24-2019, 19:50

CHỌN GIẦY

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

A, ngày dần dài ra, lại mới đổi giờ, đi làm về còn sớm sủa, ta có cảm tưởng như cuộc đời dài hơn, dễ thương lạ. Mùa xuân đã như ở đâu đây, tiếng chim líu lo văng vẳng, khiến ta chỉ muốn khoác áo, đi giầy, bước ra đường, ngửa mặt nhìn những lọn mây lờ lững, hít đầy hai buồng phổi bầu không khí bao quanh, lòng reo vui: “Ôi đời tự do!".
Đôi bàn chân giúp ta kiếm cơm, còn đưa ta đi đây đó, vui hưởng cuộc sống dân chủ, nên vô cùng trân quý. Tiếc thay, chúng thường không được đối xử tương xứng. Ở nhà, ta xỏ chúng vào những đôi dép lẹp kẹp, lỏng lẻo, trơn trượt. Ra đường, ta bắt chúng ép mình trong những đôi giầy mỏ chuột nhọn hoắt, gót hươu cao nhòng, với ta trông láng, đẹp, sang, song với chúng thì chật hẹp, khổ sở. Thường chúng dễ chịu, không nói năng chi. Nhưng lâu ngày chầy tháng, khi ta đến một tuổi nào đó, nhất lại có tiểu đường, chúng sẽ tổn thương, than van, lúc ấy có khi đã muộn. Ta nên đối xử với đôi bàn chân ta sao cho phải đạo.
Giầy để bảo vệ đôi bàn chân khi ta đi đứng. Rất nhiều trường hợp chân đau, chưa bây giờ biết đâu sau này, do chọn giầy không đúng.
Chọn mua giầy, nên đi vào buổi chiều, vì buổi chiều chân và bàn chân thường phồng to hơn, giầy mua buổi sáng vừa vặn, chiều đâm chật.
Cẩn thận, trước khi đi mua giầy, ta lấy một tờ giấy trắng và bút chì, rồi ngồi đặt bàn chân lên tờ giấy trắng, dùng bút chì vẽ quanh bàn chân trên tờ giấy. Kích thước thực sự của bàn chân ta hiện trên tờ giấy trắng. Ta gấp, bỏ ngay tờ giấy vào túi hay ví kẻo quên. Chỉ nhẩm nhớ số giầy vẫn hay đi không đủ, vì theo kinh nghiệm, tuy cùng số, song giầy do các hãng khác nhau chế tạo vẫn dài ngắn, rộng hẹp khác nhau.
Đi trong “mall” đến tiệm bán giầy vào ngày Chủ Nhật, tò mò nhìn chân kẻ qua người lại tấp nập, thực hoa cả mắt, họ mang hàng trăm thứ giầy đủ kiểu, đàn ông đàn bà người lớn trẻ con đủ màu sắc. Không thấy ai đi chân đất cả. Hay chỉ cần nhìn chân người qua lại, lẩm bẩm tính đếm loại giầy họ mang, ta có thể đoán biết được đất nước nào giầu mạnh?
À, tiệm giầy kia rồi. Lẫn trong đám đông người trong tiệm, bạn ngắm nghía những đôi giầy nhắm mua. Nào giầy đi lại làm việc hàng ngày (walking shoes), giầy chạy bộ (running shoes), giầy leo núi (hiking shoes), rồi những đôi giầy da trông láng bóng, đẹp, sang để dự dạ hội, để nhảy đầm (stylish shoes), ... Tất nhiên, tùy loại giầy nào đang cần ta mua. Nhưng nói chung, so với giầy dạ hội, rất nhiều đôi đế mỏng, lòng hẹp chật chội, gò bó, giầy đi lại làm việc hàng ngày, giầy chạy bộ, leo núi, tuy trông ô dề hơn, song thường tốt, hợp với chân ta hơn. Chúng có đế cao su dày, và thường mang một miếng lót bên trong. Đế cao su bám đất, giúp ta ít té ngã, còn hấp thu các lực cơ thể ta đặt lên chúng, khiến các lực này không dội ngược lên lại hại cho các khớp. (Bạn biết đấy, bánh xe hơi toàn bằng cao su cả). Bạn để ý, sẽ thấy dưới đế có cấu trúc với những đường rãnh vân vi giúp giầy thêm bám đất (bạn chắc lưỡi khen thầm: “Thế này thì còn lâu mới trượt. Hay thật!”). Miếng lót trong giầy khiến giầy đi êm, và cũng phụ với đế hấp thu các lực. Trường hợp chân hay lưng bạn có vấn đề, cần để trong giầy các miếng lót đặc biệt hơn, lòng giầy sâu, rộng, dễ nới dãn, nên sẵn sàng đón nhận miếng lót bạn đặt vào. Phía đầu mũi giầy cũng hay dát cao su, phòng lúc chân ta vô ý đá vào đâu, không bị chấn động nhiều. Chưa kể nhiều đôi có cái quai phía sau rất tiện, lúc xỏ chân vào giầy, chân chưa vào lọt, khỏi cần đi kiếm cái đót giầy chi cho mất công, cứ nắm kéo cái quai phía sau, cổ giầy rộng ra, chân đút vào lọt.
Ngược lại, các giầy da dạ hội, nhất là giầy phụ nữ, thường gọn, nhỏ trông xinh xắn, song lòng hẹp, đáy không có miếng lót nên cứng, đế bằng gỗ hoặc cao su mỏng tanh (để nhảy đầm cho lả lướt?), đầu mũi cũng không bọc cao su (bạn có thể lý luận, giầy kiểu để nhảy đầm ai lại bọc cao su phía trước, trông xấu bỏ xừ!). Giá ta có muốn để vào trong giầy một miếng lót cho êm chân cũng không có chỗ. Lật ngửa giầy lên, nhiều đôi phía trước trơn bóng, chỉ gót đằng sau đính tí cao su có chút vân vi làm vì. Những lúc trời mưa, giầy đế gỗ, da mỏng dễ trượt, còn thấm nước ướt cả tất bên trong, và chỉ vài lần là ôi thôi, tiêu đôi giầy kiểu đắt tiền (trong khi giầy đế cao su dày tha hồ “Trời mưa thì mặc Trời mưa”).
Vì thế, bạn thấy, nhiều người Mỹ đi nhà thờ, họ cũng mang giầy thể thao, tuy trông không thanh lịch cho lắm, song vững vàng, nhanh nhẹn.
Nào, bạn đặt đôi giầy bạn nhắm mua trên tờ giấy có vẽ hình bàn chân bạn, xem nó ra sao. Nó cần trông chắc chắn, lớn hơn hình vẽ trên giấy, và bề ngang chỗ rộng nhất của nó phải đúng vào chỗ bề ngang to nhất của chân bạn vẽ trên giấy.

florida80

07-24-2019, 19:51

Ngắm nghía và so giầy trên giấy thấy tạm được, bây giờ bạn xỏ đôi giầy hẳn vào hai bàn chân, đi đi lại lại xem có thoải mái không. Nếu chân bạn có vấn đề cần mang miếng lót trong giầy, khi thử giầy, bạn nhớ bỏ cả miếng lót vào lòng đôi giầy nhắm mua, xem nó có vui lòng chứa miếng lót bạn cần mang. Phía trước giầy phải dài và rộng đủ, mũi giầy cách các đầu ngón chân một khoảng nhỏ, cho phép các ngón chân bạn có chỗ ngoe nguẩy. Đế giầy nên bằng cao su chắc dày, bẻ tay không bị gập nhiều, đủ sức chống đỡ đôi chân bạn. Đế mềm, gập nhiều khi đi lại, không tốt cho các khớp bàn chân phía trước của bạn.
Nên tránh những đôi giầy mõm nhọn chèn các đầu ngón chân, ép chúng vào nhau. Nhiều đôi đóng theo kiểu mới bây giờ có đầu phía trước ngang bè bè, trông chưa quen mắt thấy hơi kỳ kỳ, nhưng tốt đấy, các đầu ngón chân có chỗ rộng rãi để “nằm” thoải mái, đứa nọ khỏi chồm lên đứa kia. Cũng nên tránh những đôi giầy gót cao khiến chân bạn kiễng lên. Mang chúng làm việc suốt ngày rất hại, vì chân bạn phải chịu nhiều lực đặt không đúng. Lắm cô, nhiều bà đi giầy gót cao quá, trông lênh khênh đến khổ sở, lỡ lại dẵm nhằm vỏ chuối...
A, bạn đi đôi giầy đó trông được đấy. Mặt bạn hớn hở, mắt bạn long lanh, bước chân nhanh nhẹn. Khác với mấy đôi trước bạn thử, chân bạn ngập ngừng như có chỗ không ổn, mặt bạn đăm chiêu. Bạn chọn chúng đi. Có giầy mới, về nhà bạn vất đi những đôi giầy lưu cữu nhiều năm, trông ọp ẹp, đế mòn vẹt, dùng tay bẻ, chúng thảm hại gập người làm đôi. Tiếc chúng làm gì, chúng sẽ làm hư chân bạn. Giầy đi nhiều, 6 tháng 1 năm ta nên thay; nhiều đôi trông chưa mòn lắm, song chúng đã mất sức hấp thu những lực đặt lên chúng, chẳng còn tốt nữa. Đôi bàn chân ta rất quí.
Mừng bạn có đôi giầy mới vừa chân, ưng ý. Đời nhiều trái khoáy bạn nhỉ, những đôi giầy để đi lại làm việc hàng ngày (walking shoes), để chạy (running shoes), leo núi (hiking shoes), thường rất hợp với chân ta, lại rẻ, đại hạ giá (“on sale”) hoài, so với giầy kiểu, sang, nhiều đôi đắt đến vài trăm, song không chắc tốt bằng. (Đi giầy sang, mắc tiền, ta không thoải mái, bước chân e dè, một phần vì sợ giầy chạm đây, va kia, trầy xước, xót cả ruột. Gặp trời mưa to nước ngập xâm xấp, chỉ muốn xách giầy lội nước cho xong! May thay, nhiều giầy kiểu bây giờ thấy có tiến bộ, cũng chế theo mẫu mực cân xứng của giầy đi thường ngày, phần trước cũng bè ngang, rộng rãi, cũng đế cao su dày, cao su bọc cả đầu mũi). Ở đây, nhiều của rẻ (vì đang... “on sale”) đâu có ôi, còn tốt hơn của mắc tiền là đằng khác!
Hôm nay trời mát mẻ dễ chịu, ta hãy khoác áo, đi đôi giầy... mới, bước ra đường, ngửa mặt nhìn những lọn mây lờ lững an bình, tai lắng nghe tiếng chim đâu đây văng vẳng, hít đầy hai buồng phổi làn không khí tươi mát, lòng rộn rã, miệng nghêu ngao, bài hát gì cũng được, ngợi ca đời dân chủ tự do.

florida80

07-24-2019, 19:53

florida80

07-24-2019, 19:54

Ai dễ bị bệnh khớp thoái biến?

Nhiều yếu tố đưa ta đến với bệnh khớp thoái biến:

- Tuổi tác: yếu tố quan trọng nhất. Càng cao tuổi, các khớp ta càng dễ hao mòn.

- Phái tính: phụ nữ dễ mang bệnh hơn đàn ông. (Phải chăng, so ra, nữ giới vẫn phải làm việc nhiều hơn nam giới, việc sở, việc nhà?).

- Chấn thương: những khớp trước từng bị chấn thương hoặc sử dụng nhiều quá dễ mang bệnh. Chẳng hạn, người vũ ballet hay có bệnh ở khớp cổ chân. Ngược lại, các võ sĩ boxing hay mang bệnh ở khớp nối bàn tay và ngón tay. Người làm những nghề nghiệp cần quì gối dễ mang bệnh ở khớp gối.

- Nặng cân: xe nặng, bánh tất mau mòn. Người nặng, khớp mau hư, nhất là khớp gối.

- Bệnh bẩm sinh: khiến khớp bất thường ngay từ lúc mới sanh.

- Bệnh nội tiết: tiểu đường, suy tuyến giáp trạng, ...

Định bệnh

Ta đã biết, trong khớp có sụn khớp (articular cartilage), bao bọc các đầu xương như một lớp đệm, giúp các đầu xương nhẹ nhàng trượt lên nhau khi khớp chuyển động. Bệnh khớp thoái biến gây do sự mòn lở của sụn khớp. Khi sụn mòn hoặc lở vỡ, các đầu xương không còn uyển chuyển trượt lên nhau, nên gây đau nhức, cứng khớp, ...

Tuy vậy, rất nhiều trường hợp bệnh không gây đau gì cả. Có người chẳng bao giờ đau, tình cờ chụp phim, phim chụp cho thấy khớp đã mòn.

Đau khớp, nếu xảy ra, trong giai đoạn đầu, thường là cái đau âm ỉ, cảm thấy sâu trong khớp bệnh: khớp lưng, hoặc khớp hông, khớp gối, khớp ngón tay, ... Người bệnh thấy đau nhiều hơn khi đi lại, sử dụng khớp, và bớt đau lúc nghỉ ngơi. Khi bệnh tiến triển đến giai đoạn nặng hơn, cái đau thành liên tục, làm khổ cả vào ban đêm.

“Công chúa đứt tay, ăn mày đổ ruột”. Mỗi người chúng ta cảm nhận cái đau một khác. Cùng một mức độ bệnh lý của khớp, phụ nữ than đau nhiều hơn đàn ông, người hưởng trợ cấp than đau nhiều hơn người đi làm, và người ly dị than nhiều hơn người có gia đình hạnh phúc. Người ta cho rằng trong bệnh khớp thoái biến, như chứng đau lưng, như nhiều bệnh khác, những yếu tố tâm lý và xã hội có ảnh hưởng quan trọng, khiến người bệnh cảm thấy đau nhiều hay ít.

Triệu chứng quan trọng khác là cứng khớp (stiffness). Khớp thường cứng vào buổi sáng mới ngủ dậy hoặc sau lúc nghỉ ngơi một thời gian ngắn trong ngày. Cứng khớp không kéo dài lâu, chỉ khoảng 20 phút.

Đến giai đoạn nặng, khớp mất hình dạng bình thường, méo mó, to lên, và không còn gập, duỗi được hết mức. Có khi, đang đi, khớp khựng lại. Khớp sờ thấy đau, hoặc sưng và hơi nóng. Khi khớp chuyển động, sờ như thấy các đầu xương trong khớp chạm vào nhau, kêu “lục cục lạc cạc”.

Sự định bệnh dựa vào bệnh sử (triệu chứng do người bệnh kể), sự thăm khám, và phim chụp. Phim chụp cho thấy hai đầu xương trong khớp sát vào nhau ở chỗ sụn bị mòn, có khi thấy những chồi xương mọc ra bất thường. Khi sụn khớp mòn nhiều, trên phim, khớp lệch lạc thấy rõ (subluxation), mất hình dạng bình thường.

Điểm đáng chú ý là triệu chứng và mức độ tàn tật do bệnh gây nên, nặng hay nhẹ, thường không ăn khớp với phim chụp. Nếu đem 100 người trên 40 tuổi ra chụp phim, theo phim chụp, 90 người sẽ có những thay đổi bất thường ở các khớp nâng đỡ sức nặng cơ thể (lưng dưới, hông, gối, ...), tuy vậy, chỉ 30 người có triệu chứng đau nhức. Đau dữ hay ít, như đã bàn, còn tùy thuộc nhiều yếu tố, đặc biệt những yếu tố tâm lý và xã hội.

florida80

07-24-2019, 19:55

florida80

07-24-2019, 19:55

3. Tránh bắt khớp bệnh làm việc quá sức:

- Luôn giữ cơ thể trong tư thế thẳng thắn. Khi nghỉ ngơi, học hành, làm việc, lái xe, bạn nên ngồi ghế có lưng tựa thoải mái (thêm tay dựa càng tốt), sát người vào lưng ghế, để lưng ghế nâng đỡ cơ thể bạn cho thẳng, giúp các khớp xương, bắp thịt lưng và cổ không mỏi.

- Trong công việc hàng ngày, bạn xếp đặt công việc và dụng cụ làm việc hợp lý, thuận tầm tay, vừa tầm mắt, hầu khỏi cong cúi nhiều trong lúc làm việc. Đồng thời, ứng dụng tinh thần “chị ngã em nâng”, sử dụng càng nhiều khớp càng tốt trong lúc làm việc. Chẳng hạn, bưng tách cà phê với cả hai tay, nâng bình cà phê bằng cách đỡ cả trên lẫn dưới (một tay đỡ đáy bình, một tay xách quai xách phía trên), ... Với cách này, lực tác động sẽ lan tỏa, không khớp nào phải làm việc quá sức.

Cũng nhớ, khi nhặt vật gì dưới đất, thay vì cúi lưng, bạn cong hai gối trong lúc giữ lưng cho thẳng. Khi bưng bê vật nặng, bạn đưa sát vào người, từ từ đứng lên, trong lúc vẫn thẳng lưng. Nếu vật quá nặng, cách tốt nhất là nhờ thêm người khác giúp sức.

- Người bị bệnh mòn khớp hông hay khớp gối nên tránh đứng, quì, ngồi chồm hổm (squatting) lâu.

- Xe nặng, bánh mau mòn. Nên xuống cân nếu béo mập.

- Giữ sự cân bằng giữa hoạt động và nghỉ ngơi. Những dịp nghỉ ngắn (10-20 phút) trong ngày giúp các khớp nghỉ ngơi sau những lúc hoạt động.

- Người bị bệnh mòn khớp gối hay khớp hông một bên, có thể dùng gậy chống (cầm bằng tay bên không đau) để nâng đỡ cơ thể trong lúc đi lại, giúp các khớp đau đỡ làm việc trong lúc đi lại.

- Giày thể thao loại tốt, hấp thu bớt các sức tác động (impact-absorbing shoes), giúp giảm sức nặng đè trên các khớp ở chân, có thể khiến bớt đau khi đi lại, và có lẽ cũng làm chậm đà tiến triển của căn bệnh. Khổ nỗi, các cụ ta ít quen đi giày thể thao, thích đi dép cao su, dép Nhật cho nhẹ, thoáng, và chỉ... vài đồng một đôi.

3. Chữa trị bằng thuốc:

Thuốc giúp bớt đau. Những trường hợp đau nhẹ hoặc vừa, ta dùng Tylenol là đủ, rẻ, lại an toàn. Không mang bệnh gan hay thận, ta có thể dùng đến 8 viên Tylenol 500 mg mỗi ngày (2 viên ngày 4 lần). Những thuốc giảm đau chứa chất nha phiến như Tylenol số 2, số 3, Vicodin, ... thường không cần thiết, vì tác dụng không dài. Hơn nữa, dùng liên tục, lâu ngày, thuốc có thể sẽ mất tác dụng và gây nghiện.

Các thuốc chống viêm không chứa chất steroid (non-steroid anti-inflammatory drugs, viết tắt NSAID) như Advil, Nuprin, Motrin, ... làm bớt đau và cứng khớp. Dùng Tylenol không bớt đau, ta có thể dùng đến những thuốc loại này. Cái bất lợi là, dùng lâu ngày, chúng có thể gây khó chịu, lở bao tử, chảy máu đường tiêu hóa, và hại cho thận, ... Dùng những thuốc này, ta nên uống lúc bụng no (đang ăn hoặc sau khi ăn). Thấy khó chịu vùng bụng trên, hoặc đi cầu ra phân đen, bạn nên ngưng thuốc và cho bác sĩ biết ngay. Một thuốc giảm đau khác có tên Ultram, cũng giúp nhiều người bớt đau, nhưng không gây những tác dụng độc hại như các thuốc trên. Tất nhiên, nó có thể gây những tác dụng phụ khác.

florida80

07-24-2019, 19:58

BỆNH MẤT NGỦ KINH NIÊN

BS. THÁI MINH TRUNG

Kỳ này, mời quí độc giả đọc bài viết hay của Bác sĩ Thái Minh Trung, chuyên khoa Tâm Thần, về một vấn đề rất thường xảy ra.

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

Bịnh mất ngủ có phổ biến hay không?

Bịnh mất ngủ xảy ra rất thường xuyên ở mọi lứa tuổi. Những thống kê cho ta biết rằng có khoảng 1/3 chúng ta có triệu chứng giấc ngủ bị xáo trộn. Khoảng chừng 9% tới 15% người than phiền có triệu chứng buồn ngủ và mệt mỏi trong ngày vì thiếu ngủ.

Thống kê bịnh nhân đi khám bác sĩ gia đình cho thấy rằng có tới 50% bịnh nhân bị mất ngủ vì nhiều lý do khác nhau. Tuy nhiên số bịnh nhân khai bịnh mất ngủ là nguyên nhân chính chỉ có chừng 1%. Như thế người bịnh mất ngủ thì nhiều nhưng được trị liệu đúng mức thì hiếm hoi. Sở dĩ như thế là vì người ta coi thường triệu chứng mất ngủ và hiểu sai lầm rằng mất ngủ là chuyện bình thường ở xã hội hiện đại. Người ta không hiểu rằng mất ngủ kinh niên sẽ là nguyên nhân dẫn đến nhiều bịnh khác sau này.

Thường gặp ở những lứa tuổi nào?

Nguyên do mất (thiếu) ngủ ở trẻ vị thành niên là do học hành căng thẳng, thức khuya vào mạng Internet để “chat” với bạn bè hoặc do lạm dụng xì ke ma túy hay rượu chè. Mất ngủ ở tuổi trung niên do căng thẳng trong sở làm, buồn phiền chuyện gia đình hay do bịnh tật và thuốc men gây ra. Phụ nữ ở thời kỳ mãn kinh thường hay mất ngủ. Cũng có người bị mất ngủ vào lúc trước khi có kinh, những người đó thường hay bị chứng Pre-menstrual Dysphoric disorder (cau có trước khi có kinh do xáo trộn estrogen). Mất ngủ ở người cao niên thường do cấu trúc giấc ngủ bị tuổi già thay đổi, bị đau nhức, bị trầm cảm và bị bịnh lẫn Alzheimer.

Phân loại bịnh mất ngủ như thế nào?

Bịnh mất ngủ được phân loại ra 3 nhóm: mất ngủ ngắn hạn (transient insomnia) xảy ra vài đêm trong tuần và sau đó bịnh nhân ngủ lại bình thường, mất ngủ từng chập (intermittent insomnia) cũng như mất ngủ ngắn hạn nhưng xảy ra từng hồi, và mất ngủ kinh niên (chronic insomnia) là triệu chứng mất ngủ xảy ra hầu như hàng đêm và kéo dài hơn một tháng.

Bịnh mất ngủ còn được phân loại thành bịnh mất ngủ chính (primary insomnia) và bịnh mất ngủ phụ (secondary insomnia) cũng được gọi là bịnh mất ngủ do bịnh khác gây ra.

Ngoài ra còn có những phân loại dựa trên thời gian mà triệu chứng mất ngủ xảy ra: mất ngủ đầu đêm (early insomnia), bịnh nhân không dỗ giấc ngủ được sau hơn 30 phút; mất ngủ giữa đêm (middle insomnia): bịnh nhân không giữ được giấc ngủ, ngủ không sâu, thường hay thức giấc nhiều chập trong đêm; mất ngủ trễ (late insomnia): bịnh nhân thức rất sớm và không ngủ trở lại được.

Hiện nay, các khoa học gia không dựa trên tổng số giờ ngủ để chẩn bịnh mất ngủ. Thí dụ như có người nào đó ngủ một đêm chỉ cần 4 tới 5 tiếng mà thức dậy cảm thấy đã ngủ đủ, nguyên ngày không mệt thì không mắc phải bịnh mất ngủ.

Cấu trúc của giấc ngủ như thế nào?

Muốn hiểu tại sao bịnh mất ngủ có tầm quan trọng ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, ta thử tìm hiểu cấu trúc của giấc ngủ (sleep architecture).

Giấc ngủ được chia làm 2 phần chính là giấc ngủ REM và giấc ngủ non-REM. REM viết tắt cho “Rapid Eyes Movements”. Giấc ngủ REM thường xảy ra khi ta mơ, lúc đó mắt người ngủ đảo qua đảo lại như thể họ đang theo dõi một diễn biến xảy ra trước mặt. Khi ta di vào giấc ngủ REM thì các bắp thịt tay chân bị tê liệt không nhúc nhích được. Sở dĩ thiên nhiên cấu tạo não bộ ta như thế là để bảo vệ giấc ngủ, không cho ta cử động khi nằm mơ thấy những cảnh bạo động. Hầu hết những giấc mơ và ác mộng xảy ra vào giai đoạn REM này. Giấc mơ giúp ta giải tỏa những căng thẳng tình cảm, cảm thấy thoải mái khi tỉnh ngủ. Khi ta mất ngủ kinh niên thì những ứ đọng của tình cảm căng thẳng sẽ dễ tạo ra những bịnh tâm thần như lo âu quá độ (generalized anxiety disorder) hay trầm cảm (major depression).

florida80

07-24-2019, 20:00

Giấc ngủ non-REM thì được chia làm 4 giai đoạn (stage). Giai đoạn 1 và 2 là giấc ngủ nông cạn không tạo được sự sảng khoái, đây là giai đoạn ta mới ngủ, tuy mắt nhắm nhưng ta còn nghe biết hoàn cảnh chung quanh. Khi đi vào giai đoạn 3 và 4 thì ta ngủ say hơn, nếu có ai gọi ta thức dậy vào giai đoạn này thì phải đợi một thời gian ta mới thức tỉnh hoàn toàn. Giai đoạn 3 và 4 hết sức cần thiết cho cơ thể tái tạo năng lực và điều hòa các chất nội tiết (hormones) trong cơ thể ta.

Cấu trúc bình thường của giấc ngủ là người ngủ từ từ đi vào giai đoạn 1 đến 4 của non-REM và sau đó kèm theo REM. Mỗi chu kỳ như vậy xảy ra độ 90 đến 110 phút và lập đi lập lại 4 đến 6 lần mỗi đêm. Khi gần sáng thì giấc ngủ non-REM giảm và REM tăng lên để chuẩn bị cho cơ thể hoạt động trong một ngày mới. Những gì làm xáo trộn chu kỳ giấc ngủ có thể gây ra bịnh mất ngủ.

Những xáo trộn của cấu trúc giấc ngủ

Trẻ vị thành niên mới lớn do kích thích tố mất quân bình thường hay có triệu chứng “ma đè”. Người ngủ nằm mơ thấy ác mộng, lúc thức dậy người không cựa quậy được nên rất sợ hãi tưởng như có ai đè nặng lên thân mình. Thật ra lúc đó các bắp thịt bị tê liệt do giấc ngủ REM tạo ra. Khi thức giấc quá nhanh thì bắp thịt chưa trở lại bình thường nên ta tưởng như có ma đè. Ngược lại, ở một số bịnh tâm thần lo âu (anxiety disorders) thì sự tê liệt đó đôi khi không xảy ra lúc bịnh nhân có ác mộng. Nhiều bịnh nhân trong lúc có ác mộng quơ tay đánh hay đạp người ngủ chung với mình. Một số người khác thì có mộng du. Mặc dù đang ngủ nhưng họ đi đứng, ăn uống như người đang thức. Những hành động đó họ hoàn toàn không nhớ khi tỉnh dậy. Trường hợp “ma đè” đa số tự nó hết, những trường hợp còn lại cần phải được chữa trị.

Sau đây là những yếu tố làm xáo trộn cấu trúc giấc ngủ. Nói về phần tinh thần thì lo âu là thủ phạm chính gây ra bịnh mất ngủ. Lo âu là danh từ chung dùng chỉ tất cả những buồn phiền, hờn giận, ham muốn, nhớ nhung, tiếc rẻ, ... mà người mất ngủ ôn lại trong đầu, chớ không chỉ hạn chế ở tình cảm lo lắng. Những hóa chất như caffeine (trà, nước ngọt, cà phê), nicotine (hút thuốc vào đêm), rượu, thuốc uống trị bịnh (như các loại thuốc chống nghẹt mũi, thuốc giảm đau có chứa caffeine, ...) đều có thể gây ra bịnh mất ngủ. Nhiều người uống rượu để tự trị bịnh mất ngủ. Thật ra, uống rượu nhiều làm xáo trộn cơ cấu giấc ngủ khiến người nghiện rượu không có giấc ngủ sâu (giai đoạn 3 và 4). Khi ta không đi vào giấc ngủ sâu được thì sự bực bội lo âu lại càng nhiều hơn, lâu ngày sẽ đưa đến các bịnh tâm thần như trầm cảm (depression).

Ảnh hưởng của bịnh mất ngủ

Bịnh mất ngủ kinh niên gây nhiều ảnh hưởng không tốt đến cuộc sống xã hội và gia đình. Nghiên cứu cho thấy những người mất ngủ có đời sống bị giảm phẩm chất. Họ thường gây ra tai nạn xe cộ hay tai nạn trong sở làm vì phản ứng bị chậm lại và do thiếu sự chú ý. Tri thức người mất ngủ kinh niên lu mờ, họ mất khả năng chăm chú lâu và trí nhớ bị yếu kém. Vì thế khả năng học hành và làm việc của họ giảm rõ rệt. Những người này thường hay nghỉ làm và hiệu suất công việc bị giới hạn. Họ đi bác sĩ nhiều hơn, có nhiều triệu chứng đau nhức và khi bịnh thì lâu bình phục hơn vì cơ thể thiếu những chất giúp tế bào hồi phục, trong lúc độc tố thì nhiều hơn người bình thường. Nói về quan hệ gia đình, người mất ngủ thường hay căng thẳng, cau có, thiếu bình tĩnh, ít khi hài lòng, dễ lớn tiếng với người thân và con cái, tạo nhiều căng thẳng trong đời sống gia đình.

florida80

07-24-2019, 20:04

Những công trình nghiên cứu gần đây cho ta biết rằng bịnh mất ngủ thường đi đôi với những bịnh tâm thần lẫn thể xác. Trong 2 năm theo dõi bịnh nhân, các bác sĩ đã nhận thấy rằng những bịnh sau đây thường hay đi đôi với bịnh mất ngủ. Bịnh trầm cảm có khả năng odd ratio (OR) cao nhứt là 8.2, kế đó là bịnh suy tim (congestive heart disease) với OR là 2.5, bịnh loét bao tử (OR = 1.8) và bịnh tắc phổi kinh niên (COPD) với OR = 1.5. Ngoài ra, các khoa học gia tìm thấy rằng bịnh mất ngủ kinh niên làm thay đổi hệ thống miễn nhiễm. Trong 24 giờ, chất cortisol trong nước tiểu người bị mất ngủ kinh niên có tỷ lệ thuận với thời gian mất ngủ. Chất norepinephrine cũng tăng theo tỷ lệ thuận ở những người không đi vào giấc ngủ sâu được (giai đoạn 3 và 4). Những chất này ở liều lượng cao có thể gây ra nhiều bịnh tật. Thêm nữa, chất kích thích tố sinh trưởng (growth hormone) chỉ tìm thấy được ở thiểu số (3/15) những người bị mất ngủ kinh niên. Chất này cần thiết để giúp các tế bào phục hồi. Một nghiên cứu khác nữa cho thấy rằng chất Interleukin-6 và Tumor necrosis factor gia tăng làm cơ thể mệt mỏi và cũng có thể tạo ra nhiều đau nhức. Nói tóm lại mất ngủ kinh niên tạo ra nhiều độc tố trong cơ thể ta và làm giảm những chất giúp cơ thể hồi phục.

Giấc ngủ và não bộ

Dân gian khi nói đến ngủ thì người ta thường nghĩ đến con mắt. Khi buồn ngủ thì mí mắt nặng trĩu.

Thật sự, không phải mắt mà chính não bộ đóng vai trò rất quan trọng trong giấc ngủ. Trong não bộ ta có một nhóm tế bào thần kinh gọi là suprachiasmatic nucleus (SCN) điều khiển nhịp điệu của thức và ngủ, còn gọi là nhịp circadian (circadian rhythm). Nhịp thức ngủ này liên hệ đến cường độ ánh sáng bên ngoài, nó là một dạng đồng hồ sinh học. Khi trời sáng thì SCN tiết ra ít chất melatonin, khi chiều tối thì melatonin được tiết ra nhiều hơn. Chất này giúp ta đi vào giấc ngủ dễ dàng bằng cách giảm cyclic AMP (cAMP). Khi cAMP ít đi thì sự hoạt động cơ thể giảm xuống và chậm lại khiến ta ngủ dễ hơn. Khoảng 9 - 10 giờ tối là lúc melatonin tiết ra nhiều nhứt tạo nên sức tải tối đa của giấc ngủ (maximum sleep load). Nếu ta gượng lại giấc ngủ, làm công việc nào đó cho đến khuya, càng gần sáng thì sức tải giấc ngủ càng giảm và ta càng khó ngủ. Thức trễ một thời gian lâu, ta sẽ làm xáo trộn đồng hồ sinh học trong cơ thể và tạo ra bịnh mất ngủ.

florida80

07-24-2019, 20:04

TRỊ LIỆU MẤT NGỦ KINH NIÊN

Bịnh mất ngủ kinh niên được trị liệu như thế nào?

Tốt nhứt là chúng ta nên tránh những thói quen làm xáo trộn giấc ngủ. Như cổ nhân đã nói: ngừa bịnh hơn là chữa bịnh.

Ở đa số bịnh nhân, nguồn gốc của mất ngủ kinh niên xảy ra cả chục năm trước đó. “Nhẹ gánh lo âu” là phương thuốc hữu hiệu nhứt tránh bịnh mất ngủ. Khi ta tạo thói quen nằm trên giường để đầu óc suy nghĩ lăng xăng thì sớm muộn gì bịnh mất ngủ cũng sẽ thăm viếng ta. Lý do là tuổi càng chồng chất thì những kỷ niệm u sầu không như ý muốn ta sẽ nhiều hơn là kỷ niệm vui. Cái đặc trưng của lo âu là kỷ niệm vui thì lại dễ quên còn kỷ niệm buồn thì rất khó quên. Vì thế, ngay lúc còn trẻ nếu ta không tập những phương pháp giúp cho tinh thần tĩnh lặng thì hậu quả mất ngủ và bịnh tật sẽ rất dễ xảy ra khi ta về già. Lo âu trước khi ngủ, não bộ ta sẽ phát ra những làn sóng nhanh dạng beta ngăn cản não bộ đi vào giấc ngủ sâu. Khi ta ngủ sâu (giai đoạn 3 và 4) thì não bộ phát ra làn sóng chậm delta và theta.

Ta nên tránh dùng những chất kích thích trước khi đi ngủ. Thói quen uống rượu, uống cà phê hay hút thuốc vào ban đêm xảy ra rất nhiều ở đàn ông Á Châu khi họ gặp phải những chuyện căng thẳng trong cuộc sống. Họ không biết rằng những thói quen đó sẽ tạo nên bịnh mất ngủ. Mất ngủ kinh niên sẽ mở cửa cho nhiều bịnh tật vào cơ thể sau này. Chưa kể nghiện rượu và nghiện thuốc lá chính nó là những nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cơ thể và sức khỏe sinh sản. Những nghiên cứu cho thấy rượu và thuốc lá có nhiều ảnh hưởng không tốt đến chất lượng và số lượng tinh trùng ở nam giới, ngoài ra còn ảnh hưởng không tốt lên sức khỏe bào thai nếu người phụ nữ hút thuốc và uống rượu trong lúc có thai. Mặc dù uống rượu và hút thuốc tạo ra những sảng khoái nhứt thời nhưng về lâu về dài sẽ có tác hại đáng kể đến sức khỏe và gây ra nhiều căng thẳng khác. Cách tốt nhứt trị căng thẳng là tham khảo ý kiến với người thân và học những phương pháp thư giãn như yoga, tài chi hay thể thao.

Sinh viên học sinh thì cần phải ngủ có giờ giấc. Tốt nhứt là ngủ trước 10 giờ đêm. Thức đêm lâu dài sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và làm xáo trộn đồng hồ sinh học trong não bộ. Thời xưa khi chưa có đèn điện thì con người sống gần gũi với nhịp điệu của đồng hồ sinh học hơn. Sau này, khi xã hội tiến bộ, tạo ra nhiều sản phẩm như TV, internet có khả năng gián tiếp làm xáo trộn đồng hồ sinh học. Chơi những game bạo động vào buổi tối cũng có khả năng kích thích não bộ làm cho khó ngủ. Thống kê cho thấy trẻ em thời nay bị thiếu ng? kinh niên. Nghiên cứu gần đây cho thấy rằng trẻ em thiếu ng? kinh niên sẽ dễ bị bịnh béo phì và tiểu đường.

Ngoài ra, các em cần tránh rượu chè và lạm dụng chất kích thích. Những năm đại học là những năm mà các em dễ bị xáo trộn giấc ngủ nhứt vì các em không còn sống trong khuôn khổ gia đình n?a. Cũng nên biết rằng một số lớn các bịnh tâm thần đều xảy ra ở lứa tuổi đôi mươi. Nếu thiếu ngủ và căng thẳng kinh niên thì dễ mở cửa cho bịnh vào.

Nếu chúng ta ai sẵn có tánh lo âu thì không nên xem tin tức truyền hình trước khi đi ngủ. Những cảnh thiên tai, bạo động, chiến tranh sẽ kích thích não bộ và có khả năng làm xáo trộn giấc ngủ.

Khi bị mất ngủ kinh niên và đã tập luyện những cách tự nhiên để giúp giấc ngủ không thành công thì bịnh nhân nên đi khám bác sĩ để được điều trị bằng thuốc. Hiện nay có nhiều loại thuốc trị mất ngủ. Nếu mất ngủ đơn thuần thì có thể dùng các loại thuốc trong nhóm benzodiazepine (Temazepam, Flurazepam, ...), nhóm non-benzo (Zolpidem, Zaleplon, Zopiclone). Nhóm thứ nhì thông dụng hơn vì không gây nghiện thuốc và lờn thuốc. Thuốc ở trong cơ thể ta ngắn hạn nên không gây mệt mỏi khi thức dậy. Ở người lớn tuổi, nếu nhịp thức ngủ circadian bị xáo trộn, thức khuya ngủ ban ngày, còn được trị bằng các thuốc Melatonin hay Ramelteon.

Nếu bịnh mất ngủ do trầm cảm hay lo âu quá độ thì cần phải uống các loại thuốc nhóm SSRI (Fluoxetine, Paroxetine, ...). Ngoài ra, một vài loại thuốc trầm cảm có tác dụng giúp giấc ngủ cũng thường hay được dùng là Trazodone, Mirtazapine và Elavil.

Tóm lại, bịnh mất ngủ xảy ra ở mọi lứa tuổi. Khi bị mất ngủ ngắn hạn, chúng ta cần tìm cách để có giấc ngủ bình thường trở lại. Khi mất ngủ trở thành kinh niên thì nó trở thành một căn bịnh và quan trọng hơn n?a là bịnh mất ngủ sẽ mở cửa cho rất nhiều những bịnh khác xâm chiếm cơ thể và tinh thần của quý vị. Nếu quý vị bị bịnh mất ngủ kinh niên thì nên tham khảo với bác sĩ gia đình để được trị liệu cho đúng mức.

florida80

07-24-2019, 20:05

BỆNH NHIỄM TRÙNG

HÔ HẤP NÀO CẦN TRỤ SINH?

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Ôi chao, mùa lạnh, sao mà cực quá. Đã lạnh, còn hắt xì, sụt sịt, ho hắng, khò khe... Chẳng biết bị cái gì đây, cảm hay cúm, viêm xoang quanh mũi, viêm tai giữa, sưng hạch hầu, viêm ống phổi, sưng phổi, hoặc chỉ “allergy”, ..., dùng trụ sinh hay không dùng trụ sinh?

Nhiều tài liệu y học than phiền các bác sĩ hay dùng trụ sinh không đúng chỉ định. Có lẽ, nay trong mùa các bác sĩ phóng tay biên toa trụ sinh, tác giả những tài liệu này mong các bác sĩ, nể lời kêu gọi của họ, may ra có chùn tay bớt chăng. Hoặc, vì một sự kiện đang được báo động đỏ: hiện nhiều vi trùng, đã kháng nhiều loại trụ sinh, do việc trụ sinh được sử dụng hăng quá, cả khi không cần thiết. Người ta lo ngại, có những bệnh nhiễm vi trùng (bacterial infection) nguy hiểm sẽ không còn trụ sinh hiệu nghiệm để trị.

Trụ sinh là loại thuốc quí, cứu mạng bao người. Song, trụ sinh chỉ diệt được các vi trùng (bacteria), chẳng ăn thua gì với siêu vi trùng (virus). Đem trụ sinh ra đe siêu vi trùng, siêu vi trùng cười. Chúng “siêu” hơn vi trùng.

Người trông xinh xắn, nõn nà nhất, cũng đầy những vi trùng, trên da, trong mũi, miệng, cổ họng, trong dạ dày, ruột, ... Chúng sống chung hòa bình với ta, và ta cứ để chúng đấy. Chỉ khi nào chúng làm loạn, gây chuyện, ta mới dùng trụ sinh đập cho chúng một trận, bắt chúng phải lui. Song khi dùng trụ sinh để “trị” bệnh siêu vi trùng (virus), ta đã phô vũ khí, các vi trùng (bacteria) đứng ngoài vỗ tay xem cuộc chiến “dùng trụ sinh để đánh siêu vi trùng”, đã học và biết hết các chiêu thức của ta, tìm cách chống đỡ trước, đến khi chúng gây loạn, ta lại dùng trụ sinh, chúng đã biết tỏng, và kháng lại. Tình trạng vi trùng kháng thuốc này, hại cho ta, hại cho cả những người khác quanh ta: nhiều khảo cứu cho thấy, trong một cộng đồng hiếm có người dùng trụ sinh, hiện tượng vi trùng kháng thuốc trong cả cộng đồng ít xảy ra hơn.

Vậy, trong mùa này, khi hàng lũ siêu vi trùng và vi trùng cùng rủ nhau lượn quanh, chọn mục tiêu, rồi tấn công ta, theo các tài liệu y học, trường hợp nào phải dùng trụ sinh, trường hợp nào không?

florida80

07-24-2019, 20:06

Cảm hoặc cúm

Trong mùa này, không mấy ai thoát khỏi sự tấn công của những siêu vi trùng gây cảm (cold) hoặc cúm (flu). Chảy mũi (nước mũi đôi khi có màu), nghẹt mũi, hắt hơi, rát cổ họng, ho hắng, khan tiếng, sốt nhẹ, ..., cảm rồi. Bị cúm, thêm vào đấy, còn sốt cao đột ngột, đầu nhức như búa bổ, người đau như dần, rũ ra.

Cảm và cúm gây do siêu vi trùng, dùng trụ sinh không ăn thua, nhưng theo những tài liệu than phiền nhiều bác sĩ sử dụng trụ sinh không đúng, đến 36% các bác sĩ còn chữa cảm hoặc cúm với trụ sinh.

Phân tích ra, người ta thấy rằng có lẽ lòng mong mỏi được chữa bằng trụ sinh của người bệnh là yếu tố quan trọng khiến bác sĩ biên toa trụ sinh để “chữa” cảm, cúm. Mặc những nỗ lực luôn được thực hiện để hướng dẫn cho mọi người hiểu, trụ sinh không trị được các bệnh gây do siêu vi trùng, dùng trụ sinh sớm cũng không ngừa được các biến chứng của cảm, cúm, nhiều người vẫn tin rằng khi bị cảm, cúm, dùng trụ sinh, cảm, cúm mới mau hết. Thế là bác sĩ chiều lòng. Biên một toa thuốc trụ sinh, rồi mau mau cho người bệnh đi ra, để còn xem người khác, có lẽ đỡ tôn thì giờ hơn việc đem khoa học giải thích lôi thôi, có khi thêm mất lòng. Lỡ cho trụ sinh một lần để “chữa” cảm, cúm, lần sau người bệnh đến vì cảm, cúm, không cho trụ sinh nữa, đâm khó ăn khó nói. Thôi, đã phóng lao đành theo lao, lại biên trụ sinh. Một năm mỗi người lớn bị cảm, cúm khoảng 3-4 lần, lần nào cũng dùng trụ sinh để “chữa”, tính ra tốn kém biết bao nhiêu, không cần thiết, còn tạo cơ hội cho nhiều vi trùng kháng thuốc.

Thực ra, khi nhiễm cảm ta chỉ cần dùng thuốc để chữa các triệu chứng, trong lúc chờ cơn cảm từ từ bỏ ta ra đi trong vòng 7 đến 10 ngày. Thuốc Tylenol tốt, lại lành, giúp làm giảm các triệu chứng nóng sốt, ớn lạnh, đau nhức. Chảy mũi và nghẹt mũi ư, ta dùng thuốc uống Sudafed cũng được, hoặc các thuốc xịt mũi Afrin, Atrovent, ... Nước mũi hơi có màu chút chẳng sao, không nhằm nhò gì. Rát cổ họng chút, đã có thuốc xịt hay ngậm như Vicks Chloraseptic. Còn ho, các thuốc ho như Delsym, Robitussin-DM dùng được. Dù có lúc khạc ra đàm có màu, bạn cũng chớ vội lo (ống phổi bị viêm cấp tính ấy mà, xin bạn đọc tiếp phần dưới, sẽ rõ hơn về vụ này). Rủi bị cúm (với nóng sốt cao, đầu nhức dữ dội, thân mỏi ơi là mỏi), thêm vào các cách chữa trên, nếu triệu chứng mới xảy trong vòng 48 tiếng, các thuốc Amantadine, Rimantadine, Tamiflu, Relenza sẽ giúp ta sớm hết đau khổ vì cúm.

Như vậy, cảm (cold) nhẹ thôi, bạn có thể tự chữa lấy ở nhà, với những thuốc kể trên nếu cần. Sau 3 đến 5 ngày, chưa thuyên giảm, hoặc có thêm triệu chứng mới, bạn đi khám bác sĩ vẫn còn kịp. Còn bị cúm (flu), với sốt cao, đầu nhức dữ, thân mỏi nhừ, bạn nên đến sớm trong vòng 48 tiếng (2 ngày), bác sĩ biên toa cho bạn dùng Amantadine, Rimantadine, Tamiflu, hoặc Relenza, cúm sẽ ra đi nhanh hơn. Trụ sinh ư, như “Ampi”, không cần đâu bạn ạ.

florida80

07-24-2019, 20:07

Viêm ống phổi cấp tính

Viêm ống phổi cấp tính (acute bronchitis) khác với viêm ống phổi kinh niên (chronic bronchitis) những người hút thuốc lá hay bị. Viêm ống phổi kinh niên khiến người hút thuốc lá quanh năm ho hắng, khạc nhổ. Còn chúng ta, những người không hút thuốc, thỉnh thoảng có thể bị viêm ống phổi cấp tính, ho khạc ra chút đàm có màu, nhất là khi ta nhiễm cảm hoặc cúm. Nếu viêm ống phổi có dạng suyễn (asthmatic bronchitis), ta còn khò khè, khó thở như người hen suyễn.

Viêm ống phổi cấp tính khiến ta ho khạc ra đàm có màu, vàng hoặc xanh, thường gây do nhiễm trùng (infection). 90% các trường hợp viêm ống phổi cấp tính do nhiễm siêu vi trùng.

Các siêu vi trùng có thể gây viêm ống phổi cấp tính: siêu vi trùng cúm (influenza virus), hai siêu vi trùng hay gây cảm (coronavirus và rhinovirus), các siêu vi trùng khác như parainfluenza virus, adenovirus. Ít nhất 7 khảo cứu đã cho thấy, dùng trụ sinh để chữa viêm ống phổi cấp tính, ở người có hai buồng phổi khỏe mạnh, bệnh chẳng mau hết hơn tí nào, so với không dùng trụ sinh.

Thường, viêm ống phổi cấp tính sẽ đội nón ra đi trong vòng 10-14 ngày, tuy một vài người ho lâu đến 6-8 tuần. Ta không cần trụ sinh, chỉ cần thuốc ho và chút kiên nhẫn. Nếu cần, ta dùng thêm thuốc làm dãn ống phổi (bronchodilators). Ampicillin, Amoxil không giúp gì.

Viêm xoang quanh mũi

florida80

07-24-2019, 20:07

florida80

07-26-2019, 17:52

BỆNH SHINGLES

Bệnh shingles (phát âm “shing-gơlz”), hay herpes zoster (tiếng Việt, có người gọi bệnh zona, bệnh giời ăn), là một bệnh da hay xảy ra. Riêng tại Mỹ, ước lượng mỗi năm có khoảng gần 1 triệu trường hợp bệnh shingles, gây đau khổ cho biết bao người.

Bệnh đặc biệt chỉ tấn công một vùng da của cơ thể, phụ trách bởi một dây thần kinh cảm giác.

Trong suốt cuộc đời, shingles sẽ đến thăm 10-20% chúng ta. Trẻ không tha, già không thương, nó đến thăm cả trẻ lẫn già, song càng lớn tuổi, ta càng dễ bị nó. Trẻ em dưới 2 tháng nếu nổi trái rạ, sau dễ bị shingles hơn các trẻ khác. Vì hai bệnh trái rạ và shingles gây do cùng một loại siêu vi (virus).

Ở người nổi trái rạ (hay “thủy đậu”, tên Mỹ: “chickenpox”, “varicella”), khi bệnh khỏi, các siêu vi gây bệnh không ra khỏi cơ thể người bệnh. Chúng theo những thần kinh dẫn truyền cảm giác dưới da (cutaneous nerves), đi ngược vào các hạch thần kinh nằm phía sau cột sống. Chúng ẩn thân, chờ thời tại các hậu cứ này. Một lúc nào đó, chúng lại rủ nhau dạo chơi, đi dọc theo thần kinh dẫn truyền cảm giác ra ngoài da, gây một hình thức bệnh khác gọi là “shingles”, tạo những bọc nho nhỏ mọng nước, rất đau ở một bên đầu, mặt, một bên thân, một bên tay hay chân. Đặt tên Việt cho shingles là bệnh “giời cắn” dễ hiểu hơn chăng?

Như vậy, shingles gây do các siêu vi trùng trái rạ, từ các hạch thần kinh trong cơ thể người trước từng nổi trái rạ, ra ngoài da dạo chơi (có khi 2-3 lần trong suốt cuộc đời người bệnh). Thế nên, siêu vi gây bệnh được đặt tên “varicella zoster virus”, vừa gây bệnh trái rạ (varicella), vừa gây bệnh “giời cắn” (shingles hay herpes zoster). Bệnh hiếm khi lây trực tiếp từ người bệnh sang người khác.

Các vị cao niên hay bị shingles hơn người trẻ, do cơ chế kháng cự (immunologic function) của cơ thể ta giảm dần theo tuổi tác, không đủ sức cản trở, ngăn cấm những siêu vi trái rạ từ các hạch thần kinh ra dạo chơi ngoài da. So với người trẻ, các vị có tuổi cũng hay đau nhiều hơn, lâu hơn (có khi nhiều tháng, nhiều năm), sau khi các vết shingles trên da đã lành.

florida80

07-26-2019, 17:53

Triệu chứng

Shingles thường diễn tiến qua 2 giai đoạn:

1. Giai đoạn trước khi nổi mụn (preeruptive phase):

Vài ngày, vài tuần trước khi trên da xuất hiện những mụn gây do shingles, bạn thấy đau thường như bị phỏng (burning), dao đâm (stabbing), đau giật từng cơn (throbbing) ở chỗ sắp xuất hiện những mụn shingles. Cái đau liên tục hoặc lúc đau lúc không.

Có khi bạn đau dữ lắm, khiến bác sĩ ngỡ bạn bị những bệnh nguy hiểm như viêm màng phổi (pleurisy), chết cơ tim cấp tính (myocardial infarction, nôm na là heart attack), nhức đầu một bên migraine (migraine headache), hoặc các bệnh nguy hiểm trong bụng. Cho đến lúc những vết shingles xuất hiện, bác sĩ mới thở phào nhẹ nhõm, xoa tay: “À, shingles”.

Trong giai đoạn “đau mà chưa thấy kẻ thù”ø, có khi đến chẩy nước mắt, nếu bạn tả kỹ vùng đang đau, may ra bác sĩ sẽ nghĩ đến shingles.

Từ tủy sống (spinal cord) nằm phía sau cột xương sống (spine), tỏa ra một hệ thống thần kinh cảm giác đi khắp cơ thể, song song với hệ thống thần kinh vận động. Hệ thần kinh vận động điều khiển sự hoạt động của các bắp thịt và nhiều cơ quan. Còn hệ thần kinh cảm giác có nhiệm vụ dẫn truyền cảm giác từ các cơ quan về tủy sống (rồi từ tủy sống, sẽ có những thần kinh khác tiếp nối, dẫn truyền cảm giác lên óc). Hai hệ thống thần kinh cảm giác và vận động làm việc phối hợp, nhịp nhàng.

Các thần kinh cảm giác của da chia nhau phụ trách việc dẫn truyền cảm giác từ da về tủy sống. Khi siêu vi shingles ra dạo chơi ngoài da, chúng đi từng đàn theo sợi thần kinh cảm giác (vừa đi vừa gặm sợi thần kinh nên gây đau), do đó, sẽ chỉ gây bệnh ở vùng da do thần kinh cảm giác đó phụ trách. Bệnh xảy ra ở một bên người: một bên đầu, một bên mặt, một bên thân người, hoặc một tay hay chân, rất hiếm khi ở cả hai bên người.

Cùng với cái đau trong giai đoạn “bị cắn nhưng chưa thấy ông giời đâu cả”, có khi bạn cũng nóng sốt, nhức đầu, uể oải, nổi hạch ở gần vùng đau. Khi các triệu chứng nóng sốt, nhức đầu, uể oải, nổi hạch giảm dần, những bọc mọng nước nho nhỏ của shingles bắt đầu xuất hiện.

Giai đoạn “đau mà chưa thấy kẻ thù, bị cắn nhưng chưa thấy ông giời đâu cả” có thể không xảy ra, nhất là ở trẻ con.

2. Giai đoạn nổi mụn (eruptive phase):

Sang giai đoạn nổi mụn, vùng đau trở nên đỏ, sưng. Trên một nền đỏ, sưng như vậy, nổi những bọc mọng nước, to nhỏ khác nhau. Nước của các mụn này, đầu tiên trong, nhưng đục dần trong vòng 3-4 ngày. Các bọc nước quây quần, tụ tập với nhau thành từng nhóm, tiếp tục xuất hiện cho đến 7 ngày sau. Rồi chúng bể vỡ, đóng vẩy, lành dần; các vẩy rụng đi trong vòng 2-3 tuần khi căn bệnh rút lui. Chỗ bị shingles có thể mang thẹo nhiều tháng năm sau đó.

Nếu chỉ có vậy, vài tuần sau, câu chuyện bạn bị shingles đã thuộc về quá khứ. Ở nhiều người, nhất là các vị có tuổi, hoặc các vị yếu sẵn vì bệnh tật, shingles ác hiểm hơn, tạo không ít khổ đau cho họ. Những chỗ da sưng, đỏ vì shingles rộng lớn hơn, với nhiều bọc mọng nước hơn, dễ bể thành những bọc máu. Da chỗ có shingles chết đi (skin necrosis), và có thể nhiễm trùng, mưng mủ; da may lành, cũng đầy thẹo.

Bệnh “giời cắn” shingles hay cắn mình ta: ở một bên lưng chạy vòng ra phía trước ngực hoặc bụng (theo đường dây thần kinh cảm giác, phát xuất từ tủy sống phía sau cột sống, chạy vòng ra phía trước), y như bệnh trái rạ cho nhiều vết trái rạ ở mình hơn ở tay chân. Nhưng, trong nhiều trường hợp, shingles không thích cắn ở mình, mà cắn một bên đầu hoặc một bên mặt. Ngại nhất là khi nó cắn vùng trán, và mũi gần mắt. Vì nó có thể bò cả vào mắt, cắn nát các màng bao phủ mắt, gây mù. Người ta nhận thấy khi một bên mũi hay chót mũi có những vết thương gây do shingles, shingles thường tạo những tổn thương nặng nhất cho mắt.

florida80

07-26-2019, 17:54

Tại mặt, có dây thần kinh mặt (thần kinh số 7) gồm hai nhánh: nhánh cảm giác dẫn truyền cảm giác từ mặt về óc, nhánh vận động điều khiển các bắp thịt mặt. Đôi khi, siêu vi shingles, tấn công nhánh cảm giác gây mất vị giác ở hai phần ba phía trước lưỡi, thừa thắng xông lên, tấn công luôn cả nhánh vận động của dây thần kinh mặt, làm liệt các bắp thịt một bên mặt (Ramsay Hunt's syndrome). Người bệnh mắt khép không kín, khi cười, nụ cười không tròn. Trong đa số các trường hợp, sau vài tuần hay vài tháng, mặt sẽ trở lại bình thường.

Shingles, nếu cắn vùng bụng dưới và háng (sacral zoster), ngoài cái đau, còn có thể gây khó hoặc bí tiểu.

Bài kỳ sau, chúng ta sẽ bàn đến các biến chứng của căn bệnh, sự chữa trị, và cách phòng ngừa căn bệnh.

Bài kỳ này, chúng ta bàn về các biến chứng của bệnh shingles (tiếng Việt, có người gọi bệnh zona, bệnh giời ăn), cách chữa trị và cách phòng ngừa căn bệnh.

Biến chứng

Bệnh có thể gây rất nhiều biến chứng, ở đây chỉ xin đề cập đến một vài chuyện dễ hiểu hay xảy ra.

1. Đau lâu (postherpet-ic neuralgia):

Biến chứng này xảy ra nhiều nhất. 10-15% số người bệnh shingles sẽ đau lâu hơn 4 tháng, nhất là ở người trên 60 tuổi.

Biến chứng đau lâu khiến nhiều vị khổ sở. Có vị nhiều tháng, nhiều năm sau vẫn đau, nhẹ hoặc nặng, hoặc có cảm giác khó chịu tại vùng trước bị shingles. Cái đau có thể dữ đến gây mất ngủ, làm xáo trộn công việc sinh hoạt hàng ngày, khiến người bệnh buồn và chán đời (depression), xuống cân.

Các thuốc thuộc nhóm chống sầu buồn (antidepressants, như Elavil, Pamelor, Tofranil, Norpramin), và nhóm chống kinh giật (anticonvulsants, như Gabapentin, Pregabalin) có thể giúp giảm đau. Kem thoa Zostrix (mua không cần toa bác sĩ) chứa chất capsicin, giúp đa số người bệnh bớt đau khổ rất nhiều, sau 4 tuần thoa thuốc đều (thoa 3-5 lần mỗi ngày). Miếng dán chứa chất lidocaine (lidocaine patches) cũng giúp bớt đau tạm thời được 4 đến 12 tiếng.

Đôi khi bác sĩ phải dùng đến thuốc giảm đau có chứa chất nha phiến giúp người bệnh bớt đau.

Người đau lâu vì shingles, rất cần những nâng đỡ về tinh thần (emotional support), ít ra cũng vài tháng.

2. Chết da, nhiễm vi trùng, và gây thẹo:

Chúng ta đã biết, ở một số người không may, nhất là các vị lớn tuổi, shingles có thể rất nặng. Siêu vi shingles làm chết chỗ da nó gặm, khiến các vi trùng (bacteria) sinh sống quanh đó, nhảy vào ăn có, tạo những vết loét có mủ, cần đến sự chữa trị bằng trụ sinh. Khi lành, chỗ da làm độc do vi trùng mang thẹo xấu. Có thẹo rất lớn. Nếu ở cổ, thẹo có thể làm da mất tính mềm mại, co dãn, khiến cổ khó xoay trở, cần đến giải phẫu lóc bớt thẹo.

3. Biến chứng ở mắt:

Biến chứng ở mắt xảy ra cho khoảng 2% người bị shingles, khi bệnh xuất hiện ở mặt, tấn công những vùng da quanh mắt.

Biến chứng này nghiêm trọng, có thể đưa đến mất thị giác, cần được nhận ra và chữa trị gấp để thị giác của mắt khỏi bị kém đi hoặc mất. Nếu bạn tự nhiên thấy có những mụn lạ gây đau mọc một bên mặt ở những vùng quanh mắt, bạn nên đi khám bác sĩ ngay.

4. Yếu bắp thịt (muscle weakness):

Biến chứng này xảy ra ở 3% số người bị shingles, do các siêu vi shingles, từ sợi thần kinh cảm giác, tiến sang và làm tổn thương luôn cả các dây thần kinh vận động gần đấy. Các dây thần kinh vận động này điều khiển sự hoạt động của các bắp thịt vùng đau, nên khi chúng thương tổn, các bắp thịt đó tất nhiên sẽ yếu, liệt.

Cũng may, sự yếu liệt thường tạm thời, và trong 75% (ba phần tư) các trường hợp, các bắp thịt yếu liệt sẽ dần hồi phục lại như trước. Quí vị cao niên, trong khoảng tuổi 60-80, hay có biến chứng này. Shingles tấn công trên mặt hay gây biến chứng yếu bắp thịt hơn ở các vùng khác của cơ thể, một bên mặt vừa đau vừa có thể trông xệ hơn bên lành.

4. Viêm óc (encephalit-its):

Viêm óc là biến chứng rất nặng, nếu xảy ra, thường trong vòng 2 tuần kể từ lúc các vết shingles bắt đầu xuất hiện trên da. Người bệnh mất sáng suốt, mê hoảng.

Những trường hợp dễ đưa đến viêm óc khi bị shingles: shingles tấn công trên mặt, vùng phụ trách bởi dây thần kinh số 5 (trigeminal nerve); người yếu sẵn (đang mang bệnh AIDS, bệnh ung thư, đang dùng thuốc làm giảm sức đề kháng của cơ thể).

Tử vong gây do viêm óc vì shingles: 10-20% (cứ 100 người, đến 10-20 người chết). Đa số những người sống sót sẽ hồi phục hoàn toàn.

florida80

07-26-2019, 17:54

Chữa trị

Shingles là bệnh siêu vi, không chữa bằng trụ sinh, song chữa bằng thuốc chống siêu vi (antiviral drugs).

Thuốc chống siêu vi Acyclovir, dùng sớm trong vòng 72 tiếng khi mới bắt đầu có những mụn shingles trên da, sẽ nhanh chóng làm giảm đau, ngăn chặn các mụn xuất hiện nhiều thêm, đồng thời khiến những mụn đã xuất hiện mau lành.

Trường hợp bệnh xuất hiện trên mặt những vùng quanh mắt, người bệnh cũng cần được gửi đi xem bác sĩ chuyên khoa mắt (ophthalmologist) để xem mắt đã tổn thương chưa, có cần được chữa thêm với thuốc nhỏ mắt hay không.

Thuốc Acyclovir chữa đau cấp thời gây do shingles, nhưng có ngăn ngừa được cái đau kéo dài sau này, khi shingles đã bỏ đi hay không, việc này chúng ta còn chưa rõ.

Hai thuốc mới Famciclovir, Valacyclovir cũng hữu hiệu không kém Acyclovir, lại tiện hơn, uống mỗi ngày ít lần hơn thuốc Acyclovir (Acyclovir uống 5 lần mỗi ngày). Có điều, chúng đắt hơn Acyclovir nhiều.

Ngoài ra, các thuốc chống đau cũng cần được dùng để chữa đau khi bị shingles; đau ít, chúng ta dùng các thuốc Tylenol, Advil, Ibuprofen, Aleve, ..., đau nhiều, chúng ta cần đến thuốc chứa chất nha phiến có tác dụng chống đau mạnh hơn.

Phòng ngừa

Bệnh shingles ngừa được với thuốc chích Zostavax. Thuốc có chỉ định dùng cho các vị 50 tuổi trở lên, ngừa được bệnh, hoặc rủi bệnh vẫn xảy ra, nó cũng nhẹ hơn, và ít gây đau lâu. Thuốc đắt ($236.56), nhưng may, Medicare trả cho các vị 65 tuổi trở lên thụ hưởng Medicare.

Bệnh shingles hay xảy ra, có khi rất nặng, gây các biến chứng nghiêm trọng, hoặc gây đau lâu khiến đời ta kém vui. 50 tuổi trở lên, chúng ta nên chích ngừa bệnh; 60 tuổi trở lên, lại càng nên.

florida80

07-26-2019, 17:55

BỆNH SHINGLES

ĐÃ CÓ THUỐC NGỪA

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd. # H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Năm trước, hãng thuốc Merck hãnh diễn công bố thuốc chích Zostavax họ chế để ngừa bệnh shingles, dùng cho người 60 tuổi trở lên. Nay Medicare vừa cho các vị 65 trở lên dùng thuốc.

Bệnh shingles (phát âm “shing-gơlz”), còn có tên herpes zoster (tiếng Việt, có người gọi bệnh zona, bệnh giời ăn), là một bệnh da hay xảy ra. Riêng tại Mỹ, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Tật bệnh (CDC) ước lượng mỗi năm có khoảng 600.000 đến 1 triệu trường hợp bệnh shingles. Bệnh đặc biệt chỉ tấn công một vùng da của cơ thể phụ trách bởi một dây thần kinh cảm giác.

Trong suốt cuộc đời, shingles sẽ đến thăm 10-20% chúng ta. Trẻ không tha, già không thương, nó đến thăm cả trẻ lẫn già, song càng lớn tuổi, ta càng dễ bị nó. Trẻ em dưới 2 tháng nếu nổi trái rạ, sau dễ bị shingles hơn các trẻ khác. Vì hai bệnh trái rạ và shingles gây do cùng một loại siêu vi trùng (virus).

Siêu vi trùng này tai quái lắm. Ở người nổi trái rạ (hay “thủy đậu”, tên Mỹ: “chickenpox”, “varicella”), khi bệnh khỏi, các siêu vi trùng gây bệnh không chịu ra khỏi cơ thể người bệnh. Chúng theo những thần kinh dẫn truyền cảm giác dưới da (cutaneous nerves), đi ngược vào các hạch thần kinh nằm phía sau cột sống. Chúng ẩn thân, chờ thời tại các hậu cứ này. Một lúc nào đó, lại rủ nhau dạo chơi, đi dọc theo thần kinh dẫn truyền cảm giác ra ngoài da, gây một hình thức bệnh khác gọi là “shingles”, tạo những bọc nho nhỏ mọng nước, rất đau ở một bên đầu, một bên thân, một bên tay hay chân. Đặt tên Việt cho shingles là bệnh “giời cắn” dễ hiểu hơn chăng?

Như vậy, shingles gây do các siêu vi trùng trái rạ, từ các hạch thần kinh trong cơ thể người trước từng nổi trái rạ, ra ngoài da dạo chơi (có khi 2-3 lần trong suốt cuộc đời người bệnh). Thế nên, siêu vi trùng gây bệnh được đặt tên “varicella zoster virus”, vừa gây bệnh trái rạ (varicella), vừa gây bệnh “giời cắn” (shingles hay herpes zoster). Bệnh hiếm khi lây trực tiếp từ người bệnh sang người khác.

Các vị có tuổi hay bị shingles hơn người trẻ, do cơ chế kháng cự (immunologic function) của cơ thể ta giảm dần theo tuổi tác, không đủ sức cản trở, ngăn cấm những siêu vi trùng trái rạ từ các hạch thần kinh, ra dạo chơi ngoài da. So với người trẻ, các vị có tuổi cũng hay đau lâu hơn, sau khi các vết shingles trên da đã lành.

florida80

07-26-2019, 17:56

Triệu chứng

Shingles thường diễn tiến qua 2 giai đoạn:

1. Giai đoạn trước khi nổi mụn (preeruptive phase):

4-5 ngày trước khi trên da xuất hiện những mụn gây do shingles, bạn thấy đau, ngứa, hoặc có cảm giác như phỏng ở chỗ sắp xuất hiện những mụn shingles.

Có khi bạn đau dữ lắm, khiến bác sĩ ngỡ bạn bị những bệnh nguy hiểm như viêm màng phổi (pleurisy), chết cơ tim cấp tính (myocardial infarction, nôm na là heart attack), nhức đầu một bên migraine (migraine headache), hoặc các bệnh nguy hiểm trong bụng. Cho đến lúc những vết shingles xuất hiện, bác sĩ mới thở phào nhẹ nhõm, xoa tay: “À, shingles”.

Trong giai đoạn “đau mà chưa thấy kẻ thù”, bị cắn đến chẩy nước mắt, nếu bạn tả kỹ vùng đang đau, may ra bác sĩ sẽ nghĩ đến shingles.

Từ tủy sống (spinal cord) nằm phía sau cột xương sống (spine), tỏa ra một hệ thống thần kinh cảm giác đi khắp cơ thể, song song với hệ thống thần kinh vận động. Hệ thần kinh vận động điều khiển sự hoạt động của các bắp thịt và nhiều cơ quan. Còn hệ thần kinh cảm giác có nhiệm vụ dẫn truyền cảm giác từ các cơ quan về tủy sống (rồi từ tủy sống, sẽ có những thần kinh khác tiếp nối, dẫn truyền cảm giác lên óc). Hai hệ thống thần kinh cảm giác và vận động làm việc phối hợp, nhịp nhàng.

Các thần kinh cảm giác của da chia nhau phụ trách việc dẫn truyền cảm giác từ da về tủy sống. Khi siêu vi trùng shingles ra dạo chơi ngoài da, chúng đi từng đàn theo sợi thần kinh cảm giác (vừa đi vừa gặm sợi thần kinh nên gây đau), do đó, sẽ chỉ gây bệnh ở vùng da do thần kinh cảm giác đó phụ trách. Bệnh xảy ra ở một bên người: một bên đầu, một bên mặt, một bên thân người, hoặc một tay hay chân, rất hiếm khi ở cả hai bên người.

Cùng với cái đau trong giai đoạn “bị cắn nhưng chưa thấy ông giời đâu cả”, có khi bạn cũng nóng sốt, nhức đầu, uể oải, nổi hạch ở gần vùng đau. Khi các triệu chứng nóng sốt, nhức đầu, uể oải, nổi hạch giảm dần, những bọc mọng nước nho nhỏ của shingles bắt đầu xuất hiện.

Giai đoạn “đau mà chưa thấy kẻ thù, bị cắn nhưng chưa thấy ông giời đâu cả” có thể không xảy ra, nhất là ở trẻ con.

2. Giai đoạn nổi mụn (eruptive phase):

4-5 ngày sau khi bạn bắt đầu cảm thấy đau, “giời” bỗng xuất hiện. Vùng đau trở nên đỏ, sưng. Trên một nền đỏ, sưng như vậy, nổi những bọc mọng nước, to nhỏ khác nhau. Nước trong các mụn này, đầu tiên trong, nhưng đục dần trong vòng 3-4 ngày. Các bọc nước quây quần, tụ tập với nhau thành từng nhóm, tiếp tục xuất hiện cho đến 7 ngày sau. Rồi chúng bể vỡ, đóng vẩy, lành dần. Các vẩy rụng đi trong vòng 2-3 tuần khi căn bệnh rút lui.

Nếu chỉ có vậy, vài tuần sau, câu chuyện bạn bị shingles đã thuộc về quá khứ. Ở nhiều người, nhất là các vị có tuổi, hoặc các vị yếu sẵn vì bệnh tật, shingles ác hiểm hơn, tạo không ít khổ đau cho họ. Những chỗ da sưng, đỏ vì shingles rộng lớn hơn, với nhiều bọc mọng nước hơn, dễ bể thành những bọc máu. Da chỗ có shingles chết đi (skin necrosis), và có thể nhiễm trùng, mưng mủ. Da có lành, cũng đầy thẹo.

Bệnh “giời cắn” shingles hay cắn mình ta: ở một bên lưng chạy vòng ra phía trước ngực hoặc bụng (theo đường dây thần kinh cảm giác, phát xuất từ tủy sống phía sau cột sống, chạy vòng ra phía trước), y như bệnh trái rạ cho nhiều vết trái rạ ở mình hơn ở tay chân. Nhưng, trong nhiều trường hợp, shingles không thích cắn ở mình, mà cắn một bên đầu hoặc một bên mặt. Ngại nhất là khi nó cắn vùng trán, và mũi gần mắt. Vì nó có thể bò cả vào mắt, cắn nát các màng bao phủ mắt, gây mù. Người ta nhận thấy khi một bên mũi hay chót mũi có những vết thương gây do shingles, shingles thường tạo những tổn thương nặng nhất cho mắt.

Tại mặt, có dây thần kinh mặt (thần kinh số 7) gồm hai nhánh: nhánh cảm giác dẫn truyền cảm giác từ mặt về óc, nhánh vận động điều khiển các bắp thịt mặt. Có khi, siêu vi trùng shingles, tấn công nhánh cảm giác gây mất vị giác ở hai phần ba phía trước lưỡi, thừa thắng xông lên, tấn công luôn cả nhánh vận động của dây thần kinh mặt, làm liệt các bắp thịt một bên mặt (Ramsay Hunt’s syndrome). Người bệnh mắt khép không kín, khi cười, nụ cười không tròn. Trong đa số các trường hợp, sau vài tuần hay vài tháng, mặt sẽ trở lại bình thường.

Shingles, nếu cắn vùng bụng dưới và háng (sacral zoster), ngoài cái đau, còn có thể gây khó hoặc bí tiểu.

florida80

07-26-2019, 17:56

Biến chứng

1. Đau lâu (postherpetic neuralgia):

Biến chứng đau lâu khiến nhiều người khổ sở nhất. Cao tuổi, dễ bị shingles, lúc căn bệnh bỏ đi rồi, các mụn shingles đã lành mặt, người có tuổi cũng hay đau lâu, nhiều tuần, tháng, năm sau đó.

Người trẻ dưới 30 tuổi ít khi đau lâu do shingles. Ở tuổi 40, một phần ba số người bệnh đau hơn 1 tháng sau khi shingles đến viếng. Lên đến tuổi 70, 74% (ba phần tư) số người bệnh vẫn còn đau sau 1 tháng. Bệnh shingles trên mặt dễ gây đau lâu, và đau hơn là bệnh shingles ở những chỗ khác. Cơ chế gây đau lâu do shingles chưa được biết rõ.

Có vị hàng tháng, hàng năm sau vẫn đau dữ lắm, ngay tại vùng trước bị shingles. Đau dữ dội (severe), đau không ngớt (intractable), đau phát mệt (exhausting). Đau mất cả ngủ, ngủ được vài tiếng, lại bị những cơn đau như dao đâm, điện xẹt đánh thức dậy. Có người tuyệt vọng, đi đến tự tử, nếu không được an ủi và khuyến khích.

Lắm khi bác sĩ phải dùng đến thuốc giảm đau có chứa chất nha phiến (Tylenol số 2, số 3, Vicodin, Percocet, Percodan, ...) giúp người bệnh bớt đau. Các thuốc thuộc nhóm chống sầu buồn (antidepressants, như Elavil, Pamelor, Tofranil, Norpramin), và nhóm chống kinh giật (anticonvulsants, như Dilantin, Tegretol, Neurontin), dùng với lượng thấp, có thể phụ giúp giảm đau. Kem thoa Zostrix chứa chất capsicin, giúp đa số người bệnh bớt đau khổ rất nhiều, sau 4 tuần thoa thuốc đều (thoa 3-5 lần mỗi ngày, mua không cần toa bác sĩ). Miếng dán chứa chất lidocaine (lidocaine patches) cũng giúp bớt đau tạm thời được 4 đến 12 tiếng.

Thỉnh thoảng, có trường hợp người bệnh đau quá, mất ăn mất ngủ, thuốc uống, thuốc thoa đều không kết quả, phải nhờ đến bác sĩ giải phẫu thần kinh (neurosurgeon) mổ, để tách xẻ những sợi thần kinh gây đau.

Người đau lâu vì shingles, rất cần những nâng đỡ về tinh thần (emotional support), ít ra cũng vài tháng.

2. Yếu bắp thịt (muscle weakness):

5-12% số người bị shingles yếu các bắp thịt vùng có vết shingles. Do các siêu vi trùng shingles, từ sợi thần kinh cảm giác, chồm sang các dây thần kinh vận động gần đấy, làm tổn thương luôn các thần kinh này. Các dây thần kinh vận động này điều khiển sự hoạt động của các bắp thịt vùng đau, nên khi chúng thương tổn, các bắp thịt đó tất nhiên sẽ yếu. Như trường hợp liệt nhánh vận động của dây thần kinh mặt ta đã biết ở một đoạn trên.

Cũng may, sự yếu liệt ấy thường tạm thời, và trong 75% (ba phần tư) các trường hợp, các bắp thịt yếu liệt sẽ hồi phục lại như trước. Quí vị cao niên, trong khoảng tuổi 60-80, hay có biến chứng này. Shingles tấn công trên mặt hay gây biến chứng yếu bắp thịt hơn ở các vùng khác của cơ thể.

3. Chết da, nhiễm vi trùng, và gây thẹo:

Chúng ta đã biết, ở một số người không may, nhất là các vị lớn tuổi, shingles có thể rất nặng. Nó làm chết chỗ da nó gặm, khiến các vi trùng (bacteria) sinh sống quanh đó, nhảy vào ăn có, tạo những vết loét có mủ. Khi lành, chỗ da làm độc do vi trùng mang thẹo rất xấu. Có thẹo rất lớn. Nếu ở cổ, thẹo có thể làm da mất tính mềm mại, co dãn, khiến cổ khó xoay trở, cần đến giải phẫu lóc bớt thẹo.

“Da làm độc vì vi trùng? Lo gì, bác sĩ, lúc nào nhà tôi chẳng có sẵn “Ampi”. Bị gì tôi cũng đem nó ra dùng”. Thưa bạn, đa số các vi trùng, nhất là các vi trùng ngoài da đã cười khinh Ampicillin từ lâu. Phải dùng các trụ sinh như Erythromycin, Dicloxacillin, Keflex, Duracef... mới trị được bọn chúng. Nhưng trước khi dùng trụ sinh, bác sĩ sẽ cẩn thận lấy chút mủ ở nơi làm độc đem cấy trùng, xem đích thị vi trùng nào là đứa thừa nước đục thả câu gây loạn. Để nếu sau vài ngày, trụ sinh đang dùng không kiểm soát được tình thế, ta sẽ đổi trụ sinh khác cho thích ứng.

4. Sưng óc (encephalitits):

Sưng óc là một biến chứng rất nặng, nếu xảy ra, sẽ xảy ra trong vòng 2 tuần kể từ lúc có các vết shingles xuất hiện trên da.

Những trường hợp dễ đưa đến sưng óc khi bị shingles: shingles tấn công trên mặt, vùng phụ trách bởi dây thần kinh số 5 (trigeminal nerve), người yếu sẵn (đang mang bệnh AIDS, bệnh ung thư, đang dùng thuốc làm giảm sức đề kháng của cơ thể).

Tử vong gây do sưng óc vì shingles: 10-20% (cứ 100 người, đến 10-20 người chết). Đa số những người sống sót sẽ hồi phục hoàn toàn.

Chữa trị

florida80

07-26-2019, 17:57

Chữa trị

1. Thuốc Zovirax:

Thuốc Zovirax, dùng sớm trong vòng 72 tiếng khi mới bắt đầu có những mụn shingles trên da, sẽ nhanh chóng làm giảm đau, ngăn chặn các mụn xuất hiện nhiều thêm, đồng thời khiến những mụn đã xuất hiện mau lành. Ở người lớn, lượng thuốc là 800 mg ngày uống 5 lần, dùng 5 đến 7 ngày. Khi dùng thuốc, nên uống nhiều nước.

Thuốc Zovirax rất đắt, nên trong những trường hợp shingles nhẹ, có lẽ ta không phải dùng đến nó. Nhưng với những vị đang yếu sẵn vì bệnh, tuổi tác, người có sức đề kháng cơ thể suy giảm (immunosuppressed), có những mụn shingles xuất hiện trên một vùng rộng lớn, ta nên dùng Zovirax để chữa. Người có những mụn shingles ở trán và mũi gần mắt, có thể shingles tấn công luôn cả mắt, cũng cần được chữa với thuốc Zovirax. Trường hợp này, người bệnh cũng nên được gửi đi xem bác sĩ chuyên khoa mắt (ophthalmologist) để xem mắt tổn thương chưa, có cần được chữa thêm với thuốc nhỏ mắt chứa chất diệt siêu vi trùng shingles hay không.

Thuốc Zovirax chữa đau cấp thời gây do shingles, song có ngăn ngừa được cái đau kéo dài sau này, khi shingles đã bỏ đi hay không, việc này còn đang trong vòng nghiên cứu.

Gần đây, hai thuốc mới Famvir, Valtrex cũng hữu hiệu không kém Zovirax, lại tiện hơn, chỉ uống 3 lần một ngày. Có điều, chúng đắt hơn Zovirax.

florida80

07-26-2019, 17:58

2. Thuốc steroid:

Ở Mỹ, thuốc steroid hay được dùng là Prednisone, do Prednisone ít độc hơn các thuốc steroid khác, lại dễ dùng.

Thuốc steroid cũng có tác dụng làm giảm đau trong giai đoạn shingles cấp tính. May ra, thuốc còn ngừa được cái đau kéo dài sau này, tuy điều này chưa ai dám quyết. Có lẽ nên dùng thuốc steroid cho các vị trên 50 tuổi, vì các vị ấy hay đau lâu hơn người trẻ. Quyết định dùng thuốc steroid, ta nên dùng sớm, khi các mụn shingles mới xuất hiện, và dùng lâu đủ trong 3 tuần.

Ngoài ra, các thuốc chống đau cũng cần được dùng để chữa đau khi bị shingles. Một số trường hợp, bác sĩ chích thuốc tê vào những vùng đau, hoặc vào những hạch thần kinh (stellate ganglion block), có khi vào cả màng epidural của cột sống (epidural block) để giúp người bệnh bớt đau.

Bệnh shingles hay xảy ra, lại kinh thế, liệu có ngừa được không? Một tài liệu cho biết, những người chưa từng nổi trái rạ, tức chưa bao giờ nhiễm siêu vi “varicella zoster”, nếu chích ngừa trái rạ, sau sẽ ít bị shingles hơn người trước đã nổi trái rạ. Thành thử, đây là một cách tốt để ngừa trái rạ, và cả shingles sau này. Nay chúng ta có thêm thuốc Zostavax dùng cho các vị 60 tuổi trở lên, có thể ngừa shingles, hoặc bệnh nếu vẫn xảy ra, cũng nhẹ hơn. Thuốc đắt, nhưng may, Medicare vừa cho các vị 65 tuổi trở lên dùng thuốc.

florida80

07-26-2019, 17:59

BỆNH SUYỄN

(Asthma)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd. # H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Suyễn là bệnh kinh niên hành nhiều người. Tại Mỹ, cứ 100 người, có 4-5 người bị suyễn (4-5%), tiền bạc đổ ra để chữa suyễn không ít.

Suyễn xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng tới thăm người trẻ nhiều hơn. Khoảng nửa số người bệnh suyễn bắt đầu có triệu chứng trước 10 tuổi. Với trẻ con, suyễn là bệnh kinh niên xảy ra nhiều nhất.

Cơ chế chính gây suyễn là sự nhạy cảm quá đáng (hypersensitivity) của hệ thống các ống phổi. Thí dụ, vào mùa xuân, một người bình thường tha hồ thưởng thức cái thay hình đổi dạng của trời đất, nhìn ngắm cây cỏ thay áo mới, hít thở một không khí mới sau mùa đông ảm đạm. Nhưng nhiều người bị suyễn, khi hít thở khí xuân, trong đó có những bông phấn (pollens) bay ra từ cây cỏ, ống phổi nhạy ứng, lập tức co thắt lại, và cơn suyễn xảy ra. Nhiều chất gây nhạy ứng (gọi là allergens) có thể làm đường thở đột ngột nhạy ứng trong vòng vài phút, sau đó sự nhạy ứng có thể kéo dài vài tuần. Nếu vô phúc lúc ấy chất gây nhạy ứng lại quá nhiều trong không khí, chỉ sau một lần tiếp xúc với chất ấy, người bệnh cũng có thể bị suyễn hành mỗi ngày, trong nhiều tháng sau đó.

Người ta chưa thực sự biết rõ nguyên nhân gây nên sự nhạy ứng của đường thở trong bệnh suyễn. Giả thuyết hiện tại được nhiều người tin nhất là sự viêm sưng (inflammation). Trong niêm mạc của các ống phổi, có những tế bào đặc biệt, tiết ra các chất hóa học có tác dụng gây viêm sưng khi người bệnh suyễn tiếp xúc với những chất gây dị ứng. Khi bị viêm sưng như vậy, các ống phổi co thắt, và cơn suyễn xảy ra.

Các yếu tố gây cơn suyễn

Một số yếu tố có thể làm đường thở bị nhạy ứng, tạo cơn suyễn:

florida80

07-26-2019, 17:59

Các yếu tố gây cơn suyễn

Một số yếu tố có thể làm đường thở bị nhạy ứng, tạo cơn suyễn:

1. Các chất gây nhạy ứng (allergens):

Gần như các chất có thể gây nhạy ứng (hay dị ứng) tạo cơn suyễn đều bay lượn trong không khí. Với những người bị suyễn theo mùa (thường là trẻ con và người trẻ tuổi), các chất gây dị ứng là những phấn hoa (pollens) bay ra từ cây (mùa xuân), hoặc cỏ (mùa hè) hay cỏ dại (mùa thu). Những người bị suyễn quanh năm, không theo mùa, thường là do bị nhạy ứng với những chất lúc nào cũng có trong môi trường quanh người bệnh như lông chim chóc, lông thú vật, bụi bặm, nấm mốc (molds).

Ngay sau khi ngửi phải chất gây nhạy ứng, người bị suyễn có thể nổi suyễn trong vòng vài phút, sau đó cơn suyễn dịu dần. Ở một số người, 6 đến 10 tiếng sau, suyễn công kích đợt thứ nhì.

2. Thuốc dùng:

Một vài loại thuốc dùng có thể gây cơn suyễn cấp tính, thí dụ như thuốc Aspirin, các “thuốc chống viêm không có chất steroid” (thường được dùng để chữa đau nhức: Advil, Motrin, Naprosyn, ...), thuốc chữa cao áp huyết (Inderal, Tenormin, Lopressor, ...).

3. Ô nhiễm không khí:

Trong những vùng kỹ nghệ nặng, dân cư đông đúc, thường có những chất được xem có thể gây suyễn như ozone, nitrogen dioxide, sulfur dioxide.

4. Những chất trong kỹ nghệ:

Rất nhiều chất trong kỹ nghệ có thể gây suyễn. Trong trường hợp này, suyễn được xem là một trong những bệnh gây do nghề nghiệp. Người bị suyễn gây bởi những chất hiện diện nơi sở làm, lúc mới tới sở thì còn khỏe lắm, chưa có triệu chứng, sau đó triệu chứng từ từ xuất hiện vào lúc sắp xong việc, nặng dần sau khi rời sở làm, rồi lại lặng lẽ bớt dần. Thường nhiều người trong sở cũng có những triệu chứng tương tự.

5. Nhiễm siêu vi (virus):

Nhiễm siêu vi trùng đường hô hấp (cảm, cúm) được xem là tác nhân hay gây cơn suyễn cấp tính nhất. Suyễn nổi dậy sau khi bị cảm hay cúm có thể kéo dài từ 2 đến 8 tuần lễ. Người ta nghĩ rằng khi bị cảm hay cúm, siêu vi làm đường thở bị viêm sưng, khiến các ống thở trở thành nhạy ứng hơn đối với các tác nhân gây dị ứng bên ngoài (giống như một người có sẵn chuyện buồn bực trong nhà, dễ nổi nóng với các bạn đồng sở, dù với một câu bông đùa thường ngày người ấy vẫn xem là rất có duyên).

Hiện tượng này xảy ra cho cả người bình thường không bị suyễn. Sau một cơn cảm hay cúm, một người bình thường không bị suyễn cũng có thể ho liên miên từ 2 đến 8 tuần (người bệnh bực bội, mà bác sĩ cũng khổ: người bệnh đòi trụ sinh cho ho mau hết, bác sĩ biết rõ trụ sinh cũng chẳng ăn thua gì trong trường hợp này, chỉ biết đem sách vở ra giảng giải, người bệnh không tin, đi bác sĩ khác xin trụ sinh, thì đúng lúc ho cũng đã đến lúc hết. Người bệnh từ đó đâm ra tin rằng phải có trụ sinh khi bị cảm, cảm mới mau đi). Người bị suyễn hàng năm nên chích ngừa cúm (flu) trong khoảng tháng 10-11 để tránh bị cúm. Còn cảm (cold), cho đến nay vẫn chưa có thuốc ngừa.

6. Vận động:

Vận động cũng rất hay gây cơn suyễn cấp tính. Chạy làm nổi suyễn nhiều hơn đi. Chơi thể dục, thể thao trong khí lạnh (ice hockey, ice skating) làm nổi suyễn nhiều hơn trong một môi trường ấm áp.

florida80

07-26-2019, 18:00

Triệu chứng

Triệu chứng của suyễn chẳng xa lạ gì với người bị... suyễn nặng: ho, khò khè, khó thở, ngực như bị ép chặt (chest tightness). Trong trường hợp điển hình, suyễn là bệnh lúc ẩn lúc hiện, và các triệu chứng đều đồng thanh làm khổ người bệnh. Khi lên cơn suyễn, đầu tiên người bệnh cảm thấy ngực bị siết lại, và ho khan. Sau đó, người bệnh ngộp thở, thở nhanh để cố hít lấy dưỡng khí, tim đập như trống làng, thở ra hít vào đều có tiếng khò khè. Nếu cơn suyễn bớt dần, cơn suyễn sẽ chấm dứt với một tràng ho khạc ra đàm đặc, có dây. Nếu chẳng may cơn suyễn kéo dài và nặng dần, người bệnh càng lúc càng thở khó hơn, phải sử dụng cả đến những bắp thịt thở phụ ở cổ và ngực để thở. Người bệnh càng lúc càng mệt, thở yếu dần, tiếng khò khè cũng yếu đi. Người bệnh ở trong tình trạng chỉ mành treo chuông nếu không được chữa trị khẩn cấp. Một đặc điểm của bệnh suyễn là các cơn suyễn hay xảy ra về đêm, làm ta phải thức dậy để thở, khò khè.

Nhiều người bị suyễn không lên những cơn suyễn với các triệu chứng điển hình ho, khò khè, khó thở tả trên, nhưng cứ ho khan lai rai nhiều tháng hay năm, hoặc khó thở khi vận động. Người ho hoài, ho mãi, nếu không tìm thấy nguyên nhân nào rõ rệt khác có thể giải thích cái ho, thường là ho do bị suyễn.

Định bệnh

Cũng như mọi tật bệnh khác trong y học, sự định bệnh dựa vào kể bệnh, thăm khám, và các trắc nghiệm. Luôn luôn, một lời kể bệnh mạch lạc, có đầu có đuôi của người bệnh sẽ giúp người bác sĩ khỏi lạc lối trên con đường tiến đến một định bệnh chính xác. Khò khè tuy là một triệu chứng quan trọng của suyễn, nhưng khò khè cũng có thể gây do một vật lạ trong phổi, ung thư phổi, bệnh tim, .... Một người bị nặng ngực, khó thở không chắc do suyễn, biết đâu do nguyên nhân tâm lý. Định phải đúng, chữa mới trúng. Chúng ta hãy cùng ôn lại 3 hình thái của suyễn, và thử xem nên kể bệnh thế nào để cung cấp những chi tiết cần thiết cho bác sĩ định bệnh:

1. Hình thái suyễn điển hình với những cơn ho, khò khè, khó thở:

Bạn có những triệu chứng bất thường này đã bao lâu? Bao lâu chúng xảy ra một lần? Thường thường chúng hay xảy ra trong trường hợp nào? Có khi nào vào ban đêm, lúc bạn đang ngủ không? Khi chúng đến thăm bạn, lúc đó đích xác các triệu chứng như thế nào, và chúng ở chơi với bạn bao lâu? Bạn đã được chữa trị từ trước đến giờ như thế nào, kết quả ra sao? Nếu bạn còn nhớ, xin cho biết “phim phổi” (đúng ra phải gọi là “phim ngực”, cho phù hợp với tiếng Anh là “chest X-ray”, và cũng không nên dùng chữ “phim ngực” để chỉ “phim vú”: “mammography” trong tiếng Anh) của bạn chụp lần cuối cách đây đã bao lâu, có gì lạ không?

2. Hình thái ho kinh niên:

Bạn bị ho đã bao lâu? Bao lâu lại ho một lần? Ho khan hay ho có đàm? Thường ho xảy ra trong trường hợp nào: ngày hay đêm, khi bạn tiếp xúc với khí lạnh, với chất gì đặc biệt, ...? Có bao giờ bạn bị khò khè, khó thở hay không? Trong vòng 2 tháng vừa qua, bạn có bị cảm, cúm hay không? (bạn chưa quên, sau cảm, cúm, ta có thể ho kéo dài từ 2 đến 8 tuần, có khi lâu hơn). Bạn có bị bệnh dị ứng mũi, và thường xuyên thấy như có nước mũi chảy xuống cổ họng hay không? (post nasal drip: nước mũi chảy xuống cổ họng có thể gây ho), Bạn có hay bị ho, nóng ngực, ợ chua sau khi ăn hoặc về đêm hay không? (bệnh dội ngược bao-tử thực-quản, một bệnh rất hay xảy ra, có thể gây ho, nhất là về đêm, do nước bao tử dội ngược lên cổ), bạn đã được chữa trị từ trước đến giờ như thế nào, và kết quả ra sao? Nếu bạn còn nhớ, xin cho biết “phim ngực” (chest X-ray: lần này ta dùng chữ đúng hơn) của bạn chụp lần cuối cách đây đã bao lâu, có gì lạ không? Còn điều này nữa: bạn có hút thuốc lá không nhỉ?

3. Hình thái khó thở khi vận động:

Bạn bị như vậy đã bao lâu? Đích xác, khó thở xảy ra khi bạn vận động như thế nào, trong bao lâu: đi, chạy, bơi, ...? trong môi trường nào: lạnh hay ấm áp? Lúc đó, bạn có bị đau ngực hay không? (bệnh hẹp hay tắc động mạch tim có thể gây đau ngực, khó thở lúc vận động), Lúc khó thở như vậy, có bao giờ bạn bị thêm ho hoặc khò khè? Trong quá khứ, bạn có bao giờ bị suyễn hay không?

Bạn đem theo tất cả các thuốc men đang dùng ở nhà cho bác sĩ xem, vì bạn còn nhớ, nhiều thuốc uống có thể gây suyễn, gây ho.

Sau khi lắng nghe và cám ơn bạn đã kể bệnh một cách hết sức mạch lạc, có phương pháp, sau khi xem xét các thuốc men bạn đem đến, bác sĩ bắt đầu thăm khám cho bạn. Thường là có hai trường hợp: bạn đang bị suyễn hành (dĩ nhiên chắc không nặng lắm, nên nãy giờ bạn mới vui vẻ chuyện trò với bác sĩ), hoặc đây đang lúc suyễn làm hòa cùng bạn, nên bạn hiện không có triệu chứng.

- Nếu bạn đang bị suyễn hành, sự định bệnh thường hiển nhiên: khám thấy trong phổi bạn đang có dàn nhạc hòa tấu bản “Cò ke”, nhất là khi bạn thở mạnh. Câu chuyện bạn kể nãy giờ lại phù hợp với thăm khám. Đồng thời, phim ngực bạn chụp trong thời gian gần đây bình thường. Định bệnh: “Bạn có suyễn”.

florida80

07-26-2019, 18:01

Nếu hiện tại bạn không có triệu chứng, phổi bạn có thể có tiếng khò khè khe khẽ hoặc là “trong”, không có gì lạ trong lúc thăm khám. Định bệnh: Dựa theo lời kể rất có duyên của bạn, bạn có thể bị suyễn. Nếu trong thời gian gần đây, bạn chưa chụp phim ngực, bác sĩ sẽ cho bạn chụp phim, để loại trừ những định bệnh khác như ung thư, bệnh tim, bệnh tắc phổi kinh niên (chronic obstructive lung disease: hay gây triệu chứng giống suyễn), vật lạ trong phổi, ... Trong nhiều trường hợp, bác sĩ đo cơ năng phổi (pulmonary function test) của bạn để xem có đúng bạn bị suyễn không.

Bài sau, chúng ta sẽ bàn đến việc chữa trị suyễn.

florida80

07-26-2019, 18:02

BỆNH TẢ

(Cholera)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Tại Việt Nam đang có dịch tả, tấn công nhiều tỉnh miền Bắc. Theo tin mới nhất, bệnh cũng đã lan vào miền Nam. Trong số những người nhiễm bệnh, có hai du khách, một người Nhật và một người Mỹ.

Bệnh tả do vi trùng Vibrio cholera, gây tiêu chảy dữ dội, mau chóng đưa đến tình trạng kiệt nước trong người và tử vong có thể đến trên 50% nếu người bệnh không được chữa trị.

Bệnh truyền qua đường thức ăn, nước uống, nhiều ở Á và Phi châu, thỉnh thoảng lại lan rộng, gây những trận dịch. Ở Mỹ, trong khoảng thời gian 1995 đến 2003, chỉ có 68 trường hợp bệnh tả được báo cáo cho cơ quan Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh (CDC); đa số người bị bệnh nhiễm bệnh ở ngoài nước Mỹ. Như vậy, ở Mỹ chúng ta không sợ lắm, song khi về Việt Nam trong thời gian này, chúng ta nên hết sức cẩn thận chuyện ăn uống.

Vi trùng Vibrio cholera có hơn 190 dòng (serotypes), hai dòng O1 and O139 dữ nhất, hay gây dịch. Độc tố của chúng tiết ra bám vào các tế bào ruột gây tiêu chảy nặng.

Triệu chứng

Đa số những trường hợp bệnh nhiễm vi trùng Vibrio cholera không có triệu chứng.

Những trường hợp bệnh có triệu chứng và nhẹ thôi khó phân biệt với các vi trùng, siêu vi gây tiêu chảy khác: chúng ta đi cầu ra nước vài lần, có thể buồn nôn, ói mửa, đau bụng, song cơ thể không đến nỗi mất nước. Phân lỏng trông trắng như nước vo gạo, không có máu, hơi hôi mùi như mùi cá. Chúng ta thường không sốt. Thời gian kể từ lúc nhiễm bệnh đến khi bệnh phát ra từ 1 đến 3 ngày.

Những trường hợp bệnh nặng có thể mau lẹ quật ngã một người hoàn toàn khỏe mạnh. Chỉ vài giờ sau khi bệnh phát ra, người bệnh tiêu chảy dữ dội, mỗi giờ mất 500 đến 1000 ml (nửa lít đến 1 lít) nước trong người, sút 10% sức nặng cơ thể. Tổng số lượng nước mất có thể lên đến 100% sức nặng cơ thể. Nếu người bệnh được chữa trị đúng, tiêu chảy chỉ nặng nhất trong vòng 2 ngày đầu, sau đó sẽ hết dần sau 4-6 ngày.

Khi tiêu chảy nặng do tả, ngoài chuyện thất thoát nước có thể đưa đến trụy tim mạch, suy thận cấp tính, cơ thể người bệnh còn mất nhiều chất điện giải quan trọng. Phân ra liên miên chứa rất nhiều các chất muối sodium, potassium, chloride và bicarbonate; tình trạng mất những chất điện giải quan trọng này có thể đưa đến các biến chứng nguy hiểm như tim loạn nhịp, kinh giật, ... Đường trong máu cũng có thể xuống thấp, và khi đường máu thấp quá, óc chúng ta sẽ mất sáng suốt, rồi chúng ta có thể lên cơn kinh giật, vào hôn mê.

Không chữa trị, tử vong bệnh lên đến 50-70%, nhất là ở trẻ em và phụ nữ mang thai; phụ nữ mang thai cũng rất dễ hư thai khi bị tả. Người bệnh có thể chết trong vòng 2-3 tiếng đồng hồ sau khi bệnh phát ra.

florida80

07-26-2019, 18:03

Định bệnh

Bệnh tả nguy hiểm, nên dù ở Mỹ ít khi có bệnh xảy ra, chúng ta cũng nên nghĩ đến bệnh tả trường hợp tiêu chảy ra nước và ói mửa dữ dội, nhất là khi chúng ta có dấu chứng mất nước nặng trong thời gian ngắn.

Người lớn chúng ta ít khi kiệt nước trong cơ thể (dehydration) khi tiêu chảy, nên nếu vừa đi chơi các vùng Á, Phi châu, Nam hay Trung Mỹ về, hoặc sau khi ăn sò hến, tôm cua sống nấu không kỹ, rồi tiêu chảy, kiệt nước (thấy mệt lả, chóng mặt, môi miệng khô, tim đập nhanh), bạn nhớ cho bác sĩ biết để bác sĩ cảnh giác, nghĩ đến bệnh tả.

Vi trùng tả có thể tìm thấy trong phân, bằng phương pháp xem phân ngay dưới kính hiển vi và cấy vi trùng trong phân. Những trường hợp bệnh nhẹ, thường chúng ta không phải lấy phân xem dưới kính hiển vi hoặc cấy phân, nhưng những trường hợp nặng cần vào nhà thương để chữa, phân nên được lấy sớm để thử trước khi dùng trụ sinh.

Chữa trị

Chữa trị bệnh tả chúng ta tùy tình trạng bệnh nhẹ hay nặng, gây mất nước nhẹ (mild: tri giác tỉnh táo, mắt bình thường, có nước mắt, miệng lưỡi còn ướt hoặc chỉ hơi khô, ít khát nước, mạch không nhanh, da nếu nắn mau chóng trở lại bình thường), vừa (vừa: tri giác bứt rứt, mắt trũng, không có nước mắt, miệng lưỡi khô, khát nước nhiều, mạch nhanh yếu, da nếu nắn chậm chạp trở lại bình thường) hoặc nặng (severe: tri giác mơ màng, không còn sáng suốt hay đã hôn mê, mắt trũng sâu, không có nước mắt, miệng lưỡi khô rang, uống khó khăn hay không còn uống được, mạch rất nhanh, yếu hay không thể bắt được, da rất chậm trở lại bình thường nếu nắn).

Những trường hợp nhẹ và một số trường hợp vừa, chúng ta có thể chữa ở nhà, dùng các loại nước như CeraLyte, Enfalyte, Pedialyte, Rehydralyte, … bán ngoài thị trường để bù lại nước mất do tiêu chảy. Nhiều trường hợp nhẹ không mất nước, chúng ta dùng trà, apple juice, colas, Chicken broth, Gatorade, Ginger Ale cũng đủ.

Những trường hợp nặng tất nhiên cần chữa trong nhà thương, truyền các dung dịch nước, chất điện giải cần thiết để bù lại cho cơ thể số lượng nước và các chất điện giải thất thoát do tiêu chảy.

Trụ sinh không cần thiết cho những trường hợp bệnh nhẹ, song phải dùng trong những trường hợp bệnh nặng. Các trụ sinh có thể chữa được vi trùng bệnh tả: Doxycycline, Tetracycline, Erythromycin, Azithromycin, Ciprofloxacin, Norfloxacin.

florida80

07-26-2019, 18:03

Loan)

* ĐI VỀ ĐÂU (Hoàng Thị Kim Chi)

* GALANG: BIA TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM BỊ PHÁ BỎ

* GALANG MỘT THỜI - MỘT ĐỜI (Nguyễn Mạnh Trinh)

* GIÁNG NGỌC PHỎNG VẤN NHÀ THƠ THÁI TÚ HẠP VÀ NỮ SĨ ÁI CẦM VỀ LỄ KHÁNH THÀNH ĐTNTNVN

* GIỌT NƯỚC MẮT CHO NGƯỜI TÌM TỰ DO (Lê Đinh Hùng)

* HẢI ĐẢO BUỒN LÂU BI ĐÁT

*"HÀNH TRÌNH BIỂN ĐÔNG: TỰ DO, MỘT NHU CẦU THIẾT YẾU, ĐÁNG ĐỂ TA ĐI TÌM"

*HÀNH TRÌNH GIAN NAN TÌM TỰ DO

* HÀNH TRÌNH TÌM CON NƠI BIỂN ĐÔNG

* HÌNH ẢNH MỚI NHẤT CHUẨN BỊ KHÁNH THÀNH VÀO THÁNG 04-2009

* HÒN ĐẢO BỊ LÃNG QUÊN (Meng Yew Choong)

* HỘI ĐỒNG THÀNH PHỐ VINH DANH ỦY BAN THỰC HIỆN ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM

* HỘI ĐỒNG THÀNH PHỐ WESTMINSTER THÔNG QUA NGHỊ QUYẾT “NGÀY THUYỀN NHÂN VIỆT NAM”

* KHÁNH THÀNH ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM TẠI NAM CALI

* KHẮC TÊN TRÊN BIA TƯỞNG NIỆM (Việt Hải)

* LÀN SÓNG THUYỀN NHÂN MỚI

* LỄ ĐỘNG THỔ KHỞI CÔNG XÂY DỰNG ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM

* LỄ KHÁNH THÀNH TRỌNG THỂ ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VIỆT NAM TẠI QUẬN CAM

* LỄ TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN TỔ CHỨC TRANG NGHIÊM TẠI NGHĨA TRANG WESTMINSTER MEMORIAL PARK

* LÒNG NHÂN ÁI (Tâm Hồng)

* LỜI NGUYỆN GIỮA BIỂN ĐÔNG (Thơ Thái Tú Hạp)

* MEMORIAL TO BOAT PEOPLE WHO DIED TO BE DEDICATED SATURDAY

* MỘT CÁI GIÁ CỦA TỰ DO (Trần Văn Hương)

* MƠ ƯỚC "MỘT NGÀY TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN" ĐÃ TRỞ THÀNH SỰ THẬT

* NGÀY THUYỀN NHÂN VIỆT NAM NĂM THỨ 5

* "NGÀY THUYỀN NHÂN VIỆT NAM" TỔ CHỨC TRỌNG THỂ TẠI WESTMINSTER

* NGƯỜI PHỤ NỮ SỐNG SÓT SAU CHUYẾN VƯỢT BIỂN KINH HOÀNG

* NHỮNG CHUYỆN HÃI HÙNG CỦA THUYỀN NHÂN (Biệt Hải)

* NHỮNG NGƯỜI ĐÃ CHẾT ĐỀU CÓ THẬT (Ngô Dân Dụng)

* NHỮNG THÁNG NGÀY YÊU DẤU NƠI HOANG ĐẢO (Tuấn Huy)

* NỖI BẤT HẠNH ĐỜI TÔI (Thùy Yên)

* NỖI KHỔ CỦA MỘT THUYỀN NHÂN (Thy Vũ Thảo Uyên)

* NƯỚC MẮT CỦA MỘT THUYỀN NHÂN (Nguyễn Mỹ Linh)

* SAIGON TIMES PHỎNG VẤN MỤC SƯ HÀ JIMMY CILLPAM 4 NĂM CÓ MẶT TRÊN TÀU AKUNA CỨU HƠN 5000 NGƯỜI VIỆT NAM VƯỢT BIỂN TÌM TỰ DO TRÊN BIỂN ĐÔNG

* TÀU SẮT BẾN TRE (Tú Minh)

* THẢM KỊCH BIỂN ĐÔNG (Vũ Duy Thái)

* THẢM SÁT TRÊN ĐẢO TRƯỜNG SA

* THỊ XÃ WESTMINSTER VINH DANH TƯỢNG ĐÀI THUYỀN NHÂN

* THÔNG BÁO CỦA ỦY BAN THỰC HIỆN ĐÀI TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN VN

* THƠ LÀM KHI ĐỌC TIN THUYỀN NHÂN (Viên Linh)

* THUYỀN NHÂN: ẤN TÍCH LỊCH SỬ

* THUYỀN NHÂN VÀ BIỂN ĐỘNG

* THUYỀN NHÂN VÀ MỘT VÀI HÌNH ẢNH CỨU NGƯỜI VƯỢT BIỂN

* THUYỀN NHÂN VIỆT NAM VƯỢT BIÊN, TỬ NẠN, ĐẾN BỜ TỰ DO ĐÃ GIÚP NHÂN LOẠI NHÌN RÕ ĐƯỢC CHÂN TƯỚNG CỦA CỘNG SẢN (Lý Đại Nguyên)

* TRÔI GIẠT VỀ ĐÂU (Nguyễn Hoàng Hôn)

* TRỞ VỀ ĐẢO XƯA... (Nguyễn Công Chính)

* TỪ TẤM BIA TƯỞNG NIỆM THUYỀN NHÂN Ở GALANG NHÌN RA CON ĐƯỜNG HÒA GIẢI

* TƯỢNG ĐÀI THUYỀN NHÂN VIỆT NAM ĐÃ CHÍNH THỨC ĐƯA VÀO WESTMINSTER MEMORIAL PARK

* TƯỢNG ĐÀI THUYỀN NHÂN ĐÃ ĐƯỢC ĐẶT VÀO VỊ TRÍ AN VỊ TRONG KHUÔN VIÊN WESTMINSTER MEMORIAL PARK

* TƯỞNG NIỆM QUỐC HẬN 30-4-2012

* VĂN TẾ THUYỀN BỘ NHÂN ĐÃ BỎ MÌNH TRÊN ĐƯỜNG TÌM TỰ DO

* VƯỢT BIỂN (Thanh Thanh)

* VƯỢT BIỂN MỘT MÌNH (Nguyễn Trần Diệu Hương)

* XIN VỀ ĐÂY CHỨNG GIÁM, AN GIẤC NGÀN THU

* XÓA DẤU VẾT TỘI ÁC (Phạm Phú Minh)

BỆNH TẢ

(Cholera)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Tại Việt Nam đang có dịch tả, tấn công nhiều tỉnh miền Bắc. Theo tin mới nhất, bệnh cũng đã lan vào miền Nam. Trong số những người nhiễm bệnh, có hai du khách, một người Nhật và một người Mỹ.

Bệnh tả do vi trùng Vibrio cholera, gây tiêu chảy dữ dội, mau chóng đưa đến tình trạng kiệt nước trong người và tử vong có thể đến trên 50% nếu người bệnh không được chữa trị.

Bệnh truyền qua đường thức ăn, nước uống, nhiều ở Á và Phi châu, thỉnh thoảng lại lan rộng, gây những trận dịch. Ở Mỹ, trong khoảng thời gian 1995 đến 2003, chỉ có 68 trường hợp bệnh tả được báo cáo cho cơ quan Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh (CDC); đa số người bị bệnh nhiễm bệnh ở ngoài nước Mỹ. Như vậy, ở Mỹ chúng ta không sợ lắm, song khi về Việt Nam trong thời gian này, chúng ta nên hết sức cẩn thận chuyện ăn uống.

Vi trùng Vibrio cholera có hơn 190 dòng (serotypes), hai dòng O1 and O139 dữ nhất, hay gây dịch. Độc tố của chúng tiết ra bám vào các tế bào ruột gây tiêu chảy nặng.

Triệu chứng

Đa số những trường hợp bệnh nhiễm vi trùng Vibrio cholera không có triệu chứng.

Những trường hợp bệnh có triệu chứng và nhẹ thôi khó phân biệt với các vi trùng, siêu vi gây tiêu chảy khác: chúng ta đi cầu ra nước vài lần, có thể buồn nôn, ói mửa, đau bụng, song cơ thể không đến nỗi mất nước. Phân lỏng trông trắng như nước vo gạo, không có máu, hơi hôi mùi như mùi cá. Chúng ta thường không sốt. Thời gian kể từ lúc nhiễm bệnh đến khi bệnh phát ra từ 1 đến 3 ngày.

Những trường hợp bệnh nặng có thể mau lẹ quật ngã một người hoàn toàn khỏe mạnh. Chỉ vài giờ sau khi bệnh phát ra, người bệnh tiêu chảy dữ dội, mỗi giờ mất 500 đến 1000 ml (nửa lít đến 1 lít) nước trong người, sút 10% sức nặng cơ thể. Tổng số lượng nước mất có thể lên đến 100% sức nặng cơ thể. Nếu người bệnh được chữa trị đúng, tiêu chảy chỉ nặng nhất trong vòng 2 ngày đầu, sau đó sẽ hết dần sau 4-6 ngày.

Khi tiêu chảy nặng do tả, ngoài chuyện thất thoát nước có thể đưa đến trụy tim mạch, suy thận cấp tính, cơ thể người bệnh còn mất nhiều chất điện giải quan trọng. Phân ra liên miên chứa rất nhiều các chất muối sodium, potassium, chloride và bicarbonate; tình trạng mất những chất điện giải quan trọng này có thể đưa đến các biến chứng nguy hiểm như tim loạn nhịp, kinh giật, ... Đường trong máu cũng có thể xuống thấp, và khi đường máu thấp quá, óc chúng ta sẽ mất sáng suốt, rồi chúng ta có thể lên cơn kinh giật, vào hôn mê.

Không chữa trị, tử vong bệnh lên đến 50-70%, nhất là ở trẻ em và phụ nữ mang thai; phụ nữ mang thai cũng rất dễ hư thai khi bị tả. Người bệnh có thể chết trong vòng 2-3 tiếng đồng hồ sau khi bệnh phát ra.

Định bệnh

Bệnh tả nguy hiểm, nên dù ở Mỹ ít khi có bệnh xảy ra, chúng ta cũng nên nghĩ đến bệnh tả trường hợp tiêu chảy ra nước và ói mửa dữ dội, nhất là khi chúng ta có dấu chứng mất nước nặng trong thời gian ngắn.

Người lớn chúng ta ít khi kiệt nước trong cơ thể (dehydration) khi tiêu chảy, nên nếu vừa đi chơi các vùng Á, Phi châu, Nam hay Trung Mỹ về, hoặc sau khi ăn sò hến, tôm cua sống nấu không kỹ, rồi tiêu chảy, kiệt nước (thấy mệt lả, chóng mặt, môi miệng khô, tim đập nhanh), bạn nhớ cho bác sĩ biết để bác sĩ cảnh giác, nghĩ đến bệnh tả.

Vi trùng tả có thể tìm thấy trong phân, bằng phương pháp xem phân ngay dưới kính hiển vi và cấy vi trùng trong phân. Những trường hợp bệnh nhẹ, thường chúng ta không phải lấy phân xem dưới kính hiển vi hoặc cấy phân, nhưng những trường hợp nặng cần vào nhà thương để chữa, phân nên được lấy sớm để thử trước khi dùng trụ sinh.

Chữa trị

Chữa trị bệnh tả chúng ta tùy tình trạng bệnh nhẹ hay nặng, gây mất nước nhẹ (mild: tri giác tỉnh táo, mắt bình thường, có nước mắt, miệng lưỡi còn ướt hoặc chỉ hơi khô, ít khát nước, mạch không nhanh, da nếu nắn mau chóng trở lại bình thường), vừa (vừa: tri giác bứt rứt, mắt trũng, không có nước mắt, miệng lưỡi khô, khát nước nhiều, mạch nhanh yếu, da nếu nắn chậm chạp trở lại bình thường) hoặc nặng (severe: tri giác mơ màng, không còn sáng suốt hay đã hôn mê, mắt trũng sâu, không có nước mắt, miệng lưỡi khô rang, uống khó khăn hay không còn uống được, mạch rất nhanh, yếu hay không thể bắt được, da rất chậm trở lại bình thường nếu nắn).

Những trường hợp nhẹ và một số trường hợp vừa, chúng ta có thể chữa ở nhà, dùng các loại nước như CeraLyte, Enfalyte, Pedialyte, Rehydralyte, … bán ngoài thị trường để bù lại nước mất do tiêu chảy. Nhiều trường hợp nhẹ không mất nước, chúng ta dùng trà, apple juice, colas, Chicken broth, Gatorade, Ginger Ale cũng đủ.

Những trường hợp nặng tất nhiên cần chữa trong nhà thương, truyền các dung dịch nước, chất điện giải cần thiết để bù lại cho cơ thể số lượng nước và các chất điện giải thất thoát do tiêu chảy.

Trụ sinh không cần thiết cho những trường hợp bệnh nhẹ, song phải dùng trong những trường hợp bệnh nặng. Các trụ sinh có thể chữa được vi trùng bệnh tả: Doxycycline, Tetracycline, Erythromycin, Azithromycin, Ciprofloxacin, Norfloxacin.

florida80

07-26-2019, 18:04

BỆNH TÂM THẦN

KINH HOẢNG (Panic disorder)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

Trong loạt bài về những bệnh tinh thần, kỳ này, chúng ta tìm hiểu bệnh tâm thần kinh hoảng.

Bệnh tâm thần kinh hoảng (panic disorder) là bệnh tâm thần gây những cơn sợ hãi, kinh hoảng rất đặc biệt. Bệnh xảy ra thường lắm, nhiều không kém bệnh suyễn. Dựa theo những trường hợp bệnh được báo cáo, người ta cho rằng cứ trong 100 người, có 1 đến 3 người mang bệnh này (1-3%). Trên thực tế, có lẽ con số này còn cao hơn, vì có nhiều trường hợp bệnh bác sĩ định lầm thành bệnh khác (tưởng rằng bị bệnh suyễn, bệnh tim, ...). Bệnh hay bắt đầu trong khoảng tuổi 18 đến 45.

Bệnh kinh hoảng gây những ảnh hưởng tai hại trên đời sống của người bệnh ngang ngửa với bệnh trầm cảm (major depression): cuộc sống mất vui, khả năng làm việc suy giảm, gia đình xáo trộn. Theo một báo cáo, số ngày nghỉ việc của người bệnh kinh hoảng cao hơn số ngày nghỉ việc của người bệnh tiểu đường, bệnh tim, bệnh thận.

Triệu chứng

Bệnh gây những cơn kinh hoảng rất đột ngột (panic attack). Trong những cơn kinh hoảng, người bệnh cảm thấy khó chịu, sợ hãi, căng thẳng tinh thần dữ dội, đồng thời có những triệu chứng thể chất đi kèm. Những cơn kinh hoảng thỉnh thoảng mới xảy ra, hoặc có thể đến viếng người bệnh vài lần mỗi ngày. Thường chúng kéo dài vài phút đến một tiếng, nhưng thỉnh thoảng, cũng có nhiều trường hợp chúng kéo dài đến vài giờ đồng hồ.

Trong một cơn kinh hoảng như vậy (có khi nhẹ, có khi nặng), người bệnh thường có ít nhất 4 trong các triệu chứng sau đây, xảy ra một cách đột ngột, và nhanh chóng tăng cường độ trong vòng 10 phút:

- Hồi hộp, thấy tim đập mạnh hay nhanh.

- Toát mồ hôi.

- Run rẩy tay chân.

- Cảm giác ngộp thở.

- Cảm giác bị nghẹn (choking).

- Đau ngực hay thấy khó chịu trong ngực.

- Buồn nôn hay thấy khó chịu trong bụng, đau vùng bụng trên.

- Thấy chóng mặt, không vững, choáng váng hoặc xỉu.

- Cảm thấy không thực (feelings of unreality) hoặc có giảm giác thoát xác, mình tự thoát ra khỏi mình (being detached from oneself).

- Sợ không còn kiểm soát được chính mình hay muốn phát điên lên.

- Sợ chết.

- Bị tê (mất cảm giác hay có cảm giác như kiến bò).

- Ớn lạnh (chills) hay ngược lại, thấy nóng phừng (hot flushes).

Điều đáng sợ là người bệnh cảm thấy được cơn kinh hoảng sắp xảy ra mà vẫn không tự trấn tĩnh được. Các triệu chứng hoàn toàn vượt ra ngoài sức kiểm soát của người bệnh.

Triệu chứng xảy ra trong cơn kinh hoảng giống triệu chứng của nhiều bệnh thể chất như bệnh tim mạch, bệnh phổi, bệnh thần kinh, bệnh các tuyến nội tiết, ... Điều này lại càng làm người bệnh thêm căng thẳng trong cơn kinh hoảng, vì sợ mình đang bị một bệnh thể chất quan trọng, nhiều vị đi khám bác sĩ hoài hoặc thường xuyên chạy vào phòng cấp cứu. Và chẳng trách bác sĩ có thể định lầm là người bệnh bị heart attack (chết cơ tim cấp tính), lên cơn suyễn, ... Không ít người bệnh đã đi khám vô số bác sĩ, vào ra phòng cấp cứu, và sau nhiều năm, bệnh mới được tìm ra.

Cơn kinh hoảng có khi như từ trên trời rơi xuống, tấn công người bệnh bất ngờ, không báo trước, cũng không do một nguyên nhân chi rõ rệt. Ngược lại, có những cơn kinh hoảng xảy ra trong một hoàn cảnh, hay với một ý nghĩ đặc biệt nào đó. Có người cứ lái xe trên đường lại lên cơn kinh hoảng, đến nỗi sợ không còn dám lái xe đi đâu. Thét rồi, người bệnh cố tránh ngay cả ý nghĩ ra khỏi nhà, vì nhà đã trở thành một tổ ấm an toàn, rời khỏi nó lỡ cơn kinh hoảng đến bất thình lình thì biết làm sao.

Có những cơn kinh hoảng tai ngược hơn, thích đánh thức người ta dậy lúc đang ngủ, để bắt làm bạn với nó một lúc. Chúng cũng dữ dội không kém, khiến người bệnh cứ nghĩ đến việc đi ngủ đâm sợ, hoặc nặng hơn nữa, lên cơn kinh hoảng ngay lúc vào giường, khi nghĩ đến việc mình sắp thiếp ngủ, sắp phải đương đầu với cái cảm giác khủng khiếp mình đã từng bị. Có người nặng đến độ đâm bi quan và thất chí, đi tìm một chỗ yên tĩnh hơn bên kia thế giới, nơi không có bóng dáng của chứng bệnh kinh hoảng.

Nguyên nhân đích thực nào gây ra chứng bệnh lạ lùng này, y học chưa khám phá ra. Nhiều giả thuyết cho rằng bệnh xảy ra do sự làm việc lung tung, lộn xộn của một số vùng đặc biệt trong óc ta, hoặc do sự hoạt động bất thường của các chất dẫn truyền thần kinh (neurotransmitters) trong óc.

florida80

07-26-2019, 18:05

Chữa trị

Hiện nay chúng ta có nhiều cách trị căn bệnh.

1. Các thuốc an thần Benzodiazepines:

Các thuốc an thần thuộc nhóm benzodiazepines (như Xanax, Valium, Klonopin, Ativan, Serax, ...) rất hữu hiệu để chữa bệnh kinh hoảng, dùng ngắn hạn. Thuốc mau chóng làm các triệu chứng thuyên giảm, nhưng có bất lợi là hay gây nghiện. Đang dùng thuốc loại này, nhất là với lượng cao, bạn không nên bất ngờ bỏ thuốc, nếu không có ý kiến của bác sĩ.

Valium, một thuốc an thần benzodiazepines vang bóng một thời, cũng đã từng được dùng để chữa bệnh kinh hoảng. Nhưng Valium nay đã nhường bước trước những đàn em như Xanax, Klonopin, Ativan, những thuốc hiện đang được dùng nhiều để chữa bệnh kinh hoảng.

2. Thuốc chống sầu buồn (antidepressant):

Đây là một nhóm thuốc rất quan trọng. Đầu tiên, người ta tìm ra những thuốc này để chống bệnh sầu buồn (depression). Dùng thuốc lâu, người ta lại khám phá thêm những tài hoa khác của loại thuốc này. Chúng chống được cả các tình trạng căng thẳng tâm thần (anxiety), nhiều tình trạng đau nhức, và nay với bệnh kinh hoảng, chúng cũng trị luôn.

Chúng ít khi gây phản ứng bất lợi, không làm bạn mất sự tự chủ (lose control), cũng không khiến bạn thay đổi tâm tính. Chúng lại không gây ghiền như các thuốc an thần benzodiazepines, nên có thể dùng dài lâu, có khi nhiều năm.

Hiện có nhiều thuốc thuộc loại này được dùng để chữa bệnh kinh hoảng, xin kể ra đây vài tên thuốc: Tofranil, Elavil, Pamelor, Anafranil, Prozac, Paxil, Venlafaxine, ... (thuốc tây không giống “thuốc bắc”, có tên có tuổi đàng hoàng). Có thuốc tác dụng trong vòng vài ngày, có thuốc trong vòng vài tuần. Bạn nên kiên nhẫn.

3. Thuốc monoamine oxidase inhibitors:

Các thuốc thuộc nhóm monoamine oxidase inhibitors cũng rất hữu hiệu, song vì chúng gây nhiều tác dụng phụ, người uống phải kiêng cữ một số thức ăn, tránh dùng một số thuốc khác, do vậy, nay chúng ít được sử dụng để chữa căn bệnh như trước.

4. Tâm lý trị liệu (psychologic therapy):

Nhiều cách tâm lý trị liệu đã được nghiên cứu để chữa bệnh tâm thần kinh hoảng. Các cách tâm lý trị liệu có mục đích soi sáng cho người bệnh biết rõ vấn đề của mình (cognitive therapy), giúp người bệnh từ từ tiếp xúc với những hoàn cảnh hay gây cơn kinh hoảng, rồi giúp họ quen dần với những hoàn cảnh này (exposure and desensitization) là ba phương pháp tâm lý trị liệu cho nhiều kết quả, nếu được dùng phối hợp.

Chữa bằng thuốc giúp người bệnh mau khỏe, triệu chứng nhanh chóng thuyên giảm, tâm lý trị liệu giúp duy trì kết quả của sự chữa trị. Phối hợp cả hai phương pháp chữa trị, thuốc và tâm lý trị liệu, đưa đến kết quả tốt đẹp nhất.

Trong cộng đồng người Việt chúng ta, vấn đề là không có nhiều tâm-lý gia (psychologist) nói tiếng Việt để làm tâm lý trị liệu cho những người bệnh tâm thần.

Sự chữa trị cần được kéo dài bao lâu? Còn tùy căn bệnh. Mục đích của việc chữa trị là làm thế nào để các cơn kinh hoảng không còn trở lại làm phiền ta nữa. Thường các triệu chứng sẽ thuyên giảm, bệnh dần được ổn định trong vòng 4 tháng, và chúng ta tiếp tục uống thuốc ít nhất 1 năm. Có người cần sự chữa trị lâu dài, có khi cả đời.

Bệnh tâm thần kinh hoảng hay xảy ra, gây nhiều phiền toái, tốn kém cho người bệnh và gia đình. Được cái, sự chữa trị thường rất hữu hiệu, giúp người bệnh trở lại đời sống bình thường, nhất là nếu người bệnh và gia đình cùng hiểu rõ về căn bệnh.

florida80

07-26-2019, 18:08

florida80

07-26-2019, 18:11

florida80

07-26-2019, 18:12

BỆNH TẮC PHỔI KINH NIÊN

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Ở Mỹ, 14 triệu người mang bệnh tắc phổi kinh niên (chronic obstructive pulmonary disease, hay được gọi tắt COPD).
COPD là bệnh nổi danh trên đất Mỹ, vì trong các bệnh hay gây tử vong ở Mỹ, nó đứng hàng thứ tư. Nhưng, với người Việt chúng ta, có lẽ các bác sĩ hay gọi trại đi là bệnh suyễn cho dễ hiểu (một phần do bệnh gây những triệu chứng giống suyễn, cách chữa trị cũng không khác mấy), nên nhiều người chúng ta còn xa lạ với tên bệnh này. Gọi vậy không đúng.
Bệnh tắc phổi kinh niên làm các ống dẫn không khí vào phổi hẹp lại, người bệnh hít thở kém hữu hiệu, không có đủ dưỡng khí (oxygen) cần thiết cho cơ thể. Khác với suyễn (asthma), gây tắc phổi cấp tính, nhất thời, xong rồi thôi, lúc lên cơn suyễn thì khổ, lúc cơn suyễn biến mất, người bệnh khỏe lại như thường, tắc phổi kinh niên khiến người bệnh không mấy khi hoàn toàn dễ thở, và căn bệnh cứ từ từ tiến triển nặng hơn.
Hai bệnh hay đưa đến tình trạng phổi tắc kinh niên là "viêm ống phổi kinh niên" (chronic bronchitis) và "phế thủng" (emphysema). Bệnh viêm ống phổi kinh niên khiến người bệnh ho, khạc đàm, ít nhất 3 tháng mỗi năm, trong 2 hay nhiều năm liên tiếp. Bệnh phế thủng tàn phá các nang (acinar structures) trong phổi (có nhiệm vụ hấp thu dưỡng khí trong không khí ta hít vào phổi), khiến chúng nở to, mất khả năng hấp thu dưỡng khí.
Người ta thấy, phổi những người mang bệnh tắc phổi kinh niên, khi mổ ra để xem, thường có cả viêm ống phổi kinh niên lẫn phế thủng, chỉ có nhiều ít khác nhau: người bị viêm ống phổi kinh niên nhiều hơn, vị bị phế thủng nhiều hơn. Cả hai dạng bệnh viêm ống phổi kinh niên và phế thủng cùng đưa đến sự hẹp tắc kinh niên, sự chữa trị hai bệnh khá giống nhau, nên người ta gọi chung hai bệnh này là "bệnh tắc phổi kinh niên".
Nguyên nhân
Đa số (80-90%) các trường hợp tắc phổi kinh niên do hút thuốc lá. Càng hút sớm, hút lâu năm, hút nhiều, càng dễ bị tắc phổi kinh niên. Người không hút, song phải thường xuyên ngửi khói thuốc lá người khác hút, sau cũng dễ mang bệnh.
Có một ít người không may, mang bệnh di truyền, sanh ra đã thiếu chất "alpha1-antitrypsin", một chất có tác dụng làm bền vững các cơ cấu trong phổi, cũng dễ bị tắc phổi kinh niên. (Bình thường, lượng "alpha1-antitrypsin" trong máu 150-350 mg/dL, người có "alpha1-antitrypsin" trong máu dưới 80 mg/dL dễ mang bệnh). Những người không may này hay mang bệnh trước tuổi 50, sớm hơn người bị bệnh gây do hút thuốc.
Các yếu tố khác dễ đưa đến tắc phổi kinh niên: ô nhiễm không khí do sống trong vùng kỹ nghệ, tuổi đời càng cao, đàn ông (male gender), nghèo (lower socioecomonic status), làm việc trong những môi trường có nhiều chất bụi hóa học hoặc hơi độc, hồi nhỏ nhiễm trùng đường hô hấp nặng.
Tuy vậy, khói thuốc lá, hít vào phổi năm này sang năm khác, là yếu tố hàng đầu đưa đến bệnh tắc phổi kinh niên, đặc biệt cho những người có thêm những yếu tố kể trên. Nên, có thể nói, gần như tắc phổi kinh niên là bệnh riêng của những người hút thuốc. Trong khi suyễn xảy ra cả ở người hút thuốc lẫn không hút thuốc.
Triệu chứng
Khác với suyễn gây tắc phổi cấp tính, nhất thời, tấn công cả các trẻ em, bệnh tắc phổi kinh niên (tức COPD, tên tắt các bác sĩ hay dùng), thường chỉ xuất hiện ở người lớn, đã hút thuốc khoảng 30 năm. Nhưng một khi nó xảy ra, thường nó sẽ từ từ tiến tới, trở nặng dần.
Đa số người bệnh bắt đầu đi thăm bác sĩ trong khoảng tuổi 40-50, vì ho có đàm. Thế rồi, đến tuổi 50, 60, họ cứ vận động một chút, lại thấy khó thở. Rồi lâu lâu bệnh lại trở nặng: ho, khạc đàm đặc vàng, khò khè như suyễn, khó thở, nóng sốt. Căn bệnh hiện nguyên hình. Bỏ thuốc lá sẽ khiến căn bệnh tiến triển chậm lại nhiều lắm. Không bao giờ quá muộn để bỏ thuốc lá.

florida80

07-26-2019, 18:13

Khi bệnh nặng dần, các cơn trở nặng (ho, khạc đàm vàng, khò khè, ngồi chơi không thôi cũng khó thở), không còn lâu lâu mới xảy ra nữa, nhưng xảy ra luôn.
Người tắc phổi kinh niên do viêm ống phổi kinh niên, có triệu chứng xảy ra sớm hơn người phế thủng, ho ra đàm đặc, vàng nhiều hơn, nhưng ít khó thở hơn người phế thủng. Người viêm ống phổi kinh niên trông mập mập, tai tái. Ngược lại, người tắc phổi kinh niên do phế thủng có triệu chứng muộn hơn người viêm ống phổi kinh niên khoảng 10 năm. Khi triệu chứng xảy ra, họ ho ít hơn, song khó thở nhiều hơn, có khạc ra đàm, đàm không đặc, vàng nhưng trăng trắng, trong như nhớt. Người phế thủng trông còm, gầy, hồng hồng.
Có điều, việc đời thường không trắng ra trắng, đen ra đen rõ như vậy. Đa số người tắc phổi kinh niên vừa có viêm ống phổi kinh niên, vừa có phế thủng trộn lẫn. Có người còn bị cả suyễn. Nên triệu chứng nhiều khi cũng không rõ rệt hẳn như tả trên, bác sĩ cần tinh ý, dựa vào sự thăm khám kỹ, đồng thời dựa vào các phương tiện định bệnh như phim ngực (chest X-ray, hay bị gọi không đúng là "phim phổi"), hoặc đo cơ năng phổi (pulmonary function test) để phân biệt.
Định bệnh
Người tắc phổi do viêm ống phổi kinh niên, như đã nói, trông mập mập và tai tái, xanh xanh (cyanosis). Trông họ có vẻ bình tĩnh, không khó thở, cũng không thở nhanh. Khám phổi nghe thấy những tiếng khò khè, lúc to lúc nhỏ, lúc nghe thấy ở chỗ này, lúc lại hiện diện chỗ khác, nếu bảo họ thở sâu và ho.
Người tắc phổi do phế thủng trông gầy gầy, hồng hồng. Trông họ như phải dùng sức để thở, mỗi hơi hít vào là một khó khăn, các bắp thịt ở cổ, ở ngực gồng cả lên, cố giúp phổi nở ra để hút lấy dưỡng khí quí báu vào phổi. Họ thở nhanh, môi chúm lại (pursed lips), mỗi lần thở ra lại gừ lên một tiếng nhẹ. Ngực người phế thủng khám thấy to phình, khi hít thở, không chuyển động nhiều như ngực người bình thường. Ngực gõ nghe bung bung như tiếng trống (hyperresonant). Hít vào thở ra có hai thì: thì hít vào (inspiratory phase) và thì thở ra (expiratory phase). Thì thở ra ở người phế thủng dài hơn bình thường, tiếng động phổi lại nghe xa xôi, mơ màng có chút khò khè với âm giai cao (high-pitch rhonchi) vào cuối thì thở ra. Vì ngực người phế thủng phình to, khiến tim bị đẩy lui vào sâu bên trong ngực, nên khi khám tim, tiếng tim cũng thoang thoảng xa xôi.
Phim ngực (chest X-ray) cũng cho thấy nhiều điểm khác biệt. Phim ngực người viêm ống phổi kinh niên cho thấy bóng các ống phổi và mạch máu (bronchovascular markings) tăng nhiều bất thường ở đáy phổi, bóng tim to lên. Trong khi phim ngực của người phế thủng cho thấy ngực phình to như thùng tô-nô (barrel chest), phổi trong bất thường, ít các bóng ống phổi và mạch máu, tim lại dài ra, thỏn nhỏ.
Còn phim ngực của người bệnh suyễn (thỉnh thoảng ho, khò khè, khó thở, nhưng ngoài những lúc ấy, họ trở lại bình thường)? Phim ngực của người bệnh suyễn trông bình thường, không có những dấu chứng của viêm ống phổi kinh niên hoặc phế thủng. Thế nên, tắc phổi kinh niên, do viêm ống phổi kinh niên hoặc phế thủng, không phải là suyễn, với rất nhiều điểm khác biệt.
Những khác biệt này cũng được chứng minh bởi máy đo cơ năng phổi (spirometry). Máy đo cơ năng phổi còn giúp ta tiên đoán dự hậu (prognosis) căn bệnh, tương lai của người tắc phổi kinh niên.
Trong các trị số cho bởi máy đo cơ năng phổi, có một trị số quan trọng được đặt tên FEV1 (forced expiratory volume in 1 second: khối lượng khí thở ra thực mạnh trong 1 giây), tính theo phần trăm (%), so với trị số của một người bình thường. Người bình thường có FEV1 từ 75% trở lên. Dựa vào trị số này, Hiệp hội Bệnh ngực Hoa-kỳ (American Thoracic Society) chia bệnh tắc phổi kinh niên thành 3 mức độ từ nhẹ đến nặng:
- FEV1 còn trên 50%: tắc phổi kinh niên mức độ I (stage I).
- FEV1 từ 35% đến 49%: tắc phổi kinh niên mức độ II (stage II).
- FEV1 dưới 35%: tắc phổi kinh niên mức độ III (stage III).

florida80

07-26-2019, 18:13

Người tắc phổi kinh niên mức độ I và II khó thở khi vận động hay làm nặng. Người tắc phổi kinh niên mức độ III tất nhiên nặng nhiều, đi thăm phòng cấp cứu luôn và nhiều lúc cần được chữa trị trong bệnh viện. Khi FEV1 xuống dưới 25%, bệnh rất nặng, gây khó thở thường xuyên.
Khi bệnh đã sang mức độ II hoặc III, bác sĩ thường đo nồng độ dưỡng khí (oxygen) trong máu (arterial blood gas) để xác định xem người bệnh có cần dưỡng khí để thở ở nhà hay không. Bình thường, nồng độ dưỡng khí trong máu từ 80 đến 100 mg Hg. Nếu lúc nghỉ ngơi, chẳng làm gì nặng, mà nồng độ dưỡng khí vẫn dưới 55 mg Hg, người bệnh cần có oxygen để thở liên tục ở nhà.
Người tắc phổi kinh niên tuổi càng cao, có FEV1 càng thấp, nồng độ dưỡng khí trong máu cũng thấp, xuống cân nhiều, tương lai không sáng sủa lắm.
Xin hẹn bạn đọc bài tuần tới, chúng ta sẽ bàn về các cách chữa bệnh tắc phổi kinh niên.

florida80

07-26-2019, 18:15

Năm trước cũng như năm nay, trong các chỉ thị Medicare đưa xuống những tổ hợp y tế chăm sóc sức khỏe cho các vị cao niên gia nhập tổ hợp, Medicare đặc biệt chú trọng đến người bệnh tiểu đường, muốn các bác sĩ chữa trị cho người tiểu đường cẩn thận, đúng với sách vở. (Các vị cao niên gia nhập một tổ hợp y tế thường được theo dõi và chữa trị kỹ lưỡng hơn các vị không gia nhập, vì tổ hợp thường xuyên nhắc nhở các bác sĩ trong tổ hợp phải thi hành đúng chỉ thị của Medicare đưa xuống. Chính tổ hợp cũng hay gửi thư nhắc nhở người bệnh đi khám bác sĩ đều, làm những việc cần làm.)
Đủ thấy bệnh tiểu đường là một căn bệnh quan trọng, khám phá sớm và chữa trị đúng, sẽ ngăn ngừa được những biến chứng quan trọng ảnh hưởng đến phẩm chất cuộc sống của người bệnh. Trong loạt bài về bệnh tiểu đường, chúng ta sẽ tìm hiểu căn bệnh, những biến chứng do nó gây ra, những phương cách chữa trị hiện được sử dụng tại Mỹ, đồng thời những việc chúng ta cần làm cho đúng với chỉ thị của Medicare.
Tiểu đường là tiếng Việt ta vẫn thường dùng để chỉ bệnh cao chất đường trong máu. (Xin bạn nhớ luôn tên tiếng Anh, diabetes mellitus; trong nhà thương, họ không dùng tiếng Việt.) Đường lên cao hơn mức bình thường trong máu, nên được thận thải ra theo nước tiểu. Vì vậy trong nước tiểu có chất đường (bình thường nước tiểu không có đường).
Đây là một bệnh quan trọng nhiều người bị, đang có khuynh hướng tăng trên toàn thế giới, nên được y học rất chú ý và không ngừng nghiên cứu. Trung bình, trong 100 người chúng ta, có 1 vị bị tiểu đường. Về lâu về dài, bệnh gây những biến chứng quan trọng ở mắt, thận, thần kinh và mạch máu. Tiểu đường cũng đưa dẫn đến bệnh hẹp tắc các động mạch vành tim (coronary artery disease). Nhiều trường hợp bệnh không gây triệu chứng, nên chúng ta không biết, tình cờ thử máu mới tìm ra bệnh.

florida80

07-26-2019, 18:19

Trong loạt bài về bệnh tiểu đường, chúng tôi xin trình bày những kiến thức mới về căn bệnh.
Đường (carbohydrates) là một trong những chất biến dưỡng căn bản của cơ thể, có trong cơm gạo, bánh mì, các thức ăn ngọt, ... Các chất biến dưỡng căn bản khác là chất đạm (protein), chất mỡ (lipids), sinh tố (vitamins), muối khoáng (minerals).
Gần như mọi tế bào của cơ thể ta đều cần có chất đường để hoạt động. Nhưng muốn sử dụng được chất đường vào những hoạt động cần thiết của mình, các tế bào cần đến một chất gọi là insulin. Insulin giúp đưa chất đường từ máu vào trong các tế bào, và điều hòa lượng đường trong máu để đường trong máu không bao giờ lên quá cao. Insulin tiết bởi tụy tạng (pancreas), một cơ quan nằm ở bụng trên, phía sau bao tử.
Tụy tạng giữ 2 nhiệm vụ: tiết các diếu tố (enzymes) giúp vào sự tiêu hóa, và tiết các chất như insulin, glucagon cần cho sự biến dưỡng của các tế bào. Insulin được tiết bởi các tế bào có tên beta (beta cells) trong tụy tạng. Khi các tế bào beta của tụy tạng không tiết đủ chất insulin cơ thể cần, đường trong máu lên cao, vì không vào được trong các tế bào. Hoặc dù chất insulin có đủ, song vì một lý do nào đó, tế bào không sử dụng được chất insulin để đưa đường vào được bên trong tế bào, đường cũng tăng cao trong máu.
Do thế, tiểu đường được chia thành hai loại: loại 1 (loại thiếu chất insulin trong cơ thể) và loại 2 (loại có insulin trong cơ thể, nhưng tế bào không dùng được insulin). Hai loại tiểu đường này có nhiều điểm khác biệt với nhau. 90% số người bị tiểu đường mang bệnh tiểu đường loại 2.
Bài này chúng ta tìm hiểu bệnh tiểu đường loại 1, bệnh tiểu đường loại 2 sẽ được bàn đến trong bài kỳ sau.
Tiểu đường loại 1
Tiểu đường loại 1 xảy ra cho các cháu bé và người trẻ, hay bắt đầu trong khoảng tuổi 4 đến 6 và khoảng tuổi 10 đến 14. Loại tiểu đường này, có lẽ do di truyền, tuy điều này chưa được hiểu rõ. Nếu có bố, mẹ, hay anh chị em ruột mang bệnh tiểu đường loại này, cơ hội để một cháu bé trong gia đình có thể bị bệnh là 5-10%. Nếu có anh em song sinh mang bệnh, nguy cơ sau bị tiểu đường còn cao hơn nữa. Các cháu trai mang bệnh nhiều hơn các cháu gái.
Bệnh gây do sự hủy hoại của các tế bào beta có nhiệm vụ tiết insulin trong tụy tạng. Vì sao các tế bào beta này hư hỏng và không làm việc nữa, điều này còn nằm trong vòng giả thuyết, chưa ai biết rõ. Có thể, vì di truyền, các tế bào beta của tụy tạng đã "yếu" sẵn, rồi sau bị những yếu tố bên ngoài, chẳng hạn như siêu vi (virus), tấn công, nên hư hoại luôn, không còn khả năng tiết ra insulin.

florida80

07-26-2019, 18:20

Triệu chứng
Triệu chứng tiểu đường loại 1 của các cháu bé và người trẻ có thể biểu hiện dưới ba hình thái.
Thường nhất, các cháu đi tiểu nhiều, thấy khát nước luôn nên uống nước nhiều, xuống cân dù ăn nhiều, và trông không còn linh hoạt. Triệu chứng có thể đột ngột, có khi trong vòng vài ngày. Một số cháu chỉ có triệu chứng mơ hồ, như xuống cân, trông có vẻ đờ đẫn, còn việc khát nước nhiều, đi tiểu nhiều, bố mẹ không để ý vì nhiều cháu còn mang tã. (Chúng ta cần để ý các cháu có đi tiểu đêm nhiều hoặc đái dầm ra giường không, tã hay ướt và cần thay thường không.) Một số cháu nhỏ và cháu gái hay bị nấm vùng bộ phận sinh dục. Đường cao trong máu cũng khiến các cháu nhìn không rõ.
Cũng có cháu trước giờ vẫn khỏe mạnh, không có triệu chứng, nay đột nhiên hôn mê, bị một tình trạng gọi là diabetic ketoacidosis. Khi đưa vào bệnh viện và thử máu, mới thấy đường lên quá cao trong máu. Đo lượng insulin trong máu, thấy chất insulin trong máu rất thấp hoặc không thấy có insulin gì cả. Các cháu dưới 6 tuổi, chưa biết diễn tả nhiều, chưa biết tự đi lấy nước uống, và những cháu trong các gia đình có lợi tức và trình độ học thức thấp, ít để ý đến vấn đề sức khỏe, dễ bị tình trạng này.
Hình thái thứ ba của bệnh tiểu đường loại 1 là hình thái bệnh không gây triệu chứng gì cả, các cháu vẫn khỏe mạnh, và bệnh được tìm ra khi các cháu có dịp đi bác sĩ khám tổng quát. Hình thái bệnh này ít hơn so với hai hình thái bệnh trên.
Định bệnh
Bệnh tiểu đường được định theo tiêu chuẩn của American Diabetes Association (ADA, Hiệp Hội Tiểu Đường Hoa Kỳ), bằng 1 trong 4 cách sau:
- Đường máu đo sau khi nhịn đói ít nhất 8 tiếng cao hơn 125 mg/dl
- Người bệnh có triệu chứng và đường đo lúc không nhịn đói thấy cao trên 200 mg/dl
- Oral glucose tolerance test (OGTT) bất thường: sau khi cho ăn đường glucose 1.75 g/kg (tối đa 75 g), 2 tiếng sau đo đường máu, thấy vẫn cao hơn 200 mg/dl
- Trị số HbA1C (biểu thị lượng đường trung bình trong máu chúng ta trong vòng 3 tháng qua) bằng hay cao hơn 6.5.
Nếu nghi bệnh tiểu đường, chúng ta dùng một trong 4 cách định bệnh trên, và nếu thử lại lần nữa, vẫn bất thường như vậy, người bệnh được xem có bệnh tiểu đường.
Chữa trị
Một khi cháu bé hoặc người trẻ đã được định ra có bệnh tiểu đường loại 1, sự chữa trị là dùng thuốc chích insulin, để thay thế cho chất insulin không có đủ trong cơ thể. Thuốc uống không chữa được bệnh tiểu đường loại 1.
Bài kỳ sau, chúng ta sẽ tìm hiểu bệnh tiểu đường loại 2, loại bệnh tiểu đường người lớn chúng ta hay bị.

florida80

07-26-2019, 18:21

BỆNH TO

NHIẾP HỘ TUYẾN

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Nhiếp hộ tuyến là một tuyến đặc biệt của riêng nam giới, nằm dưới bọng đái, bao quanh phần ống tiểu nằm ngay phía dưới bọng đái.

Nhiếp hộ tuyến chỉ cân nặng có vài grams lúc người đàn ông tương lai mới cất tiếng khóc chào đời. Vào tuổi dậy thì, nhiếp hộ tuyến, dưới tác dụng của kích thích tố nam (testosterone), cùng với sự tăng trưởng của toàn cơ thể người nam, cũng lớn lên theo. Nó cân nặng khoảng 20 grams vào tuổi 20. Nhiếp hộ tuyến nằm yên, hài lòng với sức vóc của nó khoảng 25 năm. Sau đó, ở đa số đàn ông, nó lại tiếp tục lớn lên. Bệnh to nhiếp hộ tuyến thường chỉ xảy ra ở đàn ông trên 45 tuổi, và càng lớn tuổi, ta càng dễ bị bệnh.

Nói chung, trong cả đời người, cứ 10 người đàn ông chúng ta, thế nào cũng có 1 người phải giải phẫu vì bị to nhiếp hộ tuyến (protatic hyperplasia). Bệnh to nhiếp hộ tuyến không phải là ung thư nhiếp hộ tuyến, và cũng không đưa đến ung thư nhiếp hộ tuyến.

Triệu chứng

Người bệnh trước vẫn tiểu không sao, nay thấy đứng lâu hơn bình thường mới bắt đầu tiểu được. Đồng thời, dòng nước tiểu cũng nhỏ và yếu hơn trước, có khi ngập ngừng, không ra liên tục. Đi tiểu xong, mà vẫn có cảm giác như chưa tiểu hết. Rồi quái lạ, tiểu xong, đã cho vào, một lúc nước tiểu còn nhỉ ra lại.

Khi nhiếp hộ tuyến càng lúc càng to, bệnh tiến đến giai đoạn nặng hơn, nước tiểu thường ứ lại trong bọng đái. Người bệnh đi tiểu nhiều lần, có khi cứ 15 hay 30 phút lại phải viếng phòng tắm. Ban đêm, bệnh cũng chẳng cho yên, mắt nhắm mắt mở cũng phải dậy nhiều lần để đi tiểu.

(Nhưng, tiểu nhiều lần và tiểu đêm cũng có thể gây do uống nước nhiều, dùng nhiều cà-phê quá (hoặc những thức uống chứa chất cà-phê), bệnh tiểu đường, căng thẳng tinh thần (stress), ... Khó ngủ cũng khiến ta hay tiểu đêm. Vậy, đi khám bác sĩ, bạn nên chú ý những điểm này, kể với bác sĩ rằng bạn uống nước thường thôi, không dùng nhiều cà-phê đâu, không bị bệnh tiểu đường, tinh thần cũng chẳng có gì căng thẳng..., để giúp bác sĩ định bệnh nhanh chóng).

Có khi, người bệnh bất ngờ bí tiểu khi uống rượu, hoặc dùng một thuốc có tác dụng “anticholinergi c” (như các thuốc chữa dị ứng mũi Dimetapp, Actifed, Cholor-Trimeton, ...., thuốc chữa bệnh sầu buồn tricyclic antidepressants, ...), hoặc do bị nhiễm trùng bọng đái.

Khi nước tiểu ứ đọng nhiều trong bọng đái vì tuyến nhiếp hộ bị to, bọng đái dễ nhiễm trùng. Người bệnh tiểu đã khó, nay càng khó hơn, và thêm tiểu rát, buốt, có khi còn ra máu. Tệ hơn nữa, còn không nín tiểu được, mót tiểu là phải đi ngay. Vùng bọng đái phía bụng dưới người bệnh cảm thấy đau, khó chịu.

florida80

07-26-2019, 18:21

Không chữa trị, các chú vi trùng không bị tiêu diệt, thừa thắng xông lên, bò ngược lên các ống dẫn tiểu (ureters), đổ bộ lên thận. “Phe ta” lúc đó có thêm các triệu chứng của bệnh nhiễm trùng thận (pyelonephritis). Nguy hiểm hơn, vi trùng từ thận có thể vào máu gây nhiễm trùng máu, và theo máu đến tấn công các cơ quan khác. Khi vi trùng đã tấn công lên đến thận, người bệnh đột nhiên bị nóng sốt (có thể cao đến 103 độ F), lạnh run, nhức mỏi khắp người, buồn nôn, ói mửa và tiêu chảy. Người bệnh bị đau một hay bên lưng dưới, vùng thận. Triệu chứng xảy ra nhanh chóng trong vòng vài giờ hay một ngày. Trong giai đoạn này, với triệu chứng nóng sốt và lạnh run, có người tưởng mình bị sốt rét. Có người lại tưởng mình ăn trúng độc vì bị buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy.

Tuyến nhiếp hộ nằm ngay trước trực tràng (rectum: phần cuối của bộ tiêu hóa, phía trên hậu môn). Thỉnh thoảng, cũng có người bị to tuyến nhiếp hộ bị bón, vì tuyến nhiếp hộ lớn phình ra phía sau, làm hẹp trực tràng. Cũng có những người bệnh khác không hề có triệu chứng, hoặc triệu chứng rất nhẹ, nhưng đường tiểu phía dưới bị tuyến nhiếp hộ to làm nghẹt, nên phía trên, các ống dẫn tiểu và thận bị phình to. Ấy, đừng tưởng thận phình to hơn bình thường là thận khỏe. Ngược lại, thận có thể bị suy dần. Thận mà càng lúc càng suy thì người bệnh nguy to, có cơ phải lọc hay thay thận.

florida80

07-26-2019, 18:22

Định bệnh

Nếu bạn có những triệu chứng kể trên, làm thế nào bác sĩ có thể xác định được là: “Ồ, nhiếp hộ tuyến bạn bị to rồi đây”?.

Giản dị nhất là thăm khám trực tràng (rectal examination). Xin nhắc lại, nhiếp hộ tuyến nằm phía dưới bọng đái, bao quanh một phần ống tiểu, và ở ngay phía trước trực tràng. Thò ngón tay trỏ qua hậu môn bạn, vào tận trực tràng, bác sĩ có thể thăm được mặt sau của nhiếp hộ tuyến. Bác sĩ có thể sờ thấy nhiếp hộ tuyến to hơn bình thường, nhưng vẫn cân xứng, sờ giống như sờ vào đầu mũi. (Nếu bạn tò mò muốn biết nhiếp hộ tuyến của mình cứng mềm thế nào, bạn có thể tự sờ đầu mũi của mình). Một nhiếp hộ tuyến bị ung thư thường cứng hơn nhiều, lại có thể bên to bên bé, hoặc có những chỗ phồng lên, cứng hơn những chỗ khác (hard nodules). Khám phá ung thư nhiếp hộ tuyến bằng cách hàng năm, kể từ tuổi 50, đi khám nhiếp hộ tuyến và thử máu tìm một chất đặc biệt gọi là PSA (prostatic specific antigen). Xin hẹn bạn vào một dịp khác, mình sẽ nói chuyện nhiều về bệnh ung thư nhiếp hộ tuyến.

Tuy nhiên, vóc dáng của nhiếp hộ tuyến sờ thấy qua sự thăm khám trực tràng không đi đôi với sự nặng nhẹ của triệu chứng. Có những nhiếp hộ tuyến sờ thấy bình thường, nhưng gây triệu chứng, vì nó to đặc bên trong làm hẹp ống tiểu. Ngược lại, có những nhiếp hộ tuyến sờ thấy to lắm, nhưng lại không gây triệu chứng.

Sau khi thăm khám, bác sĩ sẽ thử nước tiểu và đo lượng “creatinine” trong máu bạn để xem thận bạn còn tốt hay không (lượng creatine trong máu phản ánh chức năng thận, càng lên cao, chứng tỏ thận càng suy). Nếu bạn trên 50, bác sĩ thử luôn cả lượng PSA trong máu, để truy tìm ung thư nhiếp hộ tuyến.

Nếu mọi thứ đều bình thường, và xem ra các triệu chứng không làm phiền bạn bao nhiêu (điều này mang nhiều tính chủ quan: với các triệu chứng do to nhiếp hộ tuyến gây ra, có người chẳng lấy gì làm phiền, có người rất lấy làm khó chịu), chúng ta ngừng ở đây, không cần tìm hiểu thêm, bạn cũng chưa cần chữa trị. Bạn có thể yên tâm, chỉ cần thỉnh thoảng ghé thăm bác sĩ, cho biết tình hình.

Còn bạn cho rằng bạn không còn chịu đựng được nữa, cái tuyến nhiếp hộ nó làm phiền bạn quá lắm? A, trong trường hợp này, bác sĩ có thể sẽ đo sức tiểu của bạn (urinary flow rate), xem trong 1 giây, bạn tiểu được bao nhiêu nước tiểu. Nếu trong 1 giây, bạn chỉ tiểu ra không đến 10 ml nước tiểu: vấn đề của bạn nặng đấy. Nếu trong 1 giây, bạn tiểu được những trên 15 ml nước tiểu, vấn đề còn nhẹ thôi, bạn bực bội với cái nhiếp hộ tuyến bạn, bạn hơi khó tính một chút. Bạn còn nghi ngờ, chưa hài lòng, kêu rằng bạn vẫn khổ sở vì những triệu chứng nhất định là do cái nhiếp hộ tuyến gây ra? Thế thì ta làm thêm trắc nghiệm đo lượng nước tiểu còn sót lại trong bọng đái sau khi đi tiểu (measurement of the residual urine volume after voiding): nếu trắc nghiệm này cũng bình thường nốt, không có mấy nước tiểu sót lại trong bọng đái lúc bạn đã tiểu xong, bệnh của bạn còn nhẹ lắm.

Tổng hợp tất cả những dữ kiện kể trên, chúng ta sẽ cùng lượng định vấn đề của bạn nặng hay nhẹ, cần chữa trị ra sao.

florida80

07-26-2019, 18:23

Chữa trị

Trước kia, khi to nhiếp hộ tuyến đã gây triệu chứng khá khá, đường lối giải quyết vấn đề là giải phẫu cắt bỏ tuyến. Gần đây, với những thuốc uống được cho dùng vào mục đích chữa to nhiếp hộ tuyến, nhiều trường hợp bệnh tránh được giải phẫu.

Giải phẫu có những nguy hiểm của giải phẫu, nhất là cho những vị trên 80 tuổi. Chẳng hạn, chảy máu, nhiễm trùng sau giải phẫu. Có người bị bất lực (impotence) sau khi mổ cắt tuyến nhiếp hộ.

Nhiều tuyến nhiếp hộ to, nhưng rất dễ thương, chẳng bao giờ gây vấn đề cho chủ nó cả. Biết nó to chỉ vì khi đi khám nhiếp hộ tuyến hàng năm (từ tuổi 50 trở đi) để tìm ung thư, tình cờ bác sĩ thấy nó to. Đối với những nhiếp hộ tuyến to nhưng dễ thương như vậy, cứ để yên nó đấy, mỗi năm chỉ cần thăm nó lại một lần là đủ.

Còn với những tuyến nhiếp hộ đã nổi loạn, cứ làm chảy máu đường tiểu, gây nhiễm trùng đường tiểu nhiều lần, tạo sạn bọng đái, gây bí tiểu cấp tính, hoặc khiến thận đã phình to và đang kêu cứu, ta còn tiếc nó làm gì nhỉ. Cứ giao cái tuyến nhiếp hộ cho con dao của bác sĩ giải phẫu tiết niệu (urologist). Giải phẫu cắt bỏ nhiếp hộ tuyến qua ống soi (transurethral resection of the prostate) sẽ giải quyết tận gốc vấn đề. Trong những trường hợp tuyến nhiếp hộ lớn quá, bác sĩ tiết niệu phải cắt bỏ tuyến qua đường mổ bụng. Phương pháp giải phẫu này nay ít được dùng hơn phương pháp giải phẫu qua ống soi, vì gây nhiều biến chứng hơn, và người bệnh phải nằm nhà thương lâu hơn. Các phương pháp khác dùng giải quyết vấn đề như nông rộng bằng một bóng nhỏ (balloon dilatation), đặt một dụng cụ vào tuyến nhiếp hộ để nới rộng ống tiểu (placement of prostatic stents), đốt bằng nhiệt (hyperthermia, thermotherapy), đốt bằng laser (laser ablation), tuy ít gây nguy hiểm hơn giải phẫu, nhưng ít thành công hơn, và thường chỉ cho kết quả tạm thời.

Ở giữa hai thành phần nhiếp hộ tuyến to nhưng dễ thương không gây triệu chứng nên ta cứ để nó đấy, và nhiếp hộ tuyến to đã từng gây biến chứng nên cần mổ, cũng có những thành phần nhiếp hộ tuyến to thuộc loại lừng chừng, gây nhiều triệu chứng từ nhẹ tới nặng.

Với những tuyến nhiếp hộ lừng chừng gây triệu chừng nhẹ (mild symptoms), ta không cần chữa, chỉ cần theo dõi hàng năm. Nhiều nhiếp hộ tuyến to, chỉ gây triệu chứng nhẹ, sau nhiều năm vẫn không nặng thêm, hoặc ngay cả bớt dần, dù không thuốc men gì cả. Đa số người có triệu chứng nhẹ chọn giải pháp này: không dùng thuốc hoặc giải phẫu, và đến xem bác sĩ nếu bệnh tiến triển hơn, hoặc chỉ cần trở lại hàng năm thăm bác sĩ nếu bệnh vẫn ổn định và không nặng hơn. Phương pháp chữa trị này được đặt tên “watchful waiting” (chờ xem).

Trong những trường hợp nặng hơn chút nữa (moderate symptoms: nặng vừa), người bệnh có hai lựa chọn: hoặc giải phẫu, hoặc dùng thuốc. Lại nặng hơn nữa, là những trường hợp người bệnh thực sự đau khổ vì cái tuyến nhiếp hộ không biết điều của mình (severe symptoms), trong trường hợp này chúng ta nên chọn phương cách giải phẫu để dứt khoát giải quyết vấn đề.

Ở Mỹ, có hai loại thuốc được Cơ quan Kiểm soát Thực và Dược phẩm (FDA: Food and Drug Administration) cho dùng để chữa bệnh to nhiếp hộ tuyến:

1. Alpha-adrenergic blockers:

Gồm các thuốc terazosin, doxazosin, tamsulosin, và alfuzosin. Thuốc cũ minipress thỉnh thoảng cũng được dùng, nhưng không được chuộng bằng 4 thuốc mới trên.

Các thuốc khiến các bắp thịt ở cổ bọng đái, và các bắp thịt ở phần ống tiểu bị tuyến nhiếp hộ bao quanh bớt thắt chặt, do đó giúp nước tiểu đi qua chỗ hẹp dễ dàng hơn. Sau 2-3 tuần dùng thuốc, triệu chứng của bạn sẽ thuyên giảm nhiều.

Hai thuốc terazosin và doxazosincòn cũng có công dụng chữa bệnh cao áp huyết. Người vừa cao áp huyết, vừa to nhiếp hộ tuyến, dùng hai thuốc này rất tiện lợi.

2. 5 alpha-reductase inhibitor:

Gồm hai thuốc finasteride và dutasteride. Chúng làm nhiếp hộ tuyến từ từ nhỏ lại, khiến triệu chứng thuyên giảm dần. Công hiệu của chúng chậm, khoảng 6 tháng đến 1 năm. Cả hai thuốc có thể làm giảm dục tính.

Dùng các thuốc Alpha-adrenergic blockers (terazosin, doxazosin, tamsulosin, alfuzosin), nếu triệu chứng không thuyên giảm nhiều, chúng ta thêm thuốc loại 5 alpha-reductase inhibitor. Các thuốc 5 alpha-reductase inhibitor làm nhiếp hộ tuyến nhỏ lại, giúp nhiều người tránh được giải phẫu.

Khi chúng ta có tuổi, bệnh to nhiếp hộ rất hay xảy ra, gây triệu chứng ít nhiều. Bệnh không đưa đến ung thư nhiếp hộ tuyến. Những trường hợp nhẹ không cần chữa, những trường hợp vừa hoặc nặng, chúng ta chữa bằng thuốc uống, quá lắm sẽ giải phẫu. Với những phương cách chữa trị mới bây giờ, nhiều vị không còn phải chịu đựng, đau khổ vì căn bệnh như trước.

florida80

07-26-2019, 18:24

BỆNH TRÁI RẠ

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Trái rạ (còn có tên “thủy đậu”, tên Mỹ, “chickenpox”) là một bệnh nhiễm siêu vi rất hay xảy ra, lây từ người nọ sang người kia. Bệnh lai vãng quanh năm, nhiều vào cuối Đông và đầu Xuân.

Trẻ không tha, già không thương, song bệnh thích các trẻ em dưới 15 tuổi, đặc biệt các trẻ trong khoảng tuổi từ 5 đến 9, nên hay đến thăm các trẻ này nhất.

Ở trẻ em, trái rạ thường là bệnh nhẹ, lành tính. Trẻ bị mệt mỏi, sốt 100-103 độ F (37.8-39.4 độ C) trong vòng 3 đến 5 ngày, đồng thời nổi những mụn ngứa trên da, có khi ở cả trong miệng, cổ họng. Sau đó, bệnh lui dần, các mụn trái rạ đóng vẩy.

Bệnh thường lành tính, nhưng vì rất lây, nên trẻ em nhiễm trái rạ được cho ở nhà cho đến khi những vết trái rạ trên da khô, đóng vẩy. Nhiều bố mẹ phải nghỉ việc sở, ở nhà chăm sóc cho trẻ. Mà thì giờ là tiền bạc. Chưa kể thỉnh thoảng, biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra: viêm óc (encephalitis), sưng phổi, nhiễm trùng da, hội chứng Reye, ... khiến trẻ phải vào bệnh viện.

[Hội chứng Reye (Reye syndrome): xảy ra nhiều nhất trong khoảng tuổi 2 đến 16, vài ngày sau khi trẻ bị trái rạ hay cúm (flu). Khi các triệu chứng của trái rạ hoặc cúm có vẻ như đang bớt dần, trẻ đột nhiên buồn nôn và ói mửa. Sau đó khoảng 1-2 ngày, trẻ lờ đờ hay sảng, giật kinh phong (seizure), rồi đi dần vào hôn mê và có thể chết. Trước kia, khi người ta chưa biết nhiều về hội chứng Reye, tử vong lên đến hơn 40% (cứ 10 trẻ bị hội chứng Reye, có hơn 4 trẻ chết). Ngày nay, dù với sự định bệnh mau chóng và với các cách chữa trị thích ứng, tử vong vẫn còn khoảng 10% (10 trẻ bị, 1 trẻ chết). Cơ chế gây ra hội chứng Reye ở trẻ em nhiễm trái rạ hay cúm hiện chưa ai biết rõ. Tuy nhiên, người ta nhận thấy các trẻ em nhiễm trái rạ hay cúm, nếu dùng aspirin, sẽ dễ bị hội chứng Reye hơn các trẻ không dùng aspirin. Con số trẻ em bị hội chứng Reye nay đã giảm đi nhiều, kể từ khi các bậc phụ huynh được báo động, không còn dùng aspirin cho các trẻ em nhiễm trái rạ, cúm].

Các biến chứng khác, tuy hiếm hơn, của trái rạ: viêm cơ tim (myocarditis), viêm thận (nephritis, glomerulonephritis), viêm khớp (arthritis), chảy máu trong các cơ quan, ...

Người lớn và các trẻ dưới 1 tuổi (infant) cũng không thoát tay các siêu vi trùng trái rạ. Nam và nữ, chúng chẳng chừa ai. Khi bị, ở người lớn và các trẻ dưới 1 tuổi, bệnh có khi rất nặng.

Trái rạ lây lắm. Trong nhà có người bị trái rạ, nếu bạn chưa từng bị trái rạ, hoặc chưa chích ngừa trái rạ, có nghĩa trong cơ thể bạn chưa có kháng thể (antibody) chống siêu vi trùng trái rạ, thế nào bạn cũng bị lây (tỉ lệ lây nhiễm hơn 90%).

Siêu vi trùng trái rạ hiện diện trong các mụn rạ trên da, trong cả nước mũi, nước miếng của người bệnh. Bệnh truyền từ người bị trái rạ sang người lành khi những hạt nước nhỏ li ti có chứa siêu vi trùng trái rạ, bắn ra từ mũi, miệng người bị trái rạ khi người bệnh nói chuyện, ho, hắt hơi. Bắt tay hay ôm nhau, rờ phải những mụn trái rạ trên da người bệnh trong chứa đầy những siêu vi trùng, tất nhiên rồi, cũng có thể lây bệnh. Sự lây bệnh bắt đầu ngay từ 1, 2 ngày trước khi có mụn trái rạ bắt đầu xuất hiện trên da, kéo dài cho đến khi các mụn này đóng vẩy, khô mặt.

florida80

07-26-2019, 18:24

Chữa trị

Sự chữa trị trái rạ, trong những trường hợp không có biến chứng, gồm các phương cách giúp người bệnh dễ chịu và bớt triệu chứng, trong lúc chờ cho cơn bệnh qua đi. Đem trụ sinh (antibiotics) dọa trái rạ không ăn thua, vì trụ sinh chỉ diệt được vi trùng (bacteria), không có kết quả trong những bệnh gây do siêu vi trùng (virus) như trái rạ (hoặc cảm, hay cúm). Việc sử dụng trụ sinh chỉ cần thiết, khi đã có các biến chứng (complications) do vi trùng gây ra, chẳng hạn như nhiễm trùng da, sưng phổi, ...

Ta nghỉ ngơi và uống thêm các thức uống để cơ thể khỏi bị thiếu nước, nếu có sốt cao. Thuốc Tylenol tốt và an toàn, làm giảm nóng sốt, lại giúp ta bớt nhức đầu, đau các bắp thịt. Tuyệt đối không nên dùng aspirin cho các trẻ em đang nhiễm trái rạ.

Các mụn trái rạ lắm khi rất ngứa. Biến chứng nhiễm trùng da xảy ra do khi bạn gãi, các mụn trái rạ bị các vi trùng ở quanh đấy, thừa nước đục thả câu, tấn công, nên làm độc. Để ngừa biến chứng này, ta nên tắm rửa sạch sẽ mỗi ngày, và cắt ngắn các móng tay. Ngứa nhiều, bạn nên dùng thêm thuốc chống ngứa, thoa và uống, cho đỡ ngứa.

Thuốc Zovirax, nếu dùng sớm trong vòng 24 tiếng khi các mụn trái rạ mới mọc ra, có thể giúp bệnh nhẹ hơn, các mụn ít mọc thêm ra, và cũng mau đóng vẩy. Các trẻ khỏe mạnh dưới 12 tuổi thường không cần dùng đến thuốc, trẻ em 12 tuổi trở lên và người lớn chúng ta nên dùng thuốc do hay bị nặng hơn. Trẻ em dưới 12 tuổi, nhưng đang mang bệnh da hoặc bệnh phổi kinh niên cũng nên dùng thuốc, vì khi nhiễm trái rạ, dễ có các biến chứng về da và phổi.

Phòng ngừa trái rạ

May quá, từ name 1995, ta đã có thuốc chủng ngừa trái rạ hữu hiệu. Thuốc ngừa chứa các siêu vi trùng trái rạ bị làm yếu đi. Thuốc chích dưới da (subcutaneous), vùng đùi ở con nít, vùng vai ở người lớn.

Siêu vi trái rạ tai quái, vì ở người bị trái rạ, khi bệnh khỏi, các siêu vi trùng có chịu ra khỏi cơ thể người bệnh đâu. Chúng rút lui vào các mạng thần kinh, hậu cứ của chúng, sâu trong cơ thể. Một lúc nào đó, lại rủ nhau ra chơi, tấn công người bệnh, nhưng gây một hình thức bệnh khác gọi là “shingles”, (Việt Nam ta có người gọi là bệnh “giời ăn”), tạo những bọc nho nhỏ mọng nước, rất đau ở một bên đầu, một bên thân, một bên tay hay chân. Có người đau đến mất ăn mất ngủ, nhiều tuần hay nhiều tháng. Có vị nhiều năm sau, vẫn còn ngâm ngẩm đau ở chỗ trước bị “shingles”.

Người ta nhận thấy, người được chích ngừa trái rạ, sau này cũng ít bị “shingles” hơn người không chích trước đã từng bị trái rạ.

Thuốc chích ngừa trái rạ chứa các siêu vi còn sống, chỉ bị làm yếu đi. Do vậy, thuốc không nên được dùng cho những người có sức để kháng của cơ thể yếu: vì tật bệnh (bệnh AIDS; các bệnh ung thư; những người không may mắn, sinh ra với khiếm khuyết của hệ thống phòng thủ, nên dễ nhiễm trùng, ...), vì dùng những thuốc khiến sức để kháng của cơ thể suy giảm, như thuốc Prednisone với lượng cao. Ngoài ra, thuốc cũng không nên được dùng cho những người bệnh lao, hay đang mang thai. Phụ nữ muốn chích ngừa, nên tránh mang bầu trong vòng 3 tháng sau khi chích.

florida80

07-26-2019, 18:25

Chích ngừa có gây phản ứng gì không?

Chích ngừa trái rạ có thể gây đau và đỏ ở chỗ được chích, nóng sốt, nổi mẩn nhẹ. Các phản ứng nặng gây do thuốc chích ngừa trái rạ rất hiếm.

Chúng ta cũng đã biết rồi, trái rạ có thể gây hội chứng Reye nguy hiểm chết người, khi người bệnh dùng aspirin. Cẩn thận vẫn hơn, các nhà sản xuất thuốc ngừa trái rạ khuyên người chích ngừa không nên dùng aspirin trong vòng 6 tuần sau đó. Ai biết trước được chuyện đời, mấy con siêu vi trong thuốc ngừa trái rạ, dù đã bị làm bất lực, yếu đi, nhưng vẫn đủ khả năng gây hội chứng Reye thì sao.

Ai cần chích ngừa?

Tất cả các trẻ em từ 12 tháng trở lên và người lớn chúng ta đều cần chích ngừa, nếu chưa từng bị bệnh, chưa có để kháng với siêu vi trái rạ.

Đặc biệt những người sau đây (tất nhiên nếu chưa từng bị trái rạ), rất cần chích ngừa:

- Nhân viên ngành y tế (health care workers) hoặc người làm việc tại môi trường dễ lây bệnh (thày giáo; tù nhân, nhân viên trong trại tù, …)

- Nhân viên chăm sóc sức khỏe cho các trẻ em (child care workers), người sống chung trong nhà có trẻ em

- Các sinh viên đại học (college students)

- Phụ nữ trong tuổi sinh sản

- Người đi du lịch ra ngoài nước Mỹ

Nếu bạn thuộc các thành phần kể trên, ghét trái rạ, nhưng ngại ngùng chẳng muốn chích ngừa, bạn có thể xin thử máu tìm xem trong người đã có kháng thể chống trái rạ hay chưa. Nếu đã có kháng thể chống trái rạ trong người, bạn chẳng cần chích ngừa trái rạ làm chi cho thêm đau và uổng tiền. Nhưng nếu bạn chưa có sẵn kháng thể chống trái rạ trong người, và không muốn trái rạ làm khổ bạn, khổ người thân quanh bạn sau này, bạn sẽ cần 2 mũi chích ngừa (cách nhau 4-8 tuần).

Việc chích ngừa trái rạ sẽ làm giảm thiểu các trường hợp trái rạ, giảm thiểu việc phải vào bệnh viện vì các biến chứng của trái rạ, nên nay các trẻ em ở Mỹ đều phải chích.

Trái rạ, thường là lành, nhưng có khi rất nặng, hoặc gây các biến chứng nguy hiểm. Dù nhẹ, bệnh cũng tạo ít nhiều phiền phức. Sự chữa trị gồm các việc giúp người bệnh dễ chịu, bớt ngứa, và nếu cần, dùng thuốc Zovirax sớm trong vòng 24 tiếng đầu. Trẻ em 12 tháng trở lên và người lớn chúng ta nên chích ngừa, nếu chưa từng bị trái rạ, chưa có đủ kháng thể chống trái rạ trong người.

florida80

07-26-2019, 18:26

BỆNH TRĨ

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Nhớ lại trước 1975, ngày miền Nam chúng ta chưa mất về tay cộng sản, báo chí hay đăng quảng cáo cho các bác sĩ chữa trĩ: “Đau khổ vì bệnh trĩ?”, rồi dưới tiêu đề này là các cách chữa trĩ của bác sĩ đó. Nhiều người đau khổ vì bệnh trĩ thực.

Trĩ (hemorrhoids) là sự phình nở của các tĩnh mạch vùng trực tràng (lower rectum) gần hậu môn (anus). Trĩ có thể gây chảy máu, ngứa, đau. Bạn có thể nhìn thấy hoặc sờ thấy cục trĩ ở ngoài hậu môn, đấy là trĩ ngoại (external hemorrhoid), còn trĩ nội ở trong trực tràng bạn không nhìn, sờ thấy được (internal hemorrhoid).

Bệnh trĩ hay xảy ra, ở đàn ông lẫn phụ nữ, người lớn tuổi dễ bị trĩ hơn người trẻ. Trĩ cũng xảy ra ở người hay bị tiêu chảy, có bướu vùng chậu, trong lúc và sau khi mang bầu, người ngồi làm việc lâu mỗi ngày, hoặc bị bón, đi cầu phải rặn mạnh.

Trĩ thường không gây vấn đề gì trầm trọng, song có thể làm phiền chúng ta. May mắn, trĩ chữa được, và sự trị liệu làm giảm thiểu những triệu chứng khó chịu của bệnh trĩ, trả lại niềm vui cho những người đau khổ vì nó.

Triệu chứng

Trĩ có thể không gây triệu chứng gì cả, hoặc gây chảy máu, ngứa quanh hậu môn, đau, cục trĩ phình lòi ra ngoài hậu môn, són phân hoặc khiến ta khó lau chùi sạch sẽ sau khi đi cầu.

Máu chảy do trĩ màu đỏ tươi, thấy trên phân, nhỏ giọt xuống bồn cầu, hoặc dính vào giấy vệ sinh chúng ta dùng sau khi đi cầu xong. (Khác với chảy máu bao tử, máu và phân ra màu đen than.) Lượng máu ra thường không nhiều, song có thể làm chúng ta giật mình kinh hãi, vì chỉ cần một ít máu loang, cũng khiến cả bồn cầu đỏ thắm. Cũng có khi, máu ra nhiều. Thỉnh thoảng, có người đâm thiếu máu, vì chảy máu hoài do trĩ.

Tuy trĩ là một trong những nguyên nhân gây chảy máu trực tràng (rectal bleeding) nhiều nhất, có những nguyên nhân nguy hiểm khác, chẳng hạn như ung thư ruột già, cũng gây chảy máu trực tràng. Đi cầu ra máu đỏ, chúng ta nên hỏi ý kiến bác sĩ.

Đau do trĩ thường không dữ dội, nhưng nếu đau quá, chúng ta nên đi khám bác sĩ ngay, vì đây có thể là tình trạng nguy hiểm do trĩ nội lòi ra, không tự vào lại trực tràng được, bị thắt lại ngoài hậu môn, hư thối gây nguy hiểm đến tính mạng, cần mổ cắt đi gấp.

Chữa trị

Những trường hợp trĩ nhẹ gây đau, ngứa không nhiều, bạn có thể tự chữa ở nhà.

Quan trọng nhất, bạn tránh đừng để bị bón. Phân cứng do bón khi đi qua hậu môn cứa vào những chỗ có trĩ sẽ gây chảy máu, hoặc làm toác hậu môn tạo những vết nứt (anal fissures). Thêm vào đó, lúc cố rặn mạnh để đẩy phân cứng ra, ta sẽ làm những chỗ có trĩ sẵn thành nặng hơn, và có thể mọc thêm trĩ ở những nơi khác nữa.

Dùng nhiều thực phẩm có chất sợi (fiber) là một trong những cách tốt nhất giúp phân chúng ta mềm. Chất sợi có nhiều trong rau, trái cây. Bạn cần 25-30 grams chất sợi mỗi ngày.

Nếu không ăn rau trái cung ứng đủ số lượng chất sợi mỗi ngày, bạn dùng những thuốc chứa chất sợi như Konsyl, Metamucil, Perdiem, Citrucel, FiberCon, Fiber-Lax, Mitrolan, Benefiber. Những thuốc này mua được không cần toa bác sĩ. Để tránh các tác dụng phụ của thuốc (đầy hơi, bụng căng to, ...) mới đầu bạn dùng ít một rồi từ từ tăng dần lên.

Nếu các thuốc mềm phân kể trên không giúp bạn đi cầu dễ dàng hơn, bạn có thể dùng đến loại thuốc giúp phân mềm khác như Colace.

Bạn ngồi ngâm hậu môn với nước ấm ngày 2-3 lần, mỗi lần 10-15 phút. Ở các nhà thuốc họ thường có bán dụng cụ giúp chúng ta ngồi ngâm hậu môn, hoặc bạn có thể dùng ngay bồn tắm của nhà mình, để nước ấm dâng cao chừng 2-3 inches trong bồn (không phải pha thêm gì trong nước ấm). Nước ấm khiến máu đến vùng có trĩ nhiều hơn, và giúp bắp thịt quanh hậu môn thư dãn.

Bên ngoài có một số kem thoa, thuốc nhét hậu môn mua không cần toa bác sĩ tạm thời giúp đỡ đau, bớt ngứa, giảm sưng bạn có thể mua dùng, song không nên dùng chúng quá 1 tuần.

florida80

07-26-2019, 18:27

Những trường hợp trĩ chữa với các phương cách trên song không kết quả, vẫn hay gây đau, ngứa, và nhất là chảy máu, lòi ra đẩy không vào, cần được trị bằng các cách mạnh tay hơn. Cột trĩ (rubber band ligation) là cách hay được làm nhất, thành công đến 70-80% trong các trường hợp trĩ nội. Một giây hoặc nhẫn cao su được đặt quanh, siết vào gốc trĩ, sau vài ngày thiếu máu nuôi, trĩ "chết", teo nhỏ lại. Bạn có thể cảm thấy chỗ trĩ bị cột hơi chặt (tightness sensation), cảm giác này sẽ bớt đi nếu bạn ngâm hậu môn với nước ấm. Bạn nhớ tiếp tục dùng thuốc chống bón.

Những phương pháp chữa trị mạnh tay khác: laser, infrared, bipolar coagulation; sclerotherapy; hemorrhoidectomy. Mổ cắt hẳn trĩ (hemorrhoidectomy) là phương pháp được dùng nếu những cách chữa khác thất bại, hoặc trĩ lớn quá khó chữa bằng những cách khác; cắt hẳn trĩ thành công trong 95% các trường hợp mổ.

Trĩ hay xảy ra, gây phiền phức cho chúng ta. Tốt nhất, chúng ta đừng để bón, bón dễ khiến trĩ xuất hiện, hoặc làm trĩ nặng hơn. Chữa trĩ cũng giản dị, dùng thuốc giúp phân mềm, và ngồi ngâm hậu môn với nước ấm ngày 2-3 lần; song nếu không kết quả, chúng ta dùng đến những phương cách khác mạnh tay hơn.

florida80

07-26-2019, 18:28

BỆNH VẢY HỒNG

(Pityriasis rosea)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Vảy hồng là bệnh da hay xảy ra, gây những vết hồng hồng trên mình, cổ và tay chân. Bệnh thích người trẻ, từ 10 đến 35 tuổi. Vảy hồng xuất hiện nhiều hơn vào hai mùa Xuân và Thu. Chúng ta đang trong Xuân.

Nguyên nhân gây bệnh chưa được hiểu rõ, song có lẽ do một loại siêu vi trùng (virus) nào đó người ta chưa tìm ra. Bệnh được xem không hay lây.

Triệu chứng

Bệnh thường bắt đầu với một vết mẩn hình tròn, hoặc bầu dục (oval), xuất hiện trên thân mình, có khi trên tay chân. Vết mẩn đường kính khoảng 2 đến 5 cm, bờ chung quanh đỏ sáng và hơi dày trên mặt da, nhưng vùng bên trong trông lại bằng và ít đỏ hơn. Sau đó, vết mẩn dần mọc những vẩy màu trăng trắng, nhất là ở các bờ chung quanh.

Vết mẩn này trông dễ lầm với vết mẩn gọi là “ringworm” (vết mẩn tròn tròn, bên ngoài đậm màu, bên trong màu sáng, trông như chiếc nhẫn) gây do nấm da. (Bệnh da hằng trăm bệnh. Chúng ta, vết gì trên da, cũng hay gọi là “lác”, nên khi có người hỏi người viết một vết trên da có phải “lác” không, người viết thường ngập ngừng, biết trả lời sao, vì thú thực, chả hiểu “lác” thực sự dùng để chỉ bệnh gì?).

Song, chỉ trong vòng vài ngày đến 1-2 tuần sau, ta có thể phân biệt bệnh vảy hồng với bệnh “ringworm” do nấm da. Vì vài ngày đến 1-2 tuần sau khi vết mẩn mẹ (mother patch) xuất hiện, bệnh vảy hồng sẽ cho thêm rất nhiều vết mẩn con khác mọc trên thân mình (lưng, ngực, bụng) và trên cổ, trên tay, chân. Riêng ở tay, chân, những vết mẩn con chỉ hay mọc ở phần tay, chân gần mình, tức ở đùi, và phần tay phía trên khuỷu. (Ở trẻ em, có khi ngược lại, các vết mẩn mọc nhiều trên đầu, mặt và tay chân vùng xa mình, ít hơn hoặc không có trong mình, và có thể trông khác với vết mẩn thấy ở người lớn.) Đây là những vết mẩn nhỏ hình bầu dục, có màu hồng, đỏ, hoặc nâu. Có người chỉ bị vài vết, người khác mang đến hàng trăm vết. Đặc biệt chúng mọc đều hai bên thân người, dọc theo các nếp da của ta. Chúng có thể tiếp tục theo nhau mọc thêm ra vài tuần sau đó, nhưng trong vòng 4 đến 12 tuần kể từ khi ta bị vảy hồng đến thăm, lại theo nhau bỏ đi mất, không để lại thẹo sau này. Thỉnh thoảng có người các vết mẩn đỏ ở chơi lâu đến vài tháng.

Chúng có gây ngứa hay triệu chứng gì khác không? Kẻ ngứa ít, người ngứa nhiều, có vị hên, chẳng ngứa gì cả. Có vị thấy rát cổ họng, nhức đầu, mệt mỏi.

Đời lắm lúc không giản dị, trắng đen chẳng rõ rệt thế mới khổ. Nhiều bệnh có thể gây triệu chứng giống nhau. Cho nên, những vết mẩn con trên da tưởng rằng gây do vảy hồng, có khi lại do các bệnh da khác, chẳng hạn bệnh vẩy nến guttate psoriasis, bệnh parasoriasis, bệnh giang mai giai đoạn thứ hai (secondary syphilis), phản ứng do dùng thuốc (thí dụ, phản ứng do các thuốc omeprazole, terbinafine, naproxen), ... Nếu nghi bệnh giang mai giai đoạn hai (một bệnh nguy hiểm truyền qua đường giao hợp), ta thử máu sẽ biết ngay. Nếu sau 6 tuần, các vết mẩn nghĩ là do vảy hồng không thấy thuyên giảm, ta nên cắt chút da chỗ có vết mẩn đem thử, xem có phải là bệnh parasoriasis hay chăng?

florida80

07-26-2019, 18:30

Chữa trị

Đa số chúng ta khi có bệnh vảy hồng đến thăm, không cần chữa nếu triệu chứng không nặng. Không chữa, bệnh cũng sẽ tự đi dần trong vòng 4-12 tuần (1-3 tháng). Bệnh ít khi trở lại thăm ta lần nữa.

Nếu có chữa, mục đích để ta bớt ngứa, trong lúc chờ căn bệnh từ từ ra đi. Các thuốc uống antihismines (có tính chống lại chất histamine) như Chlor-Trimeton, Benadryl, Atarax, ... giúp ta bớt ngứa, song hay khiến ta buồn ngủ, dật dừ. Những thuốc antihismines mới Allegra, Claritin, Clarinex, Zyrtec thường không làm buồn ngủ, nhưng đắt tiền hơn. Các thuốc thoa steroid như Kenalog, Elocon, Lidex, ... thoa vào những vùng ngứa cũng giúp nhiều.

Những trường hợp nặng, ta thử xài thuốc acyclovir (Zovirax) trong 1 tuần, bệnh có thể chóng ra đi hơn.

Tắm nắng (direct sun exposure) giúp các vết vảy hồng mau biến mất. Tia cực tím B (ultraviolet light B) cũng vậy, giúp bớt ngứa và khiến các vết vảy hồng chóng tan, nên những trường hợp nặng quá, ta nhờ bác sĩ chuyên khoa về da dùng tia cực tím chữa cho chúng ta.

Tóm lại, trong các bệnh tật hay đến phá ta, bệnh da vảy hồng cũng góp mặt. Được cái nó thuộc loại hiền, lành tính. Nó thích người trẻ, mùa Xuân và mùa Thu. Thường, một vết mẩn mẹ lớn xuất hiện trước, các vết mẩn con nhỏ hơn sẽ theo sau, đều hai bên thân mình và những vùng tay, chân gần thân mình, gây ngứa ít hay nhiều. Ở chơi chừng 1-3 tháng, chúng rủ nhau đi hết. Sự chữa trị chính là giúp bớt ngứa, trong lúc chờ căn bệnh nó tự ý ra đi.

florida80

07-26-2019, 18:31

BỆNH VẨY NẾN

(Psoriasis)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Psoriasis (phát âm “xo-rai-a-xit”) là một bệnh ngoài da kinh niên, tạo những về đỏ, dày trên da với những vẩy trắng, trông giống những vẩy nến, nên Việt Nam ta hay gọi là bệnh vẩy nến. Psoriasis còn nhiều hình thái khác nữa, lắm khi trông giống nhiều bệnh da khác. Một căn bệnh nhiều mặt, mặt nào cũng khó ưa.

Psoriasis nổi danh, do làm khổ khá nhiều người. Lắm người buồn tủi, vì không bao giờ dám đi tắm biển. Cái tổn hại về tinh thần do căn bệnh gây ra, có khi quan trọng hơn sự tổn hại về thể chất. Nhiều người đâm mất tự tín, xa lánh thế nhân, tránh mọi hoạt động, chỉ vì sợ người khác thấy trên da mình có đầy những vết bất thường.

Cứ 100 người chúng ta, có 1-2 người mang bệnh psoriasis. Như vậy, ở Mỹ, có đến hơn 1 triệu người bệnh. Nam hay nữ, nó đến thăm ngang nhau. Tuổi nào cũng có thể bị, nhưng bệnh nhiều nhất trong các khoảng tuổi 20-30 và 50-60.

1 trong 3 người psoriasis có người nhà cũng bị psoriasis, nên, dù chưa biết rõ lắm, người ta cho rằng bệnh có thể có tính di truyền. Tuy vậy, bệnh không lây từ người này sang người khác

florida80

07-26-2019, 18:32

Bệnh từ đâu mà ra?

Đây là một bệnh các nhà y học đã biết mặt, đặt tên, nhưng chưa rõ nguyên nhân. Có giả thuyết cho rằng căn bệnh quái lạ này là do cơ thể người bệnh tự tạo ra một số các tế bào đặc biệt để chống lại chính da của mình (cơ chế cellular autoimmunity).

Có lẽ những tế bào bội phản “gà nhà bôi mặt đá nhau”, khiến người cười chê này, đã kích thích da sao đó khiến da mọc quá nhanh. Bình thường, da chỉ mọc 1 lớp mỗi tháng. Những chỗ bị bệnh psoriasis, da mọc nhanh quá, 3-4 ngày đã thay một lớp, đóng thành những về đỏ. Những lớp da trên cùng, khi chết đi, đóng thành một lớp vẩy trắng.

Tuy chưa biết rõ bệnh thực sự do đâu mà ra, nhưng người ta nhận thấy một số yếu tố có thể làm bệnh dễ xảy ra hoặc trở nặng. Người hút thuốc lá dễ có bệnh hơn người không hút. Bệnh trở nặng vào mùa đông, bớt hơn vào mùa hè, vì trong nắng hè có nhiều tia cực tím (ultraviolet) có tính chữa bệnh. Lo lắng, căng thẳng tinh thần cũng làm căn bệnh vươn mình, làm khổ ta nhiều hơn. Một số thuốc dùng cũng đánh thức căn bệnh dậy, khiến nó hoạt động mạnh hơn: các thuốc chữa cao áp-huyết thuộc các nhóm beta-blockers và ACE inhibitors, các thuốc chữa đau nhức thuộc nhóm “chống viêm không có chất steroid” (Motrin, Advil, Nuprin, Naprosyn, ...), thuốc chữa bệnh sốt rét, thuốc lithium chữa bệnh tâm thần, thuốc Lamisil chữa bệnh nấm.

Các hình thái của bệnh

Điển hình nhất, bệnh gây những vết da dầy, đỏ hiện diện ở khuỷu tay và đầu gối. Nhưng, các vết psoriasis có thể mọc trên da ở nhiều nơi khác nữa, cả ở trên đầu, trên móng tay và trong miệng, ngay cả ở trên da bao phủ các khớp. Háng và bộ phận sinh dục, nó không tha. Vùng quanh hậu môn, nó cũng chẳng chừa. Nên, có nhiều người bị ngứa hậu môn là do bị bệnh dầy da psoriasis. Cũng may, bệnh ít khi nổi trên mặt.

Da chỗ bị psoriasis khô, nứt gây đau, nhất là ở tay và chân. 50% số người bệnh thấy ngứa ở những chỗ có về psoriasis.

Psoriasis là căn bệnh xảo trá nhiều mặt, làm nhiều bác sĩ bối rối. Có khi nó chỉ mọc ở lòng bàn tay và bàn chân. Lại có khi nó nổi đầy cả người gây nóng sốt, tim đập nhanh, khiến người bệnh phải vào nhà thương điều trị. Có khi nó gây hình thức viêm da có mủ (pustular psoriasis), có khi nó xuất hiện dưới hình thức viêm da dạng hột (guttate psoriasis). Thậm chí, nó còn giả dạng nhiều bệnh da khác.

Cho nên, định bệnh psoriasis thường dễ khi nó không muốn lừa bác sĩ, xuất hiện nguyên hình với những về đỏ, bên trên có một lớp vẩy trắng, ở những vị trí điển hình của căn bệnh, như khuỷu tay, đầu gối. Bác sĩ thăm khám, rồi cười xòa: “Ồ, psoriasis”. Nhưng cũng có những lúc khó khăn, khi psoriasis muốn dỡn mặt, giả dạng những bệnh da khác, khiến bác sĩ gãi đầu gãi tai, rồi cắt một ít thịt ở chỗ có vết da bất thường đem thử. Thử máu không định được bệnh psoriasis.

Trong nhiều trường hợp, psoriasis còn đi xa nữa, làm hư hỏng các móng tay, móng chân, gây những vết lỗ chỗ (nail pitting), làm móng tách ra khỏi chỗ (onycholysis), hoặc khiến móng biến dạng, trông không còn hình thù của một móng bình thường. Ghê gớm hơn, nó gây đau nhức các khớp xương ở 40% những người bị psoriasis. 10% những người bị psoriasis thực sự bị bệnh viêm khớp (psoriatic arthritis). Các khớp ngón tay, ngón chân thỉnh thoảng lại nóng, đỏ, đau, sưng lên. Hình thái viêm khớp do psoriasis nặng nhất là các xương, khớp bàn tay, bàn chân bị tàn phá, hư hoại, lệch lạc, và không còn sử dụng được nữa (arthitis mutilans).

Bài sau, chúng ta sẽ tìm hiểu các cách chữa trị bệnh psoriasis.

florida80

07-26-2019, 18:33

BỆNH VIÊM DA

QUANH MIỆNG

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Da hàng trăm bệnh, không phải chỉ một bệnh “lác” như chúng ta vẫn tưởng. Giống chúng ta, mỗi bệnh có một tên riêng, gọi đúng tên, bác sĩ nào trên đất Mỹ cũng hiểu.

Đã hơn 30 năm trôi qua, kể từ ngày lần lượt kẻ trước người sau rời bỏ đất nước đi tìm tự do, chúng ta nay cần thành thạo với tên tộc của các bệnh, cố nhớ tên tiếng Anh của chúng, để dễ dàng cho các bác sĩ giúp chúng ta. Nhất là khi chúng ta gặp các bác sĩ người Mỹ, người Tàu, ... không biết tiếng Việt. Việc càng quan trọng trong trường hợp khẩn cấp như tại phòng cấp cứu của bệnh viện, khi chúng ta cần biết cách nhanh chóng kể bệnh và dùng đúng tên bệnh. Nếu qua thông dịch, lại cần kể bệnh mạch lạc, chính xác hơn, để họ còn dịch cho đúng, chúng ta ậm ờ, họ dịch sai, bác sĩ định bệnh lầm, chỉ khổ thân chúng ta.

Hơn nữa, ngày nay Internet là nguồn giúp ta tìm hiểu bệnh tật rất lợi hại. Biết tên tiếng Anh của bệnh, đánh vào vài chữ, nhiều bài viết về căn bệnh trên Internet sẽ hiện ra tha hồ ta đọc. Chúng ta nên tận dụng nguồn chỉ dẫn này để học hỏi, mở mang kiến thức giúp cho chính bản thân và gia đình, tránh để người khác hướng dẫn sai lầm.

Bệnh viêm da quanh miệng (bạn nhớ tên tiếng Anh của nó, “perioral dermatitis”, cũng chẳng khó nhớ phải không bạn) xuất hiện trên toàn thế giới, tấn công mọi sắc dân. Nó xảy ra nhiều nhất ở phụ nữ trong hạn tuổi 16 đến 45, tuy ai cũng có thể bị nó đến thăm, kể cả người lớn tuổi và trẻ em.

Nguyên nhân đích thực nào gây ra căn bệnh không được biết rõ lắm. Có thể bệnh do sự tổn thương của da nơi có mụn.

Một số người bị viêm da quanh miệng do dùng thuốc thoa chứa chất steroid lâu ngày trên mặt. (Thuốc thoa chứa chất steroid, như triamcinolone, clobetasone, ..., rất hay bị lạm dụng, người bệnh xin, dù chẳng có chỉ định dùng gì cả, bác sĩ chiều lòng cứ cho bừa. Thuốc nào, uống hay thoa, cũng cần có định bệnh, chỉ định dùng rõ rệt ghi đàng hoàng trong hồ sơ.) Có thể chất thuốc steroid làm tổn thương vùng da ta thoa thuốc, khiến bệnh dễ xuất hiện.

Nhiều trường hợp bệnh được nghĩ có thể do dùng kem đánh răng chứa chất fluorine (fluorinated toothpaste), kem hay nước chống khô da (skin moisturizers), son phấn làm đẹp (cosmetic products), vi trùng fusobacteria, nấm Candida albicans, do sự thay đổi lên xuống của các kích thích tố phái tính trong cơ thể người phụ nữ, và do uống thuốc ngừa thai.

Bệnh tạo những vết mụn nhỏ 1-2 mm lấm tấm màu đỏ chi chít quanh miệng, có khi trong chứa chất nước hoặc mủ. Vì các mụn này xuất hiện quanh miệng nhiều nhất nên bệnh có tên “perioral dermatitis”, nhưng thỉnh thoảng có trường hợp mụn mọc ở quanh mũi hoặc mắt. Chúng trông khác với các mụn của bệnh mụn trứng cá (bệnh mụn trứng cá acne vulgaris có thêm những mụn cám comedones trong khi bệnh viêm da quanh miệng perioral dermatitis không có những mụn cám comedones). Da vùng mụn có thể cảm thấy nóng hoặc như kim châm chích khó chịu.

Bệnh lành, không nguy hiểm, song khiến ta trông kém đẹp. Cũng may, khi khỏi, nó không để lại thẹo.

Không chữa, bệnh dằng dai lúc nặng lúc nhẹ nhiều tháng hay năm. Có khi nó bị định sai thành bệnh khác, bác sĩ cho thuốc thoa chứa chất steroid xài hoài, nó lại càng tệ hơn. Định đúng và chữa trúng trong vòng vài tuần đến vài tháng, bệnh sẽ khỏi; tuy sau đó nó có thể tái phát, song sẽ nhẹ hơn, và cũng dễ chữa hơn lần sau.

Việc chữa trị không khó.

Đầu tiên, nếu bạn đang dùng chất thuốc thoa nào chứa chất steroid trên mặt, chúng ta cần ngưng nó ngay. Hoặc nếu ta nghi nguyên nhân nào đang gây bệnh, như son phấn (cosmetics), các sản phẩm dưỡng da (skin care productus), ..., nếu có thể, ta thử ngừng dùng nó.

Những trường hợp nhẹ, chúng ta thoa kem Elidel, kem trụ sinh metronidazole hay erythromycine cũng đủ. Những trường hợp nặng hơn, chúng ta dùng thuốc trụ sinh uống tetracycline, doxycycline, minocycline, hay erythromycin. Sự chữa trị thường từ vài tuần đến vài tháng.

Ở các cháu bé dưới 12 tuổi chưa thể dùng các thuốc tetracycline, doxycycline, minocycline, chúng ta dùng trụ sinh erythromycine hoặc kem thoa trụ sinh metronidazole.

Bệnh da rất nhiều, và ở Mỹ, không có bệnh da nào tên “lác” cả; giúp các bác sĩ, chúng ta cố nhớ tên bệnh tiếng Anh bác sĩ nói chúng ta biết. Mà không riêng bệnh về da, tất cả các bệnh khác cũng vậy, bác sĩ nên giúp người bệnh biết tên bệnh tiếng Anh, và người bệnh biên vào sổ riêng của mình tên bệnh này, xem đi xem lại để nhớ.

florida80

07-27-2019, 20:05

florida80

07-27-2019, 20:08

florida80

07-27-2019, 20:09

florida80

07-27-2019, 20:11

florida80

07-27-2019, 20:12

Chữa trị

Những trường hợp trĩ nhẹ gây đau, ngứa không nhiều, bạn có thể tự chữa ở nhà.

Quan trọng nhất, bạn tránh đừng để bị bón. Phân cứng do bón khi đi qua hậu môn cứa vào những chỗ có trĩ sẽ gây chảy máu, hoặc làm toác hậu môn tạo những vết nứt (anal fissures). Thêm vào đó, lúc cố rặn mạnh để đẩy phân cứng ra, ta sẽ làm những chỗ có trĩ sẵn thành nặng hơn, và có thể mọc thêm trĩ ở những nơi khác nữa.

Dùng nhiều thực phẩm có chất sợi (fiber) là một trong những cách tốt nhất giúp phân chúng ta mềm. Chất sợi có nhiều trong rau, trái cây. Bạn cần 25-30 grams chất sợi mỗi ngày.

Nếu không ăn rau trái cung ứng đủ số lượng chất sợi mỗi ngày, bạn dùng những thuốc chứa chất sợi như Konsyl, Metamucil, Perdiem, Citrucel, FiberCon, Fiber-Lax, Mitrolan, Benefiber. Những thuốc này mua được không cần toa bác sĩ. Để tránh các tác dụng phụ của thuốc (đầy hơi, bụng căng to, ...) mới đầu bạn dùng ít một rồi từ từ tăng dần lên.

Nếu các thuốc mềm phân kể trên không giúp bạn đi cầu dễ dàng hơn, bạn có thể dùng đến loại thuốc giúp phân mềm khác như Colace.

Bạn ngồi ngâm hậu môn với nước ấm ngày 2-3 lần, mỗi lần 10-15 phút. Ở các nhà thuốc họ thường có bán dụng cụ giúp chúng ta ngồi ngâm hậu môn, hoặc bạn có thể dùng ngay bồn tắm của nhà mình, để nước ấm dâng cao chừng 2-3 inches trong bồn (không phải pha thêm gì trong nước ấm). Nước ấm khiến máu đến vùng có trĩ nhiều hơn, và giúp bắp thịt quanh hậu môn thư dãn.

Bên ngoài có một số kem thoa, thuốc nhét hậu môn mua không cần toa bác sĩ tạm thời giúp đỡ đau, bớt ngứa, giảm sưng bạn có thể mua dùng, song không nên dùng chúng quá 1 tuần.

Những trường hợp trĩ chữa với các phương cách trên song không kết quả, vẫn hay gây đau, ngứa, và nhất là chảy máu, lòi ra đẩy không vào, cần được trị bằng các cách mạnh tay hơn. Cột trĩ (rubber band ligation) là cách hay được làm nhất, thành công đến 70-80% trong các trường hợp trĩ nội. Một giây hoặc nhẫn cao su được đặt quanh, siết vào gốc trĩ, sau vài ngày thiếu máu nuôi, trĩ "chết", teo nhỏ lại. Bạn có thể cảm thấy chỗ trĩ bị cột hơi chặt (tightness sensation), cảm giác này sẽ bớt đi nếu bạn ngâm hậu môn với nước ấm. Bạn nhớ tiếp tục dùng thuốc chống bón.

Những phương pháp chữa trị mạnh tay khác: laser, infrared, bipolar coagulation; sclerotherapy; hemorrhoidectomy. Mổ cắt hẳn trĩ (hemorrhoidectomy) là phương pháp được dùng nếu những cách chữa khác thất bại, hoặc trĩ lớn quá khó chữa bằng những cách khác; cắt hẳn trĩ thành công trong 95% các trường hợp mổ.

Trĩ hay xảy ra, gây phiền phức cho chúng ta. Tốt nhất, chúng ta đừng để bón, bón dễ khiến trĩ xuất hiện, hoặc làm trĩ nặng hơn. Chữa trĩ cũng giản dị, dùng thuốc giúp phân mềm, và ngồi ngâm hậu môn với nước ấm ngày 2-3 lần; song nếu không kết quả, chúng ta dùng đến những phương cách khác mạnh tay hơn.

florida80

07-27-2019, 20:12

BỆNH VIÊM GAN B

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Câu chuyện về viêm gan B khác hẳn với câu chuyện viêm gan A chúng ta đã biết. So với siêu vi viêm gan A (bệnh truyền qua đường ăn uống, không sang thể kinh niên), siêu vi viêm gan B xấu, tệ hơn nhiều. Nó có thể “bám, bấu” lá gan ta dài lâu, gây bệnh xơ gan (còn gọi chai gan), hoặc ung thư gan, những bệnh đưa ta sang chơi thế giới bên kia dễ dàng.

Siêu vi viêm gan B có trong máu của người bệnh, trong nước bọt, chất tiết âm đạo phụ nữ, và trong tinh dịch (semen) của đàn ông bị bệnh. B lây truyền qua đường giao hợp, kim chích, truyền máu, mẹ truyền cho con lúc sanh nở. B cũng len lỏi được vào những chỗ da rách, trầy của người chưa mang bệnh, đi tìm nạn nhân mới, vì thế xâm mình, châm cứu, xỏ lỗ tai cũng có thể nhiễm bệnh nếu dụng cụ dùng để làm những việc này không sạch, có chứa siêu vi. Ở Mỹ, đường truyền nhiều nhất là qua giao hợp (với người có bệnh, với nhiều bạn tình, đàn ông đồng tính luyến ái) và dùng chung kim khi chích choác xì ke, ma túy. Tại những vùng trên thế giới có nhiều trường hợp bệnh, đường truyền nhiều nhất là do mẹ lây cho con lúc sanh nở.

Cả thế giới hiện có hơn 300 triệu người mang bệnh viêm gan B. Bệnh nhiều nhất ở Đông Nam Á, Trung Quốc và Phi châu, vùng quanh sa mạc Sahara; tại đây, 10-20% dân số có siêu vi B trong người. Càng nghèo càng dễ bị bệnh.

florida80

07-27-2019, 20:13

Triệu chứng

1 đến 4 tháng sau khi siêu vi B vào cơ thể người bị nhiễm, bệnh mới phát ra.

Những triệu chứng đầu tiên của bệnh có thể không điển hình: nóng sốt, nổi mẩn trên da, đau và sưng khớp xương. Sau đó, người bệnh thấy mệt mỏi, ăn không ngon miệng, vàng da vàng mắt, đau vùng gan bụng trên bên phải.

Có người không có triệu chứng gì cả. Có người nặng, triệu chứng kéo dài nhiều tuần hay nhiều tháng. Thỉnh thoảng có vị rất nặng, gan suy, hư và cần được thay gan.

Thường, các triệu chứng của bệnh thuyên giảm trong vòng 3 tháng khi cơ thể loại trừ hoặc kiểm soát được siêu vi gây bệnh.

Sau giai đoạn viêm gan cấp tính (acute hepatitis) kể trên, 95% số người bệnh khỏi hẳn, 6 tháng sau thử máu không thấy con B trong cơ thể nữa. 5% số người bệnh còn lại không thể tiêu diệt hết con B, nên nó còn lẩn quẩn trong người, gây thể bệnh kinh niên. Thể bệnh kinh niên hay xảy ra ở người nhiễm bệnh ngay lúc còn nhỏ, như các trẻ sơ sinh bị lây từ mẹ.

Triệu chứng của bệnh viêm gan B kinh niên rất thay đổi. Có người tiếp tục mang siêu vi B trong người song không cảm thấy gì cả, người khác lúc nào cũng mệt mỏi, ăn không ngon miệng.

Định bệnh

Sự định bệnh dựa vào triệu chứng người bệnh kể, các yếu tố giúp bác sĩ nghĩ đến bệnh viêm gan B: giao hợp với người lạ không mang bọc cao su (condom) để tránh lây bệnh, chích choác xì ke ma túy, đến từ quốc gia có nhiều bệnh viêm gan B, trong gia đình có người bệnh viêm gan B, …

Thử máu có thể xác định được người bệnh đúng bị viêm gan B, và bệnh đang trong giai đoạn nào, cấp tính hay kinh niên.

Rất nhiều người mang con B trong người, nhưng hoàn toàn không có triệu chứng, tình cờ thử máu mới biết. Con B có khuynh hướng lây truyền nhiều trong gia đình, giữa những người cùng chung sống dưới một mái nhà, qua những thứ như dũa đánh răng, cắt móng tay, dao cạo râu, đồ chơi trẻ em, vì nó sống được bên ngoài cơ thể một thời gian khá lâu. Thử máu những người cùng sống chung trong nhà với vị nào có con B trong người, có thể khám phá thêm những người khác trong nhà cũng có con B.

Viêm gan B trong cộng đồng người Việt chúng ta không ít, và nhiều người không biết mình có bệnh, vì không có triệu chứng. Chúng ta nên thử máu để truy tìm viêm gan B, để nếu bị sẽ theo dõi và chữa trị khi đến lúc cần chữa trị, còn may không bị và chưa có kháng thể chống viêm gan B trong người, nên chích ngừa để phòng bệnh.

florida80

07-27-2019, 20:14

Chữa trị

Chữa trị viêm gan cấp tính gây do siêu vi trùng viêm gan B: nghỉ ngơi, ăn uống những thức ăn nhiều năng lượng cho lại sức, tránh dùng những thuốc có thể làm hại gan.

Thỉnh thoảng có trường hợp nặng cần được chữa trị và theo dõi trong bệnh viện. Có người cần đến thay gan vì suy gan cấp tính.

Bệnh gây do siêu vi trùng (virus), nên dùng trụ sinh không ăn thua gì.

Sự chữa trị viêm gan B kinh niên tùy thuộc nhiều yếu tố: thể bệnh nhẹ hay nặng, tuổi tác, số lượng siêu vi trong máu, siêu vi yên ngủ hay đang sinh sôi nảy nở, …

Các trường hợp bệnh kinh niên song chưa cần chữa trị nên được theo dõi định kỳ với thử máu, siêu âm gan. Trong vài năm qua, những kiến thức mới về căn bệnh khiến các bác sĩ cảnh giác hơn, theo dõi viêm gan B kinh niên sát hơn trước, và nhiều trường hợp, chữa sớm hơn trước. Thuốc chữa bệnh nay nhiều hơn, khiến việc chữa trị cũng dễ dàng hơn trước.

Mang bệnh viêm gan B kinh niên, chúng ta nên chích ngừa viêm gan A (lỡ bị thêm viêm gan A, gan dễ suy). Rượu làm hại gan, tuyệt đối không nên uống rượu, dù chỉ chút chút. Vấn đề ăn uống, chúng ta không cần theo một thực phẩm đặc biệt nào. Về thuốc men, đa số thuốc không ảnh hưởng đến gan, song riêng với thuốc Tylenol, chúng ta nên thận trọng, không nên dùng quá 2000 mg mỗi ngày (mỗi lần uống chỉ nên dùng lượng 650 mg). Nhiều thuốc “dược thảo” họ quảng cáo ngon lành lắm, có thể chữa lành bệnh viêm gan B kinh niên, song chúng ta đừng tin nghe theo họ rồi mất tiền vô ích, không có “dược thảo” nào làm được phép màu này.

Phòng ngừa

Trong cuộc chiến chống bệnh viêm gan B, chích ngừa là tốt nhất. Hội Y-khoa Hoa-kỳ (American Medical Association) đề nghị nên chích ngừa cho những thành phần sau:

- Tất cả các trẻ em dưới 1 tuổi. Trẻ em sanh bởi các bà mẹ có siêu vi B trong người cần chích ngừa ngay trong vòng 12 tiếng khi mới chào đời.

- Tất cả các thanh thiếu niên (adolescents).

- Những người vì bệnh, cần được truyền máu hay những chất lấy từ máu.

- Những người bệnh đang cần lọc thận (hemodialysis).

- Những người dễ nhiễm bệnh do lý do nghề nghiệp: bác sĩ giải phẫu, nha sĩ, chuyên viên rút máu, y tá, ... Những vị làm nghề cảnh sát, chữa lửa, ..., có thể rủi ro tiếp xúc với máu, chất tiết cơ thể (trong các tai nạn, ...) cũng nên chích ngừa.

- Đàn ông đồng tính, hoặc lưỡng tính luyến ái (homosexual and bisexual men).

- Người luyến ái khác phái (heterosexual), trước đã từng bị bệnh truyền qua đường giao hợp (sexually transmitted diseases).

- Những người nghiện thuốc qua đường chích choác (injecting drug users).

- Những vị ở cùng nhà hay “ngủ” cùng giường với người có siêu vi B. (Các vị này cũng không nên dùng chung những đồ dùng có thể dính máu: dũa đánh răng, dao cạo râu, cắt móng tay, ...).

- Những người chung đụng trong tù.

- Dân cư những vùng thường có dịch viêm gan B (Alaska, Thái bình dương, Phi châu, Á châu).

- Người định du lịch đến vùng thường có dịch viêm gan B và ở trên 6 tháng.

- Bệnh nhân và nhân viên làm việc tại các viện chăm nuôi người tàn tật.

Viêm gan B rất nhiều trong cộng đồng người Việt chúng ta, và nhiều người không biết mình mang bệnh vì không có triệu chứng. Bệnh có thể đưa đến suy gan, chai gan, ung thư gan. Những thuốc mới, kiến thức mới về căn bệnh giúp sự chữa trị nay giản dị hơn trước. Mọi người chúng ta nên truy tìm viêm gan B, rủi bị còn theo dõi và chữa trị sớm khi đến lúc cần chữa, may không bị nên chích ngừa nếu chưa đủ kháng thể trong người để phòng bệnh.

florida80

07-27-2019, 20:16

florida80

07-27-2019, 20:17

BỆNH VIÊM GAN C

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste H

Rosemead, CA 91770

Tel: (626) 288-3306

(www.hqtysvntd.org)

Viêm gan (hepatitis) là danh từ chỉ tình trạng gan bị thương tổn. Viêm gan gây do nhiều nguyên nhân: viêm gan do rượu, do thuốc dùng, do siêu vi, … Các bệnh viêm gan do siêu vi hay xảy ra là bệnh viêm gan A, bệnh viêm gan B và bệnh viêm gan C. Chúng ta đã có dịp tìm hiểu hai bệnh viêm gan A và B. Bài này, chúng ta tìm hiểu bệnh viêm gan C.

May mắn, bệnh viêm gan gây do siêu vi viêm gan C ở Mỹ đang có khuynh hướng ngày càng ít hơn. Theo số liệu thống kê của Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh (Centers for Disease Control anh Prevention, viết tắt CDC), vào thập niên 1980, mỗi năm ở Mỹ có thêm 230000 trường hợp viêm gan C, bây giờ chỉ còn khoảng 19000 trường hợp mới mỗi năm. Việc này có thể do những người chích choác xì ke ma túy nay cẩn thận hơn, ít dùng kim chung trong việc chích choác vì họ sợ bệnh AIDS (cũng truyền qua đường chích choác).

Ở Mỹ, hiện có khoảng 2.7 triệu trường hợp bệnh viêm gan C, và hàng năm, khoảng 8000-13000 ngàn người chết vì căn bệnh.

Ta đặt tên Việt “Chích choác” cho con siêu vi viêm gan C cho dễ nhớ. Siêu vi C ở trong máu, phần lớn lây từ người nọ sang người kia qua đường dùng kim chung để chích choác ma túy.

C cũng lây truyền qua đường truyền máu, nhưng ở Mỹ, vào đầu thập niên 1990, người ta đã tìm ra cách truy tìm siêu vi C trong máu, nên từ đó đến nay, nguy cơ bị nhiễm siêu vi C trong lúc truyền máu rất ít, chỉ khoảng 1 trong 1.9 triệu trường hợp truyền máu (trong 1 triệu 9 người được truyền máu, chỉ có 1 người không may bị).

Siêu vi C còn truyền qua đường giao hợp, nhưng ít, chỉ 1 trong 1000 trường hợp hàng năm. Thế nên, sống đời lành mạnh, một vợ một chồng, người kia bị, chúng ta cũng không nên sợ cho lắm.

Không có bằng chứng cho thấy hôn, ôm nhau, hắt xì, ho, bắt tay, ăn uống chung, dùng chung vật dụng, ly tách có thể lây bệnh. Tuy nhiên, ở cùng một nhà với người nhiễm siêu vi C, chúng ta không nên dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo, đồ cắt móng tay, hoặc các vật dụng khác có thể dính máu, lỡ rủi siêu vi C nó bò sang.

Mẹ có thể lây truyền bệnh cho thai nhi trong lúc mang bầu. Hiểm nguy tùy vào số lượng siêu vi C có trong máu người mẹ, trung bình khoảng 5-6% (1 trong 20 trường hợp).

Một số những người mang con C trong cơ thể, người ta không tìm thấy rõ đường lây truyền, không rõ tại sao họ lại bị con C đến viếng.

florida80

07-27-2019, 20:18

Triệu chứng

Viêm gan cấp tính (acute hepatitis) do siêu vi C thường lành, không gây chết người, và đa số người bệnh không có triệu chứng, cũng chẳng vàng da, vì C cứ lặng lẽ tấn công lá gan người bệnh. Có khi tình cờ thử máu thấy các chất aminotransferases (do tế bào gan tiết ra, tăng lên khi gan viêm) tăng cao, đồng thời trong cơ thể người bệnh có kháng thể (antibody) chống siêu vi C, chứng tỏ họ đang có con C trong người.

Điều ghê gớm là đến 70-80% số người bệnh không khỏi bệnh hẳn sau cơn viêm gan cấp tính do con C gây ra: 6 tháng sau thử máu lại, các chất aminotransferases vẫn còn cao, và đâm kim vào gan lấy một chút mô gan ra thử, thấy có những thay đổi chứng tỏ người bệnh đang ít nhiều viêm gan kinh niên (chronic hepatitis). Lá gan của một số những người này (20%) sẽ tiếp tục hư hoại, và trong vòng 20 năm, mô gan họ sẽ xơ hóa, thành thẹo (cirrhosis), rồi sau họ có thể bị ung thư gan.

Trong những người viêm gan kinh niên do con C, ai may mắn vẫn sống trăm tuổi, ai sẽ yểu mệnh vì xơ gan hay ung thư gan, vẫn còn là bí mật của Trời, các nhà nghiên cứu chưa hiểu rõ. Nói chung, người uống rượu và người có gan tổn thương nhiều vì siêu vi có dự hậu xấu hơn, gan dễ xơ hóa hơn. Bị viêm gan C, chúng ta tuyệt đối không nên uống rượu.

Chữa trị

Nhiều trường hợp viêm gan C kinh niên nhẹ không cần chữa, chỉ để đấy theo dõi đều bằng thử máu và siêu âm gan. Sự chữa trị gây nhiều phản ứng phụ, tốn kém và phiền toái.

Những trường hợp cần chữa, hiện nay, cách chính để chữa là dùng phối hợp hai thuốc, thuốc chích pegylated interferon (Intron A) và thuốc uống ribavirin (Rebetol). Tùy trường hợp, sự chữa trị kéo dài từ 24 đến 48 tuần. 25-30% trường hợp bệnh sẽ tái phát sau khi ngưng thuốc.

Người bệnh viêm gan C không nên dùng Tylenol quá 2000 mg mỗi ngày, còn ngoài ra các thuốc thông thường khác không có ảnh hưởng tai hại trên gan. Chúng ta không nên tin vào các “dược thảo” quảng cáo tầm bậy tầm bạ chữa được viêm gan C, chỉ tốn tiền vô ích.

Về việc ăn uống hàng ngày, không cần kiêng cữ gì đặc biệt.

florida80

07-27-2019, 20:19

Truy tìm viêm gan C

Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh đề nghị thử máu truy tìm siêu vi viêm gan C ở những người có thể dễ nhiễm con siêu vi này:

- Người từng chích xì ke ma túy

- Vợ hay chồng của người bệnh viêm gan C

- Người từng được cho truyền các chất giúp đông máu (clotting factors) chế tạo trước năm 1987

- Người được truyền máu hoặc được ghép các cơ quan (như ghép thận) trước tháng 7 năm 1992

- Người từng được lọc thận

- Người thử máu thấy có bệnh gan chưa rõ nguyên nhân vì sao

- Nhân viên y tế nào rủi ro bị đâm bởi kim có dính máu chứa siêu vi C

- Trẻ em sanh bởi mẹ mang bệnh viêm gan C.

Theo họ, những thành phần sau không cần phải thử máu truy tìm siêu vi C:

- Các nhân viên y tế

- Các phụ nữ mang thai

- Người sống chung trong nhà, không phải chồng hay vợ, với người bệnh viêm gan C

- Người bình thường chúng ta.

Như vậy, người bình thường chúng ta, không có những yếu tố khiến chúng ta dễ nhiễm siêu vi viêm gan C, không cần phải thử máu để truy tìm con siêu vi này làm gì, vừa tốn tiền, có khi thêm lo lắng, buồn rầu, cả gia đình bấn lên vì sợ, do thử máu cho kết quả dương tính giả (không có mà nó nói láo là có, khi thử lại thấy không có thực).

Phòng ngừa

Bện viêm gan A lẫn viêm gan B từ lâu đã có thuốc ngừa, song bệnh viêm gan C hiện chưa có thuốc ngừa. Chúng ta hãy cơm nhà quà vợ, chả bao giờ nên chích choác xì-ke ma túy đã đành, lại cứ ao ta ta tắm, chẳng nên tìm những thú vui gái trai ngoài gia đình. Trong nhà mọi thứ như dao cạo râu, cắt móng tay, bàn chải đánh răng, của ai nấy dùng, không nên xài chung đụng; chúng ta cẩn thận vẫn hơn.

Cũng nên tránh xâm mình, đâm kim xỏ lỗ trên người, lỡ họ dùng kim bẩn dính siêu vi C thì khổ. Còn châm cứu, không biết các ông thày Tàu họ có dùng kim sạch hay không?

Viêm gan C thường là bệnh kinh niên, ở Mỹ, phần lớn truyền qua đường dùng kim chung chích choác ma túy, có thể đưa đến xơ gan, ung thư gan, phải theo dõi suốt đời, và nhiều trường hợp cần chữa trị. May mắn, trên đất nước tự do thân yêu này, bệnh đang ít dần. Chúng ta cùng hy vọng thuốc chủng sẽ sớm ra đời.

florida80

07-27-2019, 20:20

BỆNH VIÊM KHỚP-XƯƠNG

(tiếp theo)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd. # H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Tiếp bài kỳ trước, tuần này, chúng ta bàn đến việc chữa trị bệnh viêm khớp và đầu xương trong khớp (osteoarthritis, còn có tên bệnh khớp thoái biến, degenerative joint disease).

Sự trị liệu nhắm mục đích giảm đau và sưng, giúp các khớp duy trì cơ năng, để người bệnh hoạt động bình thường được chừng nào tốt chừng nấy và vui sống.

Những trường hợp bệnh nhẹ, người bệnh chỉ cần sự trấn an, hướng dẫn cách vận động, thu xếp công việc hàng ngày để tránh những hoạt động khiến khớp dễ tổn thương thêm, và thỉnh thoảng uống thuốc giảm đau nếu cần. Với những trường hợp nặng hơn, có thể phải phối hợp nhiều phương pháp chữa trị khác nhau.

1. Nghỉ ngơi và vận động:

Không nên đi đứng, sử dụng khớp liên tục như những ngày còn trẻ. Khi khớp sưng và đau, chúng ta nghỉ ngơi 12-24 tiếng, sau đó từ từ hoạt động trở lại (nghỉ ngơi lâu quá cũng không tốt, khiến các bắp thịt, gân teo đi, suy thoái).

Bắp thịt và xương, khớp như anh em ruột thịt, phối hợp, giúp đỡ nhau trong lúc hoạt động. Bắp thịt quanh khớp nếu dẻo dai, vững chắc sẽ giúp khớp bớt làm việc, hoặc làm việc hữu hiệu hơn, và cái đau sẽ nhẹ đi.

Các vận động nhẹ nhàng, không đặt nhiều sức nặng trên khớp (low-impact, nonweight-bearing) rất tốt. Bơi lội tuyệt nhất. Không thì những thể dục năng động nhẹ (low-impact aerobics exercises), hoặc các cách tập đặc biệt dùng cho người mang bệnh khớp. Đạp xe đạp đều có thể làm bớt đau khớp gối bị bệnh. Một chuyên viên thấu đáo về việc tập luyện cho người mang bệnh khớp (physical therapist) có thể giúp ta rất nhiều, chỉ dẫn cho ta những cách tập đúng với nhu cầu của bệnh ta.

Kiên nhẫn là mẹ thành công. Tập 4-5 lần mỗi tuần, đều như vậy, sau hai tháng, thường sẽ bắt đầu thấy có tiến triển tốt.

2. Đắp, thoa tại chỗ:

- Ấp nhiệt (khăn, bình nước nóng, heating pad, ...) vào khớp đau có thể giúp khớp bớt đau và cứng. Cách giản dị và rẻ tiền là tắm nước ấm vào buổi sáng lúc khớp hay bị cứng. Có vị thấy bớt đau khi dùng nước đá thay vì dùng nhiệt.

- Một loại kem được xem có tác dụng giảm đau, mua bên ngoài không cần toa bác sĩ là capsaicin cream. Thoa kem capsaicin ngày vài lần trên khớp, có khi bạn không cần uống thuốc giảm đau nữa. Kem capsaicin rất hữu hiệu cho các khớp gối và bàn tay. Khi mới dùng, có thể thấy nóng ở chỗ thoa thuốc, song tiếp tục dùng, phản ứng khó chịu này sẽ bớt dần.

3. Tránh bắt khớp bệnh làm việc quá sức:

- Luôn giữ cơ thể trong tư thế thẳng thắn. Khi nghỉ ngơi, học hành, làm việc, lái xe, bạn nên ngồi ghế có lưng tựa thoải mái (thêm tay dựa càng tốt), sát người vào lưng ghế, để lưng ghế nâng đỡ cơ thể bạn cho thẳng, giúp các khớp xương, bắp thịt lưng và cổ không mỏi.

- Trong công việc hàng ngày, bạn xếp đặt công việc và dụng cụ làm việc hợp lý, thuận tầm tay, vừa tầm mắt, hầu khỏi cong cúi nhiều trong lúc làm việc. Đồng thời, ứng dụng tinh thần “chị ngã em nâng”, sử dụng càng nhiều khớp càng tốt trong lúc làm việc. Chẳng hạn, bưng tách cà phê với cả hai tay, nâng bình cà phê bằng cách đỡ cả trên lẫn dưới (một tay đỡ đáy bình, một tay xách quai xách phía trên), ... Với cách này, lực tác động sẽ lan tỏa, không khớp nào phải làm việc quá sức.

Cũng nhớ, khi nhặt vật gì dưới đất, thay vì cúi lưng, bạn cong hai gối trong lúc giữ lưng cho thẳng. Khi bưng bê vật nặng, bạn đưa sát vào người, từ từ đứng lên, trong lúc vẫn thẳng lưng. Nếu vật quá nặng, cách tốt nhất là nhờ thêm người khác giúp sức.

- Người bị bệnh mòn khớp hông hay khớp gối nên tránh đứng, quì, ngồi chồm hổm (squatting) lâu.

florida80

07-27-2019, 20:21

Xe nặng, bánh mau mòn. Nên xuống cân nếu béo mập.

- Giữ sự cân bằng giữa hoạt động và nghỉ ngơi. Những dịp nghỉ ngắn (10-20 phút) trong ngày giúp các khớp nghỉ ngơi sau những lúc hoạt động.

- Người bị bệnh mòn khớp gối hay khớp hông một bên, có thể dùng gậy chống (cầm bằng tay bên không đau) để nâng đỡ cơ thể trong lúc đi lại, giúp các khớp đau đỡ làm việc trong lúc đi lại.

- Giày thể thao loại tốt, hấp thu bớt các sức tác động (impact-absorbing shoes), giúp giảm sức nặng đè trên các khớp ở chân, có thể khiến bớt đau khi đi lại, và có lẽ cũng làm chậm đà tiến triển của căn bệnh. Khổ nỗi, các cụ ta ít quen đi giày thể thao, thích đi dép cao su, dép Nhật cho nhẹ, thoáng, và chỉ... vài đồng một đôi.

4. Chữa trị bằng thuốc:

Thuốc giúp bớt đau. Những trường hợp đau nhẹ hoặc vừa, ta dùng Tylenol là đủ, rẻ, lại an toàn. Nếu không uống rượu nhiều quá, ta có thể dùng đến 6 viên Tylenol 500 mg mỗi ngày (2 viên ngày 3 lần), hoặc 8 viên Tylenol 325 mg mỗi ngày (2 viên ngày 4 lần). Những thuốc giảm đau chứa chất nha phiến như Tylenol số 2, số 3, Vicodin, ... thường không cần thiết, vì tác dụng không dài. Hơn nữa, dùng liên tục, lâu ngày, thuốc có thể sẽ mất tác dụng và gây nghiện.

Các thuốc chống viêm không chứa chất steroid (non-steroid anti-inflammatory drugs, viết tắt NSAID) như Advil, Nuprin, Motrin, ... làm bớt đau, sưng và cứng khớp. Dùng Tylenol không bớt đau, ta có thể dùng đến những thuốc loại này. Cái bất lợi là, dùng lâu ngày, chúng có thể gây khó chịu, lở bao tử, chảy máu đường tiêu hóa, và hại cho thận, ... Dùng những thuốc này, ta nên uống lúc bụng no (đang ăn hoặc sau khi ăn). Thấy khó chịu vùng bụng trên, hoặc đi cầu ra phân đen, bạn nên ngưng thuốc và cho bác sĩ biết ngay. Thuốc Celebrex cũng thuốc nhóm NSAID, ít gây chảy máu đường tiêu hóa, nhưng dùng lâu có thể gây bệnh tim mạch. Gần đây, có thêm thuốc thoa NSAID, dùng cho những vị không thể uống các thuốc NSAID, hoặc cho các vị trên 75 tuổi không nên dùng thuốc uống NSAID.

Một thuốc giảm đau khác có tên Ultram, cũng giúp nhiều người bớt đau, nhưng không gây những tác dụng độc hại như các thuốc NSAID. Tất nhiên, nó có thể gây những tác dụng phụ khác.

Một số người dùng chất glucosamine và chất chondroitin bán bên ngoài không cần toa bác sĩ mong bớt đau. Về hai chất này, đến nay, các khảo cứu cho những kết quả khác biệt, nói chung, cho biết tác dụng của chúng, nếu có, không nhiều; nếu bạn thử dùng chúng, sau 6 tháng, không thấy có kết quả bạn nên ngưng.

Ngoài các thuốc uống, trong nhiều trường hợp, chích thuốc chứa chất steroid thẳng vào khớp cũng giúp khớp bớt đau.

4. Giải phẫu:

Giải phẫu dùng cho những trường hợp bệnh quá nặng gây đau nhức liên tục, chữa trị hết mức bằng những phương pháp nội thương song không kết quả. Có nhiều phương pháp giải phẫu khác nhau:

- Thay hẳn một khớp: khớp hông, khớp gối nay có thể thay.

- Gọt bớt xương (osteotomy).

- Mài bớt sụn (chondroplasty, abrasion arthroplasty).

- Đưa ống soi vào khớp, dọn dẹp những chỗ bị hư hoại trong khớp.

Sau cùng, ta cũng đừng quên vai trò của tinh thần trong sự chữa trị bệnh khớp thoái biến. Tinh thần và thể xác tuy hai nhưng là một. Trong điều kiện sức khỏe cho phép, nên thường xuyên vận động, hầu giúp cơ thể khỏe mạnh. Thể xác khỏe khoắn, ta thấy yêu đời, yêu người, đỡ căng thẳng tinh thần, và cảm nhận cái đau ít hơn. Một thể xác khỏe mạnh, một tinh thần lạc quan, một lý tưởng hoặc triết lý sống trong sáng, đấy là những viên thuốc bổ của đời sống. Xin biên toa để bạn dùng hàng ngày.

florida80

07-27-2019, 20:28

florida80

07-27-2019, 20:29

BỆNH VIÊM KHỚP-XƯƠNG

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd. # H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Khớp (joint) là các chỗ những đầu xương nối với nhau. Trong khớp có nhiều cơ cấu rất tinh vi, phối hợp hoạt động để khớp vừa vững chắc vừa linh động. Sụn khớp (articular cartilage), phần quan trọng của khớp, bao bọc các đầu xương như một lớp đệm, giúp các đầu xương trong khớp nhẹ nhàng trượt lên nhau khi khớp chuyển động.

Ở Mỹ đã lâu, chúng ta cần hòa nhập vào dòng y khoa Mỹ, dùng những từ y khoa Mỹ họ dùng: đau cổ (neck pain), đau vai (shoulder pain), đau khuỷu tay (elbow pain), đau cổ tay (wrist pain), đau lưng (back pain), đau lưng dưới (low back pain), đau hông (hip pain), đau gối (knee pain), đau cổ chân (ankle pain), đau khớp (joint pain), viêm khớp (arthritis: khớp vừa đau, vừa sưng to, nóng đỏ). Chúng ta nên bỏ hai chữ “phong thấp” vào sọt rác quá khứ, vì những chữ này mơ hồ, không biết dịch sang tiếng Anh thế nào. Xin nhớ, vào nhà thương, các bác sĩ, y tá họ nói tiếng Anh, chúng ta cần dùng đúng chữ để họ hiểu (nếu cần thông dịch, người thông dịch cũng dịch được dễ dàng). Các thuốc Ibuprofen, Motrin, Aleve, Celebrex, ..., thuần túy, chỉ là thuốc chống đau như Tylenol, Aspirin, không nên gọi chúng là “thuốc phong thấp”.

Bệnh khớp nhiều lắm. Ba bệnh khớp làm khổ chúng ta nhiều nhất: “osteoarthritis ”, (bệnh viêm khớp-xương), “rheumatoid arthritis” (bệnh viêm khớp rheumatoid) và “gout” (xin tạm dùng chữ “thống phong” để chỉ bệnh này trong tiếng Việt như nhiều người chúng ta vẫn quen dùng, tuy người viết không hiểu rõ nghĩa hai từ này lắm). Hôm nay, chúng ta tìm hiểu bệnh “osteoarthritis ”, tên khác dễ hiểu hơn cũng hay được dùng để chỉ bệnh này: “degenerative joint disease” (bệnh khớp thoái biến).

Bệnh viêm khớp-xương xảy ra nhiều nhất trong các loại bệnh khớp. Ở Mỹ, đến 12% dân số mang bệnh này, và với các vị trên 70 tuổi, tỉ lệ gần 35% (tức cứ 3 người, 1 người bị). Rất nhiều vị, đi từ phòng ngủ sang phòng tắm cũng khó khăn, vì khớp gối, khớp hông đau nhức quá.

Đời người chúng ta ví như chiếc xe hơi, chập chững chạy đầu đời, bon bon chạy giữa đời, rồi chậm dần vào cuối đời. Do máy đã rêm, bánh đã mòn. Các khớp của ta giống những bánh xe hơi, dùng lâu tất mòn. Bệnh gây do sự mòn lở của sụn khớp (articular cartilage), nhất là ở những vùng sụn phải trực tiếp nâng đỡ sức nặng của cơ thể, đưa đến hiện tượng viêm sụn và cả các đầu xương trong khớp (do thế bệnh có tên osteoarthritis, viêm khớp và xương). Bệnh thường tấn công các khớp mang sức nặng (hông, gối, lưng dưới, ...), hoặc khớp sử dụng nhiều trong công việc hàng ngày (các khớp ngón tay, khớp nơi gốc ngón tay cái).

Dưới tuổi 55, các khớp mòn giống nhau ở cả nam lẫn nữ. Tuổi cao hơn, khớp hông bị nhiều hơn ở đàn ông, còn phụ nữ hay có bệnh ở các khớp ngón tay và gốc ngón cái. Phụ nữ cũng đau khớp gối nhiều hơn đàn ông.

Ai dễ bị bệnh viêm khớp-xương?

Nhiều yếu tố đưa ta đến với bệnh khớp thoái biến:

- Tuổi tác: yếu tố quan trọng nhất. Càng cao tuổi, các khớp ta càng dễ hao mòn.

- Phái tính: phụ nữ dễ mang bệnh hơn đàn ông. (Phải chăng, so ra, nữ giới vẫn phải làm việc nhiều hơn nam giới, việc sở, việc nhà?).

- Chấn thương: những khớp trước từng bị chấn thương hoặc sử dụng nhiều quá dễ mang bệnh. Chẳng hạn, người vũ ballet hay có bệnh ở khớp cổ chân. Ngược lại, các võ sĩ boxing hay mang bệnh ở khớp nối bàn tay và ngón tay. Người làm những nghề nghiệp cần quì gối dễ mang bệnh ở khớp gối.

- Nặng cân: xe nặng, bánh tất mau mòn. Người nặng, khớp mau hư, nhất là khớp gối.

- Tình trạng yếu kém của các bắp thịt.

- Bệnh bẩm sinh: khiến khớp bất thường ngay từ lúc mới sanh.

- Yếu tố di truyền.

florida80

07-27-2019, 20:29

florida80

07-27-2019, 20:30

BỆNH WEST NILE

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd., Ste. H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Bệnh West Nile truyền do muỗi cắn hiện đang hoành hành trên đất Mỹ. Hiện toàn quốc Mỹ, có hơn 1,100 trường hợp bệnh được xác định, một nửa là ở Texas.

Ở Cali ta, mùa hè năm nay, tổng cộng đã có 34 trường hợp bệnh West Nile tìm thấy, và riêng trong tuần này có thêm 8 trường hợp bệnh mới được báo cáo. 1 người đã mất mạng. Căn bệnh sẽ còn tiếp tục cho mãi đến đầu thu, thường dữ nhất, tấn công mạnh khoảng cuối tháng 8 và trong tháng 9, thời tiết nóng thích hợp cho muỗi sinh con đẻ cái.

Nguyên nhân

Bệnh West Nile gây do siêu vi West Nile (West Nile virus), một thành viên trong nhóm siêu vi gây bệnh viêm óc Nhật Bản (Japanese encephalitis), khám phá đầu tiên năm 1937 trên một phụ nữ Phi Châu bị nóng sốt tại khu vực phía Tây sông Nile, miền Tây Bắc xứ Uganda.

Trước khi đến Mỹ năm 1999, siêu vi West Nile đã càn quét nhiều nơi, Phi châu, Trung Đông, Đông Âu, Nga Sô, Á châu, Úc. Năm 1999, nó có mặt tại Mỹ, làm chết 7 người ở New York. Từ đó, không mấy tiểu bang vắng bóng nó.

Bệnh tấn công và làm chết các chim chóc. Đến hơn 70 loại chim là nguồn chứa siêu vi; tại Hoa Kỳ, quạ là chính. Bệnh truyền sang người qua muỗi chích, những con muỗi nhiễm và chứa siêu vi trong các tuyến nước miếng của chúng, sau khi chúng đốt, hút máu những chim chóc mang siêu vi West Nile trong thân thể.

Thỉnh thoảng, có trường hợp bệnh lây qua truyền máu, các cơ quan được ghép, qua nhau, qua da.

Bệnh không lây từ người nọ sang người kia qua sự tiếp xúc thường ngày, như bắt tay, hôn nhau, thân nhân chăm sóc cho người bệnh.

Triệu chứng

Khoảng 75% số người nhiễm siêu vi West Nile do muỗi truyền không thấy có triệu chứng gì cả.

25% (một phần tư) số người nhiễm bệnh sẽ có triệu chứng phát khởi 3 đến 15 ngày sau khi bị muỗi chích, và triệu chứng rất khó phân biệt với các bệnh nhiễm siêu vi khác. Người bệnh nóng sốt, yếu mệt, nhức đầu, đau lưng, đau mỏi bắp thịt, biếng ăn độ 3-6 ngày. Người khác đau mắt, đau họng, buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy, đau bụng. Có người nổi mẩn đỏ trên da, sưng hạch. Khi căn bệnh đi, nó vẫn có thể còn khiến ta mệt mỏi cả nhiều tuần lễ sau.

Một số nhỏ (khoảng 1 trong 150 người có triệu chứng) không may bệnh sẽ rất nặng, bị viêm óc (encephalitis) hoặc viêm màng óc (meningitis). Những vị này sốt cao, nhức đầu kinh khủng, cứng cổ, lơ mơ, lẫn lộn, hôn mê, đôi khi buồn nôn, ói mửa. Người bệnh có thể có những rối loạn về cử động như tay chân run rẩy, bắp thịt giật từng cơn, chậm chạp, đi đứng không vững. Với thể bệnh này, các vị trên 65 tuổi rất dễ chết. Người sống sót, hay mang những biến chứng tổn thương về nhận thức và thần kinh dài lâu.

Bịnh không truyền thẳng giữa người và người, nên người bệnh không cần cách ly, người thân vẫn kề cận săn sóc được.

Thể bệnh nặng thường xảy ra cho người trên 50 tuổi, và người có sức đề kháng cơ thể giảm như đang bị ung thư, liệt kháng (AIDS), tiểu đường, hoặc các bịnh trầm kha khác.

Ngoài ra, siêu vi West Nile còn có thể gây dạng bệnh “liệt mềm cấp tính” (acute flaccid paralysis), tuy hiếm hơn nhiều, song nguy hiểm, tấn công tất cả mọi người, bất kể già trẻ, khỏe yếu. Người bệnh liệt, giống như khi bị bệnh sốt tê liệt (poliomyelitis). Trong dạng bệnh “liệt mềm cấp tính”, bắt chước siêu vi sốt tê liệt, siêu vi West Nile tấn công những phần óc điều khiển sự vận động. Như phần óc điều khiển cử động của chân chẳng hạn, người bệnh vẫn còn cảm giác, ai sờ đến chân vẫn biết, song chân mềm oặt, không nhúc nhích gì được.

Điều đáng sợ, triệu chứng liệt gây do dạng bệnh này thường sẽ vĩnh viễn, khó thể hồi phục lại. Dạng bệnh “liệt mềm cấp tính” được nhận ra và nghiên cứu vào năm 2000, một năm sau khi siêu vi West Nile đột nhập vào Mỹ qua ngã New York. Cũng may, đến nay hình như mới chỉ có vài trường hợp bệnh “liệt mềm cấp tính” xảy ra.

florida80

07-27-2019, 20:31

Định bệnh

Cuối hè đầu thu, vị nào bỗng dưng nóng sốt không rõ nguyên nhân, đặc biệt với các dấu chứng viêm màng óc, viêm óc, hoặc liệt mềm, chúng ta nên nghĩ đến bệnh West Nile. Nhất là khi trong vùng đang có dịch, cho chim chóc hoặc người.

Có nhiều cách để xác định đây đúng là bệnh West Nile. Cách tốt là tìm kháng thể chống siêu vi West Nile IgM trong máu hoặc nước tủy sống.

Chữa trị và phòng ngừa

Bệnh West Nile chưa có thuốc để trị.

Các bệnh siêu vi (virus) thường khó chữa, chẳng như bệnh vi trùng (bacteria), ta còn ỷ vào thuốc trụ sinh (antibiotic) [song không ít bác sĩ vẫn dùng trụ sinh để chữa bệnh siêu vi, mong vừa lòng người bệnh, làm vậy kỳ lắm].

Người bệnh West Nile, nếu có triệu chứng nhẹ như cảm thường thôi, ta dùng thuốc giúp người bệnh dễ chịu. Bệnh nặng, cần đưa vào nhà thương.

Hiện cũng chưa có thuốc ngừa bệnh West Nile.

Thế nên, cách đối phó căn bệnh hữu hiệu nhất là tránh đừng để muỗi đốt:

- Ta vào nhà khi trời sụp tối, sáng tránh ra ngoài sớm. Đây là những lúc muỗi hoạt động mạnh nhất, trong cảnh tranh tối tranh sáng.

- Xem lại các cửa lưới còn tốt không; chúng giúp ngăn muỗi khỏi vào nhà.

- Tát khô hết các vũng nước ứ đọng quanh nhà, trong hũ, chậu, bánh xe cũ phế bỏ ngoài sân, v.v..

- Mặc quần áo dài tay, dài chân che phủ thân thể khi ra ngoài trời. Muỗi thích đốt người mặc mầu sậm, nên chúng ta mặc quần áo mầu sáng tốt hơn.

- Xịt thuốc chống muỗi mòng (insect repellant) DEET 30-35% vào da, phần để lộ ra ngoài và cả trên quần áo.

- Báo động với cơ quan y tế công cộng nếu thấy chim chết bất thường hay gia tăng. Không nên tự mình bốc xác chim chết, mặc dù nguy cơ bị nhiễm siêu vi West Nile trực tiếp từ xác chim rất hiếm.

Đời chẳng lúc nào yên, mùa nào bệnh nấy. Thôi đành vậy, đang lúc căn bệnh West Nile trên đà hoành hành, chúng ta chịu khó theo dõi báo chí, truyền hình truyền thanh, cẩn thận nghe theo lời khuyên của giới chức y tế.

florida80

07-27-2019, 20:37

florida80

07-27-2019, 20:38

florida80

07-27-2019, 20:39

BỆNH XỐP XƯƠNG

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức
8748 E. Valley Blvd., Ste. H
Rosemead, CA 91770
(626) 288-3306

Nhờ những tiến bộ cuả y học, tuổi thọ chúng ta ngày càng tăng. Cao tuổi, chúng ta dễ gãy xương. Một trong những yếu tố quan trọng khiến ta hay gãy xương khi có tuổi là bệnh xốp xương.
Bệnh xốp xương, hay rỗng xương (osteoporosis), khiến xương yếu dần, trở nên mềm, dễ gãy. 20 triệu người ở Mỹ hiện mang bệnh xốp xương. Nhiều vị thành tàn phế, phải trông nhờ vào sự chăm sóc của người khác. Ở Việt Nam ta, hình ảnh của bệnh cũng đã đi vào ca dao:
"Bà còng đi chợ trời mưa
Cái tôm cái tép đi đưa bà còng"
Bệnh xảy ra cho phụ nữ nhiều hơn đàn ông.
Thời gian gần đây, nhiều khám phá mới đưa đến những hiểu biết cặn kẽ hơn về căn bệnh, đồng thời, những phương pháp định bệnh chính xác, nhiều cách chữa trị hữu hiệu lần lượt ra đời, giúp các bác sĩ có thêm phương tiện định bệnh, trong tay thêm nhiều vũ khí chiến đấu chống căn bệnh.
Mỗi xương gồm có vỏ bên ngoài, bao bọc một lòng bên trong. Lòng xương bình thường đặc và chắc. Bệnh xốp xương do một số các chất trong lòng xương mất đi dần theo thời gian, khiến xương không còn đặc, chắc như trước. Đây là hiện tượng mất xương (bone loss) theo thời gian khi ta có tuổi.
Đời là một tiến trình vừa phá hoại, vừa xây dựng. Xương là nơi thể hiện triết lý này triệt để nhất. Trong suốt cuộc đời ba vạn chín nghìn ngày của chúng ta, luôn luôn trong xương lúc nào cũng có tiến trình phá xương cũ, tạo xương mới. Công tác phá xương cũ được trao cho các tế bào có tên gọi "osteoclast". Công tác tạo xương mới do các tế bào có tên "osteoblast" đảm nhiệm. Tên chúng giống nhau, chỉ khác có chữ c và b ở giữa. c là cắn cấu, b là bồi bổ.
Thời gian không những gặm nhấm tâm hồn ta, còn gặm dần xương ta. Cho đến khoảng tuổi giữa 30 vào 40, xương vẫn tiếp tục phát triển, nên ta tạo xương nhiều hơn mất xương. Sau đó, tới một giai đoạn cân bằng, xương tạo ra do các tế bào "osteoblast" cân bằng với xương lấy mất đi bởi các tế bào "osteoclast". Chỗ nào trong xương bị các tế bào osteoclast cắn phá, chỗ ấy lập tức được các tế bào osteoblast chạy tới bồi đắp những xương mới. Rồi khi về già, ít nhiều, chúng ta đều mất xương dần, do xương cũ bị phá đi, song xương mới không tạo ra kịp để trám các chỗ hổng trong xương, nơi những xương cũ không còn. Ai mất xương nhiều quá, sẽ bị bệnh xốp xương.
Đặc biệt, phụ nữ, sau khi mãn kinh, cùng với những thay đổi khác của cơ thể gây do mãn kinh, như hay bị những cơn hừng nóng mặt (hot flashes), khó ngủ, buồn sầu, ngứa ngáy âm đạo, đi tiểu nhiều lần, tiểu khó, ..., người phụ nữ cũng bị mất xương nhanh chóng. Do buồng trứng nghỉ làm việc, không còn tiết đủ chất kích thích tố nữ estrogen cần cho cơ thể như xưa. Estrogen có tác dụng cân bằng sự phá xương và sự tạo xương. Thiếu estrogen, các tế bào osteoclast gia tăng hoạt động, cắn phá, tạo những lỗ hổng trong xương, trước con mắt bất lực của các tế bào osteoblast. Lâu dần, lòng xương không còn đặc, chắc như trước, và xương trở nên xốp rỗng, mềm, dễ gãy.
Như vậy, chất kích thích tố nữ estrogen là lính canh cửa cần mẫn, ngăn không cho thời gian ăn cắp mất xương của người phụ nữ. Trong khoảng tuổi 45 đến 55, người phụ nữ kinh, chất estrogen đột ngột giảm đi trong cơ thể, trộm thời gian tha hồ tung hoành. Có vị mất đến 25% độ đặc của xương (bone density), chỉ trong vòng 5-7 năm sau khi mãn kinh.
Ai dễ bị bệnh xốp xương?
Nhiều yếu tố khiến tình bạn giữa ta và xương dễ mất, xương bỏ ta ra đi:
- Tuổi tác: càng cao tuổi, ta càng mất xương dần. Nếu xương mất nhiều quá, sẽ đưa đến bệnh xốp xương.
- Phụ nữ: trong 100 trường hợp bệnh xốp xương, 80 người là phụ nữ.
- Gia đình có người gãy xương do bệnh xốp xương (nhất là gãy xương hông ở mẹ).
- Người lớn đã từng gãy xương, nhất là ở những nơi hay bị bệnh xốp xương như xương sống, xương hông, xương cổ tay.
- Mãn kinh sớm (trước tuổi 45).
- Người cả đời ít dùng chất calcium và sinh tố D.
- Đời sống ít hoạt động, ít thể dục thể thao.
- Hút thuốc lá.
- Uống rượu nhiều quá.
- Người gầy, nhẹ cân.
Ngoài ra, những người mang bệnh cường tuyến giáp trạng (hyperthyroidism) hoặc dùng thuốc steroid lâu ngày cũng dễ bị xốp xương.
Triệu chứng
Xốp xương là một căn bệnh khởi đầu thầm lặng. Nó lặng lẽ ở với nhiều người qua những năm tháng, cho tới khi người ấy đột nhiên bị gãy xương.
Khi xương sống (spine) đã trở thành mềm và yếu do mất xương nhiều quá, nó cứ gãy dần, từ từ, ít một. Có khi chỉ cần ho một tiếng, hoặc cúi xuống bế cháu đang khóc, cũng đủ khiến xương sống gãy thêm một chút. Lâu ngày, xương sống gãy đã nhiều lần, mà ta không hay biết, sẽ ngắn dần, làm người thấp đi. Nhiều người thấy quần mình tự nhiên sao dài hơn trước, hoặc quần áo vẫn mặc nay hơi kỳ kỳ, không còn thực vừa ý. Sau cùng, một ngày kia, họ bắt đầu thấy đau, lưng còng đi, rồi đi lại khó khăn. Đi chợ trời mưa hay té ngã.
Té ngã như vậy lại gây gãy xương ở những chỗ khác, những xương đã mềm sẵn, mỏng mảnh như pha-lê. Có người chỉ va tay vào cạnh bàn, đã gãy cổ tay. Gãy xương cổ tay gây trở ngại biết bao cho những công việc hàng ngày, ngay cả với những công việc giản dị nhất. Giặt dũ, cơm nước, mặc quần áo, may vá, làm vườn, đi chợ, trông cháu, ..., đều đòi hỏi một xương cổ tay mạnh và khéo léo.
Có người gãy xương hông (hip), dù chỉ ngã rất nhẹ. Gãy xương hông đưa đến chết người, sống được cũng khổ lắm. Hơn một nửa số người sống sót sau khi gãy xương hông vào nhà dưỡng lão, hoặc phải nhờ người giúp khi đi lại.

florida80

07-27-2019, 20:39

Định bệnh
Xốp xương là căn bệnh thầm lặng, việc truy tìm căn bệnh trong giai đoạn sớm của nó không dễ. Gần đây, với những hiểu biết mới, việc truy tìm căn bệnh không còn khó.
Bác sĩ sẽ nghi bạn mang bệnh xốp xương "osteoporosis" nếu bạn hay đau lưng, nay thấp nhỏ đi, lưng còng hơn trước theo gánh nặng thời gian, hoặc bạn bị gãy xương, đặc biệt tại nơi dễ bị bệnh xốp xương (như xương sống, xương hông, xương cổ tay). Nhất là bạn lại có những yếu tố dễ đưa đến bệnh xốp xương kể trên.
Nghi là một chuyện, nhưng bạn có thực sự bị bệnh xốp xương hay không, chúng ta cần hỏi ý kiến của máy đo độ đặc xương (bone densitometry), vì nó có thể cho biết thực sự ta đã mất đến bao nhiêu xương. Có nhiều cách để đo độ đặc xương. Cách đo bằng máy có tên "dual energy X-ray absorptometry", viết tắt DXA, hiện được xem là cách đo độ đặc xương hữu dụng nhất.
Máy đo DXA cho kết quả nhanh chóng, chính xác, lại phóng ra chất phóng xạ tối thiểu, nên không gây hại cho người được đo xương. Máy có thể đo độ đặc của bất cứ xương nào trong cơ thể, nhưng thường được dùng để đo xương sống, xương hông, những xương hay bị bệnh xốp xương tấn công. Máy hoạt động nhanh chóng, trong vòng 5-10 phút là xong, bạn không phải nằm lâu mỏi lưng.
So với các trị số độ đặc xương của một phụ nữ bình thường trước tuổi mãn kinh, nếu máy đo cho thấy độ đặc xương của bạn trong khoảng 1 đến 2.5 dưới các trị số bình thường của phụ nữ trước tuổi mãn kinh ấy, xương của bạn đã bị mất đi ít nhiều rồi đấy. Nếu máy đo DXA cho thấy các trị số độ đặc xương của bạn còn tệ hơn thế, tức dưới 2.5, bạn quả thực đã bị bệnh xốp xương, với triển vọng bị gãy xương rất cao.
Vẫn còn một ít bàn cãi về những trường hợp nào cần dùng đến máy đo độ đặc xương DXA. Nên "Đo Xương Ai"? Ai sau tuổi mãn kinh cũng cần được đo xương chăng?
- Các vị phụ nữ 65 tuổi trở lên nên được đo độ đặc xương. (Vì vậy, Medicare cho các vị phụ nữ 65 trở lên đo dộ đặc xương mỗi 2 năm.)
- Các phụ nữ đã mãn kinh dưới 65 tuổi, song trước từng gãy xương, hoặc nhẹ cân, đang dùng thuốc steroid (như Prednisone), hút thuốc lá, uống rượu nhiều, mang bệnh viêm khớp rheumatoid (rheumatoid arthritis), có phim chụp (X-ray) cho thấy xương trông mỏng (osteopenia), hoặc có bố, mẹ từng gãy xương hông, cũng nên đo độ đặc xương.
- Nói chung, đo độ đặc xương không cần thiết trước tuổi mãn kinh (mãn kinh tự nhiên, hoặc do đã cắt buồng trứng). Tuy vậy, nên nghĩ đến việc đo độ đặc xương cho những người đang mang những bệnh, hoặc dùng những thuốc khiến xương dễ bị mất, dù họ chưa mãn kinh.
Xin hẹn, bài kỳ sau, chúng ta sẽ bàn về cách chữa trị và phòng ngừa bệnh xốp xương.

florida80

07-27-2019, 20:40

BỊ CẢM CÓ CẦN ĐI BÁC SĨ?

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

8748 E. Valley Blvd. # H

Rosemead, CA 91770

(626) 288-3306

Thu, đông là mùa của cảm (cold) và cúm (flu). Bệnh cúm đặc biệt, chúng ta cũng sẽ có một bài riêng về nó, còn ở đây chúng ta bàn về bệnh cảm ở người lớn.

Chúng ta chẳng ai xa lạ với bệnh cảm, vì ai cũng bị nó hành rất nhiều lần kể từ ngày còn nhỏ, và bây giờ vẫn phải gặp nó 2-3 lần mỗi năm, song nhiều người chúng ta vẫn chưa biết rõ, vẫn giữ những ý nghĩ sai lầm về nó. Chẳng hạn, cảm phải chữa bằng trụ sinh mới mau hết, hoặc vừa nhiễm cảm, triệu chứng còn nhẹ, nên đi bác sĩ liền để bác sĩ cho thuốc ngăn nó đừng trở nên nặng; trụ sinh không chữa được cảm, và có cơn cảm nhẹ, ho ít, rồi tự nó chóng hết, có cơn cảm nặng khiến ho liên miên suốt ngày đêm, hoặc ho lâu 2-3 tuần, bác sĩ chẳng có tài nào ngăn được nó đừng trở nặng giúp bạn. Thế nên, bị cảm nhẹ, đo nhiệt không thấy nóng sốt cao, cũng không đau các vùng xoang quanh mũi, không đau tai, không khò khè, khó thở, bạn có thể tự chữa ở nhà, đi bác sĩ tốn tiền tội cho bạn.

Bệnh cảm thường (common cold) là bệnh nhẹ đường hô hấp trên do siêu vi (viral upper respiratory infection, hay được gọi tắt URI), rất hay xảy ra, trẻ em 5 đến 7 lần một năm, còn người lớn chúng ta cũng 2-3 lần một năm.

Có đến trên 200 loại siêu vi (virus) có thể gây bệnh cảm. Siêu vi cảm ẩn trong nước mũi, nước miếng người bệnh. Chúng ta nhiễm cảm khi bắt tay người bệnh có dính siêu vi cảm, rồi vô tình đưa lên mắt, mũi chúng ta, hoặc chúng ta rờ phải các đồ vật chung quanh người bệnh có dính siêu vi. (Nhiều siêu vi cảm có thể sống vài tiếng đồng hồ bên ngoài cơ thể ta.) Bệnh cũng truyền từ người bị cảm sang ta khi những hạt nước nhỏ li ti có chứa siêu vi, bắn ra từ mũi, miệng họ trong lúc họ ho, hắt hơi, ... Không phải tại ta ra ngoài không mặc đủ ấm nên nhiễm cảm.

Cảm không dữ bằng cúm, song cũng có thể gây các biến chứng viêm các xoang quanh mũi, viêm tai giữa, khiến suyễn trở lại, bệnh phổi, bệnh tim có sẵn nặng hơn.

Triệu chứng cảm

Thời gian từ lúc mới lây bệnh đến lúc bệnh phát ra ngắn, chỉ khoảng 24-72 tiếng đồng hồ. Khác với cúm (triệu chứng rất đột ngột và nặng), triệu chứng cảm nhẹ và từ từ hơn.

Triệu chứng thay đổi tùy người, nhưng nói chung, khi bị cảm, chúng ta hay chảy mũi, nghẹt mũi, hắt xì, rát họng, ho, nhức đầu, thấy trong người ớn lạnh, uể oải không khỏe. Cúm gây sốt cao, còn cảm thường không gây sốt, hoặc chỉ sốt nhẹ.

Rát họng khó chịu nhất trong ngày đầu, trong khi chảy mũi, nghẹt mũi, hắt xì nặng nhất khoảng ngày thứ 2 và thứ 3. Ho thường bắt đầu làm phiền chúng ta khoảng ngày thứ 4, 5.

Cảm thường kéo dài khoảng 10 ngày, người hút thuốc lá lâu khỏi hơn, khoảng 13 ngày. Một số người đến 2 tuần sau mới khỏi hẳn. Cũng có người tuy khỏe rồi, vẫn ho lai rai vài tuần sau khi cảm. Cảm không khiến ta mệt dữ như cúm.

Ngoài các triệu chứng vừa kể, khi thăm khám bạn, bác sĩ không thấy có những dấu chứng gì lạ lắm.

florida80

07-27-2019, 20:41

Chữa trị cảm

Sự chữa trị bệnh cảm thường (common cold), trong những trường hợp không có biến chứng, gồm các phương cách giúp chúng ta dễ chịu, trong lúc chờ cho cơn cảm đi qua.

Trụ sinh (antibiotics) vừa tốn kém, lại chẳng ăn thua, không làm cảm sợ và đi mau hơn. Trụ sinh chỉ diệt được vi trùng (bacteria), không có kết quả trong những bệnh gây do siêu vi (virus) như bệnh cảm, bệnh cúm. Chúng “siêu” hơn vi trùng, nên không sợ trụ sinh. (Các tài liệu y học, và cả cơ quan y tế CDC của chính phủ Mỹ vẫn luôn đưa lời kêu gọi, yêu cầu các bác sĩ không nên dùng trụ sinh để chữa cảm, cúm.) Việc sử dụng trụ sinh chỉ cần thiết, khi đã có các biến chứng (complications) do vi trùng, như viêm tai giữa (otitis media), viêm các xoang quanh mũi (sinusitis), ... Các khảo cứu cho thấy, nếu dùng sớm, trụ sinh cũng không ngăn ngừa được các biến chứng. Và một khi biến chứng xảy ra, vi trùng đã kháng, đã lờn mặt loại trụ sinh đang sử dụng, dĩ nhiên lúc đó chúng ta cần đổi trụ sinh, có khi phải dùng một loại trụ sinh khác gây nhiều tác dụng phụ hơn, đắt tiền hơn. (Người ta cũng nhận thấy, cộng đồng nào sử dụng nhiều trụ sinh, số vi trùng kháng thuốc trụ sinh trong cộng đồng đó cũng nhiều hơn các cộng đồng khác, chứng tỏ việc dùng trụ sinh bừa bãi không những hại cho mình, mà còn hại cho cả những người chung quanh. Ở Mỹ, hàng năm có khoảng 20.000 người chết vì các bệnh nhiễm những vi trùng đã kháng thuốc trụ sinh, không trụ sinh nào trị nổi chúng.)

Ta dùng Tylenol hay các thuốc Aspirin, Advil, Nuprin, Aleve, … (mua không cần toa bác sĩ) để bớt nhức đầu, rát cổ, ớn lạnh.

Các thuốc uống như Sudafed, Genaphed và các thuốc xịt mũi như Afrin, Dristan dùng vài ngày giúp chúng ta bớt nghẹt mũi; các thuốc xịt Ipratropium, Cromolyn giúp chúng ta đỡ chảy mũi. Những thuốc chữa dị ứng như Claritin, Loratadine, Clarinex, Allegra, Zyrtec không ăn thua, uống vào nước mũi vẫn chảy ròng ròng. Những thuốc mạnh hơn như Benadryl, Chlor-Trimeton giúp bớt chảy mũi, song làm khô luôn môi, miệng, mắt, và ở các vị cao niên, có thể nguy hiểm, gây bí tiểu, dật dờ, trí óc mất sáng suốt.

Còn ho? Ho ít chúng ta không cần uống thuốc ho, khi ho nhiều, các thuốc ho chứa chất dextromethorphan hay guaifenesin như Robitussin DM, Robafen DM giúp chúng ta bớt ho chút nào hay chút nấy, lúc ho dữ quá, chúng cũng chẳng giúp bao nhiêu, uống thường còn có thể khiến chúng ta mệt. Các thuốc ho chứa chất Codein không giúp cái ho do cảm, và gây nhiều tác dụng phụ hơn thuốc ho Robitussin DM, Robafen DM. American College of Chest Physicians không cổ võ việc dùng thuốc ho khi bị cảm, theo họ, ho cứ để cho ho, nhất là khi ho có đàm, vì ho là cơ chế tốt của cơ thể giúp chúng ta tống xuất bớt đàm nhớt dơ trong bộ hô hấp ra ngoài, không để chúng ứ đọng trong phổi gây sưng phổi.

Bạn đang bị cảm (hay cúm), nóng lòng muốn “chích thuốc” để cảm mau hết. Đúng theo sách vở, các siêu vi cảm đâu có sợ kim chích, làm gì có thuốc chích để cảm cuốn gói đi nhanh hơn. Bạn đừng tin vào ai dụ bạn, bảo chích thuốc hoặc dùng trụ sinh cảm sẽ mau hết, tốn tiền vô ích, có khi còn hại. (Bạn nên hỏi lại, “Thuốc chích tên gì thế bác sĩ nhỉ, xin viết xuống đây cho tôi biết, để tôi tìm đọc trên internet xem thuốc chích này có thực chữa cảm không”, hoặc, “Tài liệu nào nói trụ sinh trị cảm, xin bác sĩ vui lòng cho xem”.)

Chúng ta khó tránh cảm 2-3 lần mỗi năm, vì khác với cúm đã có cách ngừa (chích ngừa, thuốc xịt Flumist), cảm chưa có cách phòng ngừa hữu hiệu. Nhưng xin đừng sợ lắm, cảm là bệnh nhẹ thôi, thường sẽ mau chóng ra đi. Đa số các trường hợp cảm, chúng ta có thể tự chữa lấy ở nhà, không cần đến bác sĩ. Còn thuốc ho, muốn dùng lúc ho nhiều không ngủ được hoặc sợ ho làm phiền người khác, bạn thử các thuốc ho Robitussin DM, Robafen DM (mua không cần toa bác sĩ), chúng giúp được chút nào hay chút nấy, không giúp thì thôi. Nếu nóng sốt cao, đau tai, đau vùng các xoang quanh mũi, khò khè, khó thở, hoặc ho dữ trên 7-10 ngày chưa thấy bớt, bạn nên đi khám bác sĩ xem có bị biến chứng của cảm như viêm tai giữa (otitis media), xoang quanh mũi (sinusitis), viêm ống phổi cấp tính (acute bronchitis), sưng phổi (pneumonia) hoặc suyễn trở lại. Viêm tai giữa, viêm xoang quanh mũi, sưng phổi cần đến trụ sinh.